Vlaamse overheid Departement Leefmilieu, Natuur en Energie Afdeling Milieu-, Natuur- en Energiebeleid Dienst Mer Koning Albert II-laan 20, bus 8 1000 BRUSSEL tel: 02/553.80.79 fax: 02/553.80.75 Project-MER-Verslag Goedkeuring milieueffectrapport Project: Herwaardering en herbestemming van de Mijnsite te Beringen NV be-mine (Beringen) Initiatiefnemer: be-mine NV Kempische Steenweg 555 3500 Hasselt 6 januari 2011 PRMER-0488-GK
1 Inleiding Be-MINE NV (LRM NV, DMI NV en Van Roey Project NV) hebben het voornemen om de voormalige mijnsite van Beringen functioneel en afgewerkt te herwaarderen. De gronden worden ingebracht door NV Mijnen en er is tevens een PPS op poten gezet met de partners Stad Beringen, Provincie Limburg, LSM (Lisom) en de Vlaamse Overheid. Dit project zou een antwoord kunnen bieden op de problematiek van de herbestemming van de mijnsite te Beringen, waar de resterende gebouwen en constructies als monument werden beschermd (1993-1994) en heden het Vlaams Mijnmuseum vormen. Be-MINE is een totaal en geïntegreerd herbestemmingproject voor het mijnterrein van Beringen. Het is een stadsontwikkelingsproject met een vermenging van diverse functies op vlak van wonen, handel, horeca, diensten, cultuur, recreatie, sport en openbare functies. Belangrijk is het feit dat het project uit twee deelprojecten bestaat: Mijn beleven en Mijn- Wonen. Het voorliggende project betreft het Mijn beleven met de ontwikkeling van een bijzonder regionaal activiteitencentrum rond het mijnmuseum, het industrieel erfgoed, de terril en het industrieel decor. Het projectgebied situeert zich ten zuiden van de woonkern Beringen-Mijn. De voormalige mijnsite is ongeveer 31,5 ha groot en grenst in het westen aan de Koolmijnlaan, in het noorden aan het woonuitbreidingsgebied t.h.v. de Stationsstraat, in het oosten aan de Laan op Vurten en de eerste mijnterril en in het zuiden aan het lokaal bedrijventerrein aan de Koolmijnlaan en het woonlint Posthoornstraat en zijn zijstraten. Het woonuitbreidingsgebied, welk buiten het projectgebied valt, zal worden ontsloten via diverse aansluitingen op de Stationsstraat. Het projectgebied daarentegen zal worden ontsloten via het bestaande ronde punt op de Koolmijnlaan ter hoogte van de Mijnschoolstraat. Op het gewestplan is het projectgebied gelegen in een gebied voor stedelijke ontwikkeling en bufferzone (herziening van het gewestplan van Hasselt-Genk BVR 6/10/2000). Een BPA werd opgemaakt waarbij de bestemmingen verder werden verfijnd. Naast dit deelproject is er ook het Mijn-Wonen. Dit betreft de ontwikkeling van het woonuitbreidingsgebied ten noorden van Mijn Beleven, en maakt op zich geen deel uit van het projectgebied van voorliggende project-mer, maar toch zijn beide delen verweven met elkaar. Het MER werd opgesteld in toepassing van het Decreet tot aanvulling van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid met een titel betreffende de milieueffect- en veiligheidsrapportage. Overeenkomstig de huidige inzichten is deze activiteit onderworpen aan de MER-plicht volgens rubriek 10 b) van bijlage II van het besluit van de Vlaamse Regering houdende de vaststelling van de categorieën van projecten onderworpen aan milieueffectrapportage van 10/12/2004 (BS 17/02/2005), met name: Stadsontwikkelingsprojecten, met inbegrip van de bouw van winkelcentra en parkeerterreinen, - met een brutovloeroppervlakte van 5000 m² handelsruimte of meer, of - met een verkeersgenererende werking van pieken van 1000 of meer personenautoequivalenten per tijdsblok van 2 uur. Het MER is vereist voor het vervolledigen van de aanvraag voor de milieu- en stedenbouwkundige vergunningen. De Dienst Mer van de afdeling Milieu-, Natuur- en Energiebeleid heeft het kennisgevingdossier volledig verklaard op 21 december 2009. Het stadsbestuur van Beringen heeft dit dossier op gepaste wijze aan de bevolking aangekondigd en ter inzage Dienst Mer 2
gelegd van 4 januari 2010 tot en met 2 februari 2010. Op 19 januari 2010 werd tevens een informatievergadering georganiseerd. Parallel werden adviezen bij de administraties en openbare besturen gevraagd. Op 2 februari 2010 ontving de dienst Mer ook een inspraakreactie in naam van Forum Beringen-Mijn. Door de Dienst Mer werden richtlijnen geschreven, die de inhoudelijke aanpak van het project-mer weergeven. Deze richtlijnen werden beslist op 26 april 2010. Tijdens de milieueffectrapportage werd overleg gepleegd: een eerste vergadering op 4 maart 2010 voor de vastlegging van de richtlijnen en vervolgens een vergadering voor de ontwerptekstbespreking op 30 september 2010. Het kennisgevingsdossier en het ontwerprapport werden naar de verschillende administraties rondgestuurd voor adviezen en opmerkingen. De dienst Mer ontving het definitieve milieueffectrapport op 29 november 2010 en de goedkeuring ervan wordt met dit goedkeuringsverslag betekend. 2 In het MER beschreven en geëvalueerde alternatieven Inzake alternatieven wordt ingegaan op locatiealternatief en uitvoeringsalternatieven. Ook het nulalternatief wordt kort aangehaald. Inzake uitvoeringsalternatieven wordt er verwezen naar de administratieve voorgeschiedenis. 3 Toetsing van het MER aan de decretale vereisten art. 4.3.8. 2 van het decreet algemeen bepalingen milieubeleid Het voorliggende milieueffectenrapport is een voldoende overzichtelijk document en bevat de wettelijk vereiste onderdelen. Na aftoetsing blijkt dat het MER voldoet aan de algemene richtlijnen, zoals opgenomen in de richtlijnenboeken inzake milieueffectrapportage (art.4.6.2. 1), aan de bijzondere richtlijnen (art.4.3.5. 1, 2 ) zoals door de Dienst Mer geformuleerd in haar beslissing van 26 april 2010 en dat in voldoende mate is voldaan aan de opmerkingen, geformuleerd tijdens het overleg met de deskundigen over de ontwerpversie van het MER en in de loop van het m.e.r.-proces. Er was geen Passende Beoordeling vereist. In het bijzonder willen we wat betreft dit MER nog volgende zaken onder de aandacht brengen: - De discipline mobiliteit is een belangrijk item in het MER. De belangrijkste negatieve effecten worden immers verwacht ten aanzien van het verkeer. Als gevolg van het project is er immers een sterke toename van het verkeer op de belangrijkste wegen richting Beringen-Mijn. Vooral op de Koolmijnlaan, waar de verkeersdoorstroming tijdens de avondspits heden reeds minder vlot is, leidt het project tot sterk vertraagd en stilstaand verkeer. De mate van de impact hangt sterk af van het type activiteiten dat in het project wordt voorzien. Aangezien het heden nog niet duidelijk is welke handelsfuncties zich zullen vestigen binnen het project werd gewerkt met een minimum en maximum aan voertuigen dat van en naar het projectgebied zal rijden. Om het verkeersgenererend effect te beperken is het dan ook wenselijk dat het aandeel hypermarkten en detailhandel (deze zijn immers sterk verkeersgenererend) niet overheersen en de voorkeur uitgaat Dienst Mer 3
naar handelsactiviteiten met een langere verblijfstijd. Een verschuiving van de modal split is eveneens wenselijk. Dit kan door het aanbod aan openbaar vervoer te versterken vanuit de omgeving naar be-mine en te voorzien in vb. B-dagtrips. De capaciteit van verschillende kruispunten is eveneens niet toereikend wat leidt tot lange wachttijden en rijen. Dit kan verkeerstechnisch opgelost worden door de rotonde ter hoogte van de Mijnschoolstraat om te vormen tot een tweestrooksrotonde (cfr. ontwikkelingsscenario) met een bypass richting be-mine en vanaf be-mine richting Beverlo. De extra ruimte voor de realisatie van de bypasses is echter niet beschikbaar en een onteigening is heden niet haalbaar. - Naast de impact op het vlak van mobiliteit vormt de inrichting van de site een aandachtspunt in het MER. Hierbij zijn de disciplines fauna en flora en landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie van belang. Er dient een evenwicht gevonden te worden tussen erfgoed, fauna en flora en de verschillende functies op de site en in de omgeving. Dit zal een nauwe samenwerking met ANB en Agentschap en Ruimte en Erfgoed vragen bij de vergunningsaanvragen. De potentiële aanwezigheid van vleermuizen in de gebouwen en de aanwezigheid ervan in de omgeving alsook de aanwezigheid van Gier- en Huiszwaluw verdient de nodige aandacht. Dit kan door ruimte te voorzien waar de hinder minimaal is alsook bij de restauratie in- en uitvliegopeningen te voorzien. Om de hinder (vooral verstoring) te beperken voor broedvogels worden voorgesteld de werken te starten voor het broedseizoen. Wegens de omvang en duurtijd van het project is het immers niet haalbaar geen werken uit te voeren van maart t.e.m. september (= buiten broedseizoen). De bezinkingsbekkens zijn beschermd als monument, bevatten verschillende amfibieën en dienen aldus ook behouden te blijven. De overige gebouwen zijn ook beschermd wat de nodige aandacht verdient en krijgt door de opmaak van restauratiedossiers voor ieder van de gebouwen wat als significant positief wordt beoordeeld. Om de samenhang tussen de gebouwen en de omgeving alsook om de openheid van het geheel te behouden is het wenselijk in het beplantingsplan voldoende aandacht te hebben op het behoud van de openheid van het geheel door middel van het voorzien van voldoende zichtassen. Bij de bouw van woningen voor de mijngebouwen, langs de Koolmijnlaan, dient bijzondere aandacht uit te gaan naar de schaal, het aantal, de oriëntatie en de architectuur zodat de eenheid en het beeld van de site niet beïnvloed wordt. Omwille van de geluidshinder en de minder goede luchtkwaliteit nabij de Koolmijnlaan is het eveneens belangrijk enige afstand aan te houden ten aanzien van deze weg. - De ontwikkeling van het project be-mine kan er toe leiden dat eveneens meer mensen de grote terril zullen verkennen. Dit kan leiden tot een toename van de recreatiedruk, wat heden reeds als aandachtspunt wordt geformuleerd. Aangezien de parking zich aan de zuidzijde bevindt en de ruime afstand tot de terril kan dit genuanceerd worden doch verdere monitoring is hier wenselijk. De realisatie van het woonuitbreidingsgebied vormt hier mogelijk een belangrijkere factor ten aanzien de recreatiedruk. Het openstellen van de kleine terril kan dit knelpunt mogelijks milderen. Dienst Mer 4
Besluit Op basis van bovenstaande aftoetsing blijkt dat het MER alle inhoudelijke en vormelijke elementen bevat zoals bepaald door artikel 4.3.7 1 van voormeld decreet. Het MER bevat voldoende informatie om het aspect milieu een volwaardige plaats te geven bij de besluitvorming. Gelet op het feit dat voor het voorgenomen project het projectm.e.r.-proces volledig en in overleg met de Dienst Mer doorlopen werd en gelet op de toetsing van het voltooide project- MER, zoals voorgeschreven door artikel 4.3.8. 1 DABM, waarvan het resultaat hierboven is opgenomen, wordt het project-mer voor de herwaardering en herbestemming van de Mijnsite te Beringen door be-mine NV goedgekeurd. 6 januari 2010 Paul Van Snick Algemeen directeur Afdelingshoofd AMNEB Dienst Mer 5