Segregatie in het onderwijs

Transcriptie

1 Segregatie in het onderwijs Wat maakt middelbare scholen aantrekkelijk voor verschillende groepen leerlingen? Lotje Cohen 25 november 2010

2 25 november 2010 Segregatie in het onderwijs 2 In dit onderzoek kijken we naar etnische segregatie: Zwarte school: > 80% van de leerlingen van niet-westerse allochtone herkomst Witte school: > 80% van de leerlingen van autochtone herkomst

3 25 november 2010 Segregatie in het onderwijs 3 Wat ga ik vertellen? Stand van zaken: Segregatie en andere kenmerken van het voortgezet onderwijs Hoe kiezen leerlingen een middelbare school (eerder onderzoek en theorie) Resultaten uit huidig onderzoek Conclusies

4 25 november 2010 Segregatie in het onderwijs 4 Over hoeveel leerlingen en scholen hebben we het? 208 basisscholen overgang po-> vo 70 middelbare scholen leerlingen leerlingen leerlingen

5 25 november 2010 Segregatie in het onderwijs 5 20% zwart po & zwart vo 10% wit po & wit vo Zwart po: 55% kans om naar zwart vo te gaan Wit po: 50% kans om naar wit vo te gaan

6 25 november 2010 Segregatie in het onderwijs 6

7 25 november 2010 Segregatie in het onderwijs 7 Onderwijsniveau totaal Amsterdam autochtonen westerse allochtonen ov. niet-westerse allochtonen Antillianen Surinamers Turken Marokkanen % vmbo basis/kader vmbo gemengd/theoretisch havo/vwo

8 25 november 2010 Segregatie in het onderwijs 8 Oorzaken segregatie in het onderwijs Woonsegregatie Verschillend onderwijsniveau Maar, nog steeds witte vmbo b/k scholen en zwarte havo/vwo scholen, dus Spelen andere factoren een rol bij schoolkeuze?

9 25 november 2010 Segregatie in het onderwijs 9 Autochtone leerlingen trekken naar Zuid Noord West Centrum Oost Nieuw-west 45 Zuid percentage uitstroom percentage instroom van elders Aandeel autochtonen in eigen stadsdeel naar school 75% en meer 50% - 75% 25% - 50% minder dan 25% Zuidoost 20

10 25 november 2010 Segregatie in het onderwijs 10 Allochtone leerlingen gemengd patroon 10 Noord 47 West Centrum Nieuw-west Zuid Oost percentage uitstroom percentage instroom van elders Aandeel allochtonen in eigen stadsdeel naar school 75% en meer 50% - 75% 25% - 50% minder dan 25% Zuidoost 14 11

11 25 november 2010 Segregatie in het onderwijs 11 Wat is de rol van de kleur van de school bij schoolkeuze? Twee theorieën: 1 e theorie: birds of the same feather flock together 2 e theorie: zoeken naar hogere status. Bijvoorbeeld door aan te sluiten bij kansrijken, of bij scholen met een hoger schoolniveau

12 25 november 2010 Segregatie in het onderwijs 12 Schoolkeuze: wat maakt een school aantrekkelijk? Als je dit aan ouders en leerlingen vraagt, dan blijken ze de volgende kenmerken belangrijk te vinden: Afstand Meerdere niveaus op één school Sfeer Kwaliteit Veiligheid (criminaliteit, agressie, veilige verkeersroute) Aandeel allochtone leerlingen (>50% niet ideaal voor autochtonen)

13 25 november 2010 Segregatie in het onderwijs 13 Verschillen tussen autochtonen en allochtonen Autochtonen raadplegen vaker meerdere bronnen (open dagen, scholengids, vrienden en kennissen) Allochtonen hechten meer waarde aan mening van andere mensen

14 25 november 2010 Segregatie in het onderwijs 14 Amsterdamse context: loten Scholen die moeten loten: Op de gymnasia Op lagere niveaus van een school (bijvoorbeeld vmbo-t in scholengemeenschap) Er is dus druk op bepaalde scholen

15 25 november 2010 Segregatie in het onderwijs 15 Analyse Kijken naar wat leerlingen doen, welke school kiezen ze? Wat zijn kenmerken van die school?

16 25 november 2010 Segregatie in het onderwijs 16 Resultaten vmbo b/k (25 scholen) vmbo t/havo (25 scholen) havo/vwo (27 scholen) autochtone ll allochtone ll autochtone ll allochtone ll autochtone ll allochtone ll n=241 n=1146 n=393 n=877 n=1643 n=1045 afstand tot de school % eigen etniciteit op school % autochtone leerlingen op school --- school is een vakschool - school heeft vmbo_bk afdeling schoolheeft een vmbo_t afdeling school heeft een havo afdeling + school heeft gymnasium afdeling zeer negatieve relatie - negatieve relatie +++ zeer positieve relatie + positieve relatie

17 25 november 2010 Segregatie in het onderwijs 17 Waar komen leerlingen van zwakke scholen terecht? Ongeveer 10 scholen met meer dan 40% leerlingen die een zwakke basisschoolopleiding hebben gehad (zwak en/of verbeteraanpak) Voornamelijk vmbo b/k (+t) maar ook brede school of h/v

18 25 november 2010 Segregatie in het onderwijs 18 Wat weten we nu? Groepen kiezen anders Eigen etniciteit is belangrijk Op vmbo b/k duidelijk verschil in keuzepatroon Aantal scholen die een moeilijke instroom vanuit het basisonderwijs hebben Hogere niveaus op een school maken een school aantrekkelijk (hogere status!)

19 25 november 2010 Segregatie in het onderwijs 19 Wat kun je hiermee? Diversiteit aan voorkeuren moet terugkomen in aanbod: Willen we in Amsterdam gemengde scholen hebben, dan zijn brede scholen (inclusief vmbo-t + vwo) belangrijk Een witte school wordt niet vanzelf gemengd De doorlopende leerlijn van leerlingen (blijven) volgen (van voorschool tot hoger onderwijs) Goede vmbo b/k scholen

20 25 november 2010 Segregatie in het onderwijs 20 Vmbo b/k scholen Grote groep leerlingen (allochtoon vmbo b/k) die door niet te kiezen allemaal samen op vmbo-scholen terecht komen Schoolcarrière zonder contact met autochtone kinderen Moeilijke uitgangspositie voor deze scholen Kwaliteitsaanpak voortgezet onderwijs?!