Behoort bij V.R. 2011/104 Kadernota Integrale Veiligheid

Gemeente Ede Behoort bij V.R. 2011/104 Kadernota Integrale Veiligheid 2012-2014

Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Integrale veiligheid 3 3 Visie 3 4 Uitgangspunten integraal veiligheidsbeleid 3 5 Stand van zaken veiligheid Ede 4 6 Doelstellingen en indicatoren 4 7 Prioriteiten 5 7.1 Focus op de aanpak van jeugdoverlast en jongerenproblematiek 5 7.2 Meer wijkgericht werken (wijkveiligheidsplannen) 6 7.3 Versterking regierol gemeente 6 7.4 Actieve communicatie 7 8 Strategische partners binnen het integraal veiligheidsbeleid 7 9 Organisatorische borging 8 9.1 Politiek-bestuurlijke inbedding 8 10 Veiligheid in de gemeentelijke organisatie 8 10.1 Gemeentelijke organisatie 8 10.2 Toezicht 8 10.3 Veiligheidshuis West Veluwe Vallei 9 11 Concrete aanpak door middel van actieplannen 10 12 Bijlage 1: Overzicht jeugd voor veiligheidsplan 11 13 Bijlage 2: Begrotingsposten perspectiefnota en toelichting 22 1

Voorwoord Veiligheid is een belangrijk beleidsveld in de gemeente Ede. De veiligheid en leefbaarheid handhaven of vergroten kunnen we als gemeente Ede echter niet alleen. Samen met de inwoners, ondernemers en organisaties in Ede willen we dit doen. Voor u ligt de Kadernota Integrale Veiligheid 2012 tot en met 2014. Door middel van deze Kadernota willen we invulling geven aan het beleidsveld veiligheid. In de Kadernota leest u wat onze visie, ambities en doelstellingen zijn op het gebied van veiligheid voor de komende drie jaar in Ede. In jaarlijkse actieplannen wordt aangegeven welke activiteiten er uitgevoerd zullen worden door welke partijen. Daarnaast worden de rollen en verantwoordelijkheden per partij weergegeven. De raad stelt de kaders vast en heeft een controlerende taak. Derhalve stelt de raad de Kadernota vast inclusief doelstellingen. Zo kan zij later in het proces ook haar controlerende taak vervullen. Het college van burgemeester en wethouders zorgt voor de uitvoering van de Kadernota. Dat zal geschieden aan de hand van de jaarlijkse actieplannen. Zij rapporteert aan de hand van deze actieplannen jaarlijks aan de raad over de voortgang. Het actieplan wordt jaarlijks geëvalueerd. Op basis daarvan kunnen doelen en/of activiteiten bijgesteld dan wel aangepast worden. Eventueel kunnen er op dat moment doelstellingen worden verwijderd indien zij behaald zijn, dan wel toegevoegd worden aan het uitvoeringsprogramma bij bijvoorbeeld een stijging van criminaliteit of nieuw beleid vanuit het Rijk, maar ook bij een verschuiving van bijvoorbeeld de criminaliteit. Voor het integraal veiligheidsbeleid is gekozen voor een looptijd van drie jaar. Dit geeft interne en externe partners de tijd om middelen (financieel en menskracht) vrij te maken om de afgesproken acties ook daadwerkelijk uit te kunnen voeren. 2

1. Inleiding De kadernota 2012-2014 schetst de ambitie van het college om de kwaliteit van het leefklimaat voor de inwoners, ondernemers en bezoekers van de gemeente Ede te verhogen. Veiligheid heeft invloed op die kwaliteit. De gemeente Ede wil door een gerichte en realistische aanpak die kwaliteit verbeteren. Daarnaast heeft de gemeente Ede aandacht voor wijkgericht werken. Dit betekent dat de verschillen tussen de buitendorpen en wijken worden gerespecteerd. Niet alleen de gemeente Ede ziet veiligheid als prioriteit, de landelijke overheid ziet dat ook. De gemeente heeft de regie over het lokale veiligheidsbeleid. Het opstellen van integraal veiligheidsbeleid biedt de gemeente Ede hét middel om deze regie ook te kunnen voeren. Hierin wordt namelijk beschreven wat de gemeente doet en wat zij van de andere partijen op het gebied van veiligheid verwacht. Het is hierbij nadrukkelijk niet de bedoeling dat de gemeente de bevoegdheden en taken van andere partijen gaat overnemen. In deze kadernota integrale veiligheid komen vooral de visie, doelstellingen en prioriteiten aan de orde. Voorts worden de projecten/activiteiten in beeld gebracht om deze doelstellingen te behalen. Samen vormen zij het integraal veiligheidsbeleid van de gemeente Ede voor 2012 tot en met 2014. Gemeente Ede werkt aan een veilige gemeente waar mensen zich thuis voelen. 2. Integrale Veiligheid Integraal veiligheidsbeleid is bij uitstek een dynamisch en interactief proces dat nooit af is: onder regie van de gemeente geven partijen gezamenlijk invulling aan de inhoud en de organisatie van het beleid. Het voeren van integraal veiligheidsbeleid vraagt voortdurend actie van vele actoren. Integraal veiligheidsbeleid is meer een manier van kijken, denken en werken van al degenen die hierbij direct of indirect betrokken zijn. Daarbij is de sociale veiligheid een belangrijk onderdeel van de leefbaarheid van een straat, wijk of dorp. Dit is de kant van veiligheid waar de gemeente een zelfstandige rol heeft buiten de wettelijke verplichtingen die er op verschillende andere gebieden van veiligheid gelden. Integrale veiligheid in Ede betekent dus samen werken aan de verbetering van de lokale veiligheid met een samenhangend pakket van activiteiten en maatregelen. De gemeente Ede streeft met dit veiligheidsbeleid een balans na tussen het voorkomen van onveiligheid(preventie) en het daadkrachtig aanpakken van onveilige situaties(repressie). 3. Visie De gemeente Ede wil dat mensen zich thuis voelen in de gemeente, mede door een overheersend gevoel van veiligheid en goede leefbaarheid. Ook moet duidelijk worden wat de eigen verantwoordelijkheid van burgers en bedrijven hierbij is. De gemeente Ede zorgt, samenwerkend met anderen, voor wijken en dorpen die in bepaalde mate schoon, heel en veilig zijn. Dit doen wij op een resultaatgerichte wijze, met daadkracht en lef, ten dienste van mens en milieu. We zeggen wat we doen en doen wat we zeggen. 4. Uitgangspunten integraal veiligheidsbeleid Het belangrijkste uitgangspunt is dat de gemeente de regie voert op het lokale veiligheidsbeleid. Daarbij houden we rekening met landelijke, regionale en districtelijke prioriteiten. Deze prioriteiten worden echter bekeken in het licht van onze lokale situatie. Om tot ons integraal veiligheidsbeleid te komen hanteren we verder nog de volgende uitgangspunten: - Analyseren, onder meer aan de hand van criminaliteitscijfers, de Veiligheidsmonitor en gesprekken met diverse actoren; - Gericht en realistisch de dingen doen waar we ook daadwerkelijk invloed op hebben; - Werken met een gebalanceerd pakket aan maatregelen (preventief en repressief); - Het serieus nemen van de bewoners (niet alleen aan de hand van harde cijfers maar ook input vanuit de veiligheidsmonitor en aan de hand van burgerparticipatie); - Systematische en periodieke rapportages (meetbaar). 3

5. Stand van zaken veiligheid Ede Uit de recente politie-informatie van 2010 en de Veiligheidsmonitor 2010 blijken de volgende gegevens met betrekking tot de veiligheid in de gemeente Ede. In 2010 was sprake van een toename van inbraken in de gemeente. Dit noopte alle gemeenten in de regio tot het nemen van maatregelen op dit gebied samen met alle ketenpartners. Dit heeft tot een afname van het aantal inbraken in de eerste helft van 2011 geleid. Voortzetting en uitbreiding van deze aanpak is echter gewenst, omdat het totale aantal inbraken nog te hoog is. De mate van overlast is in de meeste wijken in 2010 volgens de bewoners op zich iets verminderd. Dit geldt echter niet voor alle wijken. Om adequaat te kunnen reageren op overlast zal meer wijk- en buurtgericht gewerkt gaan worden. Door middel van wijkveiligheidsplannen kan vanaf 2012 nog gerichter overlast en veiligheidsproblemen worden aangepakt. Er wordt onverminderd ingezet op de aanpak van jeugdcriminaliteit. De gestructureerde aanpak van risicojeugd en -groepen, maar ook van risicogezinnen zal grote aandacht moeten houden. Hierbij maken we onder meer gebruik van de shortlistmethode. De typering van problematische jeugdgroepen in hinderlijk, overlastgevend en crimineel is een hulpmiddel bij het verminderen van overlast door jeugd. De wijkteams krijgen een belangrijke taak bij de inventarisatie en bij de oplossingen. Hoewel uit de laatste shortlist uit 2011 blijkt dat het aantal jeugdgroepen in totaal is verminderd blijft dit een van de grootste aandachtspunten, met name bij de bestrijding van overlast. Geweldsdelicten hebben een grote maatschappelijke impact. Hoewel in Ede niet sprake is van een grote toename door de jaren heen, is maatschappelijk gezien verder terugdringen wenselijk, zeker waar het huiselijk geweld betreft. 6. Doelstellingen en indicatoren De komende jaren richt de gemeente Ede zich op de volgende algemene doelstellingen: Beoogde maatschappelijke effecten Het aantal overlastincidenten is verminderd Minder overlast en criminaliteit door jongeren of jeugdgroepen Minder overlast en criminaliteit (algemeen) Minder geweld (waaronder uitgaans- en huiselijk geweld) Minder woninginbraken en overige vermogensdelicten Effectmeting Wat zijn de doelstellingen? Gemeenteregistraties/ Het aantal incidenten is in 2014 met politieregistraties 10% verminderd ten opzichte van 2010 Shortlist methodiek Alle overlastgevende groepen zijn bij de gemeente in beeld en daarop is een heldere aanpak geformuleerd Registratie Alle overlastgevende gezinnen, Veiligheidshuis overlastgevers, criminelen, veelplegers zijn in beeld bij het Veiligheidshuis, een passend aanbod is geformuleerd; flankerende maatregelen worden effectief toegepast. Registratie politie en OM Het aantal aangiftes is in 2014 met 10% gedaald ten opzichte van 2010 Registratie politie en OM Het aantal aangiftes is in 2014 met 10% gedaald ten opzichte van 2010 Bij dit schema moet in ogenschouw genomen worden dat per wijk de situatie kan verschillen. Dit betekent dat per wijk aparte (aanvullende) doelstellingen geformuleerd moeten worden. Dit zal geschieden in de onder 7.2 genoemde wijkveiligheidsplannen. 4

7. Prioriteiten De integrale aanpak die de gemeente Ede voorstaat om te komen tot een veiliger samenleving kenmerkt zich door resultaatgerichtheid, de combinatie van repressie en preventie, een persoonsgerichte aanpak en een intensievere samenwerking tussen alle betrokken partijen, teneinde de eerder genoemde doelstellingen te bereiken Voor de komende periode kiezen we voor de volgende prioriteiten: 1. Focus op aanpak van jeugdoverlast en jongerenproblematiek 2. Meer wijkgericht werken 3. Versterking regierol gemeente 4. Actieve communicatie 7.1 Focus op de aanpak van jeugdoverlast en jongerenproblematiek In een gemeente als Ede zijn jongeren op straat een natuurlijk verschijnsel. Lang niet al die jongeren veroorzaken overlast. De overgrote meerderheid van de jongeren in de gemeente Ede gedraagt zich prima. Een kleine groep jongeren veroorzaakt overlast in het publieke domein; op straat of in een wijk. Wat verstaat de gemeente Ede onder overlast. Overlast is een subjectieve beleving waarbij handelingen van anderen als hinderlijk en onaanvaardbaar beschouwd worden en waarbij sprake is van schending van privacy, inbreuk op woon- en leefgenot waardoor men zich soms ook bedreigd voelt. Uit onderzoeken en gesprekken met vele inwoners van de gemeente Ede blijkt dat overlast van groepen jongeren een van de grootste buurtproblemen is. Buurtbewoners in sommige wijken ervaren regelmatig overlast van schreeuwende of ruziemakende jongeren op straat en van samenscholingen. Een van de oorzaken van jeugdoverlast is de toegenomen invloed van straatcultuur waar heel andere waarden en normen heersen dan in de rest van de samenleving. De straat is een ontmoetingsplek voor jongeren. Verschillende groepen zoeken elkaar op en brengen veel tijd door op straat. Niet alle bewoners reageren positief op hun aanwezigheid. Niet alleen de straat, ook internet heeft invloed op de jeugdcultuur. In de virtuele wereld gelden eigen normen en waarden die zich onttrekken aan ouderlijk toezicht. Daarnaast vinden veel jongeren drugsen alcoholgebruik steeds normaler. Het is daarom van groot belang om zowel preventieve, curatieve als repressieve aandacht aan deze (groep) jongeren te geven. Dat doen we door duidelijke grenzen te stellen en door perspectieven te bieden. We verwachten van alle betrokken partijen en individuen een actieve betrokkenheid en participatie bij de oplossing van dit gezamenlijk vraagstuk. In het kader van het preventief jeugdbeleid is de gemeente Ede niet alleen actief op het gebied van (jeugd)gezondheidszorg, recreatieve (speel)voorzieningen en subsidiëring van organisaties op het gebied van jeugdbeleid en opvoedondersteuning. Gemeente Ede richt haar beleid ook met name op het leggen van contact met jongeren, het zo nodig corrigeren van gedrag en het daarmee tevens voorkomen en verminderen van jeugdoverlast. Binnen dit ambulante jongerenwerk worden jongeren ook ondersteund en wordt indien noodzakelijk een bemiddelende rol vervuld. Naast de uitvoering van het ambulante jongerenwerk is de gemeente actief op het gebied van leerplicht en positieverbetering van jongeren. Tenslotte is de op dit moment in gang gezette Centrum voor Jeugd en Gezin ontwikkeling in Ede een belangrijke pijler binnen het preventief jeugdbeleid. We gaan door met de huidige aanpak en zullen, waar nodig, het beleid voortdurend verbeteren en aanscherpen. De volgende punten worden, voor zover niet reeds toegepast, verder uitgewerkt: - Toepassen shortlistmethodiek; in beeld brengen van overlastgevende groepen en daaraan gekoppeld de plannen van aanpak - Participatie Veiligheidshuis; integrale aanpak van overlastgevers, veelplegers, jeugd, etc - Voortzetting overleggen met betrekking tot jeugd en overlast in de wijkteams - Eventuele toepassing van andere instrumenten zoals jongerencoaching en burgernet - In uiterste gevallen gebruik maken van alle wettelijke middelen, bijvoorbeeld: samenscholingsverboden en gebiedsontzeggingen - Aanpak stelselmatige daders geweld (Veiligheidshuis) - Ouders worden aangesproken op hun verantwoordelijkheid als hun kinderen overlast veroorzaken. 5

7.2 Meer wijkgericht werken (wijkveiligheidsplannen) Ede is in de loop der jaren steeds meer gebiedsgericht gaan werken. Ede is verdeeld in 6 wijken (de buitendorpen inbegrepen). Elke wijk kent zijn specifieke eisen en wensen. Hierdoor kan de aanpak per wijk verschillen. Meer gebiedsgericht werken betekent betere samenwerking tussen de partners in de wijk. Het wijkteam (bestaande uit: wijkmanager, sociaal coördinator, Woonstede en Welstede) vervult een centrale positie in hetgeen in de wijk speelt. Er gaan steeds meer taken richting wijk en wijkteam. Dit zal ook gevolgen hebben voor de wijkgerichte benadering en deze veranderingen zullen daarom in kaart gebracht moeten worden. Naast leefbaarheidvraagstukken komen ook steeds meer veiligheidsvraagstukken op het bordje terecht van de deelnemers aan het wijkteam. Sommige hiervan dienen bovenwijks aangepakt te worden en lenen zich niet voor een specifieke wijkaanpak. Maar dikwijls zijn veiligheidsproblemen echt wijk- of buurtgebonden. Het meest bekende voorbeeld is jeugdoverlast. De aanpak vereist vaak maatwerk en een creatieve en flexibele houding. Hierbij moet rekening gehouden worden met de specifieke kenmerken van de wijk zoals bevolkingssamenstelling, aard van de bebouwing etc. Dit alles betekent ook een andere werkwijze voor de niet wijkgebonden ambtenaren. Zij zullen meer dan nu zich bezig dienen te houden met wat in de wijken en bij de mensen speelt. Wijkveiligheidsplannen Het ligt dan voor de hand om veiligheid wijkgericht te benaderen. Wijkteams stellen vanaf 2012 elk jaar een wijkactiviteitenplan per wijk op. Hierin is met name aandacht voor het feit de leefbaarheid van de wijk te vergroten. Hoewel hierin aandacht is voor veiligheidsvraagstukken, verdient het aanbeveling meer gerichte aandacht aan veiligheid te besteden. Een wijkveiligheidsplan beoogt de veiligheid in de wijk te verbeteren met concrete maatregelen die samen met de betrokkenen zijn geformuleerd. De nadruk ligt daardoor bij thema s die bovengemiddeld leven. Deze thema s worden benoemd aan de hand van objectief cijfermateriaal, zoals politiegegevens en demografische gegevens van de wijk. Verder is de veiligheidsbeleving van de wijkbewoners (zoals gemeten in de Veiligheidsmonitor 2009 en wijkenmonitor 2010) en de bevindingen van de professionals betrokken in de analyse. Met deze informatiebronnen wordt de actuele veiligheidssituatie van de desbetreffende wijk in kaart gebracht en kunnen maatregelen per wijk worden geformuleerd. Zo bestaat de mogelijkheid om concrete doelstellingen te formuleren en prioriteiten te stellen op de plek waar de vraagstukken spelen. Ook bij de shortlistmethode Beke/Ferweda zal het wijkteam actief betrokken worden. Er is gestart met het ontwikkelen van een format voor een wijkveiligheidsplan per wijk, dus 6 in totaal. Halverwege 2012 zullen de plannen gereed zijn. 7.3 Versterking regierol gemeente Het zorgdragen voor een veilige omgeving is en blijft een kerntaak van de (lokale) overheid. De wijze waarop gemeente Ede invulling geeft aan deze kerntaak zal veranderen van een handhavingsrol naar een actieve en allesomvattende regierol op het gebied van veiligheid. Deze regierol vraagt om een nieuwe, minder hiërarchische, realistische en meer vraag- en probleem gestuurde aanpak. Deze rol dient voor een ieder duidelijk en voorspelbaar te zijn. De gemeente is dus regisseur op het gebied van integrale veiligheid en zal haar regierol op het gebied van veiligheid versterken door: - Uitvoering te geven aan deze nota en genoemde prioriteiten; - Het bewerkstelligen van een samenhang tussen veiligheid- en flankerend beleid en tussen preventief en repressief beleid; - Meer te sturen via beleidskaders, subsidies, convenanten en afspraken, zoals het externe veiligheidsbeleid van de afdeling VH; - Het verder ontwikkelen van een informatiegestuurde aanpak; checklist met prestatienormen. Daarbij zal de nadruk komen te liggen op: o Aandacht voor zichtbare handhaving op straat (politie, toezicht); o Intensivering van de samenwerking en een meer heldere takenverdeling tussen ketenpartners; o Meer heldere, op output gerichte afspraken met instellingen voor welzijn (vooral jongerenwerk); o Strakkere coördinatie en meer stroomlijning en efficiency van het beleid met meer focus op de uitvoering; ook de doeltreffendheid en samenhang van allerhande overlegstructuren zullen nader bezien worden. 6

7.4 Actieve communicatie Communicatie draagt de komende periode op drie manieren bij aan het veiligheidsbeleid: als middel om het veiligheidsbeleid meer bekendheid te geven (communicatie over beleid), als instrument van het beleid om beleidsdoelen te halen (communicatie als beleid) en als procesinstrument om burgers meer te betrekken bij de beleidsvorming en uitvoering van het beleid (communicatie in het beleid). Communicatie over beleid Om het vertrouwen bij burgers in de overheid als het gaat om het bewaken van de veiligheid te vergroten, is nauwere samenwerking tussen de ketenpartners in veiligheid belangrijk. Er dienen dan ook concrete afspraken worden gemaakt met partners hieromtrent. Ook instellingen die zich bezig houden met preventie zullen intensiever gaan samenwerken op dit gebied. De gemeente Ede heeft hierin de regie. Met gezamenlijk optreden kunnen we beter laten zien wat er gedaan wordt in de aanpak van overlast en criminaliteit. Middelen daarvoor zijn o.a. het internet, de huis-aan-huisbladen, flyers en wijkbezoeken. De wijkveiligheidsplannen zullen besproken worden met (een vertegenwoordiging van) de burgers. Communicatie als beleid Naast de genoemde middelen in deze nota zal ook worden ingezet op een gedragsverandering door communicatiecampagnes uit te voeren. Men kan hierbij denken aan de jaarwisselingscampagne, campagnes gericht op meldingsbereidheid en het doen van aangifte, e.d. Maar ook gaan we met behulp van lokale campagnes met wisselende thema s burgers meer stimuleren en faciliteren om zelf (meer) actief te zijn. Communicatie in beleid (Permanent in gesprek) We willen onze doelstellingen en het beleid voortdurend toetsen aan de ervaringen van de burgers. Wij vinden het belangrijk dat burgers (nog) meer inzicht krijgen in en betrokken zijn bij de aanpak van overlast en criminaliteit. Zo zal worden bezien welke middelen op gebied van burgerparticipatie zinvol en bruikbaar zijn, bijvoorbeeld over de wijkveiligheidsplannen. Communicatiestrategie Kernwoorden in ons beleid zijn: transparant, actueel, feitelijk en dialoog. Daarbij leggen we de nadruk op resultaten en niet op voornemens. We hebben meer aandacht voor slachtoffers, melders en burgers die anderszins op adequate wijze een bijdrage leveren aan debestrijding van overlast en criminaliteit. 8. Strategische partners binnen het integraal veiligheidsbeleid De strategische partners zijn de essentiële, onmisbare partners bij het integraal veiligheidsbeleid. Deze partners bevinden zich binnen en buiten de gemeentelijke organisatie. Dit is nodig om tot een goede integrale aanpak van veiligheidsproblemen te komen. De gemeente heeft de regie over het lokale veiligheidsbeleid, maar neemt daarbij geen bevoegdheden of taken over van andere partijen. Zij maakt hier alleen gebruik van. Ook binnen de gemeentelijke organisatie blijven de vakafdelingen primair verantwoordelijk voor hun eigen taken. Het is echter van wezenlijk belang dat hierbij geen sprake is van hokjesdenken : schotten moeten verdwijnen. Dit alles kan in de praktijk betekenen dat meer projectmatig gewerkt gaat worden in wisselende samenstellingen. Voor de gemeentelijke organisatie kan de werkwijze van het Veiligheidshuis als voorbeeld dienen. 7

Interne strategische partners Gemeenteraad Managementteam Verschillende interne afdelingen Brandweer Bestuurlijke driehoek (veiligheid, jeugdbeleid en openbare ruimte) Veiligheidshuis Externe strategische partners (niet uitputtend) Inwoners en ondernemers van Ede Politie (lokaal, districtelijk en regionaal) Openbaar Ministerie Districts- en Regionaal College Ambtelijk vooroverleg veiligheid Veiligheidsregio Gelderland Midden Jongerenwerk Ede Bureau Jeugdzorg Reclassering Nederland Sport- en verenigingsleven Daarnaast kunnen verschillende andere partners bij het veiligheidsbeleid betrokken worden op het gebied waarop zij werkzaam zijn. Te denken valt aan de horeca, het jeugd- en jongerenwerk, de Nederlandse Spoorwegen/prorail, woningcorporaties, Bureau Halt, winkeliers(vereniging), bedrijven en scholen. 9. Organisatorische borging In dit hoofdstuk zal verder worden ingegaan op de wijze van borging van de kadernota en het nog op te stellen uitvoeringsplan binnen de organisatie van de gemeente Ede. 9.1 Politiek-bestuurlijke inbedding Met betrekking tot het integraal veiligheidsbeleid stelt de Raad de kaders en daarmee de kadernota vast en heeft het een controlerende taak met betrekking tot het op te stellen actieplan. Het College stelt het actieplan vast. Samen vormen deze twee beleidsstukken het integraal veiligheidsbeleid voor 2012-2014 van de gemeente Ede. Bestuurlijk is de burgemeester verantwoordelijk voor de openbare orde en veiligheid in de gemeente. De meer sociale kant van veiligheid kan ook onder het takenpakket van de wethouders vallen. De burgemeester zal echter fungeren als trekker van het integraal veiligheidsbeleid. Periodiek zullen de portefeuillehouders veiligheid (openbare orde), jeugdbeleid en openbare ruimten bij elkaar komen om continu het beleid met betrekking tot de sociale en fysieke veiligheid in de gemeente Ede af te stemmen. Aan de Raad zal een maal per jaar de objectieve veiligheidscijfers worden gerapporteerd. Daarnaast zal eenmaal per jaar aan de Raad de resultaten van de actieplannen worden gerapporteerd. 10 Veiligheid in de gemeentelijke organisatie 10.1 Gemeentelijke organisatie Binnen de gemeentelijke organisatie loopt het integraal veiligheidsbeleid dwars door de staande organisatie heen. Iedere vakafdeling is primair verantwoordelijk voor de uitvoering van zijn eigen beleid op zijn vakgebied waar dat raakvlakken heeft met veiligheid: maar een adequate samenwerking is onontbeerlijk gelet op een grote focus op wijkgerichter werken. Dit betekent dat beleidsambtenaren vaker achter hun bureau vandaan moeten komen om zelf kennis te nemen van de temperatuur in de wijken. De wijkcoördinatoren zullen actief betrokken worden bij deze afstemming. De ambtelijke coördinatie van het veiligheidsbeleid ligt bij de afdeling Veiligheid en Recht. Zij draagt zorg voor de interne afstemming en rapportages aan het bestuur. Voor zover er sprake is van knelpunten dan wel patstellingen ligt het primaat om deze te doorbreken bij de burgemeester. Het doorbreken hiervan door de burgemeester gebeurt na overleg met de collega portefeuillehouders. Gelet op hun positie binnen de gemeentelijke organisatie wordt apart aandacht besteed aan twee specifieke organisatieonderdelen, te weten de afdeling Toezicht en het Veiligheidshuis. 10.2 Toezicht De samenleving verlangt van de overheid dat zij het toezicht in de openbare ruimte op een samenhangende wijze uitvoert. Doordat de politie zich steeds meer gaat richten op kerntaken, dreigt er een vacuüm te ontstaan met betrekking tot toezicht in de openbare ruimte. De gemeenten worden geacht deze lacune over te nemen. Anders gezegd, gemeenten nemen steeds meer taken van de Politie over en vullen soms nieuwe taken in. 8

Cameratoezicht De camerabeelden van het Edese uitgaansgebied Museumplein worden incidenteel in de nachtelijke uren door de Meldkamer van de afdeling Toezicht uitgekeken. Het laatst gebeurde dat tijdens het EKvoetbal en de Heideweek. Dit bleek een zinvolle investering. Het college heeft de wens geuit op momenten van verhoogd risico (vrijdag- en zaterdagnacht) het uitkijken in de nachtelijke uren vorm te geven. Het live uitkijken van camerabeelden in de nachtelijke uren door de Meldkamer leidt tot een uitbreiding van 1,2 formatieplaatsen. Jeugdoverlast Op het gebied van jeugdoverlast vervult Toezicht de laatste jaren een steeds grotere rol. Sinds 2010 zijn er twee jeugdboa s aangesteld. Dit zijn toezichthouders met een taakaccent op jeugd. Om deze taak uit te kunnen voeren hebben zij een jeugdopleiding bij de politie gevolgd. De jeugdboa s worden tot 31 december 2011 gefinancierd vanuit de WWI subsidie. De jeugdboa s houden zich ondermeer bezig met het in contact komen, in kaart brengen en het bestrijden van hinderlijke- en overlastgevende jeugdgroepen, het inventariseren van overlastlocaties, het signaleren van spijbelende jeugd en delen van informatie van het Veiligheidshuis en andere relevante partners. Zij worden ook op incidentele basis ingezet inzake overlast van uitgaansjeugd rondom Ede centrum. De ervaringen hiermee zijn zeer positief. De jeugdboa s voeren hun taken zo veel mogelijk uit in samenwerking met de politie. De jeugdboa s zijn een antwoord op de steeds groter wordende inzet van Toezicht op het gebied van jeugd. Om de taak van de jeugdboa s zowel overdag als s nachts aandacht te kunnen geven, wordt de formatie van jeugdboa s met 5,2 formatieplaatsen uitgebreid. Kosten en financiering Voor de personele uitbreiding, met een omvang van 334.940 per jaar, wordt aangesloten bij de duur van de kadernota. Afhankelijk van de behaalde resultaten wordt bezien of continuering vanaf 2015 aan de orde is. De personele uitbreiding is als volgt opgebouwd: Onderdeel Uitbreiding schalen Financieel per jaar formatie Schaal 5 Schaal 7 1) Meldkamer 1,2 fte 1,2 fte 48.797 2)Jeugd en jongeren 5,2 fte 5,2 fte 242.455 Toeslag 15% 43.688 Totaal 1,2 fte 5,2 fte 334.940 Financiering formatie Middelen per jaar Ombuigingen EWZ 100.000 Eigen middelen 100.000 Toezicht Nieuw beleid 134.940 (begroting) Totaal 334.940 10.3 Veiligheidshuis West Veluwe Vallei Het Veiligheidshuis is een fysieke voorziening waar ketenpartners uit de justitieketen en de zorgketen samen werken om te komen tot een efficiëntere en effectievere aanpak van criminaliteit en overlast in het gebied van de West-Veluwe Vallei. Hierbij gaat het om het terugdringen van recidive, het bieden van perspectief aan probleemgroepen en daders alsmede slachtoffers adequate zorg en ondersteuning verlenen. Het Veiligheidshuis faciliteert, coördineert en ondersteunt deelnemende ketenpartners bij de aanpak van onderstaande prioriteiten. Het Veiligheidshuis is nadrukkelijk geen eigenstandige organisatie maar een samenwerkingsverband. De winst moet vooral zitten in het beter afstemmen van de werkprocessen van de deelnemende ketenpartners en in de samenwerking in de fysieke omgeving van het Veiligheidshuis. 9

In het Veiligheidshuis zijn een viertal prioriteiten benoemd ten aanzien van bovenstaande doelstelling. Dit zijn: De aanpak van jeugdoverlast en criminaliteit; De aanpak van huiselijk geweld, het gaat hierbij zowel om de aanpak van de daders als ook de hulp aan slachtoffers; De aanpak van veelplegers; De nazorg aan ex-gedetineerden. Naast bovenstaande prioriteiten wordt onder regie van het Veiligheidshuis ook op projectmatige wijze overlast en criminaliteit aangepakt met specifiek te benoemen doelgroepen (bijvoorbeeld multiproblem gezinnen) of specifieke problemen in wijken in de gemeenten in de West-Veluwe Vallei. Verschillende ketenpartners hebben een gemeenschappelijk uitgangspunt bij de aanpak van de problemen, te weten: waar mogelijk straf en zorg op een effectieve manier met elkaar afstemmen, met als doel de recidive van de betrokken persoon terug te dringen. Om tot een goede integrale aanpak en samenwerking te komen in het Veiligheidshuis is het van groot belang dat informatie op een goede en zorgvuldige manier met elkaar wordt gedeeld. Om het ambitieniveau op het huidige peil te houden zal in de Perspectiefnota een claim worden opgevoerd ten behoeve van de exploitatie van het Veiligheidshuis. Indicatief gaat het hier om een jaarlijks bedrag van 50.000,- euro. 11. Concrete aanpak door middel van actieplannen In deze kadernota staan heel veel voornemens en acties, zowel op het gebied van de organisatie als ook wat betreft de concrete acties. Deze zullen uitgewerkt worden in actieplannen welke per jaar opgesteld worden voor de looptijd van het plan, dus voor 2012, 2013 en 2014. Voor zover er concrete acties in het plan worden opgenomen zullen deze voorzien worden van de beoogde maatschappelijke effecten alsmede van een instrument hoe de effecten gemeten gaan worden (bijvoorbeeld d.m.v. de Veiligheidsmonitor). Er is inmiddels werk verzet op het gebied van de jeugd, waar in kaart gebracht is welke activiteiten op het gebied van jeugd spelen. Dit betreft zowel inzet op het gebied preventie als ook repressie. Het overzicht (die als voorbeeld aan deze kadernota gehecht is) bevat ruim 50 acties. In het actieplan wordt jeugdcriminaliteit in definitieve vorm opgenomen, tezamen met de acties die buiten het jeugddomein spelen. Hierin wordt dan ook een financiële verantwoording opgenomen. Ten aanzien van de jeugdactiviteiten wordt nog opgemerkt dat de vraag opgenomen wordt of alle ruim 50 acties definitief doorgezet dienen te worden. Aan de hand van de beoordeling van de maatschappelijke effecten in relatie tot de financiële investering kan verwacht worden dat het aantal activiteiten aanmerkelijk gereduceerd moet worden. Het eerste actieplan (gezamenlijk met de wijkveiligheidsplannen) zal uiterlijk medio 2012 gepresenteerd worden. 10

Bijlage 1: Overzicht Jeugd voor veiligheidsplan:overzicht van de activiteiten/inzet van preventie tot repressie N.b: Dit overzicht geeft een overzicht van de beschrijving van de huidige praktijk. De op handen zijnde wijzigingen van het Rijk die in de loop van 2012 duidelijk worden alsmede andere wijzigingen, worden verwerkt in het op te stellen actieplan en in de wijkveiligheidsplannen en wijkactiviteitenplannen. Wat gaan we doen?/wat doen we BASISVOORZIENINGEN Jeugdgezondheidszorg Tegengaan van (vermoedelijke) onderwijsachterstanden: VVE, schakelklas Voorkomen / terugdringen schoolverzuim / voortijdig schoolverlaten Waarom gaan we dat doen? Volgen van de ontwikkeling van de Edese jeugd Opdracht in het kader van bewaken van de veiligheid van kinderen (jonge) kinderen een goede start geven Alle jongeren tot 23 jaar optimale kansen bieden en laten benutten Wat willen we bereiken /wat bereiken we al? Wat zijn de resultaat Screening van de ontwikkeling van de jeugd (0-19) Signalering van (ontwikkelings)problemen - tegengaan van taalachterstanden, - stimuleren van ouderbetrokkenheid bij de ontwikkeling van hun kinderen, - bereikt: voldoende plaatsen en kwaliteit voor- en vroegschoolse educatie Behalen van een startkwalificatie of best mogelijke (duurzame) positie in de maatschappij / op de arbeidsmarkt Partners Kruiswerk West Veluwe VGGM - Scholen PO, - Peuterspeelzalen, - Kinderdagverblijven. Scholen, hulpverleningsinstellingen, Raad voor de Kinderbescherming, politie, Officier van Justitie, werkgevers, UWW Wie voert regie en hoe Wijkgericht (welke?) of stedelijk Huidige inzet in Incidenteel structureel Planning Gemeente Stedelijk Structureel Voor grootste deel uitvoering rijksbeleid (basistakenpakke t JGZ) Gemeentelijke regie op de uitvoering van VVE conform landelijk opgestelde kaders Gemeente; de leerplichtambtenaar kan een belangrijke rol spelen bij het oplossen van (thuiszitters)problemati ek door naast leerplicht ook in te zetten op leerrecht. Dit kan door de regierol op zich te nemen in de samenwerking tussen de betrokkenen en door bemiddelend op te treden. Het RMC richt zich op jongeren tussen 16 en 23 jaar die school verzuimen of (dreigen) het onderwijs (te) verlaten. Ook het RMC heeft een regierol in de samenwerking tussen partners. Wijkgericht, Voorzieningen in nagenoeg alle kernen Stedelijk en regionaal 2.282.549 Structureel: 2.158.407 Deels gemeentelijk budget (leerplicht), deels rijksbudget (RMC) Incidenteel: 124.142 Structureel - Rijksbeleid onderwijsachterst anden loopt tot en met 2014 -Streven naar verdere harmonisatie van voorschoolse voorzieningen - Afspraken rondom doorgaande leerlijn. Voortzetting Oktober 2011 11

Wat gaan we doen?/wat doen we Stimuleren van sport, bewegen en een gezonde leefstijl onder jeugd en jongeren m.b.v. combinatiefunctionarissen Waarom gaan we dat doen? We willen graag sport, bewegen en een gezonde leefstijl stimuleren onder onze jeugd en jongeren. De combinatiefunctionarissen zijn daarbij een belangrijke schakel. De combinatiefunctionarissen brengen sport, onderwijs en de wijk bij elkaar. Ze bieden op school of in de wijk sportactiviteiten aan die uitgevoerd worden door ze zelf uitvoeren en betrekken daar sportverenigingen bij. De functionarissen bieden verenigingen ondersteuning aan bij het aanbieden van activiteiten in de wijk en bij andere vraagstukken, zodat verenigingen sterkere verenigingen worden. Daarnaast ondersteunen de functionarissen het onderwijs bij het aanbieden van goed bewegingsonderwijs en bij het aanbieden van lessen over een gezonde leefstijl. Wat willen we bereiken /wat bereiken we al? Wat zijn de resultaat We willen bereiken dat jeugd en jongeren sporten en bewegen volgens de beweegnorm en gaan beseffen waarom een gezonde leefstijl belangrijk is. Door het aanbieden van sportactiviteiten willen wij jongeren kennis laten maken met sport en bewegen en ze een kwalitatief goed sportmoment aanbieden. Door bij de sportactiviteiten sportverenigingen te betrekken, willen we de jeugd en jongeren bewegen om structureel bij een vereniging te gaan sporten. We willen verenigingen ondersteunen bij het versterken van de vereniging en bij het ontwikkelen van een beweegaanbod in de wijken. We willen graag op scholen het bewegingsonderwijs versterken en ze een goed buitenschools beweegaanbod aanbieden. Partners Sportservice Ede, Welstede, onderwijs, wijkwerk sportverenigingen Wie voert regie en hoe Sportservice Ede voert de regeling uit en is ook werkgever van de functionarissen. Per wijk worden de wensen en mogelijkheden verkend voor het stimuleren van sport, bewegen en een gezonde leefstijl onder jeugd en jongeren met partners zoals het onderwijs, sportverenigingen, Welstede en wijkwerk. Vervolgens wordt er een actieplan gemaakt door SSE over de verdeling en opvulling van de taken en wordt gestart met de uitvoering. Wijkgericht (welke?) of stedelijk In iedere wijk en kern in Ede worden er door de combinatiefunctionarissen gewerkt aan het stimuleren van sport, bewegen en een gezonde leefstijl onder jeugd en jongeren De Gemeente Ede is verdeeld in drie regio s: het buitengebied, Veldhuizen en Maandereng. In totaal zijn er 5 fte aan functionarissen actief en is er per wijk een budget voor activiteiten. Huidige inzet in 305.000 per jaar voor fte. en activiteiten Incidenteel structureel Structureel tot en met 2012. Voor 2013 en verder is er ongeveer 135.000 per jaar extra nodig. Planning Vanaf 2010 tot en met 2012 lopen de functies zoals hiernaast beschreven. De resultaten zijn o.a.: - in iedere wijk is er structureel beweegaanbod in de wijk en op een aantal scholen - binnen de deelnemende scholen is er meer aandacht is voor het stimuleren van sport, bewegen en gezondheid; - het bewegingsonderwijs op een aantal scholen is van een hoger niveau en scholen organiseren meer sportactiviteiten - een aantal sportverenigingen zijn voorbereid op hun rol bij school- en wijksport. - een aantal sportverenigingen nemen deel aan activiteiten i.h.k.v. school- en wijksport. Bij de uitvoering worden de partners uit het onderwijs, Welstede, wijkwerk en sportverenigingen door de combinatiefunctionaris ingezet op hun expertise. Buurthuizen inloop WELZIJN HomeStart HomeStart is lichte opvoedingsondersteuning door vrijwilligers voor ouders met tenminste één kind dat jonger dan 6 jaar is. Omdat er gezinnen zijn die net een beetje ondersteuning nodig hebben om zelf weer verder te gaan in een periode waarin het niet zo goed gaat door b.v. ziekte, opvoedingsproblemen of sociaal isolement. - Ouders (her)vinden kracht om moeilijke situaties het hoofd te bieden - Ouders krijgen weer grip op het eigen leven - Ernstiger en langduriger problemen worden voorkomen - Zelfvertrouwen ouders wordt vergroot, sociale relaties worden versterkt en ouders worden gestimuleerd gebruik te maken van beschikbare diensten en voorzieningen. Welstede Gemeente Hele gemeente 55.000,- Structureel Voortzetting Oktober 2011 12

Wat gaan we doen?/wat doen we Marokkaans-Nederlandse moedercoaches geven via spreekuren en voorlichtingsbijeenkomsten opvoedingsondersteuning aan (andere) Marokkaanse moeders Waarom gaan we dat doen? - Geen ouderbetrokkenheid bij school - Slechte aansluiting culturen - Opvoedproblematiek - Hoge drempel tot hulpverlening - Psychische /lichamelijke problemen Wat willen we bereiken /wat bereiken we al? Wat zijn de resultaat - Ouders zijn vaker betrokken bij school - Ouders begrijpen beter dat hun kinderen worden geconfronteerd met verschillende waarden thuis en buiten en weten daar hun kinderen beter in te begeleiden - Ouders zijn versterkt in hun opvoedvaardigheden - Laagdrempelige Brugfunctie van de allochtone groepen naar de reguliere hulpverlening. - Vertrouwen in de hulpverlening - Vroegtijdig hulp in allochtone gezinnen met problemen. Partners Externe partijen: Marokkaans- Nederlandse moeders, Welstede Wie voert regie en hoe Onderwijs, Jeugd Kunst en Cultuur en Veiligheid en Recht Wijkgericht (welke?) of stedelijk Met name Veldhuizen Huidige inzet in Subsidie ZonMW 2010 40.000 37.500 voor 2011-2012 Incidenteel structureel incidenteel Planning Gewenst is continuering van de laagdrempelige brugfunctie naar de reguliere hulpverlening Veilig buiten spelen Kinderen spelen niet samen in de speeltuin, maar maken veel ruzie en ouders zijn niet aanwezig. Vanuit de hoogbouw is weinig zicht door ouders op het buitenspelen van hun kinderen. Ouders houden daarom hun kinderen binnen. Kinderen worden nu een veilige speelomgeving geboden en leren samen spelen Onder leiding van een spelcoach leren kinderen samen spelen en worden ouders betrokken om zich actief met de kinderen te bemoeien. De opkomst van de kinderen was wisselend en de ouderparticipatie laag. Er spelen meer kinderen beneden/buiten (geldt voor hoogbouw zuid). - Sport Service Ede - Wijkagent - Wijkcoordinator - Toezicht - Opbouwwerk - Woonconsulent Welstede en Sport Service Ede Veldhuizen 10 u. Zuid 10 u. 16.500 16.500 I S Stopt In zuid zet welstede dit voort binnen de bestaande formatie Bekendheid andere culturen Gebrek aan kennis Bevorderen tot kennis en contacten tussen jongeren uit verschillende culturen Sleutelfiguren + onderwijs Gemeente Ede, promoten projectmatig Subsidie verstrekken buitengebied 20.000 Incidenteel 2011/2012 Faciliteren koepel Marokkaanse gemeenschap (AMNE) De samenwerking is middels een convenant geformaliseerd - aanspreekpunt / gesprekspartner voor college - ontwikkelingen met de gemeenschap kunnen bespreken - 3 x per jaar bestuurlijk overleg - betere afstemming in het aanbod van integratiebevorderende activiteiten voor de Marokkaanse gemeenschap - AMNE - Moskee - Alle aangesloten Marokkaanse zelforganisaties - portefeuillehouder Integratie - beleidsadviseur integratie Stedelijk Met AMNE wordt gekeken naar spreiding van het aanbod van activiteiten over de verschillende wijken 5000,- gemeentelijke middelen Structureel 2011 ev Bewonersagenda: Faciliteren huisvesting zelforganisaties waaronder El Karam - ontoereikende huisvesting voor zelforganisaties - onvoldoende faciliteiten voor zelforganisaties voor het bereiken en versterken eigen achterban - lage betrokkenheid allochtone bewoners bij zelforganisaties - vanuit eigen locatie hebben de zelforganisaties hun eigen achterban meer bereikt en versterkt - in de eigen locatie worden integratiebevorderende activiteiten georganiseerd. - allochtone vrouwengroepen (El Karam) hebben goede huisvesting Interne partijen - Welzijn - Maatschappelijke Voorzieningen Externe partijen - Zelforganisaties - Welstede (migrantenwerk) - portefeuillehouder Integratie - beleidsadviseur integratie Stedelijk, maar rekening houdend met de samenstelling van het aanbod in de verschillende wijken Gemeentelijke middelen 20.000 Subsidie (GSO- 3) voor inrichten multicultureel centrum 500.000 Beide Gemeentelijke middelen structureel, GSO incidenteel 2010 Bewonersagenda: Integratie bevorderende activiteiten zoals fietsles, taallessen, sporten, voorlezen, cultuurbepaalde activiteiten Ambulant jongerenwerk - taalachterstand - opvoedproblematiek bij allochtone jongeren - gebrekkige mobiliteit allochtone vrouwen - moeilijke aansluiting van allochtone gezinnen bij NL- maatschappij/cultuur - achterstandspositie allochtone vrouwen Jongeren een zinvolle vrije tijdsbesteding te bieden aanvullend op wat zij vanuit thuis en school kunnen doen. - integratie allochtone burgers is toegenomen - meer allochtonen spreken Nederlands - er wordt meer deelgenomen aan activiteiten in de wijk - mobiliteit van allochtone vrouwen is vergroot Jongeren leren zelf om tot een zinvolle vrije tijdsbesteding te komen. Jongeren gaan actief aan de slag om hun wensen met de jw te concretiseren. Er zijn verschillende activiteiten waar jongeren aan deelnemen. Interne partijen - Welzijn Externe partijen - PROMAPA - Zelforganisaties - Welstede (migrantenwerk) - Wijkagent - Wijkcoördinator - Toezicht - Opbouwwerk - Woonconsulent - Veiligheidshuis - portefeuillehouder Integratie - beleidsadviseur integratie Gemeente maakt resultaatafspraken met Welstede en die voert het uit. De programmamanager jeugd heeft 6 wekelijks overleg om de voortgang te bewaken. stedelijk Veldhuizen 36 u. Kernhem 6 u West 18 u Zuid 24 u Bennekom 12 u Dorpen 24 u Gemeentelijk Integratiebudget 77.000 Participatiebud get - Leefbaarheidsfon ds Welstede 60.000 10.000 30.000 40.000 20.000 40.000 30.000 2010/2011 Structureel Continueren Oktober 2011 13

Wat gaan we doen?/wat doen we Tienerhuiskamer Waarom gaan we dat doen? Voorkomen dat jonge tieners na schooltijd op straat rondhangen en afglijden naar ongewenst gedrag. Wat willen we bereiken /wat bereiken we al? Wat zijn de resultaat Jongeren leren hoe ze zich buiten school vermaken zonder hinderlijk op straat te hangen. Er is 3 x per week een activiteit in De Velder voor deze jongeren. De activiteit bereikt zowel autochtone als allochtone jongeren. Partners - Basisscholen - Wijkagent - Wijkcoördinator - Toezicht - Opbouwwerk - Woonconsulent - CJG Wie voert regie en hoe Wijkgericht (welke?) of stedelijk Huidige inzet in Incidenteel structureel Planning Welstede Veldhuizen 38 u. 30.000 Incidenteel Voorstel Welstede is om dit met bestaande formatie jongerenwerk voort te zetten. Inloop Katenhorst Jongeren de gelegenheid bieden elkaar binnen te ontmoeten ipv buiten ergens te hangen en overlast te veroorzaken. Jongeren leren hoe ze hun vrije tijd kunnen besteden zonder af te glijden van hinderlijk naar overlastgevend gedrag. Wekelijks komen Marokkaanse jongens hier op af. Jongens zijn gekend en worden op hun gedrag gecorrigeerd. - Wijkagent - Wijkcoördinator - Toezicht - Opbouwwerk - Woonconsulent - Veiligheidshuis Gemeente maakt resultaatafspraken met Welstede en die voert het uit. De programmamanager jeugd heeft 6 wekelijks overleg om de voortgang te bewaken. Veldhuizen 32 u. 55.000 Incidenteel Vervalt Inloop in de ETSKV (Turkse Vereniging) Jongeren de gelegenheid bieden elkaar binnen te ontmoeten ipv buiten ergens te hangen en overlast te veroorzaken. Jongeren leren hoe ze hun vrije tijd kunnen besteden zonder af te glijden van hinderlijk naar overlastgevend gedrag. Wekelijks komen Turkse jongens hier op af. Jongens zijn gekend en worden op hun gedrag gecorrigeerd. - ETSKV - Wijkagent - Wijkcoördinator - Toezicht - Opbouwwerk - PROMAPA - Woonconsulent - Veiligheidshuis Welstede Ede-West 7 u. 15.000 I (stopt na 2011) Vrijwilligers ETSKV nemen de activiteit over Futsal Chabbab/ MoveIn Ede Er zijn jongeren die extra aandacht, begeleiding en structuur nodig hebben. Kwetsbare jongeren leren dat voor wat hoort wat : jongeren moeten deelnemen aan huiswerkbegeleiding en daarna mogen ze deelnemen aan de sportactiviteit en de bijbehorende competitie. Jongeren hebben een groter toekomstperspectief. Jongeren hebben een zinvolle vrije tijdsbesteding en hun schoolprestaties en hun fysieke conditie neemt toe. - Welstede - Sport Service Ede - Wijkagent - Wijkcoördinator - Toezicht - Opbouwwerk - Woonconsulent - Veiligheidshuis Welstede en Sport Service Ede Zuid 12 u. 20.000 I Welstede zet dit voort binnen de bestaande formatie Inloop Meerpaal Meidenwerk 16+ Jongeren de gelegenheid bieden elkaar binnen te ontmoeten ipv buiten ergens te hangen en overlast te veroorzaken. Meiden komen niet op activiteiten waar jongens komen. Wel lopen ze tegen zaken aan waar ze thuis niet over kunnen praten. Een aantal meiden reageert over assertief. Jongeren leren hoe ze hun vrije tijd kunnen besteden zonder af te glijden van hinderlijk naar overlastgevend gedrag. Wekelijks komen Marokkaanse jongens hier op af. Jongens zijn gekend en worden op hun gedrag gecorrigeerd. Meiden leren om op een positieve manier hun zaken te regelen. Er is een meidenkamer in t Riet waar ze 1 x per week bij elkaar komen en ze hebben een assertiviteitstraining gevolgd. Meiden worden zich bewust van hun gedrag en het effect daarvan op anderen. - Wijkagent - Wijkcoördinator - Toezicht - Opbouwwerk - Woonconsulent - Veiligheidshuis - ROC - VMBO - Steunpunt mantelzorg van De Medewerker - Maatschappelijke Dienstverlening Veluwe (of Vallei) Gemeente maakt resultaatafspraken met Welstede en die voert het uit. De programmamanager jeugd heeft 6 wekelijks overleg om de voortgang te bewaken. Zuid 16 u. 27.500 I Stopt Welstede Zuid 10 u. 16.500 I Welstede zet dit voort binnen de bestaande formatie Oktober 2011 14

Wat gaan we doen?/wat doen we Peptalk Waarom gaan we dat doen? Jongeren vragen om een eigen ontmoetingsruimte. Wat willen we bereiken /wat bereiken we al? Wat zijn de resultaat Jongeren hebben een eigen plek waar ze elkaar kunnen ontmoeten, actief bezig zijn rond muziek en terecht kunnen met vragen rondom thuis en studie. Er zijn verschillende inloopmomenten per week, georganiseerde feesten/muziekworkshops en voorlichting over thema s waar jongeren behoefte aan hebben. Jongeren ontmoeten leeftijdsgenoten en geven mede invulling aan de activiteiten. Partners - Wijkagent - Wijkcoördinator - Toezicht - Opbouwwerk - Woonconsulent - Iriszorg - MD Veluwe - GGD - VO scholen Wie voert regie en hoe Gemeente maakt resultaatafspraken met Welstede en die voert het uit. De programmamanager jeugd heeft 6 wekelijks overleg om de voortgang te bewaken. Wijkgericht (welke?) of stedelijk Huidige inzet in Incidenteel structureel Planning Peptalk 88 u. 180.000 S Continueren Jaarwisseling Om met jongeren een activiteit te organiseren waardoor ze zinvol bezig zijn en niet uit verveling gaan lopen vernielen. Jongeren zijn tot 24:00 betrokken bij de activiteit. Jongeren bedenken wat ze graag voor activiteit willen en helpen mee deze te organiseren. Jongeren bezoeken de activiteit en gaan na afloop als vanzelf in kleine groepjes uiteen waardoor er geen grote incidenten plaatsvinden. - Wijkagent - Wijkcoördinator - Toezicht - Opbouwwerk - Woonconsulent - Brandweer Welstede en programmamanager jeugd van de gemeente Peptalk en Soembaplein 3.000 S Continueren Pannavoetbal Youth for Christ Keten D.m.v. een sportieve activiteit met hele strakke regels jongeren laten ontspannen en tegelijkertijd leren om zich zonder discussie aan regels te houden Het drankgebruik onder jongeren die een keet bezoeken is hoog en ook zijn de bezoekers soms onder de 16. Wekelijks pannavoetbal in 5 wijken. De keten in kaart brengen, vertrouwensband opbouwen met jongeren, voorlichtings- en informatieavonden organiseren voor jongeren én voor hun ouders. Er zijn al vele keten bezocht, veel jongeren zijn in gesprek met de jw en er zijn diverse voorlichtings- en informatieavonden georganiseerd. Het bewustzijn van de risico s van alcoholgebruik is gestegen onder de jongeren en de ouders bemoeien zich meer met ketenbezoek en hebben een groter besef van hun verantwoordelijkheid. - Wijkagent - Wijkcoördinator - Toezicht - Opbouwwerk - Woonconsulent - Veiligheidshuis - Wijkagent - Wijkcoördinator - Toezicht - Opbouwwerk - Woonconsulent - Veiligheidshuis Youth for Christ en programmamanager jeugd van de gemeente Gemeente maakt resultaatafspraken met Welstede en die voert het uit. De programmamanager jeugd heeft zo vaak als nodig overleg om de voortgang te bewaken. Klaphekwijk, Zeeheldenbuurt, Rietkampen, Veldhuizen B Heyendaal en Veldhuizen B Constantijnschool 39.815 S Continueren Dorpen 8 u. 13.500 I Wordt opgenomen in de middelen van het verschil mag er zijn Uitvoering beleid en aanpak drankketen problematiek buitengebied Ede. Een indirecte bijdrage leveren aan overlastbestrijding en een directe bijdrage aan gezondheidsbevordering en preventie c.a. voorkomen van verslavingsproblematiek Ede: advies afdelingen Veiligheid en Recht, OCS. Buiten dorpen -- X*) FrisValley, alcoholmatigingsproject - Regelgeving en handhaving aanscherpen en afstemmen met regiogemeenten. - Omgeving van de jongeren bewust maken van gezondheidsschade en eigen voorbeeldgedrag. - Ontwikkelen van keurmerk alcoholvrije school. - Houden van alcohol actie maanden. Jongeren beginnen té jong met drinken van alcohol wat schade geeft aan de ontwikkeling van de hersenen. Terugdringen van schadelijk alcoholgebruik onder jongeren tot 24 jaar. Voorkomen dat jongeren onder de 16 jaar beginnen met drinken en te veel en te vaak drinken tussen 16 en 24 jaar (zgn. binge drinken en soms comazuipen). Resultaten tonen door middel van nulmeting en eindmetingen. Gemeenten in de Vallei Hulpverlenende instellingen, GGD, scholen, kerken, horeca, sportverenigingen, Jongerenraad, lokale wijkteams. Regionaal: gemeente Scherpenzeel Lokaal: gemeente Ede Buitendorpen van Ede en wijken van kern Ede. 50.000,- structureel Looptijd 2008 t/m 2011; voortzetting onder FoodValley van 2012 t/m 2015. ZORG Oktober 2011 15

Wat gaan we doen?/wat doen we Diverse vormen van opvoedingsondersteuning, variërend van licht tot zwaar(der) deels via het centrum voor jeugd en gezin Waarom gaan we dat doen? Soms worden gezinnen geconfronteerd met problemen in de opvoeding, de bedoeling is deze op te lossen of te voorkomen dat ze erger worden. Problemen in de opvoeding kunnen o.a. leiden tot overlast, schoolverzuim, alcoholen drugsgebruik. Wat willen we bereiken /wat bereiken we al? Wat zijn de resultaat -Gezinnen ontvangen passende hulpverlening - Ouders zijn versterkt in hun opvoedvaardigheden - Kinderen groeien op in een goede (o.a. veilige, stimulerende) opvoedsituatie - Er is minder instroom in de geïndiceerde jeugdzorg Partners Diverse aanbieders (o.a. maatschappelijk werk, welzijnsorganisaties, jeugdgezondheidszorg en jeugdzorginstellingen) Wie voert regie en hoe Gemeente voor het preventieve deel. Vanaf 2014 voor de gehele jeugdzorg. Wijkgericht (welke?) of stedelijk Beiden. Sommige voorzieningen zijn wijkgebonden, anderen voor de gehele gemeenten. Huidige inzet in Aanbod opvoedingsonder steuning: 991.395,- (niveau 2011, incl. incidentele middelen, excl. JGZ) CJG: 500.000,- Incidenteel structureel Planning - Decentralisati e jeugdzorg - Doorontwikkel ing Centrum voor Jeugd en Gezin - Doorontwikkel ing Zorg Advies Team bo - Meer gebruik maken van eigen racht gezinnen. Kijken en Doen Kijken en doen is observatie, onderzoek en advies voor kinderen van 2-4 jaar met gedragsproblemen. Omdat er op de voorschoolse voorzieningen kwetsbare, jongere kinderen met ernstige gedragsproblemen zijn die ondersteuning nodig hebben. En vanuit de gedachte dat vroeg signalering en vroeg handelen, het meest effectief is. - Vroegtijdige onderkenning en snelle inzet van deskundige hulp voor kind, ouder(s), groepsleiding - Laagdrempelige hulpverlening in het belang van het kind en de ouder(s) (o.a. acceptatieproces) - Voorkomen van intensievere hulp in een later stadium - Groepsleiding is weer in staat om de kerntaken te realiseren ten aanzien van alle kinderen. - Maatschappelijk voordeel is dat hulp die snel ingezet wordt vaak effectiever is. Welstede, Trajectum, MEE, s Heerenloo, Kruiswerk West Veluwe, Lindenhout, Bureau Jeugdzorg en Integrale Vroeghulp. Gemeente door gesprekken, subsidieeisen en inzicht in evaluaties. 20.000,- (incidenteel) Plus (aanzienlijke) bijdrage provincie Gld. Incidenteel (2010 en 2011) Project loopt eind dit jaar. De mogelijkheid om te verlengen wordt onderzocht. Schoolmaatschappelijk werk (basisonderwijs) Korte hulpverleningstrajecten (max. 5 gesprekken) van advisering en begeleiding van kinderen in schoolgaande leeftijd (en hun ouders) in probleemvolle situaties. Tevens adviesmogelijkheid over externe hulp aan scholen en/of thuissituaties van kinderen. Het voorkomen van ernstige problematiek, schooluitval en op een positieve manier bijdragen aan de ontwikkeling en de schoolcarrière van het kind -Problemen worden vroegtijdig verholpen - Leerlingen binnen het onderwijs behouden - De ontwikkeling en schoolcarrière van het kind verloopt voorspoedig - Er is minder instroom in de geïndiceerde jeugdzorg Opella Gemeente door gesprekken, subsidieeisen Diverse basisscholen 226.857,- (gedeelte incidenteel) Structureel Voortzetten, liefst verbreden naar alle basisscholen evt. met inzet tweede aanbieder Schoolmaatschappelijk werk (voortgezet onderwijs) Korte hulpverleningstrajecten (max. 5 gesprekken) van advisering en begeleiding van kinderen in schoolgaande leeftijd (en hun ouders) in probleemvolle situaties. Tevens adviesmogelijkheid over externe hulp aan scholen en/of thuissituaties van kinderen. Het voorkomen van ernstige problematiek, schooluitval en op een positieve manier bijdragen aan de ontwikkeling en de schoolcarrière van het kind - Problemen worden vroegtijdig verholpen - Leerlingen binnen het onderwijs behouden - De ontwikkeling en schoolcarrière van het kind verloopt voorspoedig - Er is minder instroom in de geïndiceerde jeugdzorg Opella en Bureau Jeugdzorg Gemeente door gesprekken, subsidieeisen 4 VO scholen in Ede Regulier 70.000,- voor het Streek en Groenhorst. Extra: 36.000,- voor alle VO scholen in Ede (4uur per school) Structureel: 70.000,- en Incidenteel: 36.000,- vanuit regiocontract. Streven is dit structureel te maken vanuit vsv middelen voortzetten School & Partners Ede Veldhuizen, Ede Zuid, Ede West (en Bennekom) Activiteitenaanbod (onder schooltijd en erna) voor kinderen in genoemde wijken Ontwikkelingskansen van kinderen vergroten Diverse partners, w.o. Welstede, Sportservice Ede, Cultura Gemeente en Welstede (uitvoerend projectleider) Diverse scholen en psz in Veldhuizen, Zuid en Bennekom GSO en gemeentelijke middelen tussen 2008 tot en met 2011. Geen structurele middelen. Vanaf 2012 voor 3 jaar lang nog 25.000 euro beschikbaar Met beperkte middelen tijdelijk voortzetten van de belangrijkste activiteiten. Oktober 2011 16

Wat gaan we doen?/wat doen we Praktische Gezinsondersteuning (PGO) Twee soorten trajecten: PGO 1 is kortdurend en veranderingsgericht met als doel versterking en ontwikkeling v/h gezinssysteem. PGO2 is het stutten- en steunen daar waar gevreesd wordt voor terugval om toch een stabiele gezinssituatie te behouden. Voor gezinnen met tenminste 1 kind in de leeftijd 0-12 jaar. Waarom gaan we dat doen? Te voorkomen dat door opvoedings-, psychosociale- of gedragproblemen de veiligheid en ontwikkelingsmogelijkheden van het kind in gevaar komen. Wat willen we bereiken /wat bereiken we al? Wat zijn de resultaat -Ouders zijn versterkt in hun opvoedvaardigheden - Kinderen groeien op in een goede (o.a. veilige, stimulerende) opvoedsituatie - Er is minder instroom in de geïndiceerde jeugdzorg Partners Icare/Opella Wie voert regie en hoe Gemeente door gesprekken, subsidieeisen en betrokkenheid Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG). Wijkgericht (welke?) of stedelijk Huidige inzet in Hele gemeente 186.156,- (gedeelte incidenteel) Incidenteel structureel Structureel Planning Voortzetten en evt. ontwikkelen meer richting gezinscoaching. Meer verbinden met CJG. Praktische gezinsondersteuning voor allochtone gezinnen (PGO+) Een aantal allochtone gezinnen wordt niet bereikt met de reguliere hulpverlening. Er is behoefte aan een langdurig overbruggingtraject gericht op culturele verschillen en opvoedondersteuning. - De reguliere hulpverlening biedt op laagdrempelige, outreachende en praktische wijze hulp aan gezinnen die zelf geen hulp (durven / kunnen ) zoeken. - Vroegtijdig, langdurig en intensief bijsturen in gezinnen met risicofactoren. - Voorkomen dat problemen accumuleren en oplopen tot moeilijk oplosbare problematiek en zorgmijdend gedrag. - Inmiddels worden 28 gezinnen geholpen door PGO+coaches. De resultaten zijn overwegend goed. Met name de participerende basisscholen zijn uitermate positief over de aanpak en zien duidelijk resultaten op school. - 5 coaches zijn opgeleid tot outreachende werkers die inzicht hebben in culturele achtergronden De Bongerd CJG VH Opella SIPI V&R EWZ V&R Wijkgericht 328.678,-2010 en 2011 Incidenteel /structureel 2010-2011 Onderwijszorgcentrum Dagbehandeling Observatie en Diagnostiek en Dagbehandeling nietschoolgaande jeugd voor jongeren v.a. 12 jaar. Om te voorkomen dat jongeren uitvallen uit school / werk en optimale participatie van jongeren in de maatschappij te realiseren. - Leerlingen binnen het onderwijs behouden - Toeleiding naar werk en/of scholing Pactum/Radar Gemeente Hele gemeente 198.781,- Structureel Voortzetten Jeugd Preventie Team Kortdurende, outreachende, intensieve hulp voor risicojongeren, first offenders en licht criminele jongeren. Zonder wachtlijsten. Om te voorkomen dat een jeugdige in het criminele circuit terecht komt. - Een betere aansluiting tussen signalering van meervoudige problematiek en vroegtijdige hulpverlening vanuit het vrijwillige kader. - De jeugdige en/of het gezin functioneert weer zelfstandig en adequaat in de eigen leefomgeving en/of een passende doorverwijzing wordt gerealiseerd. - Het voorkomen dat jeugdigen terechtkomen terecht komen in de geïndiceerd jeugdzorg door snel in te grijpen bij een zorgmelding. Bureau Jeugdzorg Gemeente door gesprekken, het volgen van casussen vanaf de zijlijn, subsidie-eisen Hele gemeente 39.959,- Structureel Voortzetten, nieuw budgetcontract v.a. 2012. Wijkgerichte Intensieve Gezinsbegeleiding (WIG) Intensieve gezinsondersteuning voor gezinnen met minstens 1 kind jongeren dan 12 jaar in de wijken Ede-West, Veldhuizen, de Maandereng en Oud- Zuid. Zonder wachtlijsten. Om te voorkomen dat kinderen met een verhoogd risico op de ontwikkeling van crimineel gedrag door gedragsproblemen en een problematische gezinssituatie daadwerkelijk crimineel worden. - Het kind kan zich verder ontwikkelen - Het sociale netwerk is sterk genoegd om het gezin te steunen - De draaglast is in evenwicht met de draagkracht - Ouders zijn in staat om hulp te vragen - Snelle inzet mogelijk (kan starten zonder indicatie BJZ) Lindenhout Gemeente, door gesprekken, het volgen van casussen vanaf de zijlijn, subsidie-eisen Wijkgericht. 169.368,- Structureel Voortzetten. Oktober 2011 17

Wat gaan we doen?/wat doen we Gezinsmanager De gezinsmanager biedt directe hulp, regisseert de zorg en maakt één plan voor het gezin. Gericht op gezinnen met kinderen in de leeftijd 0-18 jaar. Waarom gaan we dat doen? - jongeren zoeken grenzen op straat, dit veroorzaakt overlast/criminaliteit - opvoedproblematiek - verstoorde gezagsrelatie ouders en kinderen - psychische en lichamelijke problemen bij allochtone ouders - er is relatief veel schoolverzuim en schooluitval Wat willen we bereiken /wat bereiken we al? Wat zijn de resultaat - er is minder overlast op straat - ouders zijn versterkt in hun opvoedvaardigheden - gezinssituaties zijn gestabiliseerd - ouders zijn beter betrokken bij school - gezinnen ontvangen passende hulpverlening bij hun psychische en lichamelijke problemen - er is minder schoolverzuim Partners Wie voert regie en hoe Wijkgericht (welke?) of stedelijk Lindenhout Gemeente Wijkgericht (minstens de helft van de gezinnen met van Marokkaans-NL afkomst zijn) Huidige inzet in 164.290,- (gedeelte incidenteel) Incidenteel structureel Structureel Planning Voortzetting Integraal gezinsdossier Profamily (zoeksysteem dat risicogezinnen in Ede vindt) (uitbreiding van de integrale bevraagmodule) Alle acties die ten behoeve van een gezin worden ingezet moeten in één dossier staan. Hiermee wordt voorkomen dat in de verschillende ketens langs elkaar wordt gewerkt. Bevat heel brede informatiestroom zowel aspecten op terrein zorg als veiligheid. Gezinnen met meervoudige problematiek komen soms pas in een later stadium in beeld, terwijl de gemeente bronnen heeft die in samenhang eerder een zorgsituatie in beeld kunnen brengen. - integrale aanpak van zorggezinnen -Goed afgestemde zorg- en strafarrangementen - Integrale infopositie van risicojongeren en gezinnen - Betere screening of het om incidenten of om structurele problematiek gaat = ondersteunend instrument om info te verzamelen; is vervolg op integrale bevraagmodule (systeem gaat zelf scannen cf ProKid) V&R V&R Stedelijk Is onderdeel werkproces, vergt geen aparte investering, wel grote tijdsinvestering (fte). V&R I&A EWZ Dataminer Structureel? Incidenteel / Structureel 2010 gestart 2011 Speelt vanaf 2013 Pilot Backoffice CJG / Coördinatie van zorg Programmatische aanpak risicojeugd De straf- en zorgketen opereren relatief los van elkaar, terwijl er bij veel jongeren en gezinnen sprake is van een gecombineerde straf- en zorgproblematiek. Jongeren en gezinnen met meervoudige problematiek maken gebruik van verschillende gemeentelijke voorzieningen en instrumenten. De problematiek is dermate complex dat gangbare procedures, methodieken en activiteiten in veel gevallen niet toereikend zijn - Goed afgewogen straf- en zorgarrangementen - Vroegtijdig de juiste interventies inzetten. - Doelgerichte integrale aanpak van burgers met zorgen die gebruik maken van meerdere gemeentelijke voorzieningen - Eenduidige boodschap in de richting van gezinnen met meervoudige problematiek - Efficiënte aanpak en voorkomen dat gezinspatronen zich blijven herhalen EWZ V&R CJG VH Alle relevante afdelingen EWZ, ROB, COA V&R Stedelijk 50.000, in 2011 2011-2012 V&R Stedelijk - 2011-2012 Iriszorg: verslavingspreventie Oktober 2011 18

Wat gaan we doen?/wat doen we a) regionale middelen - Centrale projecten; - Onderwijs (voorgezet & ROC); - Vrijetijd (coffeeschops); - Vrije tijd (regionale uitgaansgelegenheden); - Zorg & hulp (deskundigheids bevordering); - Algemeen Publiek (regionale activiteiten); - Netwerken. - Informatie verstrekken aan het algemene publiek; - Jongeren bewust maken van alcohol en drugsgebruik; - DIMS testservice van pillen; - Educatieve film over ouderen en alcohol; - Kortdurend groepsaanbod risicovolle gebruikers i.s.m. MEE en ouders Nuchter Zat. - e Internet hulp & dienstverlening Waarom gaan we dat doen? Adequate voorlichting over de risico s van overmatig alcohol- en drugsgebruik en gokken, gericht op algemeen publiek, ouders, jongeren en intermediairen van jongeren ter voorkoming van een verslaving. Een indirecte bijdrage leveren aan overlastbestrijding en een directe bijdrage aan gezondheidsbevordering en preventie c.a. voorkomen van verslavingsproblematiek Wat willen we bereiken /wat bereiken we al? Wat zijn de resultaat inzetten van leeftijdgenoten (peers) contact via intermediaire als scholen, hulpverlening inzet veldwerk Partners B&w / raad Ede: centrumgemeente Ede o.b.v. advies, en OCS subsidie monitoring en ambtelijk regio verslaving kwartaaloverleg. Wie voert regie en hoe Wijkgericht (welke?) of stedelijk Huidige inzet in Incidenteel structureel Planning Boven stedelijk budget / regionaal budget centrumgemeente Ede: Valleiregio 91.543 X 1 Kwartaalsgewijs aan de hand van review / preview wordt ureninzet van Iriszorg in overleg met Gemeente bepaald. IrisZorg: verslavingspreventie b) lokale middelen Prioriteiten 2011: Alcohol en jeugd in buitengebied i.s.m. Welstede Wijkkaravaan Bennekom (Fris Valley) verplaatsen naar buitendorpenotterlo, Lunteren, Harskamp Voorlichting drugs in buitendorpen o.a. Harskamp Terugdringen alcoholgebruik jongeren dan 16 jaar in sportkantines. Tegengaan alcoholgebruik van jongeren onder de 16 jaar en bewustwording van de schadelijke effecten. Personen preventief bereiken, die verslavingsproblemen kunnen ontwikkelen, om zelfstandig te blijven (wonen, werk en inkomen) - Wijkwerk - Ouders - Winkeliers - Scholen - Fris Valley - Regiogemeenten - Politie - Welstede - Sportservice Ede B&w / raad Ede: o.b.v advies en monitoring OCS subsidieafdeling. Op onderdelen wijkteam, wijktoezicht, politie. Stedelijk budget Beschikbaar 46.726 Toegekend: 27.936 X Jaarplanning, monitoring o.b.v. kwartaal overleg review/preview IrisZorg c) t.b.v. diverse wijkactiviteiten binnen basissubsidie budget 2011 79.248, voor met name veldwerk i.s.m. preventieafdeling Preventie i.s.m. veldwerk: 1. Coffeeshopbeleid. Bezoeken en informeren coffeeshops in Ede Centrum en omgeving Parkweg Veldwerk (384 uur) 2. Hangplek Oude Kerk 3. Harmonie 4. Omgeving Sociaal Pension 5. Markt 6. Meet-Inn 7. Centrum e.o 8. Museumplein 9. Inloop/bezoekersruimte polikliniek Ede (IrisZorg) Een indirecte bijdrage leveren aan overlastbestrijding en een directe bijdrage aan gezondheidsbevordering en preventie c.a. voorkomen van verslavingsproblematiek i.s.m.: 1. Eigenaren/medewerkers 2. Lokaal sociaal vangnet (OGGZ), omgevingsbeheer, toezicht gemeente Ede 3. wijk/gebiedsagent 4. Bureau Toezicht & handhaving 5. Leger des Heils 6. WIZ 7. Ribw 8. Horeca 9. Woonstede Op onderdelen wijkteam, wijktoezicht, politie. Monitoring OCS subsidieafdeling Ede Centraal 36.805 X zie noot 1 1 Structurele middelen v.a. 2010 opgegaan in nieuw verdeelmodel MO/VZ // n.b. voor centrumgemeente Ede in periode 2010-2014 een taakstellende 32% uitgavenreductie! Oktober 2011 19