gemeente Haarlemmermeer Nota van B&W Ondennrerp Portefeuillehouder dr. T.C.M. Horn Collegevergadering 17 februari 2009 Inlichtingen Hilda Stevens (023-5676158) ~egistratienurnrner 2-2003/62 q s Samenvatting Het college van burgemeester en wethouders van Haarlemmermeer is bereid het Adamas Inloophuis te Nieuw-Vennep financieel te ondersteunen. De doelen en activiteiten van dit inloophuis voor kankerpatiënten en hun naasten passen binnen de doelstellingen van de Wmo waarvoor gemeenten vanaf januari 2007 verantwoordelijk zijn. In 2006 is besloten om uitsluitend een opstartsubsidie voor de jaren 2007 en 2008 te verstrekken. Inmiddels is gebleken dat er een grote behoefte aan een dergelijke voorziening bestaat, dat het Adamas Inloophuis een duidelijke plaats binnen de reguliere zorgketen heeft verworven en dat er geen vaste financieringsbronnen zijn om continuïteit te garanderen. Om die reden en in tegenstelling tot het standpunt van 2006 besluit het college om de continuïteit van deze Haarlemmermeerse voorziening te waarborgen door jaarlijkse ondersteuning op basis van het aantal bezoekers. Dit gebeurt na afstemming met een aantal omliggende (Bollenstreek-)gemeenten. De gemeenten Hillegom en Teylingen hebben de besluitvorming al nagenoeg rond, gemeente Lisse onderzoekt momenteel de financiële mogelijkheden om een subsidie-verzoeken van Adamas te kunnen inwilligen. Haarlemmermeer verklaart zich niet verantwoordelijk voor aanvulling van middelen bij het mogelijk wegvallen van bijdragen van andere gemeenten in de toekomst. Inleiding In oktober 2006 heeft het college van B en W een initiatief van Stichting Inloophuizen Integrale Zorg Nederland ondersteund en de bereidheid uitgesproken om voor een proefperiode van 2 jaar (2007 en 2008) tot een maximum van 40.000,- op jaarbasis beschikbaar te stellen uit het budget Sociale Vernieuwing. Het ging nadrukkelijk om een eenmalige bijdrage; de gemeentelijke steun zou beperkt zijn tot de proefperiode. Daarna zou het Inloophuis op eigen benen moeten staan. Nu de proefperiode afloopt heeft het bestuur van het Adamas Inloophuis zich toch tot o.a. het gemeentebestuur van Haarlemmermeer gewend omdat men zich zorgen maakt over de financiële toekomst.
volgvel 2 Onderwerp Context Met ingang van 1 januari 2007 zijn gemeenten verantwoordelijk voor de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Het belangrijkste oogmerk van de wet is het bevorderen van maatschappelijke participatie en zelfredzaamheid van burgers. In het beleidsplan Maatschappelijke Ondersteuning 2008-201 1 (Meer doen aan Meedoen) heeft Haarlemmermeer de visie op uitvoering van de Wmo vastgelegd. Daarbij is gekozen voor de levensloopbenadering. Deze gaat uit van de eigen verantwoordelijkheid van iedere individuele burger om de eigen levensloop en de gewenste kwaliteit van het leven te plannen en te sturen. Als men met een ziekte als kanker wordt geconfronteerd kan men weinig plannen, maar wel nadenken over de gewenste kwaliteit van het leven. Het Adamas-inloophuis kan de individuele klant en zijn naasten daarbij op allerlei manieren ondersteunen en informeren en een luisterend oor bieden als aanvulling op de reguliere oncologische zorg. Zonder de inzet van ca. 50 vrijwilligers zou het niet mogelijk zijn het inloophuis draaiend te houden. De activiteiten van het Adamas Inloophuis bevinden zich op het snijvlak tussen de velden zorg, welzijn en volksgezondheid. Probleemstelling In de afgelopen 2 jaar heeft de Stichting Adamas Inloophuis behalve van de gemeente Haarlemmermeer op de financiële steun kunnen rekenen van enkele zorgverzekeraars en fondsen als bijdrage ten behoeve van de opstartperiode en een pilotstatus. Verder ontvangen ze bijdragen van particuliere donoren en bedrijven. Per 2009 vervallen een aantal van de grotere bijdragen (Achmea en VSB-fondsen), omdat er geen sprake meer is van opctarkfase (pilot) of nieuwe initiatieven. Men is nu in een stadium van continuering en optimalisering van bestaande activiteiten en organisatie beland. Bij de start van 2009 is er nog sprake van een flink exploitatietekort. Er is contact met een aantal fondsen en verzekeraars en de verwachting is dat circa de helft van het exploitatietekort kan worden gedicht via fondsen en bijdragen van partners uit de zorg. Voor de andere helft hoopt men op bijdragen van gemeenten uit de regio en particuliere donaties. Men heeft immers vaste lasten voor huisvesting, personeel vrijwilligers, organisatie van activiteiten. In de afgelopen maanden is door gemeente en inloophuis nagegaan of -financiering via het zorgkantoor zou kunnen plaatsvinden vanuit de AWBZ: de regelgeving van het zorgkantoor biedt geen grondslag; - zorgverzekeraars mogelijkheden hebben de dienstverlening van een inloophuis in verzekeringspakketten op te nemen: het inloophuis kan (nog) niet voldoen aan kwaliteitseisen voor inrichting/organisatie/perconeel enz. die daarbij gesteld worden; - deelfinanciering mogelijk zou zijn via samenwerking met bijvoorbeeld bedrijfsgeneeskundige diensten: daar ligt behalve aan contacten met ziekenhuizen geen behoefte aan samenwerking met andere begeleidende instanties. - de begeleiding van het inloophuis valt onder de definitie van het begrip Ondersteunende Begeleiding waarvoor gemeenten met de overheveling van AWBZ naar Wmo verantwoordelijk zijn geworden. Deze ondersteunende begeleiding heeft betrekking op psycho-sociale problematiek, terwijl bij de bezoekers van het inloophuis met name van een somatische (lichamelijke) grondslag sprake is. Geen van deze opties heeft tot resultaat geleid.
volgvei 3 Onderwerp Voor 2009 heeft het Inloophuis zich tot doel gesteld om in samenwerking met de overkoepelende organisatie het overleg met zorgvetzekeraars uit te breiden om het inloophuis als product landelijk verzekerd te krijgen. Achmea denkt momenteel mee over een regeling van een bijdrage per bezoeker. Doelstelling Een Inloophuis is een plaats waar mensen met kanker en hun naasten elkaar kunnen ontmoeten en informatie en advies kunnen inwinnen. Het Inloophuis staat open voor iedereen die met kanker in aanraking komt, of is geweest, voor de partners, familieleden, en andere betrokkenen. Het is tevens een plek voor lotgenotencontact. Het Adamas Inloophuis is op 14 februari 2007 gestart in een pand aan de Eugenie Previnaireweg 61 te Nieuw-Vennep onder de enthousiaste leiding van enkele ervaringsdeskundigen en met hulp van een flink aantal vrijwilligers. Vanaf de eerste dag is gebleken dat het inloophuis in een grote behoefte voorziet. Het dienstenaanbod van Adamas omvat: o Bevorderen van zelfstandig functionerenldeelname aan maatschappelijk verkeer van mensen met kanker via ondersteuning enlof psycho-oncologische begeleiding. o Ondersteunen van mensen met kanker en naasten via informatieladvies, organiseren workshops, lezingen, trainingen. e Een "healing environment" die is bedoeld om aanvullend te werken op de reguliere oncologische zorg. Het inloophuis wordt bezocht door mensen die ziek zijn of zijn geweest. De meeste mensen komen zeer kort na de diagnose, maar er zijn ook gasten die al jaren genezen zijn en opnieuw behoefte hebben aan reflectie. Van de gasten is 55% zelf kankerpatiënt, van wie ca. een derde ongeneeslijk ziek is. De overige 45% van de bezoekers is partner of verwante van iemand met kanker. Het merendeel van de gasten is vrouw, de mannen zijn nog wat ondervertegenwoordigd. Er is inmiddels ook een kinderproject van de grond gekomen. Was het aantal bezoekers over 2007 nog ca. 2700, over 2008 heeft men in totaal ca. 4500 bezoekers kunnen registreren. De gasten zijn afkomstig uit een groot gebied rondom het huis in Nieuw-Vennep. Instroomvetwachtingen voor 2009 zijn ca. 5000 gasten, als volgt afkomstig: - 40 % uit Haarlemmermeer - 40 % uit BollenstreeklTeylingen - 10 % uit Kennemerland - 10 % uit overige gemeenten In de afgelopen 2 jaar heeft het Inloophuis de organisatie op orde gekregen. Er is een dagelijks bestuur, er zijn 4 coördinatoren aangesteld met als aandachtsgebieden vrijwilligers, therapeuten, PRlcommunicatie en kinderenljeugd, er zijn ca. 50 vrijwilligers inzetbaar. Via de Stichting Inloophuizen Integrale Zorg Nederland vindt fondsenwerving plaats. In de afgelopen jaren heeft men behalve met subsidie van Haarlemmermeer vooral via bijdragen van fondsen en zorgverzekeraars kunnen functioneren. In het land zijn inmiddels circa 32 inloophuizen aktief. Voorbeelden hiervan zijn de zogenaamde Toon Hermans huizen in Limburg en Vicky Brownhuizen. Zij zijn verenigd in 2
Volgvei 4 overkoepelende organisaties Fink (Federatie voor Inloophuizen Nederland voor mensen die leven met kanker) en Ipso (Instellingen voor PsychoSociale Oncologie). Doelstellingenlspeerpunten van het Adamas inloophuis voor 2009 zijn Groeien naar ca. 5000 bezoeken per jaar Doorontwikkelen van activiteiten voor gasten (o.a. ook voor kinderenljeugd via benadering van scholen) o Ontwikkelenlbegeleiding vrijwilligers en therapeuten a PR en sponsorwerving gericht op meerjarige ondersteuning. Oplossingen In de afgelopen 2 jaar heeft het Adamas Inloophuis veel waardering en respect mogen oogsten van bezoekers en verwanten, gemeenten, fondsen, verzekeraars, partikuliere donoren en bedrijven. De naamsbekendheid wordt steeds groter dankzij mond-tot-mond-overdracht maar ook door publicaties in de plaatselijke pers over activiteiten van Adamas. Behalve in Haarlemmermeer hebben ook een aantal wethouders uit de omringende gemeenten, waaruit bezoekers afkomstig zijn, zich positief uitgelaten over dit unieke initiatief in de regio. Deze wethouders zullen hun college voorstellen om op basis van bezoekersaantallen en een bepaalde verdeelsleutel mee te werken via een structurele financiële bijdrage om continuïteit te waarborgen. De gemeenten Hillegom en Teylingen hebben de besluitvorming nagenoeg rond, gemeente Lisse onderzoekt momenteel de financiële mogelijkheden om een subsidieverzoeken van Adamas te kunnen inwilligen. Adamas zal ook andere gemeenten uit bijvoorbeeld Zuid-Kennemerland (o.a. Heemstede, Bennebroek, Bloemendaal, Zandvoort) benaderen om op deze basis een bijdrage te leveren. Het bestuur van het Adamas Inloophuis geeft aan op basis van ervaringen in de afgelopen 2 jaar en prognoses het exploitatie-tekort voor 50% te kunnen dekken uit bijdragen van verzekeraars en zorginstellingen, 25% bijdragen van gemeenten en 25% van particuliere donoren. Bij een geschat aantal Haarlemmermeerse bezoekers van 1884, betekent dit voor 2009 een bijdrage van E 23.000,- (ca. E 12,- per bezoeker). In de afgelopen jaren maakten de bezoekersaantallen uit Haarlemmermeer 48 % respectievelijk 45 % uit van het totaal. Voor 2009 verwacht men dat dit 40 % zal bedragen, aflopend dus, omdat men zich steeds meer op andere gemeenten gaat richten. Bij een aanname van maximaal 45% Haarlemmermeerse bezoekers voor komende jaren zou structureel maximaal E 25.000,- subsidie geraamd moeten worden. Gemeente Hillegom is voornemens een bijdrage in het exploitatietekort van f 9000,- leveren. Haarlemmermeer verklaart zich niet verantwoordelijk voor aanvulling van middelen bij het mogelijk wegvallen van bijdragen van andere gemeenten in de toekomst.
volgvei 5 Effecten De psychosociale begeleiding en andere activiteiten van het inloophuis hebben als effect dat - de beleving van de belastende periode in positieve zin wordt beïnvloed. - De kwaliteit en intensiteit van leven wordt voor de cliënten verbeterd. - Het zelfhelende vermogen wordt aangesproken en de weerbaarheid neemt toe. - De bijwerkingen van behandelingen als chemokuren en bestralingen worden verlicht. Maatschappelijke effecten: - Men doet minder beroep op arts en specialist - Minder gebruik van thuiszorg, mantelzorg en overige instellingen - Meer en snellere deelname aan arbeidsproces Afweging Gelet op m het grote maatschappelijke draagvlak, e de prima ervaringen die in de afgelopen 2 jaar zijn opgedaan, e de gedreven en gedegen aanpak van de initiatiefnemers m het feit dat de activiteiten van het Adamas Inloophuis binnen het gemeentelijk Wmobeleid passen o de financiële ruimte die hiervoor gevonden is vinden wij het alleszins redelijk om deze voor Haarlemmermeer en de regio unieke voorziening te helpen in haar voortbestaan. Een grote bijdrage aan het bestaansrecht van het huis wordt geleverd door een ploeg van ca. 50 vrijwilligers. Zonder deze vrijwilligersinzet zou het niet mogelijk zijn het inloophuis draaiende te houden.
Volgvei 6 Het Adamas Inloophuis is actief binnen een aantal prestatievelden van de Wmo. In onderstaande tabel geven we de prestatievelden aan die op respectievelijk domein 1 (Welzijn en Sociale Samenhang) en domein 3 (Chronisch zieken, ouderen en mensen met een beperking) van de Wmo zijn terug te voeren. Het Adamashuis levert een belangrijke bijdrage in het ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers. Het is een plek waar lotgenotencontact voor partners en naasten tot stand wordt gebracht. Het huis kan tevens de mantelzorger ontlasten doordat de verzorgde even een veilige plek heeft om naar toe te gaan. ndanks de ziekte, middenin het leven kunnen staan. Zij evorderen hiermee het zelfstandig functioneren en eelname aan het maatschappelijk verkeer van mensen met kanker door middel van het bieden van Middelen De dekking in 2009 wordt geregeld door een eenmalige overheveling van middelen uit het WMO-budget Hulp bij de Huishouding (94663001) naar het Subsidie-budget van Dienstverlening (93662503 - subsidies maatschappelijk werk) binnen budgetruimte in Programma 4 Zorg en Welzijn. De voorgenomen structurele subsidie vanaf 2010 zal aan de raad voorgelegd worden bij de integrale afweging in het kader van de Voorjaarsrapportage 2009 (programma 4 Zorg en Welzijn).
Volgvei 7 Communicatie Behalve via een persbericht na besluitvorming door het college, zal ook nog een persmoment worden ingelast. Hiervoor zal een gezamenlijk bezoek door de wethouders van Haarlemmermeer en Hillegom aan het Adamas Inloophuis worden georganiseerd. Voorstel: Op grond van het voorgaande stellen we voor om: 1. Vast te stellen dat de doelen en activiteiten van het Adamas Inloophuis passen binnen de doelstellingen van de Wmo, domeinen 1 en 3 (Welzijn en Sociale Samenhang respectievelijk Chronisch Zieken, Ouderen en mensen met een beperking). 2. In te stemmen met het voornemen van een jaarlijkse subsidie op basis van een met een aantal omliggende gemeenten besproken verdeelsleutel tot een maximum van f: 25.000 voor Haarlemmermeer. 3. In te stemmen met het verstrekken van een subsidie van 23.000 voor 2009 uit het budget Subsidies maatschappelijk werk. 4. Hiertoe in te stemmen met een budgetneutrale verschuiving van 23.000 van product 630 Wmo (o.a. hulp van de huishouding) naar product 625 Subsidies maatschappelijk werk binnen programma 4 van de begroting 2009 en de consequenties voor het subsidieplafond te verwerken bij de VJR 2009. 5. De voorgenomen structurele subsidie vanaf 2010 aan de raad voor te leggen bij de integrale afweging in het kader van de Voorjaarsrapportage 2009. 6. Deze nota ter informatie te zenden aan de raad. Burgemeester en wethouders van de gemeente Haarlemmermeer, namens dezen, de ~ortefeuillehouder. Bijlage(n) Geen