Amsterdams MBO in perspectief

Transcriptie

1 Amsterdams MBO in perspectief Jeroen Slot Lotje Cohen Merel van der Wouden Onderzoek, Informatie en Statistiek 8 november 2017

2 Inhoud Stedelijke ontwikkeling Verschil in onderwijspaden al in het PO zichtbaar Selectie bij start VO: verdere scheiding onderwijspaden Feiten en cijfers over het MBO Arbeidsmarkt: jeugdwerkloosheid neemt af

3 Geen centrale structuren Om het tij voor het mbo-onderwijs te keren, moet op landelijk niveau het besef doordringen dat onderwijsvernieuwing geen zaak van centrale sturing is. Er is vertrouwen en lef nodig om meer financiële ruimte en verantwoordelijkheid te leggen bij de onderwijsprofessionals zelf. (Gervers&vdMeer) Met en voor de stad Platformen voor nieuwe beroepspraktijken die nadrukkelijk met én voor de stad werken. Deze nieuwe structuur heeft impact, al valt er - zoals altijd - nog genoeg te verbeteren. (Gervers&vdMeer).

4

5

6

7

8 Adna Weber The Growth of Cities in the Nineteenth Century (1899) With more persons in the active period of life one would expect city life to be easier and more animated (and) to find more energy and enterprise in cities, more radicalism, less conservatism, more vice, crime and impulsiveness. The city is the spectroscope of society; it analyses and sifts the population, separating and classifying the diverse elements. The entire progress of civilization is a process of differentiation, and the city is the greatest differentiator.

9 Stad als doorgangshuis met alleen minderheden Gastarbeiders Studenten EU-1992 EU-1998 Globalisering: internationale studenten; expats Afgestudeerden Hogeropgeleiden

10

11

12

13

14

15

16

17 Toenemende contrasten

18 Ruim een vijfde van de Amsterdammers volgt onderwijs Amsterdammers: van voorschool tot universiteit van speciaal onderwijs tot taalcursussen voor volwassenen Dit aantal stijgt

19

20 Verschil in onderwijspaden al in het PO zichtbaar

21 Opleidingsniveau ouders stijgt

22 Verschillen blijven zichtbaar

23 PO: leerlingen met hoogopgeleide ouders Leerlingen PO met hoog opgeleide ouders aandeel in het eigen gebied naar school meer dan 80% 60-80% 40-60% 20-40% minder dan 20% leerlingen buiten het gebied op school (n>90) basisschool

24 PO: leerlingen met laagopgeleide ouders Leerlingen PO met laag opgeleide ouders aandeel in het eigen gebied op school meer dan 80% 60-80% 40-60% 20-40% minder dan 20% leerlingen buiten het gebied op school (n>90) basisschool

25

26 Selectie bij start VO: verdere scheiding onderwijspaden

27 Bsa s naar herkomst leerling autochtone Amsterdammers niet-westerse Amsterdammers 80 % 80 % vmbo-b/k (incl lwoo en pro) vmbo-t en vmbo-t/havo havo en/of vwo

28 Bsa s naar SES leerling (2013) zeer lage SES lage SES pro & vmbo b/k gemiddeld vmbo g/t en vmbo-t/havo havo/vwo hoge SES kopklas zeer hoge SES %

29 Schoolkeuze leerlingen met bsa VWO

30 Samenstelling VO scholen (2014) brede vmbo-scholen scholen voor praktijkonderwijs smalle vmbo-scholen categorale vmbo-t/(en havo) scholengemeenschappen leerlingen met hoogopgeleide ouders havo/vwo scholen categorale vwo scholen % brede vmbo-scholen scholen voor praktijkonderwijs smalle vmbo-scholen categorale vmbo-t/(en havo) scholengemeenschappen leerlingen met een niet-westerse herkomst havo/vwo scholen categorale vwo scholen %

31

32 Feiten en cijfers over het MBO: meer of minder MBOers?

33 Instroom: toename geslaagden vmbo intersectoraal

34 Minder Amsterdamse mbo ers abs /' /' /' /' /' /' /' /' /' /' /'16* Amsterdam Den Haag Rotterdam Utrecht (gemeente)

35 Maar meer studenten op Amsterdamse MBO s studenten studenten niveau ROCvA niveau ROC TOP niveau 2 niveau 1 (entree) Media Coll HMC /' /' /' /' /' /' /' /' /' /'18

36 MBO leerlingen naar herkomst (woongebied)

37 Aantal gediplomeerden neemt af gediplomeerden ROCvA ROC TOP HMC Media College /' /' /' /'17

38 Doorstroom vanuit MBO-1 neemt toe

39 Doorstroom naar HBO neemt af 60 % Amsterdam Den Haag Rotterdam Utrecht (gemeente) /'11 naar 2011/' /'12 naar 2012/' /'13 naar 2013/' /'14 naar 2014/' /'15 naar 2015/'16*

40 Uitval in het hbo binnen drie jaar

41 Arbeidsmarkt: positie van afgestudeerde MBO-ers in beeld: jeugdwerkloosheid neemt af

42 Op zoek naar informatie over arbeidsmarktpositie eigen studenten? Om vragen te beantwoorden als: Hoeveel procent werkt er na een jaar? Hoeveel verdienen ze? Wat is het verschil van mijn opleiding met een andere?

43 % met werk van 12 uur per week of meer naar diploma/geen diploma ROCvA (BRIN 25PZ ) Kok (bol en bbl totaal) % Geen diploma - inschrijvingsniveau 2 Niveau diploma

44 Percentage werkenden van minimaal 1 uur per week naar diploma/geen diploma ROCvA Bedrijfsadministrateur - BOL 70 % Geen diploma - inschrijvingsniveau 4 Niveau diploma 4 % werkenden 2014 % werkenden 2015

45 Iemand een vraag om uit te proberen?

46 Even terug Hoe gaat het met de Amsterdamse arbeidsmarkt?

47 Ondanks de groeiende economie en werkgelegenheid.. Fig. 1. Economische groei * (procenten ) Bron: Staat van de Stad Amsterdam 2017, OIS Fig. 2. Werkgelegenheid neemt toe MRA * (procenten ), Bron: EVMRA 2017 Fig. 3. Stijging vacatures Groot Amsterdam Bron: Onderwijs en Arbeidsmonitor 2016, AEB Kans: Werkgelegenheid neemt toe in MRA

48 en afnemende werkloosheid kunnen niet alle Amsterdammers die willen en kunnen werken aan betaald werk komen Fig. 4. Werkloze beroepsbevolking naar achtergrondkenmerken, 2014 en 2016 (procenten), Bron: Staat van de Stad Amsterdam 2017, OIS Groepen Amsterdammers die meer dan gemiddeld werkloos zijn: 1. Niet-westers 2. Ouderen 3. Laagopgeleiden 4. Arbeidsbeperkten (niet in figuur) 48

49 3. Arbeidsmarktpositie middelbaar steeds kwetsbaarder De arbeidsmarktpositie van middelbaar opgeleiden wordt steeds kwetsbaarder Middelbaar opgeleide jongeren blijven gemiddeld het langst werkloos Europese trend: afname vacatures op MBO-niveau (UWV, 2017) Werkloze middelbare beroepsbevolking is in absolute aantallen het groots in Amsterdam Belangrijkste oorzaken: Globalisering (vrij verkeer van mensen en kapitaal), deregulering, flexibilisering, technologisering Het aandeel banen voor middelbaar opgeleiden neemt af Fig. 34. Verandering werkgelegenheidsaandeel naar baanniveau Bron: American Economic Review, Fig. 35. Werkloze beroepsbevolking naar opleidingsniveau in Amsterdam naar absolute aantallen Bron: CBS Laag Midden Hoog Werkloosheid onder middelbaar opgeleiden blijft relatief erg hoog

50 3. Arbeidsmarktpositie middelbaar steeds kwetsbaarder Structurele werkloosheid middelbaar opgeleiden is toegenomen en groeit naar die van laagopgeleiden toe, vooral bij MBO 2 en 3 Fig. 36. Werkloosheid naar opleidingsniveau, Nederland Bron: Onderkant Arbeidsmarkt 2025, 2015, CPB/SCP Vergeleken met de afgelopen 5 jaar wordt (landelijk) een stijging verwacht van de instroom vanuit mbo niveau 4, volgens het ROA De arbeidsmarktinstroom op mbo niveau 2 en 3 zal juist dalen t.o.v. de instroom van de afgelopen jaren Hoe hoger het opleidingsniveau, hoe gunstiger de arbeidsmarktperspectieven: MBO 2 / 3 3% heeft goede perspectieven MBO 4 19% heeft goede perspectieven HBO / WO 25/21% heeft goede perspectieven 50

51 2. Mismatch neemt toe Mismatch vraag en aanbod neemt op alle niveaus toe, maar vooral voor middelbaar opgeleiden toe De top 10 krimpberoepen bestaat uitsluitend uit beroepen op (v)mbo niveau. Dit komt waarschijnlijk doordat routinematige taken geautomatiseerd zijn Specifiek voor de MRA waren tussen 2012 en 2014 de sectoren gezondheids- en welzijnszorg en overige dienstverlening zwak voor middelbaar opgeleiden* In de top 10 groeiberoepen staan echter ook mbo beroepen zoals sociaal werkers, groeps- en woonbegeleiders Specifiek voor de MRA zijn tussen 2012 en 2014 de sectoren horeca, bouwnijverheid, industrie, onderwijs en vervoer & opslag verbeterd* Er zijn al midden banen (blijvend) verdwenen en dit zet zich door Complex informatiegebruik en informatieverwerking worden steeds belangrijker; deze taken komen terug bij de groeiberoepen Bron: ROA arbeidsmarkt naar opleiding en beroep tot 2020 * bron: arbeidsmarktmonitor 51

52 Kans op werk is met name laag voor MBO 2; populaire studies als administratie en zorg scoren matig Hoe hoger de opleiding hoe hoger de kans op werk (2016) Een aantal opleidingen scoren goed: techniek, bouw, handel en horeca Een aantal opleidingen bieden minder perspectief op werk: administratie, afbouw en onderhoud, veiligheid en sport en zorg & welzijn 6. Scholing en opleidingen leiden minder op tot werk Fig. 43.A Kansen op de arbeidsmarkt per opleidingsrichting Bron: SBB Kans op werk in Amsterdam Groot Amsterdam MBO 2 MBO 3 MBO 4 Afbouw, hout en onderhoud Ambacht, laboratorium en gezondheidstechniek 2 4 Bouw en infra Economie en administratie Handel en ondernemerschap Horeca en bakkerij Informatie & communicatietechniek Media en vormgeving Mobiliteit en voertuigen Techniek en procesindustrie Toerisme en recreatie 2 4 Transport, scheepvaart en logistiek Uiterlijke verzorging Veiligheid en sport Voedsel, natuur en leefomgeving Zorg en welzijn 1 3 3

53 Jeugdwerkloosheid gedaald in Amsterdam

54 Jeugdwerkloosheid: sterkste daling onder laagopgeleiden

55