Oekraïnereis 2016 Zoals elk jaar zijn we met ons gezin (Edwin, Loïs en Joëlle) ook in 2016 naar de Oekraïne geweest. In de meivakantie gingen we onze vrienden in de Oekraïne te bezoeken. Met een auto en dakkoffer helemaal volgepakt met hulpgoederen zijn we op weg gegaan naar de Oekraïne. Na 1750 km en drie dagen reizen door Duitsland, Oostenrijk en Hongarije kwamen we aan bij Hongaarse vrienden in Napkor. Dit ligt op ongeveer een uur rijden van de Oekraïense grens. Hier hebben we al onze spullen in de auto van Kinga gestopt en waren we na een soepele grensovergang uiteindelijk in de Oekraïne aan gekomen. We reden gelijk door naar Nagymuzsaly, een klein dorpje met ongeveer 2500 voornamelijk Hongaars sprekende inwoners op ongeveer 15 km van de grens vandaan. In en om de Sálomkerk. In de Oekraïne verbleven we net als ieder jaar in de Sálomkerk, die door Kinga wordt geleid. Onze tijd is daar altijd een soort achtbaan van contacten, ontmoetingen, emoties, activiteiten, etc. We hebben in die 8 dagen in de Oekraïne heel veel gedaan, te veel om hier allemaal te vertellen. Daarom hier enkele van onze ervaringen tijdens deze reis. De gaarkeuken was in volle actie toen wij er waren. Dus regelmatig aten we tussen de middag samen met de kinderen van de gaarkeuken. Ook kwamen iedere dag diverse volwassenen een gratis maaltijd ophalen. Kristi is de motor achter dit alles. Als zij er niet is dan neemt Kinga haar taak over. Na afloop bleven de kinderen vaak nog even hangen en deden we spelletjes met de kinderen of konden de kinderen lekker tekenen of knutselen met de spullen die we vanuit Nederland hadden meegenomen. Lois had heel veel knutselmateriaal meegenomen, waaronder heel veel loomtouwtjes. Er werd zelfs een heel springelastiek geloomd. Dus die kon mooi door de kinderen gebruikt worden op het erf van de Sálomkerk.
We hadden veel hulpgoederen bij ons, waaronder een set tweedehands borden, mokken, schalen, etc. Een gezin wat we daar kennen woont wat hoger op de heuvel in het dorp. Ze zijn erg arm en halen hun water in een melkbus ergens lager in het dorp bij familie. Ze wonen te hoog om een put te kunnen laten slaan, zoals in de rest van het dorp normaal is. Dus de melkbus zetten ze achter op een fiets en zo lopen ze met de melkbus gevuld met water, weer omhoog naar hun huis. Ze bleken dus helemaal geen borden te hebben. Dus toen we ze een hele stapel borden, mokken, glazen, bakjes schalen, etc., gaven, wist de moeder niet wat haar overkwam. Ze huilde van blijdschap!!!!! Ik heb haar toen geholpen om de spullen naar haar huis te brengen. Ze hadden inderdaad zo goed als niets!!! Enkele dagen later nodigde ze ons en enkele vrienden van de Sálomkerk uit om bij hun te komen eten en spek te smelten boven een houtvuur. Dus toen we daar aankwamen stonden er tafels buiten met de nieuwe borden, bekers, etc. We hebben eerst dus spek gesmolten boven een houtvuurtje en alles werd klaargemaakt. Daarna met zijn allen heerlijk gegeten van de nieuwe borden. Een bijzondere ervaring voor ons, om dit zo met hun te mogen meemaken.
Wandelen naar het kruis Met de kinderen zijn we regelmatig wezen wandelen, gingen we naar de steengroeve, deden we leuke dingen in en rond de Sálomkerk. Vooral voor de kinderen (maar ook voor de volwassenen) was het een soort vakantie, allemaal leuke dingen, de aandacht, de cadeautjes, lekker eten, bijzondere activiteiten, etc. We zijn die met dit gezin en met nog een stel andere vrienden (jong en oud) wandelend via de heuvels van Nagymuzsaly naar Beregszász gelopen, zo'n 8 km. Ons doel was een groot kruis dat boven op een heuvel staat, met prachtig uitzicht over Beregszász. Dus vanuit Muzsaly liepen we eerst omhoog naar een klein gehucht met de naam Kuklya. Diverse van onze vrienden zijn daar geboren en opgegroeid. Vervolgens door de heuvels op weg naar het kruis. Aangekomen bij het kruis bleek er een herder te lopen met heel veel schapen, koeien en geiten, alles door elkaar. Loïs, Joëlle en nog enkele anderen waren niet meer te houden en doken op de schapen en geiten af. Een prachtig gezicht om hun te zien genieten tussen al die dieren. Uiteindelijk zijn we omhoog gelopen naar het kruis om daar te gaan picknicken. Dus boven aangekomen, eerst genieten van het prachtige uitzicht en vervolgens spek gesmolten boven een houtvuur. Iedereen genoot. Helaas sloeg het weer opeens om en was er onweer op komst. Dus alle spullen verzameld en snel naar beneden gelopen. Daar was een klein gebouwtje waar we konden schuilen. Hier hebben we dus met zijn allen gegeten. Daarna lopend naar de bushalte in Beregszász en met de bus terug naar huis. Het was een hele leuke, mooie wandeling en iedereen had enorm genoten.
Bijbelstudie bij zigeuners in Vári Kinga gaat iedere week naar het dorp Vári dat zo ongeveer tegen de Hongaarse grens aan ligt, met de rivier de Tisza ertussen. Aan de buitenkant van het dorp is een klein zigeunerkamp. De armste zigeuners wonen helemaal aan de het eind van een zandpad. Veel van deze zigeuners komen graag naar de kerkdiensten van de Sálomkerk. Iedere week gaat Kinga erheen om de bijbelkring te leiden. In de zomer zitten ze meestal buiten en wordt er eerst gezongen en doet Kinga daar een bijbelstudie, de mensen daar zijn er heel blij mee. Ook voor de kinderen zijn er dan vaak activiteiten. Wat vooral opviel is dat er bijna geen mannen waren. De mannen van het kamp gaan ieder jaar in de zomer naar Kiev om daar te werken, aangezien er in de eigen regio geen werk is te vinden. Dat gaat eigenlijk altijd goed. Alleen dit jaar konden de mannen anderhalve maand geen werk vinden! Dat betekende dat ze ook geen geld naar hun gezinnen in Vári konden sturen. Er heerste grote hongersnood in het kamp!! Wij waren er dus begin mei en op dat moment waren de mannen dus al vertrokken. Met Kinga reden we dus naar het zigeunerkamp in Vári. Voordat de dienst begon deed ik met een groep kinderen een kleine kinderactiviteit. Ik zong het bekende liedje: 'De krokodil ligt in het water'. Ik had iets op de grond gevonden wat een beetje op een groene krokodil leek, dus dat bracht me op het idee op dit liedje te zingen. Ik zong het lied in het Hongaars en de kinderen, jong en oud, vonden het prachtig. Alle kinderen legden hun hand op de tafel voor het moment waarop de krokodil toe zou gaan happen.
Daarnaast had ik ook nog enkele portretfoto's van enkele kinderen gemaakt. De foto van een klein meisje dat ik toen maakte, werd gelijk ook de laatste foto die er ooit van haar is gemaakt. Nadat wij samen met Kinga naar Nederland waren gereisd, is haar moeder vanwege de hongersnood alsnog met haar kinderen naar Kiev gereisd om daar op de vuilnisbelt naar oud ijzer te zoeken. Tijdens het zoeken naar oud ijzer kwam er heel plotseling onweer opzetten. Het meisje werd door de bliksem geraakt en was op slag dood. De moeder was ook door de bliksem geraakt, maar ze had gelukkig alleen brandwonden. Het kamp was in diep rouw. Later in Nederland hoorden we dat dit meisje door de bliksem was gedood!!! We waren er echt kapot van!!
Tijdens de bijbelstudie verzamelden enkele kinderen groene blaadjes van een struik. De bladeren hadden een heerlijke appelsmaak. Tijdens de dienst kreeg Loïs van enkele kinderen van de blaadjes. Samen met enkele kinderen zat ze op een zelfgemaakte schommelbank op zulke blaadjes te kauwen. Ook ik kreeg van die lekkere blaadjes met appelsmaak. Als je altijd honger hebt is dat een ideale manier om even je hongergevoel te vergeten. Joëlle vermaakte zich ook prima met een paar meisjes uit het kamp. Een oudere man speelde tijdens de zangdienst op een accordeon en de vrouwen zongen samen met Kinga enkele mooie liedjes. Hierna werd er door Kinga bijbelstudie gegeven. Halverwege de bijbelstudie bleek er een varken te zijn ontsnapt, die door de moestuin heen rende. Even dus paniek en een wilde achtervolging, waarbij ik zelf ook meedeed, Het varken Werd uiteindelijk al krijsend weer in zijn hok gestopt. Vervolgens weer vrolijk verder met de bijbelstudie. na afloop hebben we afscheid genomen en reden we weer de 8 km naar Nagymuzsaly.
Zigeunerkamp Jánosi Ieder jaar bezoeken we ook altijd het zigeunerkamp Jánosi, in het dorpje Jánosi. We hebben daar diverse vrienden en we bezoeken dan ook altijd onze peetkinderen. Een meisje (Gyenna) dat Loïs ooit als baby in haar handen had, is nu een jonge vrouw met al twee kinderen. Als wij daar het kamp inlopen weet iedereen dat wij de christelijke ouders van Gyenna zijn. Twee jaar geleden waren we in de Oekraïne toen Gyenna haar tweede kind kreeg. We konden toen dus gelijk op kraamvisite. Ze waren toen erg ongerust over het eerste dochtertje van Gyenna, want ze was al twee en liep nog steeds niet. Ze kon nog nauwelijks los staan. Dit jaar gingen we dus weer bij hun op bezoek. Net als anders hadden we weer een heleboel kleding en speelgoed bij ons. Er zijn daar heel veel kinderen in die familie. We werden als familie onthaald en iedereen was heel blij om ons weer te zien. De twee kinderen van Gyenna bleken allebei in prima gezondheid te zijn, hoogstens wat ondervoed. Het oudste meisje was eerst heel verlegen en bleef met haar nieuwe knuffels en speelgoed op veilige afstand. Maar uiteindelijk hebben zowel Lois als ik beidde kinderen in onze armen gehad. Echt heel schattig! Zelf maak daar ieder jaar een hele serie portretfoto's van iedereen die op de foto wil, kinderen, volwassenen, ouders met kinderen, grootouders met kinderen, etc. Ieder jaar deel ik dan de foto's van vorig jaar uit aan de mensen op de foto's. Dus ook nu deelde ik de foto's van vorig jaar weer uit en maakte ik weer nieuwe portretfoto's, meestal doe ik dat dan aan de rand van een graanveld. Met pijn in ons hart nemen we dan altijd weer afscheid, hopend om ze over een jaar weer te zien.
In en om de boerderij van de Sálomkerk. In de boerderij wonen István, Kristi en hun twee dochtertjes. Samen dragen ze zorg voor de dieren op de boerderij. István moet helaas regelmatig voor werk naar andere steden toe, aangezien er in de omgeving nauwelijks werk is te vinden. Ook Kristi is in de herfst fruit wezen plukken In Hongarije om wat bij te verdienen. Kinga heeft toen op de kinderen en de boerderij gepast en de gaarkeuken draaiend gehouden. Kristi doet daarnaast de gaarkeuken en helpt mee met het inwekken van groenten en fruit in de zomer. Samen met Kinga zijn zij de drijvende krachten achter de Sálomkerk. Om die reden hebben wij in de herfst besloten om haar met ons gezin maandelijks financieel te ondersteunen. Hiernaast steunen we ook Kinga, Réka en de gaarkeuken maandelijks met een financiële bijdrage.
Toen wij er waren ging Kinga naar de boerderij om daar met nog enkele anderen puin weg te halen tussen het kippenhok en het woonhuis. Een vriend van ons was er ook met zijn twee paarden en een houten kar ervoor. Ik ben ook mee gegaan om te helpen met het afgraven van die puinberg. Met enkele vulden we de emmers met de grond en anderen leegden de emmers weer in de houten kar. Toen de kar vol was bracht die vriend de grond weg. Ondertussen bleef ik met twee anderen de grond verder losmaken. Een aardige zware klus. Op die plek willen ze graag ruimte maken voor een loopren voor de kippen die eieren leggen. Tussen de boerderij en de weg lag een flinke puinberg. Restanten van een deel van de boerderij. Dat deel stond op instorten en is afgebroken, uit angst dat de rest van de boerderij ook zou instorten. Het puin is na ons vertrek met financiële hulp vanuit Nederland volledig verwijderd. De boerderij zelf is nu deels gerestaureerd. Er is een twee verdieping gemaakt en het dak is volledig vernieuwd. Delen van de muren van de boerderij waren zo slecht dat die ook gelijk moesten worden hersteld. Al dit werk kon gedaan worden om dat enkele mensen vanuit Nederland hiervoor geld hebben gegeven. Er moet nog veel gebeuren, maar daar is voorlopig geen geld voor. Loïs en Joëlle gingen graag naar de boerderij om daar te knuffelen met de dieren. Er zijn konijnen, hamsters, kippen, eenden, varkens, koeien. Dus genoeg dieren om te knuffelen. Ik was een keer met István van de boerderij mee gelopen om de twee koeien op te halen. Die stonden ergens op de heuvel boven Muzsaly te grazen. Tot nu toe werden alle koeien uit het dorp overdag door een persoon naar weiland buiten het dorp genomen. Doordat die persoon er mee is gestopt moet iedereen weer zelf zijn koe ergens laten grazen. De twee koeien stonden dus ergens hoger buiten het dorp te grazen. Met István liep ik omhoog naar de twee koeien toe. De koeien werden los gemaakt en liepen voor István uit naar de boerderij. Daar aangekomen dronk eerst 1 koe een emmer water leeg, die liep dan door, waarop de tweede koe de tuin in mocht om water te drinken. Vervolgens melkte István beidde koeien. Zelf probeerde ik het ook even, maar ik kreeg er met veel moeite enkele druppels melk uit. Naast de twee koeien is er ook nog een kalfje. Toen wij in Nederland terug waren en Kinga ook weer terug was in de Oekraïne kregen we het trieste bericht dat een van de twee koeien daar op de heuvel zijn poot had gebroken. Ze hebben toen een soort van tent voor die koe geïmproviseerd, ze hebben toen de hele nacht bij de koe gewaakt. De volgende dag is er een dierenarts gehaald, die helaas tot de conclusie kwam dat de koe niet was te redden. Ze hadden gewoon heel erg pech gehad. Als de koe zou overlijden zouden ze niets meer met het vlees kunnen doen, dus hebben ze de koe met pijn in hun hart moeten slachten. Van het vlees is toen worst gemaakt, wat ze dan weer konden verkopen. Op die manier bracht de koe toch nog wat geld op. Voor Kinga en de mensen van de boerderij was het een verschrikkelijke ervaring. Ze hebben er nu voorlopig voor gekozen om geen tweede koe te nemen. Het kost erg veel energie om al het hooi voor deze koeien met de zeis te oogsten en het dan te laten drogen en vervoeren naar de boerderij. Voor de winter moeten ze het hooi laten leveren, wat ook erg duur is. Het laat maar weer zien hoe zwaar daar het leven is.
Moederdagviering. Ieder jaar vieren ze in de Sálomkerk moederdag, waarbij er met de kinderen op het podium iets voor de moeders wordt gedaan. De moederdagviering wordt altijd afgesloten met een gezamenlijke maaltijd. De maaltijd hadden ze speciaal voor ons uitgesteld, zodat wij er bij konden zijn. We gingen dus met iedereen van de Sálomkerk en de zigeuners van Vári picknicken. We reden dus naar het zigeunerkamp van Vári en vandaar door de uiterwaarden verder naar een mooie plek langs een klein riviertje. Deze plek was op loopafstand van het zigeunerkamp. De zigeuners waren o.a. met twee zigeunerkarren met paarden ervoor naar deze plek toe gekomen. We hadden vanuit de Salomkerk allerlei speelgoed, tekenspullen en ballonnen mee genomen. Het meeste buitenspeelgoed hadden we een paar jaar eerder al voor de Sálomkerk meegenomen. De kinderen vonden heel leuk en waren heerlijk aan het spelen en wij deden vrolijk met hun mee. Er was ook drinken en koekjes voor de kinderen. Af en toe zag je jonge kinderen met een hele stapel koekjes in de hand rond lopen. Erg schattig. Ondertussen was Kinga met hulp van mensen uit de Sálomkerk en uit het zigeunerkamp bezig een houtvuur aan te steken voor de bogács. Een soort maaltijdsoep dat in een grote pan boven het houtvuur word bereidt. Er waren kleden op de grond gelegd waar iedereen op kon gaan zitten. Ik had eerdere jaren diverse paardenspullen naar de Sálomkerk gestuurd, waaronder een zadel. We hadden het zadel en de andere spullen mee genomen om daar in het weiland te gaan paardrijden. Dus één van de paarden werd klaargemaakt, waarna vooral de kinderen en tieners, maar ook diverse volwassenen van de Sálomkerk de kans kregen om een rit op het paard te maken. Een van de mannen of tieners van het kamp liep dan met het paard aan de hand een rondje over het weiland. Iedereen (zigeuners en niet zigeuners/ kinderen en volwassenen) vond het geweldig! Ook wijzelf mochten een ritje op het paard maken. Een van de zigeunerjongens was op de zigeunerkar met de twee paarden ervoor geklommen. Hij reed met een kar vol met kinderen (ook Joëlle) door de uiterwaarden. Een prachtig gezicht. Diverse zigeunerkinderen reden ook zonder begeleiding los op het paard met zadel. Ook voor hun was het een hele bijzondere ervaring.
Natuurlijk gingen we ook met zijn allen eten. Dus jong en oud zat in het gras heerlijk te smullen. Na afloop was er met de volwassenen een kerkdienst met zang vooraf in de openlucht, natuurlijk geleid door Kinga. De kinderen gingen met een tiener van de Sálomkerk mee het veld in. Die kregen hun eigen zondagschool in de open lucht. Ik hielp mee met het kinderwerk. Na een klein bijbelverhaal deden we een kringspel, waarbij alle kinderen, zigeuner en niet zigeuner enthousiast meededen. Net toen we een tweede spel wilden beginnen sloeg het weer om. Dus alles werd in alle haast ingepakt en iedereen sprong in een van zigeunerkarren of auto's. Helaas was er niet genoeg plek voor iedereen dus Lois, ik en nog enkele anderen van de Sálomkerk gingen lopend op weg. Na een wandeling van ongeveer een half uur waren wij dan ook aangekomen. In het kamp aangekomen ging de kerkdienst en het kinderwerk vrolijk verder. Na afloop deelde Loïs nog knuffels (die we uit Nederland hadden meegenomen) uit aan de kinderen. Ik zelf had een hele collectie mineralen en mooie stenen uit Nederland mee genomen. En alle kinderen mochten iets uit zoeken. Alle kinderen waren heel blij.
Verjaardag Margo. Margo, een oudere vrouw, een trouwe hulp en bezoeker van de Sálomkerk was jarig toen we daar waren, dus we gingen met Kinga en nog enkele andere op verjaardagsbezoek. Marika had een prachtige taart voor haar gemaakt. Ze woont alleen in Jánosi en is erg arm. Ze wast zich in een teil in de keuken en krijgt ook af en toe een voedselpakket. We kennen haar al heel lang en het is een de zachtsmoedige mensen die we daar kennen, met een diepe relatie met God. Het hek rond haar tuin is erg slecht en er is op dit moment helaas niet genoeg geld om dit te herstellen. Er is nog ongeveer 13O euro nodig. We hebben dus met zijn allen haar verjaardag gevierd, met natuurlijk cadeautjes. Paardrijden. Vorig jaar had ik diverse paardenspullen naar de Sálomkerk gestuurd. Een deel is voor de manege in het stadje Beregszász, een deel is voor de Sálomkerk om in Vári te gebruiken en een deel is voor een vriend die zijn kinderen leert paardrijden en die ons ieder jaar laat paardrijden. Deze man is een echte paardenliefhebber. De paardenspullen voor de manege heb ik tijdens onze vakantie met enkele vrienden naar de manege gebracht. Als dank mochten we allemaal omstebeurt gratis paardrijden op de manege.
Met kinga naar Nederland. Vorig jaar hadden we Kinga voor het eerst meegenomen met de auto naar Nederland, aangezien er toch een plek in de auto over was. Ze had al meer dan 1O jaar geen echte vakantie meer gehad. Dit jaar hebben we haar weer mee naar huis meegenomen. Ze vind het geweldig en geniet enorm van de zee. Ook op de pier in Scheveningen vond ze geweldig. In de periode dat ze bij ons was had ik mijn bed afgestaan aan Kinga, aangezien haar rug niet zo heel goed is. Na zo'n 3 weken heeft Lois haar naar Maastricht gebracht, van waaruit ze terug naar huis zou vliegen. Het vliegticket hebben we natuurlijk ook voor haar geregeld. Ze had veel giften meegekregen van vrienden/ mensen die ze ontmoet had. Op mijn facebookgroep (oekraine familie maassen) staan nog veel meer foto's van deze reis. Ook heb ik een facebookgroep gemaakt waarop ik het laatste nieuws over de Sálomkerk neerzet, aangevuld met eigen ervaringen. De faceboekgroep heet: Salomtemplom. Ook op mijn eigen facebook (Edwin Maassen) staat regelmatig nieuws vanuit de Oekraïne. Als laatste heb ik drie PowerPoints gemaakt die onze volledige reis van 2016 tonen. Ook heb ik een algemene PowerPoint gemaakt die uitlegt wat de Sálomkerk allemaal doet. Als iemand ze graag wil ontvangen, laat het me even weten, dan stuur ik ze via wetransfer naar je toe. Als mensen graag persoonlijk op deze manier op de hoogte willen blijven, of ik iemand ben vergeten, laat het me even weten. Edwin, Loïs en Joëlle.