Regioplan Project Kansrijke koppeling, Screening en Matching Statushouders 2017, regio Midden-Holland (vastgesteld d.d. 18 april 2017). 1. Inleiding Vanuit de landelijke Taskforce Werk en Integratie Vluchtelingen is in antwoord op de toegenomen instroom van asielmigranten in 2016 een werkgroep opgezet van medewerkers van COA, VNG, Ministeries van SZW, OCW en V&J en Divosa. Deze werkgroep Screening en Matching boog zich over de vraag of en hoe statushouders sneller en beter naar werk toe te leiden zijn door hen zo vroeg mogelijk in het proces (al in het Asielzoekerscentrum (AZC) te vragen naar informatie over hun arbeidspotentieel, taal en opleiding. Divosa voert het project uit en heeft hiervoor een subsidie gekregen van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. en uit de 35 arbeidsmarktregio s geven vorm en inhoud aan het project. Zij zijn voor twee dagen per week gedetacheerd bij Divosa, meestal vanuit de centrumgemeente van arbeidsmarktregio. De regiocoördinator is vooral een aanjager en verbinder. In de arbeidsmarktregio Midden-Holland is Monique Romeijn als regiocoördinator aangesteld. 2. Projectdoelen: kansen statushouders vergroten door kansrijke koppeling, screening en matching en versterken doorlopende lijn Hoofddoel: kansen statushouders vergroten Hoofddoel van het project is de kansen op het volgen van een opleiding en werk voor statushouders te vergroten door informatie uit de vroege screening te gebruiken bij de koppeling aan een gemeente en de wachttijd in het AZC tussen koppeling en huisvesting te benutten voor trajecten gericht op toeleiding naar werk of een opleiding. Kortom: een kansrijke koppeling en het zo optimaal mogelijk benutten van wachttijd. Door statushouders perspectief te bieden op opleiding of werk, wordt de druk op bijstandsvoorzieningen uiteindelijk beperkt. Inmiddels is door het ministerie van SZW aangegeven dat zowel aandacht besteed kan worden aan een goede invulling aan de ondersteuning door gemeenten tijdens van het verblijf in het AZC van de statushouder als in de periode vanaf het moment van vestiging in de aangewezen woonplaats. Per arbeidsmarktregio kan dit verschillend worden opgepakt. Het project beoogt dit in gang te zetten. De regiocoördinator ondersteunt en faciliteert gemeenten in de regio Midden Holland bij het versnellen van de integratie van statushouders. Niet door het werk over te nemen, maar vooral door voorlichting en het vergroten, inzetten en delen van kennis. De regiocoördinator reikt goede voorbeelden aan en vervult zo nodig de rol van aanjager om partijen bij elkaar brengen. De regiocoördinator speelt een ondersteunende rol bij het signaleren en wegnemen van knelpunten/belemmeringen op regionaal en landelijk niveau. Hiertoe vindt regelmatig regionaal overleg plaats op ambtelijk en bestuurlijk niveau. Hiervoor wordt zo veel mogelijk gebruik gemaakt van de overlegstructuur van de arbeidsmarktregio Midden-Holland. De regiocoördinator beantwoordt vragen en kan verbindingen leggen en smeerolie zijn door de directe toegang tot het projectbureau van Divosa.
Samenwerkingspartners Uitgangspunt van het project is om aan te sluiten bij bestaande structuren en die waar mogelijk te versterken. Ter ondersteuning heeft Divosa een backoffice ingericht met linken naar de organisaties die ook nu al een rol hebben bij de toeleiding van statushouders naar arbeidsmarkt en onderwijs en dus ook partners zijn in de regio Midden Holland. In de regio wordt samengewerkt met alle gemeenten in de regio Midden-Holland, UWV, RMC, VSO/PRO/ ID-college, Leerwerkloket, Sociale teams, Werkgeversservicepunt, Team jeugdwerkloosheid, SBB, werkgevers(vertegenwoordigers) en Promen. Specifiek voor statushouders wordt samenwerkt met Vluchtelingenwerk, Internationale Schakelklas (ISK) Meander, COA, toeleverende AZC s, Divosa en regiocoördinatoren arbeidsmarktregio s in Zuid-Holland. Looptijd De looptijd van het landelijke project is vanaf 15 juli 2016 tot en met 31 december 2017. De regiocoördinator voor de regio Midden-Holland is op 1 oktober 2016 aangesteld. 3. Landelijke doelstelling en aanpak: kansrijke koppeling en waardevolle wachttijd Fase 1: Kansrijke koppeling Het doel van de eerste fase is om al bij de koppeling van de statushouder door het COA aan de gemeente rekening te houden met het arbeidspotentieel of kansen op instroom in het onderwijs, waardoor statushouders sneller aan het werk komen of sneller met een opleiding kunnen starten. Hierdoor kan het proces van inburgering veel gerichter worden opgepakt in een nauwe samenwerking tussen COA en de betreffende gemeente. Fase 2: Waardevolle wachttijd Doel is dat gemeenten al ruim voor de feitelijke huisvesting van de statushouder weten welke statushouders nieuwe inwoner van de gemeente worden en dat naast informatie over gezinssamenstelling, leeftijd en geslacht, er ook relevante informatie over beroepsachtergrond, taal en opleiding beschikbaar is. Daarmee kan de eventuele wachtperiode in het AZC al worden gebruikt om het traject naar participatie en integratie; het vinden van werk en stage te stimuleren en te starten. De bestaande infrastructuur van gemeenten wordt hierbij benut. Fase 3: Brede ondersteuning huisvesting richting participatie en werk Doel is het bevorderen van een brede aanpak waardoor de statushouders zo snel mogelijk in de samenleving te laten participeren. Werk is hiervoor een belangrijke voorwaarde.
Projectafbakening: De regiocoördinator verzorgt geen feitelijke implementatieactiviteiten bij gemeenten. Het gaat om aanjagen, faciliteren, kennisdelen. 4. Schets van de regionale arbeidsmarkt In Midden-Holland groeide het aantal banen van werknemers (voltijd en deeltijd) in 2016 met 0,7%. De verwachting is dat het aantal banen tot eind 2017 stijgt met 0,4% tot 77.000. De werkgelegenheid groeit in 2017 in de meeste sectoren. Grote groeiers zijn overige zakelijke diensten en bouwnijverheid. Werkgelegenheidskrimp is er in de industrie, financiële diensten, landbouw en overige diensten. Ook in zorg & welzijn, openbaar bestuur en onderwijs. Landelijk groeit het aantal banen in Nederland sterker dan in Midden-Holland. Analyse kansrijke sectoren Kansrijke sectoren/bedrijven voor werkzoekenden in de regio Midden-Holland, afhankelijk van het opleidingsniveau, zijn Detail- en groothandel, Bouw, Horeca (gastvrijheid), Overige zakelijke diensten, Techniek, Transport en logistiek (zoals vrachtwagenchauffeur), Bedrijven die entreeopleidingen bieden en praktijkverklaringen, Zorg & welzijn, ICT en Onderwijs.
Grote sectoren in Midden-Holland zijn zorg & welzijn, detail- en groothandel, overige zakelijke diensten en industrie. Marktbewerkingsplan Werkgeversservicepunt Op basis van de analyse van vacatures en de doelgroepen van gemeenten, UWV en worden bedrijven ondersteund bij het invullen van hun vacatures (ook voor arbeidsbeperkten). Hierbij ligt de focusvoor het WSP en het naar werk toe leiden van mensen uit het doelgroepenregister op sectoren/bedrijven conform onderstaand overzicht. Doelgroep Laag opgeleiden Middelbaar opgeleiden Hoog opgeleiden Kansrijke sectoren/bedrijven Detail- en groothandel Bouw Horeca (gastvrijheid) Overige zakelijke diensten Techniek (b.v. dakdekker, CNC-machinebediende) Transport en logistiek (zoals vrachtwagenchauffeur) Bedrijven die entreeopleidingen bieden en praktijkverklaringen Vrijgevallen functies als gevolg van uitstroom van werkenden uit doelgroepregister Detail- en groothandel Bouw Horeca (gastvrijheid) Zorg & welzijn ICT Techniek ICT (zeer grote vraag) Onderwijs (leerkrachten) Zorg & welzijn Techniek 5. Regionale aanpak Regionale taakstelling huisvesting Midden Holland in 2016 en 2017 De regionale taakstelling voor de huisvesting van statushouders voor de gemeenten in regio Midden-Holland is als volgt. Huisvestingstaakstelling statushouders 2016 1e helft 2017 Totaal Bodegraven-Reeuwijk 87 28 113 Gouda 181 54 235 Krimpenerwaard 138 42 180 Waddinxveen 66 49 211 Totaal 472 173 793 * De taakstelling is inclusief kinderen.
Samenwerking met AZC s Het COA koppelt statushouders zo veel mogelijk aan de regio waar het AZC gevestigd is. Aangezien er in de regio Midden Holland geen AZC is gekoppeld zijn statushouders altijd eerst op afstand in een AZC geplaatst. Nu is het nog zo dat statushouders vanuit AZC s uit heel Nederland geplaatst worden in gemeenten. Uitwerkpunten Bij overdracht aan de gemeente waar de statushouder wordt gehuisvest is de beschikbare informatie over de statushouder bij de overdracht nu nog minimaal. Er wordt soms informatie toegevoegd aan een fysieke blauwe map van de statushouder zelf. Alleen als de statushouder de informatie bij de intake bij de gemeente meeneemt komt deze informatie beschikbaar. Het is de bedoeling dat vanaf maart 2017 meer informatie over de (beroeps)achtergrond en ambities van de statushouder in het TVS-systeem (gericht op huisvesting bij de gemeente) wordt opgenomen. Dat geldt overigens ook voor het inzicht in de werkwijze, beleid en dienstverlening van de gemeenten bij de AZC s. Verbinden lokale ambities en doelstellingen in de regio Een belangrijk projectdoel is de verschillende ambities en succesvolle aanpakken in gemeenten in kaart te brengen en aan informatie-uitwisseling en kennisdeling te doen. Het gaat erom samen te werken en kennis te delen. Het betreft zowel de gemeentelijke dienstverlening aan statushouders zolang ze nog in het AZC verblijven, maar zeker en vooral ook nadat de statushouders zich gevestigd hebben in de gemeente. Uitwerkpunten: Een uitwerkpunt is nog of gemeenten straks naar de AZC s toe gaan of dat het efficiënter is om statushouders vanuit de AZC s uit te nodigen bij de gemeente voor een nadere kennismaking met de toekomstige gemeente. Doel is om hen te informeren over de gemeente waarin ze gehuisvest worden, over o.a. rechten en plichten, financiële regelingen, (collectieve) ziektekostenverzekeringen, aard dienstverlening, taalaanbieders, toeleiding naar werk en/of scholing, maar ook werken aan verwachtingen ten aanzien van huisvesting en de hoogte van de uitkering. Het instellen van een aparte werkgroep integratie en participatie statushouders binnen de arbeidsmarktregio (opgehangen aan het regionaal beleidsoverleg) draagt bij aan realisatie van de verschillende ambities door middel van uitwisseling van ervaringen en kennis en maken van mogelijke regionale afspraken. De werkgroep wordt wanneer nodig aangevuld met vertegenwoordigers van het Werkgeversservicepunt en onderwijs en incidenteel bijvoorbeeld het COA. Dienstverlening aan en samenwerking met werkgevers De werkgeversdienstverlening is belegd bij het Werkgeversservicepunt (WSP). In het regionale uitvoeringsplan Werk&3-O 2017 is de groep jonge statushouders opgenomen als een van de doelgroepen waar gericht aandacht aan wordt gegeven. Uitwerkpunten: Marktbewerkingsplan verbreden met ondersteuning aan werkgevers gericht op het in dienst nemen of bieden van werkervaringsplaatsen voor jonge én volwassen statushouders.
Onderzoeken hoe sectoren met veel vacatures ook statushouders zouden kunnen opnemen. Bijvoorbeeld ICT (Centric). Direct aan het werk gaan zal niet altijd gemakkelijk zijn. Een combinatie van werken en leren van de taal werkt vaak het beste. In verschillende gemeenten worden samen met werkgevers pilots opgezet. Best practices zullen worden gedeeld in de regio en landelijk. Samenwerking met onderwijs Samenwerking van het mbo met de Internationale Schakelklas (ISK) de Meander van belang om jonge statushouders in een doorlopende leerlijn geplaatst te krijgen in het mbo. Uitwerkpunten: Geïntegreerde toeleiding vanuit het ISK samen met het mbo kan bijvoorbeeld een middel zijn om goed toe te leiden. Dit loopt al goed in de regio. (Taal)maatjes en/of extra maatwerk taalondersteuning tijdens de mbo-opleiding is een ander aandachtspunt om uitval te voorkomen. In januari gestarte entree opleiding ID-college in samenwerking met bedrijfsleven uitbreiden. Mogelijkheden om GIT-opleidingen op maat in te zetten optimaal benutten. 6. Overleggen en besluitvorming Overlegstructuur en besluitvorming binnen de arbeidsmarktregio: Bestuurlijk 3-O overleg Midden Holland, bestaand uit werkgevers, werknemers, gemeenten, UWV. Regionaal managementoverleg 3-O WSP bestaande uit gemeenten, UWV, Promen. Afstemming met COA: Aangezien in de regio Midden-Holland geen AZC gevestigd is zijn is het van belang dat statushouders in een AZC op reisafstand (met het OV) geplaatst worden. Afstemming met de AZC s vindt plaats met regievoerders COA en managers dienstverlening samen met de regio-coördinatoren Screening en Matching van de aanpalende arbeidsmarktregio s. Afstemming met regiocoördinatoren: Elke 6 weken bij Divosa en maandelijks als COA-regio Zuid-Holland/Zeeland.
7 Actielijst en planning Actiepunt Door wie Wanneer klaar? Besluitvormingstraject. Concept-Regioplan indienen bij Divosa Concept-Regioplan bespreken en vaststellen in Regionaal managementoverleg Concept-Regioplan vaststellen in Bestuurlijk overleg 3-O Midden Holland Definitief-Regioplan indienen bij Divosa 01-02-17 16-02-17 April/mei 2017 mei 2017 Helderheid over rol en aanpak COA. Ontwikkelen van een programma waarbij parallel gewerkt wordt aan huisvesting, taalverwerving, opleiding/diplomawaardering en (vrijwilligers)werk. COA (landelijk) Maart 2017 Doorontwikkelen informatieuitvraag door COA over opleiding, competenties en werkervaring bij statushouders en de manier van delen/overdracht naar de gemeente op basis van een met gemeenten afgestemd format klantprofiel in huisvestingssysteem TVS. Helderheid over wat het COA nodig heeft van de gekoppelde gemeenten. Hoe ziet de samenwerking eruit? Structuren en netwerk in de regio globaal in kaart brengen: Verdere verdieping naar individuele gemeenten. Verbindingen naar aangrenzende regio s. Gemeenten Huidig aanbod en beleidskeuzes gemeenten. Best practices en knelpunten in kaart. i.s.m. Vluchtelingenwerk i.s.m. gemeenten in bijeenkomst Maart 2017 Voor 10 april 2017
Werkgevers Netwerk met (netwerken van) ondernemers uitbouwen m.b.t. oriënterende en leer werktrajecten naar werk voor statushouders. Aandacht voor tekortsectoren zoals Infrasector. Aanscherpen plannen voor doelgroep statushouders in marktbewerkingsplan en activiteiten van het WSP en het UWV. Regionaal instrument talentmatch ook inzetten voor statushouders. WSP WSP/UWV WSP, wethouders gemeenten Continu April 2017 Continu Contacten met MVO ondernemers (bijv. Gouda Onderneemt (GO!), Ondernemers Krimpenerwaard) Evenementen, zoals bijv. Kom binnen bij bedrijven 17 maart 2017 Aanbieders inburgering en taal In kaart brengen samenwerking(safspraken) met aanbieders inburgering en taalaanbieders binnen de regio. Mogelijkheden verkennen voor informatieuitwisseling met inburgeringsinstituten (Acceptus). Vrijwilligersinitiatieven koppelen aan taaltrajecten. (maatjes). Onderwijsinstellingen/bedrijfsscholen In kaart brengen beschikbaar netwerk van onderwijsinstellingen (samen met andere regio s) gericht op toeleiding en schakeltrajecten. ISK i.v.m. doorlopende leerlijnen naar vooral het mbo. WSP, sectoren en gemeenten WSP en gemeenten (samen met andere regio s), gemeenten, onderwijs, gemeenten, ISK Continu Continu 1 e kwartaal Loopt, gereed mei 2017 Bedrijfsscholen zoals: Bouwopleidingen (in eigen en andere regio s), ICT (Centric), Installatiebranche etc. WSP en gemeenten WSP en gemeenten
Overige (private) onderwijsorganisaties die scholen gericht op werk (in combinatie met taal). Vaste en thema overleggen / bijeenkomsten in de regio Regionale werkgroep Werk en participatie statushouders binnen arbeidsmarktregio Gemeenten en ketenpartners Start 1 e kw. 2017 Regionale bijeenkomst voor klantmanagers en accountmanagers WSP met als doel kennis en ervaring te delen en het netwerk te versterken. Mogelijk samen met aangrenzende regio Utrecht-Midden en/of Holland Rijnland? Rapportage en verantwoording Aan regio en gemeenten Voortgangsrapportages aan Regionaal managementoverleg Midden Holland, Bestuurlijk Overleg 3-O. Aan Divosa (door regiomanager): 1 e Verantwoordingsrapportage & urenverantwoording naar Divosa 2 e Verantwoordingsrapportage & urenverantwoording naar Divosa 3 e Verantwoordingsrapportage & urenverantwoording naar Divosa ism WSP en gemeenten. 2 e of 3 e kw. 2017 Ieder kwartaal 28-02-2017 31-08-2017 31-01-2018