Toespraak Pash 19 januari 2016 Beste genodigden, beste Pash-ers, Hartelijk welkom op onze jaarlijkse nieuwjaarsreceptie. We doen dat goed, ook in december was er een receptie voor de inhuldiging van ons nieuwe Pash-secretariaat. Laat ons dat actief en nog heel lang mogen gebruiken. Dat was de eerste prestatie van 2015. de tweede is de nieuwe website met meerdere Pash-ers hebben we daar uren ons tanden in gezet en in de laatste rush vooral Michel. Een website: om met onzen tijd mee te zijn, om alle belangrijke informatie op één plek te hebben, om iedereen de nodige informatie te geven over Pash. Wat hebben we nog gepresteerd, voor mij persoonlijk het belangrijkste: méér Pash-ers nemen méér verantwoordelijkheid om onze vereniging te dragen. Een coördinatieteam van 3 mensen met 6 Pash-ers die in beurtrolsysteem in hun eigen stijl wisselend de platformvergaderingen voorzitten. Dat is belangrijk, dat we met méér mensen onze vereniging samen maken. De Pash-ers zijn blijvend actief: van Rozemaai en Luchtbal tot in meerdere wijken van Hoboken, op het kiel, op linkeroever, in het centrum van het stad, Borgerhout, Berchem en Deurne. Actief in hun buurt, met hun buren, problemen aankaarten en oplossen met de stad en met de huisvestingsmaatschappijen. Maar we moeten een kat een kat noemen: enkele bewonersgroepen zijn non-actief of doen minder dan vroeger [het wegvallen van samenlevingsopbouw speelde daarbij hier en daar een rol] en als u onze verslagen leest of naar onze platformvergaderingen komt: er zijn gemiddeld 10 à 15 mensen minder dan vroeger. En onze gekleurde medehuurders blijven afwezig. Dat is niet goed.
Want stel je even voor: dat Pash niet meer zou bestaan, dat elke huurder op zijn eentje of een bewonersgroep apart zijn ding zou doen we zouden als sociale huurders zoveel zwakker staan op alle gebied. Dus in 2016 gaan we zoeken hoe we nieuwe mensen kunnen bereiken. Met een voorstellingsfolder die we gaan verspreiden in Wilrijk, Merksem, wijken van Borgerhout en Berchem, waar we opvallend weinig of geen contacten hebben. En we gaan nog meer doen. U kreeg bij de uitnodiging een werkdocument die wij verder met Pash zullen uitwerken en waar ik enkele zaken wil uit toelichten. Er wordt regelmatig over sociale huisvesting en sociale huurders gesproken in de pers. Dat gebeurt meestal vanuit de bril van de overheid, de beheerders, de uitvoerders. Veel te weinig vanuit de gebruikers en eigenlijk draait het toch om ons: sociale huisvesting wordt gerealiseerd opdat wij erin kunnen wonen. We moeten meer van ons laten horen. Participatie heet dat, weet u nog, een ladderke met onderaan inspraak en terugkoppeling en bovenaan mee beslissen we bengelen vooral onderaan en soms ietsje hoger. Werk aan de winkel dus. En we vragen ons zeer precies af hoe we onze participatie met de VMSW kunnen vergroten. Kijk, u weet het misschien niet als Pash-er maar wij betalen per huurder 7 /maand, 84 per jaar aan de VMSW, via onze huisbazen. Oh ja? Ja. Zie het als een soort lidgeld. Wat krijgen wij als huurder daar rechtstreeks van terug? Daar willen we met de mensen van de VMSW wel eens over doorbomen, misschien op het volgend woonforum in maart? Politiekers en bedrijfsmensen verwijzen graag naar de concurrentiepositie met onze buurlanden, om iets te doen toepassen, om iets goed te praten. En dat werkt blijkbaar! We gaan dat dus ook
meer doen. We gaan leren van goede voorbeelden uit Frankrijk, Nederland, Wenen, Duitsland en Denemarken. Geert Van Bortel, vroegere voorzitter van de visitatiecommissie gaf ons twee jaar geleden al informatie over betere participatie. We gingen zelf op bezoek bij de Woonbond in Nederland. We willen zaken van onze buren bestuderen en mogelijks gebruiken om het kwaliteitsvol en betaalbaar wonen te verbeteren. En dan de woonzekerheid. Jawel, we zijn bijzonder ongerust. De tijdelijke contracten van 9 jaar worden ingevoerd bij nieuwe contracten wij zittende huurders die mutatie vragen of verplicht worden te verhuizen bij renovaties zitten daar niet bij. Hoedanook, in een straat, in een appartementsblok gaan we dus samenzitten: in nummer 1 met een vast contract, in nummer 3 met een tijdelijk contract. Tiens, we hebben dus als sociale huurders dezelfde rechten, maar in de praktijk niet dus? En is het al niet meer gebeurd in de samenleving dat men eerst iets uitprobeert bij een kleine groep zien hoe er gereageerd wordt om dan het toe te passen op de hele groep? Ja, wij voelen dit als een aanval en zijn bijzonder ongerust over de woonzekerheid. Er wordt gezegd (onder meer door de voorzitster van de VMSW dat: sociale huurders die zich financieel hebben kunnen verbeteren en meer op hun eigen benen hebben leren staan, dan weggaan en moeten anderen met grotere noden hun plaats kunnen innemen. Sociale huisvesting kan geen verworvenheid zijn voor iemand gedurende zijn of haar hele leven. Dat hebben we gelezen in Fundamenten, juli 2015). Het is fantastisch dat ambtenaren, onderzoekers en politici hopen dat wij vooruitgaan op de sociale ladder. En jawel, er zijn er. Enkelingen. Maar misschien zit er wel iets anders achter die tijdelijkheid van contracten. Men wil vooral niet bijbouwen, het aanbod van sociale huisvesting mag niet omhoog. Nochtans is bewezen dat er grote vraag is. En wat is de overheid nu aan het proberen: de hoge inkomens eruit te zwieren want ze moeten ruimte maken voor wie het nog meer nodig heeft.
Wie een slaapkamer teveel heeft moet eruit OF betaalt 25 per extra slaapkamer bij. En zo komen we gelijk bij het punt betaalbaarheid, een blijvend actiepunt. Denken we maar aan het persartikel: 80 tot 250 uithuiszettingen per week, vooral door betalingsproblemen. Die zijn er ook in Antwerpen, ook bij de sociale huurders. Als die mensen er worden uitgezet, waar gaan die dan in godsnaam wonen? Ik heb nen dikke boek meegebracht op blz. 34 lees ik dat 52 % van de private huurders een woonquote hebben van meer dan 30%. Dat wil zeggen: dat deel van je inkomen dat naar wonen gaat. Je hebt een inkomen van 900 - je betaalt 300 of 400 per maand enkel om te wonen. De rest heb je om van te leven/overleven. Jamaar Leen, dat zijn private huurders. Ok. Dat onderzoek vergelijkt cijfers van 2005 met die van 2013. In 2005 had 12 % de sociale huurders een woonquote boven de 30 %, in 2013 is dat jawel 23 %, enfin, bijna een verdubbeling. We hebben een groot probleem met ons inkomen. En vanaf 1 maart mogen we dan nog de zogenaamde Turteltaks betalen van 100 euro per gezin, maar wie in een appartement woont, betaalt die taks dan nog twee keer. En was er nu geen kaderbesluit sociale huur in 2007? Jawel. Zou je dan niet denken dat de betaalbaarheid verbeterd ondertussen? Neen dus. We hebben al enkele keren met Pash gediscussieerd over de invoering van de marktwaarde als basis voor de berekening van onze huur. En wat blijkt nu uit recent grafiekwerk (met dank aan het Vlaams Huurdersplatform) evolutie in Vlaanderen van gemiddelde huurprijzen tussen 2008 en 2013 (cijfers van de VMSW): de invoering van de marktwaarde heeft een stijging veroorzaakt van gemiddelde reële huurprijs 215 euro in 2005 naar 283 euro in 2013. Er is toch iets mis als wij als sociale huurders zoveel meer moeten betalen. En betaalbaarheidsproblemen hebben met onze huur? Die marktwaarde speelt ons ook parten met de renovatieprojecten, waar we zeker nog de komende 20 jaar mee te maken hebben in Antwerpen. Allez, ik woon met enkel glas, een gaskachel, en slecht
geïsoleerde muren. Joepie, ik krijg een gerenoveerd project en al die energiebesparende maatregelen die ga ik voelen in mijne portemonnee. Een win-winsituatie, daar is toch elke burger in dit land voor. Maar als we dan een appartement aangeboden krijgen kennen we de huurprijs nog niet want de marktwaarde volgt later dat heet een kat in ne zak kopen. En meer nog: als de verhoogde huurprijs hoger ligt dan ik bespaar op mijn energie na renovatie wat win ik er dan bij? Gelukkig zijn we niet alleen bezig met betaalbaarheid. We engageren ons als Pash in VIVAS en zoeken samen naar goede tegenvoorstellen van onderuit. Het volgende vivas-congres (het vorige was uitgesteld door niveau4dreiging in vilvoorde in december) zal over betaalbaarheid gaan. Als Pash hebben wij altijd gekozen voor samenwerking, vanuit onze eigen positie als belangenvereniging van sociale huurders. We zijn actief in het driehoeksoverleg met onze partners de stad en de sociale huisvestingsmaatschappijen. Vanuit dit overleg groeide de Silverrun en we zijn blij dat we op 5 juni opnieuw samen de Silverrun organiseren. Kwestie van eens op een andere manier sociale huurders in de picture te zetten. We zijn actief in platform wonen van Antwerpen. Die willen dit najaar een studiedag organiseren over de maatschappelijke kost van slecht woonbeleid. We zullen daar graag onze stem laten horen. En we zijn actief in de stedelijke woonraad met alle woonactoren van de Antwerpse woonmarkt om voorstellen uit te werken voor het woonbeleid in onze stad. Samen werken aan mogelijke actiepunten: eigen bril, woonzekerheid, betaalbaarheid, inspiratie bij de buren, daar willen wij voor gaan in 2016. Met zijn allen, met u onze partners en met ons allemaal van Pash. Prosit op 2016! Dank u wel.