Goedkeuringsverslag van het plan-mer voor het provinciaal RUP Dendermonde-West

Transcriptie

1 Vlaamse overheid Departement Leefmilieu, Natuur en Energie Afdeling Milieu-, Natuur- en Energiebeleid Dienst Milieueffectrapportage Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20, bus BRUSSEL tel: 02/ fax: 02/ Goedkeuringsverslag van het plan-mer voor het provinciaal RUP Dendermonde-West Initiatiefnemer van PRUP en plan-mer: Provincie Oost-Vlaanderen Gouvernementstraat Gent PLIR juni 2010

2 1 Inleiding De Provincie Oost-Vlaanderen heeft een planmilieueffectrapport (plan-mer) laten opmaken ter voorbereiding en als onderbouwing van het Provinciaal Ruimtelijk Uitvoeringsplan (PRUP) Dendermonde-West waarin voornamelijk een zone voor een gevangenis en een zone voor randstedelijk groen afgebakend zullen worden op de locatie Oud Klooster gelegen ten zuidwesten van de kern van stad Dendermonde. Tevens worden in het PRUP nog een kleine zone voor gemeenschapsvoorzieningen en een kleine zone voor private tuinen aangeduid. Het PRUP is niet van rechtswege plan-mer-plichtig, gezien er geen passende beoordeling vereist is voor het PRUP en het PRUP ook niet het kader vormt voor de toekenning van een vergunning voor een project opgesomd in bijlage I en II van het project-m.e.r.-besluit van 10 december Het PRUP is dus in feite en in rechte screeningsgerechtigd. De initiatiefnemer heeft er echter voor geopteerd om het onderzoek tot milieueffectrapportage (i.e. de screeningsprocedure) niet te doorlopen, maar om onmiddellijk te starten met de opmaak van een plan-mer, gezien de gevoeligheid van voorliggend plan en gezien het feit dat het geen klein gebied betreft. Het PRUP is derhalve plan-merplichtig krachtens artikel 4.2.3, 2, 2 van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid (hierna: DABM), zoals reeds herhaaldelijk gewijzigd. Het plan-mer wordt opgemaakt volgens de procedure van het Besluit van de Vlaamse Regering van 18 april 2008 betreffende het integratiespoor voor de milieueffectrapportage over een ruimtelijk uitvoeringsplan (B.S. 30 mei 2008). De eerste stap in de plan-mer-procedure is het indienen van een voorstel van Nota voor Publieke Consultatie (hierna: NPC). Dit voorstel van NPC werd door de dienst Mer volledig verklaard op 26 juni De dienst Mer heeft de volledig verklaarde NPC ter inzage gelegd van het publiek via publicatie van deze nota op haar website ( en op de website van de provincie Oost-Vlaanderen ( van 2 juli 2009 tot en met 31 juli 2009 enerzijds en door het ter beschikking stellen van deze NPC op het stadhuis van Dendermonde en het gemeentehuis van Lebbeke van 2 juli 2009 tot en met 31 juli 2009 anderzijds. De dienst Mer heeft de overheden en instanties die geraadpleegd worden in het kader van de plenaire vergadering over een voorontwerp RUP op de hoogte gebracht van deze publicatie. Daarnaast heeft de dienst Mer aanvullend nog een aantal andere overheden en instanties op de hoogte gebracht van deze publicatie. Al deze instanties werden uitgenodigd om hun opmerkingen op de NPC te bezorgen aan de dienst Mer uiterlijk tegen 31 juli De ontvangen inspraakreacties van het publiek en de adviezen van de adviesinstanties werden behandeld op de richtlijnenvergadering van 24 september 2009 en dit in functie van het opstellen van deze richtlijnen. Al de overheden en instanties die op de hoogte gebracht waren van de publicatie waren uitgenodigd op deze vergadering. Zowel met de relevante reacties van het publiek als met de opmerkingen/suggesties van de geraadpleegde adviesinstanties werd rekening gehouden bij het opstellen van de richtlijnen door de dienst MER. De richtlijnen hadden betrekking op de reikwijdte, het detailleringsniveau en de inhoudelijke aanpak van het plan-mer. De richtlijnen werden betekend aan de initiatiefnemer op 3 november De initiatiefnemer heeft op 4 maart 2010 een aantal versies van de ontwerptekst van het plan-mer ingediend bij de dienst Mer. Deze versies werden op 5 maart 2010 ter advies overgemaakt aan de overheden en instanties vermeld in bijlage 5 van de richtlijnen. De adviezen op de ontwerptekst werden behandeld op de ontwerptekstvergadering van 14 april In (het verslag van) deze vergadering werd door de dienst Mer aan de initiatiefnemer gevraagd om de ontwerptekst van het plan-mer nog verder aan te vullen op een aantal punten. Goedkeuringsverslag PLIR /6

3 De aangepaste ontwerptekst werd ontvangen bij de dienst Mer op 27 mei 2010 met de vraag om goedkeuring ervan. Op 4 juni 2010 vroeg de dienst MER om nog een aantal kleinere aanpassingen te doen. Op 7 juni 2010 ontving de dienst MER dan ook het definitief plan-mer. Met dit goedkeuringsverslag wordt de milieueffectrapportage voor het PRUP Dendermonde-West afgerond. De dienst MER bevestigt hierbij dat het plan-mer werd uitgevoerd conform de richtlijnen en conform de opmerkingen gemaakt tijdens de ontwerptekstvergadering. Het bevat alle informatie die krachtens artikel 4.2.8, 1, 5 van het D.A.B.M. vereist is. Het bevat voldoende informatie om het aspect milieu een volwaardige plaats te geven in de verdere besluitvorming. 2 Vorm en presentatie Het plan-mer is qua presentatie en vorm een verzorgd document. Het bevat voldoende kaart- en fotomateriaal zodat het een vlot leesbaar en toegankelijk document geworden is. 3 Doelstelling, verantwoording en besluitvormingsprocedure van het plan De doelstelling van het plan wordt kort beschreven als zijnde het vinden van een geschikte locatie voor de inplanting van een gevangenis in de directe omgeving van Dendermonde. Het masterplan van de minister van justitie m.b.t. de gevangenisinfrastructuur voor de periode wordt genoemd als de voornaamste verantwoording voor het opstarten van voorliggend plan. In dit masterplan wordt o.a. gesteld dat er een nieuwe gevangenis moet komen in Dendermonde. Zowel de plan-mer-procedure (volgens het integratiespoor) als de RUP-procedure worden beschreven in het plan-mer. Het goedgekeurde plan-mer dient ofwel volledig geïntegreerd te worden in de toelichtingsnota van het RUP, ofwel als apart document behouden te worden. Het goedgekeurde plan-mer maakt alleszins integraal deel uit van het RUP. Het goedgekeurde plan-mer zal dan ook te samen met het voorlopig vastgesteld RUP in openbaar onderzoek moeten gaan. Er dient voor de vaststelling of onderwerping van het RUP aan de wetgevingsprocedure rekening gehouden te worden met het goedgekeurd plan- MER en er dient bij de vaststelling van het RUP door de initiatiefnemer een verklaring opgesteld te worden die samenvat hoe de milieuoverwegingen in het plan werden geïntegreerd, hoe rekening gehouden werd met het goedgekeurde plan-mer en de uitgebrachte adviezen in het kader van het openbaar onderzoek en de redenen waarom gekozen is voor het PRUP zoals het aangenomen is en dit rekening houdende met de andere redelijke (inrichtings)alternatieven die behandeld zijn. 4 Beschrijving van het plan en de alternatieven De bestaande planologische en feitelijke toestand van het plangebied wordt nauwgezet beschreven. Vervolgens wordt een duidelijke beschrijving gegeven van de inhoud van het voorliggende plan. Het masterplan van de minister van justitie m.b.t. de gevangenisinfrastructuur voor de periode wordt genoemd als de voornaamste verantwoording voor het opstarten van voorliggend plan. Er moesten dan ook geen beleidsalternatieven onderzocht te worden in het plan-mer. Goedkeuringsverslag PLIR /6

4 In het plan-mer werd enkel de locatie Oud Klooster weerhouden als mogelijke inplantingsplaats voor een gevangenis op het grondgebied van de stad Dendermonde. Er werden geen andere redelijke locatiealternatieven weerhouden in het plan-mer. De dienst MER is van mening dat op een overtuigende manier is aangetoond in het plan-mer dat er geen redelijke alternatieven voorhanden zijn. De reeds uitgevoerde alternatievenonderzoeken van de stad Dendermonde en de provincie Oost- Vlaanderen worden vooreerst beschreven en uit deze onderzoeken is gebleken dat drie locaties mogelijk weerhouden konden worden als inplantingsplaats voor de gevangenis: N41-West, N-41-Oost en Oud Klooster. De locatie N41-West wordt echter niet weerhouden als redelijk alternatief gezien haar ligging in HAG, de problematische ontsluiting en de onteigeningen die dit zou meebrengen. De locatie N-41-Oost wordt niet weerhouden omwille van de ligging in HAG, het overschrijden van de fysische begrenzing de N-41en de inname van een belangrijk open ruimte gebied. Enkel de locatie Oud Klooster wordt daarom weerhouden in het plan-mer. Tevens werd op een overtuigende manier geargumenteerd dat een renovatie en uitbreiding van de bestaande gevangenis geen redelijk alternatief is. In het plan-mer worden een aantal inrichtingsalternatieven onderzocht voor de site Oud Klooster. Zo worden twee mogelijke ontsluitingsalternatieven (noordelijke ontsluiting naar de Gentsesteenweg toe en een oostelijke ontsluiting doorheen de Boonwijk) voor het verkeer van de gevangenis volwaardig onderzocht in het plan-mer. Tevens wordt onderzocht of de inplanting van de parking best kan gebeuren ten westen van de gevangenis dan wel ten noordoosten van de gevangenis. In het plan-mer wordt vanuit de verschillende disciplines een uitspraak gedaan over de te verwachten milieueffecten van deze respectievelijke inrichtingsalternatieven. 5 Juridische, administratieve en beleidsmatige context De belangrijkste administratieve, juridische en beleidsmatige aspecten worden op voldoende wijze opgesomd in hoofdstuk 6. 6 Algemene methodologie, referentiesituatie, milieueffectbespreking en milderende maatregelen Volgende disciplines in het plan-mer werden opgesteld door een erkend MER-deskundige: (1) bodem, (2) water, (3) geluid, (4) fauna en flora en (5) landschap, bouwkundig erfgoed. De disciplines (a) mens en (b) licht werden door de MER-coördinator behandeld. Als referentiesituatie wordt de huidige situatie (i.e. de bestaande toestand op het terrein) genomen. De bestaande toestand vormt in principe het nulalternatief ten opzichte waarvan de uitvoering van het plan vergeleken wordt. Een aantal geplande projecten in de omgeving van het plangebied worden in de milieueffectbeoordeling meegenomen als ontwikkelingsscenario, zijnde de omlegging van de N-41 en de aanleg van een brug over de Oude Denderloop. Daarenboven wordt meegedeeld dat het huidige woonuitbreidingsgebied in het plangebied niet verder ontwikkeld zal worden volgens het GRS. De milieueffecten van het aanduiden van een zone voor randstedelijk groen in het plangebied worden over het algemeen als positief beschouwd en worden dan ook slechts in mindere mate onderzocht in het plan-mer. Het is voornamelijk het aanduiden van een zone voor gevangenis en de ontsluiting van deze gevangenis die negatieve milieueffecten zullen veroorzaken. Het plan-mer focust zich dan ook terecht op dit onderdeel van het plan. Goedkeuringsverslag PLIR /6

5 Binnen de discipline mens werd vooral aandacht besteed aan het aspect mobiliteit. De milieueffecten van de twee mogelijke ontsluitingsscenario s (oostelijke en noordelijke ontsluiting) werden beschreven en tegenover elkaar afgewogen op het vlak van verkeersleefbaarheid, verkeersveiligheid en verkeersdoorstroming. Vanuit de discipline mens-mobiliteit scoort het alternatief van de noordelijke ontsluiting het best, o.a. gezien de Gentsesteenweg het best geschikt is om bijkomend verkeer te ontvangen, de verkeersveiligheid beter is en in mindere mate ook gezien er minder geluidsverstoring is naar bewoning toe. De oostelijke ontsluiting zou zorgen voor een slechtere verkeersafwikkeling, voor een beperkte geluidsverstoring naar de bewoning toe en voor een slechtere verkeersveiligheid. Ook vanuit de discipline mens-mobiliteit gaat de voorkeur uit naar de inplanting van de parking ten westen van de gevangenis gezien hierdoor het minste geluidshinder wordt veroorzaakt naar de bewoning toe. In de discipline fauna en flora wordt vastgesteld dat het inrichtingsalternatief met de noordelijke ontsluiting de minst milieuvriendelijke is, gezien er hier relatief gezien meer waardevolle biotoop verdwijnt, er een verstoring kan optreden van vleermuizen en er geluids- en lichthinder kan zijn naar fauna toe. Het oostelijk ontsluitingsalternatief veroorzaakt minder negatieve effecten binnen deze discipline. Het onderzoek binnen deze discipline leidt ook tot het besluit dat de parking best ingeplant kan worden ten noordoosten van de gevangenis en niet ten westen, o.a. gezien in deze laatste hypothese een waardevol bosje verdwijnt. Binnen de discipline bodem komt men in het plan-mer tot het besluit dat het plan geen negatieve effecten zal veroorzaken. Derhalve kan er hier ook geen onderscheidende uitspraak gedaan worden over de effecten verschillende inrichtingsalternatieven. In de discipline water wordt vooreerst gemeld dat de zone binnen het plangebied die op de watertoetskaart aangeduid is als effectief overstromingsgevoelig gebied, in feite de laatste 50 jaar nooit overstroomd is en dat een aanpassing van de watertoetskaarten zich daarom opdringt. Indien er zich voor lange tijd hoge waterstanden voordoen in de Dender kunnen er zich wel overstromingen voordoen in het studiegebied (ROG), maar deze beperken zich tot de onmiddellijke omgeving van de Dender in het westen van het studiegebied. Dit ROG wordt voor een beperkt deel bebouwd en er worden dan ook compenserende maatregelen voorgesteld in het MER. Zo wordt voorgesteld dat ter compensatie voor de inname van ROG in het randstedelijk groengebied zones voor de extra berging van water voorzien zouden kunnen worden. Vanuit deze discipline lijkt er geen uitgesproken voorkeur voor de noordelijke of oostelijke ontsluiting. Wel gaat de voorkeur uit naar de locatie van de parking ten noordoosten van de gevangenis gezien op deze manier het minste effectief overstromingsgebied ingenomen wordt door het complex. Beide inrichtingsalternatieven (parking in westen en parking in noordoosten) hebben wat betreft de discipline geluid gelijkaardige effecten. Wat de ontsluitingsalternatieven betreft is er wel een duidelijk verschil. Zo veroorzaakt de oostelijke ontsluiting wel degelijk negatieve effecten naar de bewoning van de Boonwijk toe en deze effecten zijn slechts in beperkte mate gemilderd worden. Deze negatieve effecten treden nagenoeg niet op de bij de noordelijke ontsluiting. De beoordeling van de lichteffecten gebeurt binnen de disciplines mens en fauna en flora. Binnen de discipline licht worden kort enkele milderende maatregelen voorgesteld. Uit het onderzoek binnen de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie komt naar voor dat de zone voor gevangenis een negatief effect heeft. Zo komt er een minder gewenste stedelijke functie in het plangebied, verdwijnt een relatief groot landbouwgebied, wordt het open zicht tussen kouter en Dendervallei teniet gedaan, wordt een gebiedsvreemd dominant element ingeplant op een verheven en centrale zichtlocatie in de open ruimte, kan de landschapsbeleving verminderen door het nieuwe dominante element, is er een beperkte aantasting van de cultuurhistorische waarden en wordt het archeologisch erfgoed in deze zone grondig verstoord. Via een aantal milderende maatregelen kunnen deze negatieve effecten wel wat afgezwakt worden. Goedkeuringsverslag PLIR /6

6 In het plan-mer wordt geconcludeerd dat wat het ontsluitingsalternatief betreft de noordelijke ontsluiting de voorkeur geniet vanuit de discipline mens en de oostelijke ontsluiting de voorkeur geniet vanuit de disciplines landschap en fauna en flora. Wat de ligging van de parking betreft gaat de voorkeur vanuit de discipline mens uit naar de inplanting ervan ten westen van de gevangenis, terwijl vanuit de disciplines water en fauna en flora de voorkeur uitgaat naar een inplanting ten oosten van de gevangenis. 7 Monitoring In hoofdstuk 19 worden een aantal voorstellen gedaan voor monitoring, o.a. aangaande het archeologisch onderzoek en aangaande een overlegorgaan voor de communicatie en doorstroom van informatie over het gevangeniscomplex. 8 Integratie en eindsynthese In hoofdstuk 21 wordt in tabelvorm een effectbeoordeling gedaan van de twee ontsluitingsalternatieven en ook voor de twee inrichtingsalternatieven (ligging parking). De voorgestelde milderende maatregelen worden nogmaals opgelijst en een duidelijke eindconclusie wordt gegeven. 9 Niet-technische samenvatting De niet-technische samenvatting staat vooraan in het plan-mer document en vormt een beknopt en leesbaar hoofdstuk dat de geïnteresseerde burger een overzicht geeft van de essentie van het milieueffectenrapport. Besluit Gelet op het bovenstaande wordt het plan-mer Dendermonde-West goedgekeurd. 7 juni 2010 Paul Van Snick Algemeen directeur Afdelingshoofd AMNEB Goedkeuringsverslag PLIR /6