2. De Antwerpse leerlingen in cijfers en kleuren

Transcriptie

1 2. De Antwerpse leerlingen in cijfers en kleuren 10

2 Leerlingen wonende in Antwerpen BASISONDERWIJS : lln : lln : lln Kleuteronderwijs : lln : lln : lln Lager onderwijs : lln : lln : lln gewoon kleuteronderwijs : lln : lln : lln buitengewoon kleuteronderwijs : 175 lln : 170 lln : 121 lln gewoon lager onderwijs : lln : lln : lln buitengewoon lager onderwijs : lln : lln : lln 11

3 Leerlingen in Antwerpse scholen BASISONDERWIJS : lln : lln : lln Kleuteronderwijs : lln : lln : lln Lager onderwijs : lln : lln : lln gewoon kleuteronderwijs : lln : lln : lln buitengewoon kleuteronderwijs : 141 lln : 140 lln : 115 lln gewoon lager onderwijs : lln : lln : lln buitengewoon lager onderwijs : lln : lln : lln Het leerlingenaantal in het basisonderwijs is de laatste jaren licht gestegen. Zowel het aantal leerlingen in de Antwerpse scholen is gestegen als het aantal jongeren dat in Antwerpen woont en schoolloopt in het basisonderwijs. Een vergelijking tussen beide organigrammen toont aan dat er meer leerlingen in Antwerpen naar school gaan, dan dat er leerlingen in Antwerpen wonen. In de volgende kaart zal worden aangetoond dat een deel van de leerlingen die in Antwerpen wonen, buiten Antwerpen naar school gaan, maar uiteindelijk helt de balans over naar de Antwerpse scholen. Zij trekken voldoende leerlingen van buiten de stad aan om het verlies ruimschoots te compenseren. 12

4 ( ( (( Instroom in gewoon BaO van leerlingen van buiten Antwerpen Stedelijk gemiddelde: 8,1% Antwerpse leerlingen basisonderwijs in scholen buiten Antwerpen Stad Antwerpen: 7% (( (( (( (( ( (( (( (( (( ( (( (( (( (( (( scholen ingekleurd volgens % leerlingen wonende buiten Antwerpen op het totaal aantal leerlingen in de school ( ( ( >10% en <=20% ( >20% en <=30% ( >30% ( (( ( (( ( ( ( ( ( (( (( (( (( (( ( (( ( ( ( ((( ( ( ( (( (( (( (( (( (( (( ( (( (( (( (( (( (( (( ( (( (( (( (( ( ( (( (( ( (( ( ( (( (( ( ( ( (( ( (( (( ( (( (( (( (((( ( (( (( ( (( ( (( (( ( (( (( ( ( (( (( (( (( ( ( ( (( ( (( (( (( ( (( (( (((( ( (( ( ( (( ( ( (( ( (( (( (( (( (( ( (( ( (( (( (( (( (( ( ( ( (( (( (( (( (( ( ( ( ( ( (( ( (( (( (( ( ( ( ( (( ( (( (( (( (( ( ( ( (( (( ( (( ( ( (( ( ( ( (( (( (( (( ( ( (( (( (( (( Merksem - (( (( (( (( (( ( (( (( ( (( (( ( % leerlingen BO dat buiten Antwerpen naar school gaat tov het totaal aantal leerlingen BO >10% en <=15% >15% en <=30% >30% en met minder dan 20 leerlingen H41-H44- R31- Bron: Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs - Bron: Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs - De stad verliest 7% van de leerlingen die in Antwerpen wonen aan basisscholen buiten Antwerpen. Het zijn evenwel voornamelijk leerlingen die in de randdistricten wonen. Vooral district Ekeren verliest een groot deel van haar leerlingen aan scholen buiten de stad. Maar Antwerpen trekt ook leerlingen aan van buiten de stad. Maar liefst 9% van de leerlingen die in Antwerpen naar school gaan, wonen buiten de stad. Ook heel wat scholen in de binnenstad trekken leerlingen van buiten Antwerpen aan. 13

5 Antwerpse leerlingen BO met Belgische nationaliteit in scholen buiten Antwerpen Stad Antwerpen: 8% Antwerpse leerlingen BO met niet-belgische nationaliteit in scholen buiten Antwerpen Stad Antwerpen: 2% % Belgische leerlingen BO dat buiten Antwerpen naar school gaat tov het totaal aantal Belgische leerlingen BO >10% en <=15*% >15% en <=30% >30% en met minder dan 20 leerlingen V373 V312 V01- V03- V00- V05- F680 Q212 Q14- B813 V13- U21- G780 Q291 Merksem - F62- Q11- H41- H44- R05- R22- C41- C42- C23-C43- S31- B71- A081 A10- C20- C28- A22- A14- A21- D33- E19- E131 E14- D30- R31- D35- T39- F691 T13- T180 F61- U10- U11- Q39- U01- V10- T19- T10- Q201 U00- Q12- Q242 Q091 Q10- R29- % niet-belgische leerlingen BO dat buiten Antwerpen naar school gaat tov het totaal aantal niet-belgische leerlingen BO >10% en <=15% >15% en <=30% >30% en met minder dan 20 leerlingen V373 V312 V01- V05- F680 Q212 Q14- B813 V13- U21- G780 Q291 Merksem - F62- Q11- H41- H44- R05- R22- C41- C42- C23-C43- S31- B71- A081 A10- C20- C28- A22- A14- A21- D33- E19- E131 E14- D30- R31- D35- T39- F691 T13- T180 F61- U10- U11- Q39- U01- V10- T19- T10- Q201 U00- Q12- Q242 Q091 Q10- R29- Bron: Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs - Bron: Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs - De stad verliest meer Belgische leerlingen aan de basisscholen buiten Antwerpen dan leerlingen met een vreemde nationaliteit (8% versus 2%). Deels kan dit verklaard worden door de geografische spreiding naar nationaliteit. In de randdistricten wonen minder inwoners met een vreemde nationaliteit. Eerder werd aangetoond dat dit vooral de wijken zijn waar een uitstroom naar de scholen buiten Antwerpen wordt vastgesteld. 14

6 10,0 9,0 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0, uitstroom instroom In- en uitstroom van leerlingen van het basisonderwijs De Antwerpse scholen hebben steeds meer leerlingen aangetrokken van buiten Antwerpen dan dat ze Antwerpse leerlingen verloren aan scholen buiten de stad. De uitstroom naar basisscholen buiten Antwerpen stagneerde de laatste jaren op 6,4% van het totaal aantal leerlingen dat in Antwerpen woont of buiten Antwerpen woont en in Antwerpen schoolloopt. De instroom van leerlingen buiten Antwerpen naar Antwerpse scholen daarentegen is sinds het schooljaar met 1% gestegen tot 9% van het totaal aantal leerlingen. Algemeen stellen we vast dat vooral de randdistricten leerlingen verliezen aan de scholen buiten de stad. Het district Ekeren kent de grootste uitstroom van leerlingen. bron: Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs schooljaar , schooljaar en Bekijken we de uitstroom naar nationaliteit, dan stellen we vast dat vooral de Belgen verantwoordelijk zijn voor de uitstroom naar basisscholen buiten de stad: 8% van de Belgische leerlingen die in Antwerpen wonen, gaat buiten de stad naar school. Daarentegen gaat slechts 2% van de niet- Belgische leerlingen die in Antwerpen wonen, naar een school buiten de stad. Deels kan dit verklaard worden door het kleiner aantal niet-belgen in de randdistricten. De instroom van leerlingen buiten Antwerpen daarentegen beperkt zich niet tot scholen in de randdistricten. We stellen vast dat heel wat scholen in de binnenstad een hoog percentage leerlingen van buiten Antwerpen tellen. In wat volgt wordt de leerlingenstroom binnen de stad bekeken. 15

7 Gemiddelde deelgebied: 6,6% Gemiddelde deelgebied: 8,5% het % leerlingen van tov het totaal aantal leerlingen in de school het % leerlingen van Merksem - tov het totaal aantal leerlingen in de school <=1% <=1% >1% en <=4 >1% en <=3% >3% 0% >0% en >5% en met minder H41-H44- R31- <=2% >2% en >10% en met minder H41- H44- C23-C43- S31- A04-A12- C31- R31- V03- V00- De uitstroom van leerlingen die in wonen naar scholen in andere deelgebieden is erg beperkt. Slechts 60 leerlingen trekken naar een school buiten (d.i. 6,5% van de leerlingen uit die in Antwerpen schoollopen). Deze leerlingen richten zich vooral naar scholen in Ekeren. De uitstroom van Ekeren naar scholen in andere deelgebieden is veel groter. Maar liefst 8,5% van de leerlingen die in wonen en naar een Antwerpse school gaan, kiezen voor een school buiten (205 leerlingen). Zij trekken vooral naar scholen in Merksem. 16

8 Merksem - Gemiddelde deelgebied: 7,8% Gemiddelde deelgebied: 11,3% het % leerlingen van Merksem - tov het totaal aantal leerlingen in de school het % leerlingen van tov het totaal aantal leerlingen in de school <=2% >2% en >5% <=2% >2% en >5% <=3% >3% en >10% en met minder H41-H44- R31- >10% en <=15% >15% en met minder H41-H44- R31- De uitstroom van Merksem concentreert zich vooral in het zuiden van Merksem. Leerlingen steken de grens over naar scholen in. De totale uitstrooom voor dit gebied blijft evenwel beperkt (7,8% of 321 leerlingen die in wonen maar in een ander deelgebied schoollopen). Ook verliest leerlingen aan zijn buren. Maar liefst 488 leerlingen (11,7% van het totaal aantal leerlingen uit dat in Antwerpen schoolloopt) kiezen voor een school buiten. Zij trekken vooral naar Zuid en in mindere mate naar Merksem. 17

9 Gemiddelde deelgebied: 15,9% het % leerlingen van Zuid- Nieuw Borgerhout- Berchem extra muros tov het totaal aantal leerlingen in de school Gemiddelde deelgebied: 20,6% het % leerlingen van tov het totaal aantal leerlingen in de school <=2% >2% en >5% en <=20% >10% P291 P242 <=10% >10% en <=15% >15% en <=20% >20% en met minder Q212 Q14- Q242 Q091 Q10- Q03- Q001 J072J85- H41-H44- R05- C41- R22- A00- C21- C42- C23-C43- S31- B813 S20- R00- B71- A10- C20- A081 C28- A14- D33- E19- E131 E14- D30- R31- T04- T00- F680 F691 F12- F64- F62- F61- G780 T19- T10- V13- V312 V01- Merksem - R29- <=10% >10% en <=15% >15% en <=20% >20% en met minder Q212 Q14- Merksem - J072J85- H41-H44- R05- C41- R22- R29- C42- C23-C43- S31- B813 B71- A10- C20- A081 C28- A14- D33- E19- E131 E14- D30- R31- F680 F691 G780 T19- T10- Hoewel scholen van Zuid Nieuw Borgerhout een aantrekkingskracht hebben voor leerlingen uit de omliggende deelgebieden, zien ze zelf heel wat van hun leerlingen vertrekken naar andere deelgebieden. Niet minder dan 15% van de leerlingen die in dit deelgebied wonen en kiezen voor een Antwerpse school, zoeken deze buiten (687 leerlingen). Procentueel kent Berchem Zuid echter het grootste verlies van leerlingen aan naburige deelgebieden. Maar liefst 20,6% van de leerlingen die in dit deelgebied wonen en schoollopen binnen Antwerpen kiezen voor een school in een ander deelgebied. In absolute aantallen beperkt deze uitstroom zich evenwel tot 287 leerlingen. Zij richten zich vooral naar Wilrijk en het zuiden van de binnenstad. 18

10 Gemiddelde deelgebied: 9,1% het % leerlingen van tov het totaal aantal leerlingen in de school Gemiddelde deelgbied: 9,9% het % leerlingen van tov het totaal aantal leerlingen in de school <=1% <=2% >1% en >2% en <=7% >5% en <=20% <=10% >10% en <=15% >15% en <=20% >20% en met minder H41-H44- R31- >10% en met minder H41-H44- R31- Procentueel bekeken houdt Wilrijk West Hoboken haar leerlingen in grote mate binnen de grenzen. Slechts 9% van de leerlingen die binnen wonen en kiezen voor een Antwerpse school, zoeken deze buiten. In absolute aantallen gaat het evenwel over een grote groep (811 leerlingen). Het deelgebied daarentegen herbergt slechts een klein aantal leerlingen. Hiervan trekt 10% naar een Antwerpse school die buiten ligt. In totaal gaat het slechts over 122 leerlingen. 19

11 >10% en <=20% >20% en met minder V373 V05- V312 V01- V03- V00- F680 Q212 Q14- B813 V13- U21- G780 Q291 Merksem - F62- Q11- H41- H44- R05- R22- C41- C42- B71- A081 A10- C20- C28- A22- A14- A21- D33- E19- E131 E14- D30- R31- D35- T39- F691 T13- T180 F61- U10- U11- Gemiddelde deelgebied: 10,5% Q10- Q39- U01- V10- T19- T10- het % leerlingen van tov het totaal aantal leerlingen in de school Q201 U00- Q12- Q242 Q091 >5% en <=15% >15% en <=60% R29- leerlingenstromen binnen Antwerpen naar andere deelgebieden opgedeeld naar nationaliteit andere totaal Marokko of Turkije België aantal % aantal % aantal % aantal % 1 2,5 60 6,6 59 6,8 0 20, ,3 10, , ,5 Rozemaai 284 8,0 11 5,8 26 6, ,8 Merksem ,2 3 1, , , ,7 20 7, , , ,4 0 0, , , ,9 16 1,9 56 8, ,1 Wilrijk west ,4 1 1, , , , , , , , , , ,7 Stad Antwerpen bron: Vlaamse gemeenschap, Departement Onderwijs - bewerking door Databank Sociale Planning De binnenstad tot slot verliest het grootste aantal leerlingen aan de andere deelgebieden. Hoewel het uitgedrukt in percentages slechts over 10,5% van de leerlingen gaat die in het deelgebied woont en schoolloopt binnen Antwerpen, ziet toch 1781 leerlingen vertrekken naar scholen in andere deelgebieden. Het zijn vooral de leerlingen uit Berchem intra muros, Oud-Borgerhout en Antwerpen die naar scholen in de randdistricten trekken. 20

12 leerlingenstromen binnen Antwerpen naar andere deelgebieden opgedeeld naar schoolse vertraging totaal meer dan 1 jaar vertraging 1 jaar vertraging geen vertraging aantal % aantal % aantal % aantal % 60 6,6 53 6,8 6 5,0 1 11, , ,1 14, ,5 Rozemaai 258 7,5 54 9,2 8, ,8 Merksem , ,9 16 8, , , , , , , ,8 6 42, , ,7 80 6,6 11 4, ,1 Wilrijk west , , , , , ,3 59 7, , , , , ,7 Stad Antwerpen bron: Vlaamse gemeenschap, Departement Onderwijs - bewerking door Databank Sociale Planning Leerlingenstromen binnen Antwerpen Zoals eerder gezegd kan het Antwerpse grondgebied opgedeeld worden in 9 deelzones op basis van de recrutering van de basisscholen. Deze vallen samen met aaneengesloten bebouwde zones en worden afgebakend door niet of minder bebouwde natuurlijke grenzen, zoals hoofdwegen, groenzones, treinsporen en waterwegen. Deze natuurlijke barrières zorgen ervoor dat scholen vooral leerlingen aantrekken die binnen hun recruteringsgebied wonen. Toch tonen de kaarten van de leerlingenstromen binnen Antwerpen ook een ander verhaal. We stellen vast dat elk deelgebied in meer of mindere mate leerlingen verliest aan andere deelgebieden. De kaarten tonen aan dat het vooral de scholen uit omliggende deelgebieden zijn die leerlingen aantrekken. De grootste uitstroom stellen we vast in de binnenstad, het deelgebied Zuid Nieuw Borgerhout Berchem extra muros, en Berchem Zuid. Leerlingen die in Zuid Nieuw Borgerhout Berchem extra muros wonen en buiten naar school gaan, trekken vooral naar scholen in het noorden van en het zuiden van Berchem. Leerlingen die in Berchem Zuid wonen en elders naar school gaan, richten zich vooral naar de rand van Wilrijk en de zuidelijke rand van de binnenstad. 21

13 Tot slot stellen we voor de binnenstad vooral een uitstroom vast in de noordwestelijke rand. Sommige buurten verliezen meer dan 20% van hun leerlingen aan de scholen in de omliggende deelgebieden. Vooral Berchem en Borgerhout kennen een grote leerlingenstroom naar de scholen in de randdistricten. Heel wat van de scholen in de omliggende deelgebieden bestaan voor meer dan 15% uit leerlingen afkomstig uit de binnenstad. Splitsen we de leerlingenstroom op naar nationaliteit, dan blijken de Belgische leerlingen mobieler. Met uitzondering van de deelgebieden Berchem Zuid en stellen we vast dat het percentage Belgen dat een school in een ander deelgebied zoekt in elk deelgebied groter is dan het percentage Marokkanen en Turken en het percentage leerlingen van een andere nationaliteit. Voor de binnenstad is het verschil tussen de uitstroom van Belgen en leerlingen van een andere nationaliteit het grootst. Meer dan drie keer zoveel Belgen verlaten het deelgebied om een school in de randgebieden te kiezen. Splitsen we de leerlingenstroom op naar schoolse vertraging, dan merken we voor de stad geen noemenswaardige verschillen. Bekijken we de deelgebieden afzonderlijk, dan zien vooral de deelgebieden Berchem Zuid en heel wat van hun leerlingen met schoolse vertraging naar scholen in andere deelgebieden vertrekken. We mogen hier evenwel de absolute aantallen niet uit het oog verliezen. Procentueel lopen de verschillen soms heel hoog op, maar in absolute aantallen blijkt het maar over een erg klein aantal leerlingen te gaan. 22