Pedagogisch Beleidsplan Kinderopvang Emmerhout 04-09-2017 1
Inhoudsopgave pedagogisch beleid. Voorwoord blz. 3 1. Visie op het kind blz. 4 2. Doelstelling en opvoedingsdoelen blz. 5 3. Het Pedagogisch Beleid blz. 6 3.1 Veiligheid, geborgenheid, vertrouwen en gezelligheid blz. 6 3.2 Zelfstandigheid en zelfredzaamheid blz. 7 3.3 Persoonlijke, sociale en emotionele ontwikkeling blz. 8 3.4 Normen en waarden blz. 9 4. Opvoeding in de groep blz. 10 4.1 Groepsindeling/ Dagindeling blz. 11 4.2 Dagopvang en BSO blz. 12/13 4.3 Stamgroep blz. 13 4.4 Extra dagdelen blz. 13 4.5 Open deuren beleid blz. 14 4.6 Vier ogen principe blz. 14 4.7 Afscheid nemen blz. 15 4.8 Eten en drinken aan tafel blz. 15 4.9 Slapen blz. 16 4.10 Verschonen en zindelijk worden blz. 17 4.11 Spelen blz. 17 4.12 Corrigeren en belonen blz. 20 4.13 Feestvieren blz. 21 5. Samen opvoeden blz. 22 5.1 De kennismaking blz. 22 5.2 Het intakegesprek blz. 23 5.3 De wenprocedure blz. 23 5.4 De overdracht blz. 24 5.5 Zieke kinderen blz. 24 5.6 Oudergesprekken blz. 24 5.7 Ouderraad blz. 25 5.8 Voorbereiding op de basisschool blz. 25 5.9 VVE en Uk & Puk blz. 26 6. Vijf pedagogische middelen blz. 26 6.1 De pedagogisch Medewerker blz. 26 6.2 De stagiaires blz. 26 6.3 De groep blz. 28 6.4 De omgeving blz. 28 6.5 De activiteiten blz. 28 6.6 Het spelmateriaal blz. 28 6.7 Risico inventarisatie blz. 29 6.8 Hygiëne en veiligheid blz. 29 7. Klachten en / of ongenoegens blz. 30 8. Registratie en evaluatie blz. 31 Voorwoord 2
Kinderopvang Emmerhout is een particuliere instelling die haar deuren heeft geopend in augustus 2010. Wij zorgen voor opvang voor kinderen van 0-13 jaar. Dat doen we met een bewust beleid en duidelijke doelstellingen voor ogen. Kinderopvang Emmerhout is van maandag tot en met vrijdag geopend van 6.30 uur tot 18.30 uur. Bij Kinderopvang Emmerhout kunt u zelf bepalen welke tijden u af neemt. Stel u brengt uw kind om 8.00 uur en haalt het om 16.00 uur weer op dan betaald u alleen die uren. Deze uren worden wel vastgelegd in het contract, dus als u uw kind een keer later brengt of eerder haalt dan wordt dat niet gecrediteerd. Daarnaast wordt er gewerkt met vaste breng en haal tijden. Kinderen kunnen s morgens tussen 6.30 uur en 9.00 uur gebracht worden, tussen 12.30 uur en 13.30 uur gebracht en gehaald worden en vanaf 15.30 kunnen de kinderen ook weer gehaald worden. Wij kiezen bewust voor deze vaste tijden om zo de rust op de groep te bewaren. Als wij bijv. met de kinderen aan tafel zitten en een boekje aan het lezen zijn dan is het heel vervelend als er dan ouders binnen komen en een overdracht van hun kindje willen hebben. Dit betekent voor de overige kinderen dat ze dan moeten wachten op het verhaaltje totdat de Pedagogisch medewerker klaar is met de overdracht. Wij bij Kinderopvang Emmerhout gaan voor kwaliteit en wij vinden dat het kind altijd voorop staat. Bij Kinderopvang Emmerhout hebben we één dagopvang groep van 0 tot 4 jaar. Op deze groep kunnen maximaal 16 kinderen opgevangen worden. Daarnaast hebben we één BSO groep, hierin vangen wij kinderen op van 4 jaar tot 13 jaar. In deze groep kunnen maximaal 20 kinderen opgevangen worden met twee pedagogisch medewerkers. Deze groep kan uitlopen naar een tweede groep van maximaal 10 kinderen.( zie leidster kind ratio paraaf 4.1) Duidelijke doelstellingen Het belangrijkste doel is het verkrijgen en in stand houden van een plezierige en evenwichtige relatie tussen Pedagogisch medewerker en kind. Hiermee hopen wij uiteindelijk het zelfvertrouwen, de zelfwaardering en het verantwoordelijkheidsgevoel van de kinderen te bevorderen. Zaken zoals veiligheid, normen en waarden en persoonlijke ontwikkeling lopen dan ook als een rode draad door dit pedagogisch beleidsplan. Kritisch blijven Het pedagogisch beleidsplan is bedoeld voor ouders of verzorgers van de kinderen en voor de Pedagogisch medewerker van Kinderopvang Emmerhout. Via de ouderraad zal het proces, zoals beschreven in dit stuk, kritisch gevolgd worden. Dit pedagogisch beleid moet u zien als een leidraad die, in de loop der tijd en door veranderende inzichten, kan worden aangevuld en/of bijgesteld. Samen beslissen Bij het opzetten van Kinderopvang Emmerhout is er voor gekozen, om de besluiten zoveel mogelijk gezamenlijk te nemen. Daardoor ontstaat een groot draagvlak voor het beleid onder de Pedagogisch medewerkers. Bovendien maken we dan optimaal gebruik van de verscheidenheid aan kennis die de Pedagogisch medewerkers in huis hebben. Dit komt de kwaliteit van onze opvang ten goede. Voor Kinderopvang Emmerhout staan uiteraard de kinderen centraal. Zij moeten immers met evenveel plezier als de Pedagogisch Medewerkers naar Kinderopvang Emmerhout komen. Ter inzage Ouders of verzorgers kunnen het pedagogisch beleidsplan altijd terug vinden op de website ter inzage. Wij zullen deze, wanneer dat nodig is, updaten op de website. Namens alle collega's van Kinderopvang Emmerhout, Veel leesplezier! 3
1. Visie op het kind Iedere Pedagogisch medewerker heeft een bepaalde kijk op hoe kinderen zich ontwikkelen, wat kinderen aan zorg nodig hebben en welke normen en waarden voor kinderen belangrijk zijn. De manier van kijken en dus de visie van het team is bepalend voor de manier van werken. Op Kinderopvang Emmerhout gaan wij ervan uit dat ieder kind de drang in zich heeft om zich te ontwikkelen en dat doet hij/zij op zijn/haar eigen manier op basis van aanleg, talent en temperament. Ieder kind is uniek! Bij de opvoeding van kinderen is het handelen van zowel de opvoeder als de totale omgeving van essentieel belang. Duidelijkheid, voorspelbaarheid en het aangeven van grenzen vinden wij belangrijk voor een goede ontwikkeling van kinderen op Kinderopvang Emmerhout. Als uitgangspunt werken wij met een team van vaste medewerkers zodat er een goede hechtingsrelatie ontstaat. Vanuit die basis van vertrouwen, oprechte veiligheid en geborgenheid kan een kind zich gaan ontwikkelen tot een eigen ik-persoon. 4
2. Doelstelling en opvoedingsdoelen We werken met een gemotiveerd team van Pedagogisch medewerkers en leidinggevenden die hart hebben voor kinderen. Een team dat open staat voor nieuwe invalshoeken, ervaringen en ontdekkingen. Een houding die we ook bij kinderen proberen te ontlokken. Open, nieuwsgierig, experimenterend en zelf ontdekkend. Een prachtig proces van afhankelijkheid (bij baby s) naar steeds verder ontwikkelde zelfstandigheid dat door de Pedagogisch medewerkers wordt gestimuleerd. Met een houding van de Pedagogisch medewerkers die vertrouwen uitstraalt in het kunnen van het kind en bij wie een kind zich veilig en vertrouwd kan voelen; een houding die acceptatie en respect uitstraalt en waarbij een kind zichzelf kan en mag zijn, dus ook fouten mag maken en zo nieuwe oplossingen weet te vinden; een houding die rust uitstraalt dat het kind de tijd krijgt om dingen in zijn eigen tempo te doen; een houding die gezelligheid uitstraalt waardoor er een prettige sfeer in de groep is; oftewel: een houding waar oog, liefde en ruimte voor het kind in zijn totaliteit is. Immers: het kind staat centraal. Het juiste pedagogische klimaat is belangrijk voor optimale ontwikkeling van ieder kind. Een goede samenwerking met ouders is daarbij van groot belang. Voor de Pedagogisch medewerker is het belangrijk om te weten hoe het thuis gaat en voor ouders is het belangrijk om te weten hoe de dag bij de opvang verlopen is. Daarom is er veel aandacht voor de haal- en breng contacten. Ook het online systeem draagt hieraan bij. Voor de pedagogische onderbouwing van de Wet kinderopvang en de bijbehorende toelichting, is gekozen voor de vier opvoedingsdoelen van professor J.M.A. Riksen- Walraven. De opvoedingstheorie van Riksen-Walraven ligt ten grondslag aan de Wet kinderopvang en de Beleidsregels kwaliteit kinderopvang. (zie Hoofdstuk 3) 5
3. Het pedagogisch beleid Het juiste pedagogisch klimaat opent de deur naar een optimale ontwikkeling voor ieder kind. Ons beleid is gebaseerd op de vier pedagogische basisdoelen die in de wet kinderopvang beschreven zijn. Deze doelen zijn gericht op het geven aan kinderen van: 1. Een gevoel van emotionele veiligheid. 2. Gelegenheid tot het ontwikkelen van persoonlijke competenties. 3. Gelegenheid tot het ontwikkelen van sociale competenties. 4. De kans zich normen en waarden van de samenleving eigen te maken. 3.1 Veiligheid, geborgenheid, vertrouwen en gezelligheid Dit zijn vier aspecten die nauw met elkaar samenhangen. Hoe Kinderopvang Emmerhout de samenhang tussen die termen ziet, leest u hieronder. Veilig Wij vinden het belangrijk dat kinderen zich veilig voelen op Kinderopvang Emmerhout, omdat kinderen vanuit een veilige situatie zich verder kunnen ontwikkelen. Dit is onder andere te bereiken door als Pedagogisch medewerker een vertrouwensrelatie op te bouwen met het kind en de ouders en daarnaast een veilige, vertrouwde omgeving aan te bieden. Vaste rituelen, ritme en regels zorgen ervoor dat kinderen zich zeker voelen. Vanuit een veilige basis durven zij de wereld te gaan ontdekken. Het bieden van veiligheid is van primair belang. Zowel fysiek als emotioneel. Niet alleen omdat het bijdraagt aan het welbevinden van een kind, maar ook omdat een onveilig klimaat het realiseren van andere ontwikkelingsgebieden in de weg staat. Geborgenheid/Vertrouwen Het gevoel van vertrouwdheid, geborgenheid en veiligheid moet groeien. Het is een proces dat begint op de dag dat het kind voor het eerst bij de kinderopvang komt wennen. Kinderen moeten elkaar en de Pedagogisch medewerkers regelmatig (in principe 4 dagdelen) zien om elkaar goed te leren kennen, want kinderen leren door herkenning. Vaste personen en patronen, oftewel structuur, dragen mede zorg voor een hechting tussen kinderen en Pedagogisch medewerkers. Vanuit deze basis, de vertrouwensrelatie, streven wij ernaar om het kind zoveel mogelijk geborgenheid en veiligheid te bieden. Gezellig Gezelligheid binnen de groep is voor Kinderopvang Emmerhout erg belangrijk. Dit blijkt uit de openheid en warmte van het team. Zowel Pedagogisch medewerkers onder elkaar, als kinderen met elkaar, zorgen gezamenlijk voor een goede sfeer, zodat iedereen zich prettig voelt. 6
3.2 Zelfstandigheid en zelfredzaamheid Om als mens zelfstandig te kunnen functioneren, moet je als kind in de gelegenheid gesteld worden om wat te kunnen leren. We stimuleren kinderen in activiteiten die ze aankunnen. Wij zijn actief in het vinden van mogelijkheden waarin kinderen hun zelfstandigheid en zelfredzaamheid kunnen oefenen. Denk aan zelfstandig eten, naar het toilet gaan, aan- en uitkleden. De Pedagogisch medewerkers stimuleren de kinderen door ze kleine opdrachtjes te geven. Daarnaast streeft iedere Pedagogisch medewerker ernaar om in zijn/haar groep vaste gewoontes te vormen met betrekking tot eetgewoonten en lichamelijke verzorging, afgestemd op het ontwikkelingsniveau van het individu. Zelfredzaamheid is nauw verbonden met de ontwikkeling van de grove en fijne motoriek. Kinderen kunnen pas zelfstandig brood eten als ze in staat zijn om iets vast te pakken of kunnen pas een sok aantrekken als ze de arm/beencoördinatie beheersen. Door kinderen goed te volgen in hun pogingen iets nieuws te leren, kunnen we op het juiste moment de kinderen aanmoedigen of praktische hulp bieden. We houden rekening met eigen tempo en eigen mogelijkheden van de kinderen. Het belangrijkste vinden wij dat het kind plezier moet hebben om dit te kunnen ontdekken. Dit zou uiteindelijk een bijdrage leveren aan het zelfbeeld van het kind. 3.3 Persoonlijke, sociale en emotionele ontwikkeling Persoonlijke ontwikkeling Kinderopvang Emmerhout verstaat onder persoonlijke ontwikkeling de persoonskenmerken zoals veerkracht, zelfstandigheid en zelfvertrouwen, weerbaarheid, eigenwaarde, flexibiliteit en creativiteit in het omgaan met verschillende situaties. Kenmerken die een kind nodig heeft om problemen aan te pakken en zich aan te passen aan veranderende omstandigheden. Contact en spel zijn hierbij heel belangrijk. Kinderen gaan de wereld ontdekken en komen via contacten en spel tot hun creativiteit, onafhankelijkheid en veerkracht. Respect voor zichzelf en voor anderen spelen daarbij een belangrijke rol. Persoonlijke ontwikkeling betekent ook dat kinderen in hun waarde worden gelaten, dat ze de ruimte en vrijheid krijgen voor hun denken, spreken en doen. En dat ze kunnen gaan en staan waar ze willen. Dit betekent in de praktijk dat er aandacht is voor de eigen inbreng van de kinderen, voor hun eigen mening, hun eigen initiatief en hun eigen wil. Dus ruimte voor de eigen ik van ieder kind; het kind mag zijn wie het is. Door eigen initiatieven en eigen mening kunnen kinderen zichzelf zijn. Ze leren dat ze zich niet anders voor hoeven te doen dan ze zijn. Kinderen krijgen daardoor een positief zelfbeeld en hun zelfvertrouwen wordt vergroot. Kinderen ontwikkelen zich beter wanneer ze de mogelijkheid krijgen om datgene te onderzoeken wat ze het meeste interesseert op dat moment. Die ontwikkeling geldt voor lichamelijke en cognitieve vaardigheden, maar ook voor sociale vaardigheden en zelfkennis. De inrichting, de materialen, de rol van de pedagogisch medewerker en de groep zijn factoren om het geheel te bevorderen. Het Vroeg- en Voorschoolse Educatie programma van Uk&Puk is geïntegreerd in onze dagopvang. 7
Sociale ontwikkeling Bij sociale ontwikkeling gaat het om het ontwikkelen van een groepsgevoel, voor zichzelf kunnen opkomen en eigen verantwoordelijkheden kunnen dragen. Wij vinden het belangrijk om als kinderopvang Emmerhout hier een bijdrage in te leveren. Pedagogisch medewerkers zijn er dan ook op gericht om relaties tussen kinderen te ondersteunen. In de praktijk betekent dit dat ieder kind zijn eigen positieve plek heeft in de groep, dat de kinderen elkaar herkennen of naar elkaar lachen, samen grapjes maken, kleine confrontaties samen oplossen, praten, samen spelen, of naast elkaar spelen met hetzelfde speelgoed. Kinderen leren ook veel door naar elkaar te kijken en elkaar te imiteren. Ook de zorg voor elkaar is iets wat kinderen in de groep leren. Grote kinderen kunnen helpen voor het zorgen van de kleinere kinderen. Als een Pedagogisch medewerker een kind troost komt vaak een ander kind toekijken. De Pedagogisch medewerker kan dan uitleggen waarom een kind verdrietig is. Kinderen leren sociaal gedrag door voorbeelden. Kinderen moeten weten welke vriendjes ze op een bepaalde dag kunnen verwachten. Dit kan op verschillende manieren binnen een groep gebeuren. Er liggen lijsten op de groep waar de namen op staan, er kunnen foto's aan de wand hangen van de kinderen, maar er wordt ook iedere ochtend een welkomstlied gezongen op de groep en heeft ieder kind een foto die in de boom gehangen wordt. Op deze verschillende manieren wordt er verwoord en verbeeld welke kinderen er aanwezig zijn. De Pedagogisch medewerkers zorgen zoveel mogelijk voor gezamenlijke momenten op de groepen. Samen fruit eten, drinken, zingen, maar ook elkaar iets geven of helpen en speelgoed met elkaar delen. Groepsregels geven hierbij structuur en duidelijkheid; zoals bijvoorbeeld niet gillen of rennen en wachten op elkaar. Emotionele ontwikkeling Nauw verwant aan de sociale ontwikkeling, ligt de emotionele ontwikkeling. Om contact te zoeken met anderen en zijn/haar behoeftes aan de ander duidelijk te maken, is het van belang dat het kind zijn/haar gevoelens kan uiten. Kinderen kunnen zich op verschillende manieren uiten in hun emoties. Het gaat immers om gevoelens van boosheid, frustratie, angst en blijdschap. Wij vinden het erg belangrijk, ongeacht de gevoelens, dat deze serieus worden genomen. Soms kan een kind gedrag vertonen wat niet aanvaardbaar is bijv. wanneer een kind iemand anders slaat. De pedagogisch medewerker zal het kind hierop aanspreken en proberen te achterhalen wat er aan de hand is. Vervolgens proberen we samen tot een oplossing te komen. 8
3.4 Normen en waarden Wij vinden het binnen de werkwijze van Kinderopvang Emmerhout erg belangrijk kinderen te helpen om een bepaald gevoel van eigenwaarde en een positief denkbeeld te ontwikkelen. We zijn van mening dat vanuit een positief denkbeeld en zelfvertrouwen een kind de wereld kan ontdekken. Normen en waarden die we vanuit onze visie essentieel vinden en om die reden de kinderen mee willen geven zijn: Zelfvertrouwen Positief zelfbeeld Eerlijkheid Respect Sociale vaardigheden Verantwoordelijkheidsgevoel Eigen keuzes maken Pedagogisch medewerkers proberen kinderen het gevoel te geven dat ze onvoorwaardelijk worden geaccepteerd. Hierbij is het van belang dat het kind begrijpt en/of voelt dat bepaald ongewenst gedrag wordt afgekeurd om het gedrag en niet om de persoon. Actief luisteren is een basishouding van onze pedagogisch medewerkers in het contact met onze kinderen. Wat zegt een kind werkelijk? Wat wil het duidelijk maken? Het is een onderdeel van respectvolle communicatie. Een pedagogisch medewerker sluit zoveel mogelijk aan bij het kind, door het kind te volgen (waar kijkt de baby naar?), aan te sluiten bij de behoeften van een kind (een kind dat moe is naar bed brengen; een peuter die beweeglijk is proberen bewegingsruimte te bieden enz.) en ontvangstbevestigingen geven op initiatieven van een kind. Het kind zal zich dan gehoord en gezien voelen. Hierdoor neemt zijn/haar zelfvertrouwen toe. Door echt aan te sluiten bij behoeften van kinderen ervaart een kind een vrijheid om te ontdekken en te ervaren. Het kind wordt dus geprikkeld om zelf eigen keuzes te maken en initiatieven te nemen. Respect houdt voor ons in dat een kind zijn gevoel mag uiten. Op deze manier kan het kind gevoelens verwerken en duidelijk maken wat hem/haar bezig houdt en wat het voelt. De pedagogisch medewerker beschikt over inlevingsvermogen en kan aansluiten bij wat hij/zij ziet en voelt bij het kind. De pedagogisch medewerker brengt regelmatig gevoelens van het kind onder woorden. Een kind mag boos of verdrietig zijn als het zich zo voelt, maar ook blij en/of uitgelaten. De pedagogisch medewerker kunnen suggesties bieden hoe hiermee om te gaan. Het kind wordt hierin serieus genomen zonder het erger te maken dan het is. Het tonen van gevoelens is zowel voor de pedagogisch medewerker als voor het kind van belang. Dat betekent ook dat wat de pedagogisch medewerker laat horen en zien, in overeenstemming moet zijn met wat zij denkt en voelt. Als de pedagogisch medewerker haar ware gevoel toont is zij open en eerlijk en laat ze het kind zien wie ze werkelijk is. Zou ze dit niet doen dan merkt het kind een tegenstrijdigheid en ervaart dit als gemaakt, onoprecht of onbetrouwbaar. Er zou dan geen sprake zijn van een relatie die gebaseerd is op waardering en respect. Door respectvol met de kinderen om te gaan hopen we dat kinderen ook leren om respect voor zichzelf en hun omgeving te ontwikkelen. Als een kind iedere week bij ons komt, vinden we het belangrijk dat het kind bijdraagt in zijn ontwikkeling een sociaal mens te zijn. Het kind leert spelenderwijs verantwoordelijkheidsgevoel te ontwikkelen voor zichzelf, de andere kinderen en zijn omgeving. 9
4. Opvoeding in de groep Wanneer men bewust bezig is met het realiseren van het pedagogisch doel spreken we van pedagogisch handelen. De dagindeling van de groepen is de rode draad als het gaat om invulling geven aan het pedagogisch beleid. Waarden en normen worden overgedragen en geïntegreerd door de structuur. Vaste regels en afspraken creëren helderheid voor ouders, pedagogisch medewerkers en kinderen. 4.1 Groepsindeling Op Kinderopvang Emmerhout is één dagopvang groep van 0-4 jaar. Daarnaast zijn er twee BSO groepen van 4-13 jaar. Op elke groep staat een team van vaste pedagogisch medewerkers. Er wordt zo veel mogelijk gestreefd naar zo weinig mogelijk wisseling in het vaste rooster. Ieder kind krijgt maximaal 4 vaste pedagogisch medewerkers aangewezen. De verhouding tussen het aantal pedagogisch medewerkers en het aantal gelijktijdig aanwezige kinderen hangt af van de leeftijdsopbouw in de groep. Afwijken van de vereiste leidster-kind ratio is toegestaan voor 9.30 uur en na 16.30 uur, maar de afwijking van de kind-leidster ratio mag niet langer duren dan 1,5 uur aaneen gesloten en in de pauze periode tussen 12.00 en 14.00 niet langer dan twee uur aaneengesloten met een maximum tot 3 uur per dag. Bij Kinderopvang Emmerhout wordt er voor 9.30 uur en na 16.30 uur geen gebruik van gemaakt aangezien wij kwaliteit en contact met ouders zeer belangrijk vinden. Wij hanteren dus altijd de gebruikelijke kind leidster ratio zoals hieronder beschreven staat. Doordat ouders van te voren aangeven hoe laat ze hun kind brengen weten we hoeveel pedagogisch medewerkers er ingezet moeten worden. De pedagogisch medewerker gaan aan het einde van de dag niet eerder naar huis wanneer de kind aantallen dit toelaat. Mocht een pedagogisch medewerker alleen in het pand zijn dan staat Jennie Wever als achterwacht. Zij kan binnen 10 minuten aanwezig zijn als er calamiteiten zijn. Daarnaast is de opvolgende collega ook altijd oproepbaar als er een collega s morgens alleen in het pand is. Tijdens schooltijden zijn er altijd leerkrachten in de school aanwezig die als achterwacht kunnen fungeren. Conform de vernieuwde Convenant Kwaliteit Kinderopvang hanteert Kinderopvang Emmerhout de volgende leidster/kindratio s: kinderen in de leeftijd van 0 tot 1 jaar; 1 leidster per 4 kinderen kinderen in de leeftijd van 1 tot 2 jaar; 1 leidster per 5 kinderen kinderen in de leeftijd van 2 tot 3 jaar; 1 leidster per 6 kinderen kinderen in de leeftijd van 3 tot 4 jaar; 1 leidster per 8 kinderen kinderen in de leeftijd van 4 tot 13 jaar; 1 leidster per 10 kinderen 10
De dagindeling In de dagindeling wordt het pedagogisch beleid weerspiegeld. De beschreven dagindeling geeft aan hoe het er dagelijks in de groepen aan toe gaat. Wanneer er aanleiding toe is, brengen we hierin veranderingen aan, bijvoorbeeld bij het vieren van feesten. Dagprogramma Kinderopvang Emmerhout : Ochtend: 06.30-09.00: 09.30-10.30: 10.30-11.30: 11.30-12.30: Middag: 12.30-14.15: 12.30-14.30: 14.30-15.30: 15.30-16.00: 16.00-16.30: 16.30-18.30: Dagindeling Buitenschoolse opvang Kinderen worden gebracht. Voor ouders bestaat de gelegenheid om informatie uit te wisselen. Kinderen gaan vrij spelen tot 9.30. Samen gaan we opruimen. Hierna volgt een (Puk) activiteit, eten we fruit en drinken we sap. Na afloop mondjes/handjes wassen. Kinderen worden verschoond en sommige kinderen gaan naar bed. De andere kinderen kunnen vrij spelen of een van de pedagogisch medewerkers biedt een gerichte activiteit aan. Dit kan variëren van een boekje voorlezen, tot knutselen, tot lekker buiten gaan wandelen of spelen. Kinderen worden wakker. Grote kinderen gaan naar het toilet. De tafel wordt gedekt en het speelgoed opgeruimd. Dan gaan we middag eten. Mondjes, handjes poetsen, kinderen verschonen. Naderhand gaan de kinderen die moeten slapen naar bed. Kinderen van de halve dagopvang worden gehaald of gebracht. Schoonmaken van de groep en overdracht schrijven. Kinderen vrij spelen of een activiteit. We gaan samen opruimen, kinderen uit bed halen en gaan aan tafel. We lezen een boekje, eten een koekje en drinken sap. We zingen liedjes. Sommige kinderen gaan weer naar bed, de andere kinderen doen een activiteit of mogen vrij spelen/buiten spelen. Kinderen krijgen de gelegenheid om nog wat te drinken en kinderen onder een jaar krijgen eventueel nog een groentehap. De kinderen worden voor de laatste keer verschoond. Kinderen komen uit bed, ouders komen hun kinderen ophalen Schooltijd: 06.30-08.00: 06.30-07.30 08.00-08.30: 12.00 of 12.15: 14.30: Kinderen worden gebracht. Voor ouders bestaat de gelegenheid om informatie uit te wisselen. Kinderen mogen van huis uit een boterham mee nemen die ze bij ons opeten. De kinderen worden naar de klas gebracht. De kinderen worden van school gehaald. We gaan gezamenlijk een boterham eten en daarna is het tijd om vrij te spelen. De kinderen worden van school gehaald. Dan gaan we met elkaar fruit eten of een koekje en wat drinken. Daarna mogen ze vrij spelen of deel nemen aan een activiteit die er die dag aangeboden word. 11
15.30-18.30: Kinderen kunnen weer gehaald worden door hun ouder(s) Vakanties: 6.30 9.00: 9.30 10.00: 10.00 11.30: 11.30 12.30: 12.30 14.30: 14.30 15.00: 15.00 18.30: Kinderen worden gebracht en mogen vrij spelen. We gaan aan tafel om fruit te eten en wat te drinken. Er worden thema s georganiseerd met daarbij activiteiten. Hieraan kunnen de kinderen deelnemen als ze dat willen. Er worden soms ook uitstapjes georganiseerd en deze zullen dan uitgevoerd worden. Het kan zijn dat de kinderen dan ook op die locatie lunchen. Tijd voor de lunch. We eten een broodje soms met een knakworstje of een tosti en drinken melk. Na het eten mogen de kinderen weer vrij spelen, buiten spelen of mee doen met een activiteit. We gaan gezamenlijk een koekje of fruit eten en wat drinken. Vrij spelen en de kinderen kunnen vanaf 15.30 weer gehaald worden. 4.2 De dagopvang Kinderopvang Emmerhout bestaat uit drie verticale groepen; dat wil zeggen 1 KDV 0-4 jaar groep en 2 BSO groep 4-13 jaar. Hier is om een aantal reden voor gekozen. Een verticale groep heeft door de variatie aan leeftijd het karakter van een (groot) gezin en biedt in die zin een natuurlijke situatie. De verticale groep kan hierdoor meer uitdaging bieden door de stimulans die kinderen van verschillenden leeftijden elkaar bieden. Omdat niet alle kinderen hetzelfde ritme hebben (van slapen, eten, et cetera) is er meer tijd om de kinderen individuele aandacht te geven. Het kind kan naar eigen behoefte spelen met leeftijdgenootjes, maar ook met oudere en/of jongere kinderen omgaan. De kleinere kinderen nemen gedragsregels, zoals handen wassen en opruimen, over van de grotere kinderen Ook zien kleinere kinderen dat de oudere kinderen geen luier meer dragen en gebruik maken van de toilet. Dit stimuleert veel kinderen in hun zindelijkheidstraining. De verticale groep stimuleert ook de taalontwikkeling. De kleintjes horen het praten en zingen van de oudere kinderen en proberen al mee te doen. De kinderen kunnen zich aan elkaar optrekken en spelen met speelgoed of spelletjes waar ze eigenlijk nog te klein voor zijn. Dit vormt voor veel kinderen een grote uitdaging. De oudere peuter leert rekening te houden met kleinere kinderen binnen de groep. Het kind is niet steeds de jongste in een groep. Het is ook een periode de middelste en de oudste. Kenmerken die horen bij een bepaalde leeftijd (bijvoorbeeld koppigheid) vallen in een verticale groep minder op, zodat er ook minder aandacht aan hoeft te worden besteed. Voor de leidsters betekent het dat zij gelijktijdig met verschillende ontwikkelingen te maken hebben. Dit zorgt voor een boeiende en uitdagende functie. Broertjes en zusjes zitten in dezelfde groep. 12
De Buitenschoolse opvang De buitenschoolse opvang van Kinderopvang Emmerhout biedt opvang aan kinderen van 4 tot 13 jaar. De kinderen zijn afkomstig vanuit basisschool OBS de Kubus en Kristalla. Wij zijn alle dagen open van 6.30 uur tot 8.45 en van 12.00 uur tot 18.30 uur. In vakantieperiodes is de opvang de hele dag open van 06.30 tot 18.30 uur. De uur prijs blijft in de vakantieperiode gelijk. De BSO heeft door de variatie aan leeftijd het karakter van een (groot) gezin en biedt in die zin een natuurlijke situatie. De BSO kan hierdoor meer uitdaging bieden door de stimulans die kinderen van verschillenden leeftijden elkaar bieden. We vinden het belangrijk dat er op de BSO een ongedwongen, vrije sfeer is. Kinderen mogen daarom zelf invulling geven aan wat ze willen doen en met wie. Er zijn verschillende ruimtes ingericht waar de kinderen zich even kunnen terugtrekken (alleen of met een klein groepje kinderen). Kinderen kunnen er zelf voor kiezen of ze in of juist uit het zicht van de pedagogisch medewerkers gaan spelen. Door dit zelf te kunnen bepalen, ontstaat er een veilig gevoel. Toch is niet alles helemaal vrijblijvend. Er is een zekere mate van structuur (regels, regelmaat en gewoontes), omdat dit de kinderen duidelijkheid biedt. Het kind weet waar het aan toe is en wat hem te wachten staat. De structuur geeft een gevoel van veiligheid en vertrouwen en bij jonge kinderen een tijdsgevoel waardoor de dag overzichtelijk wordt. Om een relatie op te kunnen bouwen tussen een kind en een pedagogisch medewerker is het belangrijk dat er regelmatig onderling contact is. Dit begint bij de kennismaking van het kind met de groep en de pedagogisch medewerkers. We geven een nieuw kind extra persoonlijke aandacht zodat hij of zij zich snel thuis zal voelen bij ons. We gaan serieus om met de emoties van kinderen. Hierdoor leren we het kind beter kennen en het geeft het kind een gevoel van veiligheid. Het kind wordt geaccepteerd in het uiten van zijn blijheid, geluk, angst, boosheid, tevredenheid (enz) en leert met die emoties om te gaan. Wij willen het kind leren zijn emoties te uiten zonder anderen te kwetsen of pijn te doen. De pedagogisch medewerkers houden altijd in de gaten of alle kinderen zich veilig kunnen voelen, zonder last te hebben van andere kinderen. Als een kind iets aan het vertellen is in de groep, krijgt het hiervoor ook de ruimte en zorgen de pedagogisch medewerkers ervoor dat het kind niet gestoord wordt in zijn verhaal. 4.3 Stamgroepen Kinderen, vooral jonge kinderen, hebben behoefte aan een bekende, veilige omgeving. Deze vertrouwde omgeving bestaat enerzijds letterlijk uit de omgeving, de ruimte waar een kind verblijft en anderzijds is het van belang dat mensen die het kind ziet vertrouwd zijn; dit zijn de pedagogisch medewerkers en de andere kinderen van de groep. Een stamgroep is een groep bekende mensen. In het geval van een kinderdagverblijf zijn dit bekende kinderen en bekende, vertrouwde pedagogisch medewerkers. Een stamgroep ruimte is een vaste, bekende ruimte waar kinderen spelen, begeleid en verzorgd worden. Mocht een ouder een extra dag af willen nemen voor hun kind en de eigen stamgroep is vol dan moeten ouders schriftelijk toestemming geven voor akkoord zodat hun kind op de andere stamgroep geplaatst mag worden. 13
Incidenteel samenvoegen van stamgroepen Tijdens vakanties of op dagen met een (structureel) lage bezetting mogen wij als kinderopvangorganisatie groepen incidenteel samenvoegen, waarbij de voorwaarden zijn dat er van beide groepen pedagogisch medewerkers aanwezig zijn en dat er wordt voldaan aan een kloppende PKR. De BSO locaties worden tijdens de vakanties af en toe samengevoegd. We streven ernaar om zoveel mogelijk de kinderen in hun vaste stamgroep ruimtes op te vangen. Mocht het wel voorkomen dan worden ouders hiervan op de hoogte gebracht. 4.4 Extra dagdelen Wij bieden u de mogelijkheid om extra dagdelen af te nemen. Deze mogelijkheid is aan een aantal voorwaarden gebonden. Een extra dagdeel is mogelijk als er plaats is op de groep en indien de samenstelling van de groep dit toelaat (ter beoordeling aan de leiding). Daarnaast is het wenselijk om een extra dagdeel tijdig aan te vragen (op werkdagen minimaal 24 uur van tevoren). Het tarief voor extra dagdelen is 8,18 euro per uur. 4.5 Open deuren beleid We hanteren bij Kinderopvang Emmerhout geen open deuren beleid aangezien er maar 1 dagopvang groep is. 4.6 Vierogenprincipe Naar aanleiding van een zedenzaak in Amsterdam heeft de commissie Gunning in haar rapport de term vierogenprincipe geïntroduceerd. Dit betekent dat er altijd iemand moet kunnen meekijken of meeluisteren, uitgaande van onderstaande vertrekpunten. Er wordt getracht de opvang zo veilig mogelijk te maken. Bij het uitvoeren van dit principe dient Kinderopvang Emmerhout rekening te houden met de voorspelbaarheid, mogelijkheid en frequentie waarin de pedagogische medewerker alleen op de groep is. Belangrijk is: De uitvoering van het vierogenprincipe moet pedagogisch verantwoord en bedrijfseconomisch haalbaar zijn. Ouders zijn op de hoogte via de website. We hebben op de groepen veel glas, waardoor het open ruimtes zijn. Er wordt op de meeste groepen, op de meeste dagen met 2 Pedagogisch medewerkers gewerkt. Op zowel de dagopvang als de BSO groep hangt een camera waardoor we ten alle tijden op kantoor mee kunnen kijken. De beelden worden alleen voor interne doeleinden gebruikt. We werken veelal met stagiaires. Doordat zij er zijn en deze op andere tijden pauzemomenten hebben zijn pedagogisch medewerkers niet alleen met kinderen. Aan het eind van de dag, tijdens het laatste half uurtje bijv. kan het voorkomen dat de pedagogisch medewerker mogelijk alleen is. De laatste kinderen worden door hun ouders opgehaald waardoor een pedagogisch medewerker eveneens op dit moment zelden alleen met een kind is. Dit geldt ook voor de ochtend. Kinderopvang Emmerhout bieden wij de opvang aan in een IKC. Dit betekent dat er veel en regelmatig zicht is door medewerkers die werkzaam zijn in het pand. Bij Kinderopvang Emmerhout heerst een open, professioneel klimaat waarbij pedagogisch medewerkers door de leidinggevenden herhaaldelijk worden uitgenodigd om elkaar feedback te geven (bijv. in teambijeenkomsten, groot teamoverleg of tijdens individuele gesprekken). Pedagogisch medewerkers weten dat als zij iets moeilijk vinden dit openlijk met een collega kunnen en moeten bespreken. Komen ze er niet uit dan vragen ze hulp/advies aan de leidinggevende. 14
Als ook zij niet tot een bevredigend resultaat kunnen komen, wordt er een gesprek met de directrice aangegaan. 4.7 Afscheid nemen Het brengen van het kind is een belangrijk moment van de dag. Het kind zal afscheid moeten nemen van zijn ouders. Sommige kinderen hebben moeite met het loslaten van de vertrouwde ouder. De belofte dat het kind later op de dag opgehaald zal worden, stelt hem/haar niet altijd gerust: iemand die uit het zicht verdwijnt kan in de ogen van het kind definitief weg zijn. Het is van belang dat het kind weet dat de ouder vertrekt en dat dit niet onopgemerkt gebeurt. De pedagogisch medewerker zal het kind overnemen bij het weggaan van de ouder en vervolgens gaan ze samen zwaaien. Verdriet bij het afscheid mag, een knuffel of eventueel een speentje kan hierbij helpen. Ook kan een pedagogisch medewerker het kind afleiden waardoor het zijn/haar verdriet sneller vergeet. Dit proces kan bespoedigd worden door het afscheid nemen kort te houden. Ook door onzekerheid van de ouders over het achterlaten van hun kind, bestaat de kans dat het kind veel moeite heeft met afscheid nemen. Er is altijd een mogelijkheid, wanneer die behoefte er is, tot telefonisch contact met een van de pedagogisch medewerkers of via het online overdrachtssysteem. 4.8 Eten en drinken aan tafel Ontbijt Kinderen die om 6.30-7.00 uur gebracht worden mogen hun broodje en drinken mee nemen naar Kinderopvang Emmerhout en het daar aan tafel op eten. Fruit Iedere ochtend rond half 10 wordt er samen fruit gegeten, tevens is dit de opening van de dag en worden er liedjes gezongen. Appels, peren en bananen zijn ieder dag vers aanwezig. Ook wordt er geregeld seizoens fruit aangeboden. Voor de kleintjes worden er fruithapjes klaar gemaakt. De grotere kinderen krijgen verschillende stukjes fruit in een bakje. Na het fruit eten krijgen de kinderen sap. Middageten KDV Rond 11.15 gaan de kinderen opruimen met de pedagogisch medewerker, terwijl de andere pedagogisch medewerker de tafel gaat dekken. Ieder kind heeft een bordje en een beker en al het broodbeleg staat op tafel. Om half 12 is het tijd voor de lunch. Alle kinderen gaan aan tafel en we zingen gezamenlijk "smakelijk eten". De eerste boterham wordt met gezond beleg gegeten. Dit houdt in honing, appelstroop, pindakaas, kaas of jam. De overige boterhammen mogen met ongezond/gezond afgewisseld worden. Op Kinderopvang Emmerhout wordt er ook rekening gehouden met diëten of wensen van ouders. Soms hebben we iets feestelijks voor de middag; tosti's, knakworstjes en of aardbeien vinden de kinderen heerlijk! De boterhammen worden gesmeerd door de pedagogisch medewerkers en de grote kinderen mogen het zelf proberen. Voor de kleinere kinderen worden er stukjes gemaakt en voor de grote kinderen gaat de boterham in twee stukken. 15
Wanneer alle boterhammen klaar zijn gaan we met z'n allen eten. We vinden het belangrijk om samen en in alle rust te eten. Naast het eten krijgen ze een (tuit)beker met melk. De grotere kinderen worden gestimuleerd in het maken van keuzes. Als het gaat om beleg, maar ook om het nemen van initiatief "mag ik nog een boterham/melk?". Ook wordt er gelet op het 'netjes' eten: dit houdt in niet proppen en niet met eten gooien. De hoeveelheid boterhammen die een kind mag eten, kan afhankelijk zijn van de wens van de ouders. Wanneer alle kinderen klaar zijn met eten, worden mondjes en handjes gepoetst. Koekje/cracker 's Middags rond half 3 gaan we aan tafel om een koekje of cracker te eten en sap drinken. Groentehap Wanneer kinderen te hongerig zijn om de groentehap thuis te eten, bestaat de mogelijkheid dat wij deze op Kinderopvang Emmerhout geven. Dit geldt voor kinderen die tot 18:30 uur blijven. De groentehap kan vanaf 17:45 uur gegeven worden. De groentehap wordt meegegeven door de ouders. Flesvoeding Iedere baby heeft zijn eigen ritme, of het nu gaat om slapen of eten. Kinderopvang Emmerhout probeert zoveel mogelijk het ritme van de baby te volgen. De flesvoeding van de baby is dan ook afgestemd op het ritme van thuis. Ook kan er borstvoeding op Kinderopvang Emmerhout gegeven worden. Er moet wel altijd reservevoeding aanwezig zijn in het vriesvak. Standaard flesvoeding (Nutrilon 1 en 2) is aanwezig op Kinderopvang Emmerhout. Middageten BSO Als de kinderen om 12.00 vrij zijn en van school komen worden als eerste de handen gewassen daarna mogen ze aan tafel. De kinderen mogen hier zelf hun broodje smeren en ook voor de BSO geld als regel het eerste broodje met wat gezonds en daarna met zoet. Naast het eten kunnen de kinderen kiezen uit melk, thee of water. Ook wordt er gelet op het 'netjes' eten; dit houdt in niet proppen en niet met eten gooien. Als de kinderen klaar zijn met eten wachten ze op elkaar voordat ze weer gaan spelen. Fruit/koekje BSO Rond 15.00, als alle kinderen op de BSO zijn gekomen gaan we aan tafel voor fruit met een koekje en een beker ranja. Iedereen mag zelf aangeven wel fruit ze willen, we zorgen voor een gevarieerd aanbod. Groentehap Wanneer kinderen te hongerig zijn om de groentehap thuis te eten, bestaat de mogelijkheid dat wij deze op Kinderopvang Emmerhout geven. Dit geldt voor kinderen die tot 18:30 uur blijven. De groentehap kan vanaf 17:45 uur gegeven worden. De groentehap wordt meegegeven door de ouders. 4.9 Slapen Slapen is een dagelijks terugkerend ritueel binnen de kinderopvang. Om alle indrukken en belevenissen van een intensieve dag op Kinderopvang Emmerhout te verwerken, kan een rustperiode onontbeerlijk zijn. Ieder zijn eigen slaapje We kijken naar het slaapritme van het individuele kind. Het kan zijn dat een kind op 16
Kinderopvang Emmerhout meer of minder slaapt dan thuis; afhankelijk van de invloed van de indrukken en belevenissen. De verticale groep van 0 tot 4 jaar heeft twee slaapkamers en we proberen het kind zoveel mogelijk in hetzelfde bedje te leggen. Wanneer een kind niet tot rust komt in de slaapkamer, waardoor het andere kinderen hun slaap ontneemt, zal er gekeken worden of het kind in een andere (rustige) ruimte in slaap kan vallen. Mocht dit niet lukken, dan proberen we het op een ander tijdstip nog een keer. Slaapzak en knuffel Bij Kinderopvang Emmerhout slapen alle kinderen in een slaapzak. De slaapzakken zijn op locatie aanwezig en er wordt voor elk kind een eigen slaapzak en hoeslaken gebruikt. Veel kinderen maken gebruik van spenen en/of knuffels van thuis. Knuffels worden door het kind gevoeld als iets wat emotioneel met de ouders en thuis te maken heeft. Het zorgt voor een veilig en geborgen gevoel, waardoor het kind eerder tot rust zal komen. Wiegendood Wiegendood is helaas nog steeds een actueel onderwerp. Op kinderopvang Emmerhout maken wij gebruik van Aerosleep matrasjes. Dit is voor de veiligheid van de kinderen. Wanneer zij zich op hun buik draaien en met hun gezicht naar het matras draaien dan kunnen ze gewoon door ademen. Hierdoor zal het kind dus geen last krijgen van ademnood. Zie ook www.aerosleep.com Altijd fris Ten slotte: de bedden worden om de week verschoond en de slaapkamers worden dagelijks gelucht. 4.10 Verschonen en zindelijk worden Verschonen Verschonen is een ritueel wat de gehele dag door terugkomt. Daarnaast zijn er vaste verschoonmomenten: voor en na het slapen en eten, voor het naar huis gaan. Verschonen is niet alleen een hygiënische aangelegenheid, maar tevens een contactmoment. De luiers worden verzorgd door Kinderopvang Emmerhout. Zindelijk worden Het kind geeft zelf aan wanneer hij/zij toe is aan zindelijkheidstraining. Dit neemt niet weg dat ouders of pedagogisch medewerkers hem/haar hierin kunnen stimuleren. Pas wanneer ouders gaan oefenen zullen pedagogisch medewerkers hier op inspelen. We laten het kind kennismaken met het potje en later het toilet. Een kind mag niet verplicht worden om op een potje te gaan zitten, het moet zelf willen! Ook de zindelijkheidstraining kent vaste momenten. Deze komen overeen met de verschoonmomenten. Kinderen die aan het oefenen zijn lopen mee naar het toilet en hebben zelf de keuze of ze op het potje willen. We werken dan met een beloningssysteem. Wanneer een kind daadwerkelijk zindelijk is, zal het zelf aan kunnen geven wanneer het naar het toilet moet. En na het plassen... handjes wassen! 4.11 Spelen 17
Spelen is belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen. Spelenderwijs ontdekken kinderen zichzelf en de wereld om hun heen. Spelen draagt bij aan de ontwikkeling van hun lichaam, verstand, gedrag, taal, gevoel en fantasieën. Spel is een ruim begrip. Voor Kinderopvang Emmerhout staat voorop dat het kind er plezier aan beleeft. Iedere leeftijd heeft bepaalde kenmerken als het gaat om spelbeleving: De baby......speelt hoofdzakelijk alleen, hij is nog vrij passief. De hersenen moeten zich nog gedeeltelijk ontwikkelen. Zijn/haar spel is gericht op zintuiglijk plezier en bewegen. Het is bewegen om het bewegen. De behoefte aan 'echt' speelgoed is er daarom nog niet. Alles kan speelgoed zijn. Na verloop van tijd gaan baby's met hun eigen lichaam spelen. Brabbelen, geluidjes maken en mond- bewegingen horen bij dit spel. Zij gaan uit zichzelf op ontdekkingstocht. Op de groepen is er dan ook materiaal aanwezig om naar te kijken, te luisteren, in beweging te zetten, te betasten en te beproeven. De dreumes...... speelt nog niet samen, maar naast andere kinderen. De dreumes ontdekt spelenderwijs wat hij wel of niet met iets kan doen. Dreumesen hebben elkaar voornamelijk nodig om elkaar na te bootsen. Voor zover ze elkaar betrekken in hun eigen spel wordt de ander spelobject. De peuter...... is sterk in ontwikkeling als het gaat om sociale vaardigheden. Ze hebben dus meer mogelijkheden om te kunnen spelen naast elkaar, maar soms ook al met elkaar. Zijn spel wordt ingewikkelder en krijgt steeds meer een bepaalde bedoeling. De peuter heeft niet meer alleen interesse in bewegend en zintuiglijk materiaal, maar ook constructie- en expressiemateriaal. De kleuter vindt het fijn om samen te zijn met andere kinderen. Samen spelen is leuker dan alleen! Maar met andere kinderen spelen is ook moeilijk. Er ontstaat soms ruzie omdat kleuters nog dikwijls hun eigen gang willen gaan. Samen spelen moeten ze leren en daarom moeten volwassenen regelmatig helpen: luisteren, benoemen, bemiddelen, alternatieven bieden en/of zelf laten oplossen. Daarbij is het voor kleuters belangrijk dat er verteld wordt wat wel of niet kan, dat er veel samen wordt gedaan, dat er verteld wordt wat hij/zij goed doet en wat hij/zij niet goed doet. Het schoolkind4-6 jaar In deze leeftijdsfase gaat het met name om fantasie spel: het doen alsof. Kenmerkend voor het spel van jonge kleuters is het herhalen en inoefenen. Dit spel geeft kinderen veiligheid en houvast en ze zullen situaties steeds beter herkennen en de verschillende onderdelen ervan onthouden. Daardoor zullen ze de vaardigheden die ze in deze situaties nodig hebben steeds beter gaan beheersen. Zo groeit het zelfvertrouwen en zullen ze steeds weer iets nieuws leren. Oudere kleuters willen dan vooral laten zien wat ze kunnen en wat ze gedaan hebben. Het spel in deze periode is kortdurend en er wordt veel gewisseld. Regels, structuur en herhaling is belangrijk. Belangrijk is om het schoolkind kringspelletjes en bewegingspelletjes te laten spelen en laat kinderen vrij in hoeken zoals de thuishoek of het restaurant spelen. Speel gerust mee met de kinderen, maar let erop dat je het spel niet overneemt. Door te verwoorden wat het kind doet en vragen te stellen kun je nieuwe impulsen geven aan het spel van jonge kinderen. Bijvoorbeeld: Oh! Zit er geen deur in het blokkenhuis? Hoe komen we nu naar binnen?. Neem het spel niet over, maar ga mee in de fantasie van het kind. Zorg ook voor voldoende ruimte voor vrij spel. Je kunt (vrij) spel eenvoudig uitlokken door prikkelend en uitdagend materiaal aan te bieden of hoeken te creëren waarin herkenbare situaties 18
kunnen worden nagebootst. Denk daarbij niet alleen aan kant-en-klaar speelgoed, zoals poppen en garages. Denk juist ook aan ondefinieerbaar materiaal waar kinderen een eigen invulling aan kunnen geven, zoals dozen en wc-rollen en aan echt materiaal zoals lege verpakkingsmiddelen voor in het winkeltje, harkjes, een kruiwagen voor buiten, etc. Het schoolkind 7-9 jaar In deze leeftijd verschuift het spel van symbolisch spel naar spel volgens regels. Kinderen spelen gecompliceerde rollen en kunnen het spel langer volhouden. Daarnaast gaat het steeds meer om constructiespel. Daag de kinderen uit om zelf op onderzoek uit te gaan of activiteiten te bedenken en uit te voeren en zorg vooral voor echt materiaal zoals (tuin)gereedschap, kookgerei en dergelijke. Daarnaast spelen kinderen graag samen. Vanaf deze leeftijd wordt het dan ook interessanter om kinderen samen een spel te laten spelen waarbij regels moeten worden gevolgd of waarbij ze zelf regels moeten bedenken. De groep is uitgangspunt voor wat er gespeeld wordt, er is meer sprake van competitie. Speurtochten of zoek de verschillen-spel zijn geschikte activiteiten. Speel mee met de kinderen, maar laat ze in eerste instantie vooral zelf ontdekken, experimenteren en samenwerken. Let er op dat je het spel niet overneemt. Het schoolkind 10-12 jaar Vanaf negen jaar beginnen kinderen groepjes te vormen op basis van interesses. Daarnaast zie je dat kinderen ook behoefte hebben om even alleen te zijn. Het is belangrijk om bij de keuze van sport- en spelactiviteiten aan te sluiten bij de interesses van de kinderen. Speel in op behoeftes en interesses van kinderen bij het bepalen en bedenken van nieuwe activiteiten door ze te betrekken bij het samenstellen van een activiteitenprogramma en ze zelf te laten kiezen. Laat kinderen binnen activiteiten ook zelf hun rol bepalen. Laat weten dat je er bent en dat je open staat voor ideeën voor nieuwe activiteiten en zorg daarnaast voor sport- en spelmateriaal (zoals ballen, rackets, maar ook favoriete gezelschapsspellen, et cetera.). Denk ook aan (cognitief) uitdagende activiteiten waarbij techniek en/of onderzoek centraal staat. Laat ze zelf een onderzoeksvraag bedenken en bedenken hoe dit kunnen onderzoeken of maken. Tot slot is het goed om als team afspraken te maken over het spelen van computergames of het kijken van dvd s. Kinderen op deze leeftijd zullen ook hier behoefte aan hebben, maar ook geneigd zijn er niet meer achter vandaan te komen. Spelen met begeleiding Kinderen zien veel van elkaar en leren daardoor van elkaar. De rol van de pedagogisch medewerker in het spel is zorgen voor een veilige en vertrouwde omgeving. Zij stimuleert, begeleidt en geeft het kind complimenten tijdens spel- en activiteitsituaties. Wanneer een kind ouder wordt, zal de begeleidende rol verkleinen. Op deze manier zal het kind meer voldoening en zelfvertrouwen krijgen, doordat het iets helemaal alleen kan doen. De pedagogisch medewerker zal enkel ingrijpen wanneer er gevaar dreigt, de sfeer op de groep negatief wordt beïnvloed en/of andere kinderen in hun spel belemmerd worden. Wanneer kinderen klaar zijn met spelen wordt er door de pedagogisch medewerkers gevraagd of zij het ook zelf op willen ruimen. Samen met hen zullen ze de spullen opruimen, 19
op de plaats waar het hoort. Door het opruimen leren de kinderen ordenen, sorteren en verantwoordelijkheid te dragen. Buiten spelen KDV Frisse lucht en daglicht is gezond voor ieder mens. Wanneer het weer het toelaat, gaan we met de kinderen naar buiten. We kunnen wandelen of spelen in de tuin. Wanneer we gaan wandelen, zitten de kinderen die nog niet kunnen lopen, of moeilijk lopen, in de wandelwagens. De kinderen die kunnen lopen, houden allemaal het touw vast. Aan het touw zitten verschillende ringen met kleuren om het voor de kinderen aantrekkelijker te maken om het touw vast te houden. Ook heeft de begeleidster altijd een mobiele telefoon bij zich. Wanneer zich een incident voordoet, kan zij altijd contact opnemen met Kinderopvang Emmerhout. Buiten in de tuin hebben de kinderen de gelegenheid om te fietsen, van de glijbaan te gaan en zich natuurlijk helemaal uit te leven. Baby's gaan ook naar buiten; zij zitten in de wandelwagen of met mooi weer op een kleed in de tuin. Buiten spelen BSO Frisse lucht en daglicht is gezond voor ieder mens. Wanneer het weer het toelaat, gaan we met de kinderen naar buiten. Ouders geven door middel van een toestemmingsformulier aan wanneer hun kind er aan toe is om zelfstandig buiten te mogen spelen, zonder direct toezicht van de Pedagogisch medewerker. De pedagogisch medewerker is uiteraard wel in de buurt aanwezig. Wanneer we gaan wandelen spreken we met de kinderen af dat ze bij de pedagogisch medewerker in de buurt blijven. Ook heeft de pedagogisch medewerker altijd een mobiele telefoon bij zich. Wanneer zich een incident voordoet, kan zij altijd contact opnemen met een collega van Kinderopvang Emmerhout. 4.12 Corrigeren en belonen Wanneer je in contact staat met een kind ontstaan er uiteraard ook wel eens conflictsituaties. Het zou niet goed zijn als deze er niet waren, er is namelijk sprake van een 'leerproces van waarden en normen'. Als opvoeder ben je bezig met een voorbeeldfunctie en als kind ben je op zoek naar het ontdekken van grenzen. Corrigeren Als men aan conflicten denkt, komen er vaak negatieve associaties naar boven: duwen, trekken, afpakken, huilen, strijd, niet luisteren etc. Maar waar het vaak ook om draait bij kinderen is onduidelijkheid en het ontdekken van grenzen en... wat is daar nu zo negatief aan? Hoort dit niet bij ontwikkeling van een eigen ik-persoon? Kinderopvang Emmerhout vindt het dan ook van groot belang om voor het aangaan van een conflict na te gaan waar het gedrag van het kind vandaan komt. 'Waarom wil het kind niet drinken?' Misschien kom je er wel achter dat het kind gewoon keelpijn heeft. Natuurlijk is dit niet altijd het geval. Kinderen zijn bezig met het ontdekken van de wereld en hun plaats hierin: 'Wat kan ik wel, wat niet en waar ligt de grens'. Aan de hand van een voorbeeld leggen we graag uit hoe wij het gedrag van kinderen corrigeren: Ivo is met de poppenwagen door de groep aan het rijden. Marieke is ergens anders aan het spelen en ziet ineens Ivo voorbij komen.' He, dat is leuk,' denkt ze. 'Die wagen wil ik ook wel'. Marieke loopt naar Ivo en duwt hem opzij. De pedagogisch medewerker kijkt hoe Ivo hierop reageert. Ivo kijkt Marieke even vreemd aan, maar na enkele seconden loopt hij op haar af en duwt haar terug. Ivo pakt weer de poppenwagen en loopt verder. Wanneer zich een conflictsituatie op Kinderopvang Meerdijk voordoet en het kind weet dat iets niet mag zullen we eerst proberen het gedrag te negeren. Op die manier zal het kind geen 20