Het doel van de Stichting is het coördineren, stimuleren en begeleiden van speurwerk op het gebied van de bouwvoorbereiding, de bouwtechniek en de in de bouwnijverheid, alsmede de verbreiding van de resultaten daarvan, zowel ten behoeve van de opleiding als tot vorming van kennis bij het bouwen. (art. 2 der statuten van de Stichting Bouwresearch) Ter bereiking van haar doel zal de Stichting met de haar ten dienste staande middelen kennis nemen van de bestaande technieken, zich oriënteren omtrent de huidige en toekomstige behoeften, materialen en technieken, en omtrent de behoeften aan kennis in de bouwen alles doen wat nodig is om het onder artikel 2 genoemde doel te bereiken. (art. 3 der statuten van de Stichting Bouwresearch)
KOSTPRIJSBEREKENING IN DE DROGE WATERBOUW
Stichting Bouwresearch Kostprijsbereken i ng in de droge waterbouw 46 SAMSOM UITGEVERIJ ALPHEN AAN DEN RIJN / BRUSSEL 1975
..,. I I" ISBN 90 14 02399 5 D /1975/024 7 /02
Inhoud Blz. Voorwoord 1 Inleiding 1.1 Aanleiding voor de studie 1.2 Doel van het onderzoek 1.3 Samenstelling en werkwijze van de commissie 1.4 Kort overzicht van de inhoud van het rapport 2 Aanbevelingen 2.1 Systematiek van de kostprijsberekening 2.2 Uitvoeringsmethode, 2.3 Normen 2.4 Kostprijsberekening 2.5 Aanbiedingsprijs 2.6 Kostprijsberekening voor ontwerpende bureaus 2.7 Communicatie 3 Beschrijving van het proces van de kostprijsberekening 3.1 Inleiding 3.2 Analyse van de uitvoeringsmethode 3.3 Kostprijsbepaling 3.4 Verzamelen van de kostensoorten 3.5 Bijzondere kostensoorten 7 9 9 9 10 11 15 15 15 16 16 17 17 17 19 19 20 22 23 24 4 Analyse van de uitvoeringsmethode 27 4.1 Uitsplitsing van de gegevens 27 4.2 Samenstelling calculatieteam en de te nemen bedrijfsbeslissingen 29 4.3 Toelichting op de begrippen directe en indirecte kostensoorten 32 4.4 Aspecten die van belang zijn bij het beoordelen van de criteria tijd en kosten 33 4.5 Uitwerking van een voorbeeld 36 5 Toepassing van normen 37 5.1 Motivering 37
Blz. 5.2 Opbouw van normen 37 5.3 Toeslagen 39 5.4 Normen voor materieel 40 5.5 Normen voor materiaal 41 5.6 Mate van gedetailleerdheid van de kostprijsberekening in de droge waterbouw 41 5.7 Hantering van normen bij ontwerpende bureaus 42 6 Kostprijsberekening 6.1 Algemene beschouwing 6.2 Hoeveelheden 6.3 Prijs 6.4 Rente 6.5 Opbouw huurtarieven materieel en hulpmaterieel 6.6 Toerekening bouwplaatskosten en algemene kosten 6.7 De formulieren voor de kostprijsberekening 6.8 Bijzondere posten 6.9 Slotopmerking 45 45 46 48 52 53 55 56 66 66 7 Invloed van niet-kostprijstechnische factoren op de aanbiedingsprijs 67 7.1 Motivering 67 7.2 Voorwaarden voor het afwijkend inschrijven 68 7.3 Het hanteren van de risico's verbonden aan de uitvoering 69 7.4 Het gebruik maken van het verschil in eigenschappen tussen variabele en vaste kosten 69 8 Kostprijsberekening voor ontwerpende bureaus 8.1 Algemeen 8.2 Analyse uitvoeringsmethode 8.3 Kostprijsbepaling 8.4 Aanbiedingsprijs 9 Communicatie in het bouwproces Bijlagen A. Resultaten van een enquête B. Omschrijving van enkele gehanteerde begrippen C. Uitwerking voorbeeld. Summary Literatuur 74 74 74 75 76 78 83 86 88 107 111
Voorwoord De studiecommissie Kostprijsberekening - Begrotingsbewaking, die in 1966 de eerste druk van het Bouwresearchrapport nr. 7 'De Kosten in het bouwbedrijf uitbracht (waarvan inmiddels een tweede druk is verschenen) heeft ondermeer aanbevelingen gedaan voor de gewenste systematiek bij het opstellen van voorcalculaties. De opstelling van een - op zijn minst globaal - werkplan (methode van werken, tijdschema, terreinplan, enz.) werd daarbij onontbeerlijk geacht. Voorts werd de opbouw van een normenarchief als een vereiste gezien. In de inleiding van het rapport werd onder andere opgemerkt dat er behoefte bestaat aan standaardmeetmethoden die zowel architecten als uitvoerende bedrijven aanvaarden. Het moet de samenstellers van het 'moeder rapport', De kosten in het bouwbedrijf. tot voldoening stemmen dat een bepaalde sector uit de bouwwereld, namelijk een groep ontwerpende bureaus en aannemingsbedrijven werkzaam in de zogenaamde droge waterbouw, behoefte gevoelden om op basis van I rapport nr. 7 een begrotingstechniek te ontwikkelen welke in het bijzonder aan hun problêmen en behoeften tegemoet komt. De Stichting Bouwresearch is dankbaar dat in 1973 wederom een commissie kon worden gevormd waarin aannemers, ontwerpers en opdrachtgevers gezamenlijk gezocht hebben naar een uniforme opzet voor ontwerpenden en uitvoerenden, namelijk de studiecommissie A 19 - Kostprijsberekening droge waterbouw. De deskundigen uit de praktijk hebben bij deze studie een grote inbreng geleverd. Ook deze studie is begonnen met een praktijkonderzoek. Groot is onze erkentelijkheid voor de daaraan door de betrokken bedrijven geleverde medewerking. In hoofdstuk 2 van het voor U liggende rapport nr. 46 worden aanbevelingen waartoe de commissie is gekomen, samengevat. Er komen in het rapport echter nog twee aanbevelingen voor waarop naar onze mening afzonderlijk nog eens de aandacht mag worden gevestigd: - Het verdient aanbeveling om te komen tot een standaardmeetmethode van hoeveelheden voor de droge waterbouw (in hoofdstuk 3). 7
De commissie meent dat de mogelijkheid van samenwerking tussen ontwerpende bureaus voor het verzamelen van tijdnormen moet worden nagegaan (in hoofdstuk 8). Deze aanbevelingen treffen ons omdat beide rapporten (no. 7 en no. 46) zo sterk de aandacht vragen voor samenwerking tussen ontwerpers en uitvoerders. In rapport nr. 7 werd gewezen op de tweeledige functie van de kostprijsberekening namelijk voor de bepaling van de aanbiedingsprijs en als norm voor de beoordeling van de doelmatigheid in de uitvoering. In rapport nr. 46 wordt dieper ingegaan op de noodzaak van onderzoek naar de uitvoeringsmethode voor te kiezen alternatieven, alvorens de kostprijs te bepalen. Moge de toepassing van de door de commissie A 19 opgestelde aanbevelingen deze sector in de bouwnijverheid tot steun zijn bij het ontwerpen en uitvoeren van 'kunstwerken'. STICHTING BOUWRESEARCH 8