Naar een gezamenlijke visie: lokale overheden als actoren voor ontwikkeling Consultatieproces Dit document bevat de ontwerpvisie die resulteerde uit de conferentie Winning through twinning, die van 17 tot en met 19 oktober 2011 plaatsvond in Gent, België. Bijna 200 deelnemers namen deel aan de workshop en de plenaire besprekingen in het kader van deze ontwerptekst. In het document is de ontwerpvisie opgenomen, die werd voorgesteld tijdens de conferentie. Daar werden enkele van de gemaakte opmerkingen in de plenaire zitting en tijdens de aansluitende workshops aan toegevoegd. Het gaat grotendeels nog om een ontwerptekst. Vooraleer we dit participatieve proces afsluiten, willen we elke deelnemer aan de conferentie de mogelijkheid bieden om opmerkingen of suggesties te formuleren in verband met deze visie. Uiteraard vonden er tijdens de conferentie fundamentele en essentiële gesprekken plaats. Een volledige herformulering van deze gezamenlijke visie is bijgevolg in deze fase onmogelijk. Verduidelijkingen, rechtzettingen, aanvullingen en dergelijke kunnen evenwel worden toegevoegd. We willen de mogelijkheid om te reageren wel in de tijd beperken. We vragen u daarom om uw opmerkingen vóór 20 december 2011 te verzenden naar bert.janssens@vvsg.be Het is belangrijk dat deze visie op de invulling van de rol van de lokale overheden als actoren van ontwikkeling de visie is van alle betrokken stakeholders. In het begin van 2012 zal de finale visie worden gepresenteerd; deze zal worden opgenomen in het verslag van de conferentie.
De volgende visie is gedeeld door alle stakeholders die betrokken zijn bij gemeentelijke internationale samenwerking. Ze moet worden opgevat als een droom waar lokale overheden, die actief zijn op het vlak van internationale samenwerking, naar moeten streven. 0. Toegevoegde waarde en specifieke aspecten van Gemeentelijke Internationale Samenwerking (GIS) Lokale overheden vertegenwoordigen het overheidsniveau dat het dichtst bij de mensen staat. Ze zijn daarom het best geplaatst om op efficiënte en gepaste wijze tegemoet te komen aan de échte noden en verzuchtingen van onze bevolking. Lokale overheden definiëren en implementeren het lokale overheidsbeleid en vinden daarin de nodige legitimiteit voor hun rol als actoren voor ontwikkeling. Lokale overheden zijn de enige actoren met dergelijke kennis van zaken en de expertise om hun tegenhangers in heel de wereld te helpen bij het versterken van hun democratische, lokale overheidsinstellingen, hun lokale besturen en hun lokale ontwikkelingsstructuren en dit op lange termijn. Er wordt gewerkt met een unieke methodologie van een op maat uitgetekende samenwerking van collega tot collega; daarbij is iedereen betrokken die de business van lokale overheden van haver tot gort kent. Lokale overheden zijn het best vertrouwd met uitvoeren van lokaal beleid en met het tot stand brengen van lokale acties. Binnen die context levert gemeentelijke internationale samenwerking een unieke bijdrage. Niemand anders kan lokale overheden even goed ondersteunen als lokale overheden. 1. Belangrijkste doelstellingen Verbeteren en ondersteunen van goed lokaal bestuur, waaronder o Het uitbouwen van sterke lokale overheidsinstellingen op lange termijn o De ontwikkeling van efficiënte en geschikte overheidsdiensten, en o De versterking van de rol van de democratische lokale overheid als katalysator/voorganger in het hart van lokale ontwikkeling Ondersteunen van daadwerkelijke decentralisatie, met name via capaciteitsontwikkeling en met gebruikmaking van de toegevoegde waarde van verenigingen van lokale besturen (LGA s), dit om te verzekeren dat het proces van de overheid een volwaardige rol voorziet voor de lokale overheid. Helpen bij het aanpakken van mondiale uitdagingen op lokaal niveau, in het bijzonder problemen zoals de klimaatverandering, verstedelijking,
2. Methodologie Onze belangrijkste methodologie is gestoeld op capaciteitsontwikkeling. Zo willen we sterke, lokale overheidsinstellingen opbouwen via partnerships, gebaseerd op samenwerking van collega tot collega, kennisoverdracht en uitwisseling. Hierbij zijn, waar nodig, het politieke en het administratieve/technische niveau betrokken, alsook de burgermaatschappij als het gaat om relevante aspecten. 3. Principes en waarden Onze relaties zijn gebaseerd op Gelijkheid van respect, ideeën en creativiteit, ongeacht de financiële slagkracht van de partners Wederkerigheid (als een filosofie voor actie, niet als een indicator om te meten) Solidariteit Afwijzing van het hulpmodel donor-ontvanger Duurzaamheid en procesgericht werken Transparantie, openheid en aansprakelijkheid Professionalisme Respect voor diversiteit en lokale context Onafhankelijkheid van politieke partijen Realiteit! 4. Benadering Samenwerking om prioriteiten inzake lokale ontwikkeling / capaciteitsontwikkeling aan te pakken Mede-eigenaarschap van de doelstellingen en medeverantwoordelijkheid voor de activiteiten en de resultaten Realistische doelstellingen en resultaten die evenredig zijn met de activiteiten en de middelen; engagement om rekenschap af te leggen over de resultaten Engagement om te verzekeren dat de kennis wordt verspreid, zowel binnen als buiten de lokale overheid (institutionalisering van kennisoverdracht), met het oog op maximale waarde en met gebruikmaking van verenigingen van steden en gemeenten en andere kanalen voor een vermenigvuldigingseffect Er zijn verschillende types en grootteordes van GIS, die moeten worden gerespecteerd.
5. Actoren en stakeholders De belangrijkste actoren bevinden zich in een driehoek met de politieke zijde van de lokale overheid, de administratieve zijde van de lokale overheid, en de lokale burgermaatschappij (het middenveld) dat alles met een degelijke interne coördinatie. Met het oog op een maximaal effect en ter verzekering van de duurzaamheid heeft elke punt van de driehoek behoefte aan zijn eigen kampioenen. De burgermaatschappij staat voor een brede waaier, met daarin (waar van toepassing) CBO s, bedrijfs- en onderwijssectoren, religieuze en traditionele leiders, en geëngageerde vrijwilligers. 6. Het uitbouwen van allianties De GIS-actoren moeten een breed ondersteuningsnetwerk uitbouwen en invloed uitoefenen op een brede waaier van andere instanties. Dit omvat het inzetten van overheidssteun om de werkzaamheden en doelstellingen binnen elke GIS-alliantie te ondersteunen. De koepelvereniging van lokale besturen (vereniging van steden en gemeenten)vormt een essentieel kanaal, dat helpt bij de institutionalisering van processen, bij lobbywerk en bij beïnvloeding van beleidsmakers, alsook bij de verspreiding van de opgedane kennis en de goede praktijken. Met andere lokale overheden in het land en daarbuiten. Met ngo s als een andere, belangrijke partner voor lokale ontwikkeling. De lokale overheid kan assertiever te werk gaan bij het zoeken naar manieren om ngo s aan te vullen en omgekeerd. Met andere overheidsniveaus of -milieus, vooral provinciale/regionale overheden, en (indien mogelijk!) met de centrale overheid. Met financiers en potentiële financiers van GIS-programma s, in het bijzonder met de bedoeling de programma s aan te passen aan de specifieke noden en het potentieel van de lokale overheden. 7. Toekomstig traject GIS heeft gedurende meer dan 20 jaar een waardevolle rol gespeeld. Om te kunnen optornen tegen de nieuwe uitdagingen waarmee maatschappijen in heel de wereld te maken krijgen, moeten we vernieuwend denken, ons professionalisme versterken en de schaal en de impact van onze activiteiten verruimen. We moeten ook zichtbare actoren op het vlak van ontwikkeling worden, meer
erkenning afdwingen voor de rol die we spelen, en de onbetwiste legitimiteit van de lokale overheden versterken als belangrijke actoren voor ontwikkeling.