Grootste examentrainer en huiswerkbegeleider van Nederland Engels Trainingsmateriaal De slimste bijbaan van Nederland! lyceo.nl
Traininingsmateriaal Engels Lyceo-trainingsdag 2015 Jij staat op het punt je eerste examentraining in het vak Engels te geven en bent daarom van harte uitgenodigd op de Lyceo-trainingsdag. Ter voorbereiding op deze dag vragen wij jou bijgaand trainingsmateriaal zorgvuldig door te nemen. - Het Lyceo-stappenplan - Een theoriepresentatie - Een drietal opdrachten Wij willen je vragen de onderdelen van het trainingsmateriaal goed voor te bereiden zodat we er tijdens de trainingsdag direct mee aan de slag kunnen gaan. Zo haal je het beste uit jouw trainingsdag! Het Lyceo-stappenplan Lyceo heeft een eigen stappenplan ontwikkeld. Het Lyceo-stappenplan vind je in het trainingsmateriaal. Met het stappenplan kunnen leerlingen gemakkelijk en gestructureerd een examenopgave aanpakken en zo het maximale aantal punten scoren. Zorg ervoor dat jij het stappenplan kent en gebruik het stappenplan bij het maken en uitleggen van de opdrachten. Een theoriepresentatie Een Lyceo-examentraining is opgebouwd uit blokken van twee uur. Een blok begint met een presentatie door de trainer over de theorie van een domein (onderwerp van de examenstof). Om je kennis te laten maken met de examenstof hebben we in dit trainingsmateriaal een theoriepresentatie van een domein opgenomen. De theoriepresentatie zal tijdens de trainingsdag aan bod komen. Bereid de presentatie daarom goed voor door per slide te bedenken wat je vertelt aan de examenleerlingen. Uit de presentatie moet blijken dat je de theorie beheerst en de stof gestructureerd kan overbrengen. Maak de presentatie interessant, wees helder en geef goede voorbeelden. Drie opdrachten In het trainingsmateriaal zijn drie verschillende opdrachten uit de Lyceo-examenbundel opgenomen. De opdrachten komen elk uit een ander domein (onderwerp van de examenstof). Maak de drie examenopdrachten volgens het Lyceo-stappenplan en neem jouw uitwerkingen mee naar de trainingsdag. Wij wensen je heel veel succes met de voorbereidingen en zien je graag op de trainingsdag! 1
Inhoudsopgave Lyceo-stappenplan 3 Theoriepresentatie 4 Opdrachten 9 2
Lyceo-stappenplan Met het Lyceo-stappenplan beantwoord je stap voor stap iedere examenvraag. De stappen helpen je gestructureerd een examenopgave aan te pakken en zorgen ervoor dat je het maximale aantal punten scoort voor een vraag. Het stappenplan is makkelijk te onthouden omdat de stappen samen het woord G O A L F A vormen. G oed oriënteren en lezen O nderstreep de signaalwoorden A lleen opzoeken indien nodig L ees de opgave nogmaals F ocus op je antwoord A ntwoord controleren G oed oriënteren en lezen Kijk eerst of je kunt zien wat voor soort tekst het is (advertentie, ingezonden stuk, artikel etc.) en waar de tekst over gaat door je te oriënteren op de titel, ondertitel, tussenkopjes en afbeeldingen. Bekijk hoeveel punten de opgave waard is en lees daarna de vraag door. O nderstreep de signaalwoorden Probeer de vraag te begrijpen door de signaalwoorden te onderstrepen. Signaalwoorden zijn: - Tijdsaanduidingen (toekomst, heden, verleden) - Locaties of plekken - Persoonsvormen (aan de persoonsvorm kun je vaak al afleiden wat voor tekst het is: een verhaal, een anekdote, iets in de gebiedende wijs, een nieuwsbericht etc. en het geeft je een idee over wie de tekst gaat). A lleen opzoeken indien nodig Zoek de woorden die je niet kent alleen op in het woordenboek als dit echt nodig is. Opzoeken kost tijd dus probeer tijdens het examen de begrippen die je niet kent af te leiden uit de context. L ees de opgave nogmaals Lees de opgave nogmaals door en bepaal jouw leesstrategie: - Skimmen: Je gaat de tekst snel en in grote lijnen lezen bij een vraag over de hele tekst. - Scannen: Je gaat specifiek zoeken in de tekst bij een vraag naar bepaalde informatie. - Gedetailleerd lezen: Je gaat de tekst goed en begrijpend lezen bij een vraag over een bepaald deel van de tekst. F ocus op je antwoord Focus op het beantwoorden van de vraag. A ntwoord controleren Controleer of het antwoord juist en realistisch is door de vraag nog eens te lezen. Heb je antwoord gegeven op de hele vraag? Heb je genoeg informatie gegeven voor het aantal punten dat de opgave waard is? Tip: Als er in een opgave regelnummers genoemd worden, is het vaak de bedoeling dat je de hele alinea intensief leest. 3
4
5
6
7
8
1. Examen 2006-I (HAVO): Tekst 7 Totaal: 5pt Sundeep Tucker and Sanah, blissfully unaware of the problems in choosing her name Name and Sikh Ananaya or Sanah? Sundeep Tucker has a new baby on his hands 1 How long does it take to name a baby? A rather long time if the parents are Sikh Punjabis. The naming of a Sikh child is a good pointer to where power in the clan lies and, among other things, can illustrate how much the parents respect their elders. 2 Our second child, a girl, was born two agonising weeks late, on July 1. To the amazement of friends and colleagues, we called her Princess for three weeks. It s just as well English law sets a six-week limit on the all-important visit to the register office or she might have been called Princess for the rest of the summer. 3 For any moderately religious family, the naming process begins at the Gurudwara, or temple. The priest looks at the Sikh holy book and fishes out some meaningful initials for the baby. Then the fun begins. 4 After a solemn ceremony we were handed the initials R, S and J. The job then was to throw open the event to friends and family. In the old days this would have required sending a letter by ship or screaming down a crackly telephone line. These days, my wife could text message her parents and sisters in India in the car on the way home. 5 Within days we had a working list. The suggestions split into various camps. The elders suggested traditional names (each orthodox Sikh name, often unisex, has a meaning). Other ideas fell into the modernist camp, which we favoured. 6 Three weeks later, we plumped for Sanah (brilliance). My wife and I felt it was short and sweet, with a pretty meaning and, crucially, neither set of grandparents was aggrieved. 7 Some non-sikh friends saw benefits in our naming process. Many had ploughed through name books and were still at a loss. And when they did find one, they irritated the mother-in-law by naming the grandson after a car dealer. 9
8 naming the grandson after a car dealer. 9 Not that we plan to do it again in a hurry. I gave my son the warriorsounding Sikh name of Sartej (aura). That name game was a more bruising experience and I staggered into a register office with the six weeks limit all but used up. On second thoughts, perhaps we are getting the hang of it. Sundeep Tucker is editor of the FT Observer diary The Financial Times Op deze tekst gaan we een aantal leesstrategieën oefenen. De eerste leesstrategie die je toe gaat passen is skimmen. Leesstrategie: Skimmen Op basis van de titel, illustratie, bron, leestekens Wat is de bron? Wat voor soort bron is dit? Wat kun je uit de titel afleiden? Wat voegt de illustratie toe aan de titel? Wat zegt het bijschrift bij de illustratie? Zijn er woorden of leestekens die opvallen in de tekst? The Financial Times is een grote krant in Groot-Brittanië. Het is een kort artikel. De titel in combinatie met de illustratie en het onderschrift daarbij geven aan dat het om een baby gaat en om haar naam. En blijkbaar geeft haar naam problemen. Nu je deze leesstrategie hebt toegepast kun je de tekst nog beter proberen te begrijpen door te proberen te voorspellen wat er in de tekst zal staan. Dit doe je door je voorkennis te gebruiken. Leesstrategie: Voorspellen Door je voorkennis te mobiliseren Combineer de kennis die je hebt opgedaan bij de vorige vraag met wat je eventueel al weet over het onderwerp. Je leest iets over babynamen en waarschijnlijk weet je vanuit je omgeving dat het altijd moeilijk is voor een stel om een babynaam te verzinnen. Het zou dus kunnen dat de tekst daar over gaat. Het is niet erg als je voorspelling niet klopt! Maak nu de vragen en gebruik daarbij de leesstrategie gedetailleerd lezen als dat nodig is. How long Sikh Punjabis. (eerste alinea) Uit welke drie stappen bestaat het naamgevingsproces van een baby bij Sikh Punjabis volgens deze tekst? (3p) Geef voor elk van de onderstaande uitspraken aan of deze wel of niet juist is volgens de tekst. (2p) 1 Sundeep Tucker en zijn vrouw hadden hun dochter het liefst Princess genoemd. 2 De grootouders van Sanah accepteerden de naam Sanah zonder problemen. 3 Alleen Sikhs zelf zien de voordelen van hun ingewikkelde naamgevingsmethode. 4 Sanah is het oudste kind van Sundeep Tucker en zijn vrouw. Noteer het nummer van elke uitspraak, gevolgd door wel of niet. 10
2. Eindexamen 06-I: Tekst 9 Totaal 5pt Critics choice Can You Live Without...? Usually the answer to the question posed by the title of this occasional TV series is yes those guinea pigs who volunteer to live without, say, television or make-up cope very well, and resolve to become less dependent in future. However, when a 10-phone household is asked to turn the clock back to the era before mass mobile use, the fascinating result is instant family breakdown. The Coles parents Steve and Jo, four girls aged between 12 and 17, and a 14-year-old boy who is so unfazed by the experiment that arrangements, they become isolated, 1970sstyle teens, anxiously waiting for the lone phone to ring. Relations between parents and daughters also deteriorate, because both the night-time taxi service that the former provide for the girls, and their ability to control what time they get home from their nights out, depend on calls to check up on them. Rows, sulks and curfew breaches are the result, and two of the girls become so frustrated that they break into the strongbox and remove a forbidden mobile. he gets little screen time agree to lock their mobiles in a strongbox for a fortnight, limiting themselves to using a single oldfashioned phone and barred from making calls to mobile numbers on it. By disconnecting them from their friends, this threatens, in one stroke, to rob Amy, Emma, Michelle and Hayley of their social life. As they are left out of the usual making of John Dugdale The Sunday Times 1. Benoem de signaalwoorden in deze tekst en geef aan wat ze betekenen en wat voor verband ze aangeven. (5pt) 11
3. Eindexamen 08-II: Tekst 1 Totaal: 1pt Land reform Sir, you report angry Scottish landowners drawing parallels with President Mugabe s land grab in Zimbabwe (Scotland votes for land reform, January 30). The 16th-century Elizabethan settlement in England and Wales ensured the exclusion of the Catholic Church for 270 years. All nouveau riche Tudor landowners got their land at the expense of religious orders and were petrified at the idea of having to give it back. The Northern Ireland problem has a similar foundation. People should not benefit from owning land they are not prepared to farm themselves. This type of land reform should become a global priority. Few of those who own the land in England and Wales farm it or have any right to it. They own the land under laws more arcane than the unwritten constitution of the UK. The constitution remains unwritten because if anyone tried to put it in writing, it would be a laughing stock. Colin Kirk Mortagne-au-Perche, France Guardian Weekly 1. Which of the following does Colin Kirk plead for in his letter? (1p) A Landownership should be subject to international rather than national law. B Land taken from religious orders should be restored to them. C Scottish legislation on land reform should also apply in the rest of the UK. D The right to own land should be linked to the obligation to cultivate it 12
13