gemeente Eindhoven Dienst Werk Zorg en inkomen Baadsbijiase nummer rss rnboeknummer orimosos Besiisdatnm Brkw rr september snor Dossiernummer 137.603 Raadsbij lage Voorstel inzake het invoeren van casemanagement bij de dienst Werk, Zorg en Inkomen 1 Inleiding In I ggg heeft de toenmalige dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid een grote reorganisatie doorgemaakt. Inmiddels tot dienst Werk, Zorg en Inkomen (WZI) omgedoopt, wil de dienst met de missie "werken aan zorg, zorgen voor werk" voor zoveel mogelijk mensen de weg naar arbeid openen, maar ook aandacht geven aan hen voor wie werk niet haalbaar is. Vanuit de visie dat alle klanten met hun problemen en vragen bij cpn contactpersoon terechtkunnen, biedt de dienst een breed scala aan diensten om haar klanten te bedienen. Dooreen aantal ontwikkelingen in het veld van de sociale zekerheid wordt deze een contactpersoongedachte vanaf 2002 doorontwikkeld naar casemanagement. Hierbij moet onder meer gedacht worden aan de invoering van de Wet Structuur Uitvoering Werk en Inkomen (SUWI), het Fonds Werk en Inkomen (FWI) en de Agenda voorde Toekomst (2001-2004). Een casemanager is het aanspreekpunt voorde klant binnen de diensten de regisseur van het gehele traject rond de klant, waarin aspecten rond werk, reintegratie, inkomen en zorg in samenhang kunnen worden bezien Door de ontwikkelingen rond SUWI gaat de dienst WZI zich steeds meer ontwikkelen ais een organisatie die vanuit een centrale positie in het netwerk van werk en inkomen de regie voert over de uitvoering van de taken rond werken inkomen die onder de gemeentelijke verantwoordelijkheid vallen. In het kader van SUWI krijgen de gemeenten de verantwoordelijkheid hun inspanningen met betrekking tot uitstroom verder te intensiveren. De dienst WZI moet daarbij samenwerken met de op te richten CWI 3, die verantwoordelijk zijn voor de intake van gegevens van aanstaande klanten en de in schatting maken van de afstand tot de arbeidsmarkt Voor de uitstroomactiviteiten moet de dienst WZI samenwerken met de instellingen van het particulier initiatief en reintegratiebednjven. Om vorm te geven aan een sluitende aanpak voor zowel njeuwe als bestaande klanten is de invoering van casemanagement noodzakelijk. De verschillende aspecten kunnen in hun onderhnge samenhang dan worden bekeken.
Aaaaabijlage nummer rss De invoering van het FWI sinds 1 januari 2001 heeft tot gevolg dat gemeenten een grotere financieel risico lopen op de uitvoering van de Algemene bijstandswet (Abw). Gemeenten hebben een grotere financiele prikkel gekregen om clienten te laten uitstromen uit de uitkering. Casema nagement is een belangrijk instrument om vorm te geven aan de verdere intensivering van uitstroornactiviteiten bij de dienst WZI. Een derde belangnjke ontwikkeling die de invoering van casemanagement noodzakelijk maakt is de Agenda voor de Toekomst. In april is door de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten de Agenda voor de Toekomst ondertekend, waarin voor de periode 2001-2004 afspraken zijn gemaakt over de realisatie van een sluitende aanpak voor het gehele Abw-bestand, uitstroomdoelen, het oppakken van nieuwe klantgroepen, armoedebeleid en handhaving en financiering van deze activiteiten. Als onderdeel van de Agenda voor de Toekomst is geconcludeerd dat casemanagement een belangrijke bijdrage levert aan een efficiente aanpak van uitstroom en activering. De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten hebben afgesproken dat de ontwikkeling van casemanagement bevorderd zal worden. 2 Probleemstelling De raad dient de inzet van extra middelen, die nodig zijn door de invoering van casemanagement goed te keuren. Daarnaast dient de raad kennis te nemen van de invoering van casernanagement bij de dienst WZI. 3 Maatschappelijke effecten en het meetpunt voor succes Door de invoering van casemanagement geeft de dienst WZI verder vorm aan het uitgangspunt van een contactpersoon voor de client. De casemanager kan de aspecten van inkomen en activering/reintegratie integraal bezien. Dit komt de kwaliteitenn effectiviteit van de djenstverlening ten goede. 4 Wijze van aanpak/oplossingsrichting Binnen de sector Werk en Inkomen van de dienst WZI heeft in de periode februariapril 2001 middels een aantal workshops samen met de medewerkers visieontwikkeling plaatsgevonden met betrekking tot casemanagement. In de formulering van de visie is een aantal aspecten meegenomen: ontwikkelingen van buitenaf die van invloed zijn op de inrichting van casernanagement, ontwikkelingen intern die van invloed zijn; de randvoorwaarden waaraan moet worden voldaan om casemanagement goed te kunneninvoeren; de interne ondersteuning die een casemanager nodig heeft om zijn/haar taken goed te kunnen uitvoeren
Raartabijlaga nummer rss In de bijeenkomsten in het kader van visieontwikkeling casemanagement werd casema nagement als uitgangspunt onderschreven. Duidelijk is dat de casemanager het aanspreekpunt voor de klant is binnen de dienst WZI, zowel voor de uitkering als voor de sociale activering en de toeleiding naar werk Vanuit dat oogpunt is de casemanager een generalist. In de workshops is op dit punt een aantal maal het voorbeeld van de relatie huisarts-specialist genoemd. De huisarts is het eerste aanspreekpunt voor de klant en schakelt een specialist in als dat nodig is en op het terrein waarvan de generalistische huisarts denkt dat het nodig is, vanuit zijn diagnose. De casemanager voert de regie op de klant, en is verantwoordelijk voor de claimbeoordeling en heeft in dat kader een relatie met het CWI. Daarnaast draagt de casemanager er zorg voor dat de klant op traject gezet wordt. De casemanager heeft dus een relatie met de uitvoerder van het traject: een instelling of een reintegratiebedrijf. Kortom, de casemanager is verantwoordelijk voor de interne en externe dienstverlening van de klant en de coordinatie daarvan. Het model dat aldus ontstaat wordt door Divosa het netwerkmodel genoemd. Voor de casemanager worden in deze visie de volgende taken onderscheiden: I de casemanager voert de regie op de klant, is verantwoordelijk voor de claimbeoordeling en zet klanten op traject richting werk, zorg of sociale activering. Voor het neerleggen van deze taken bij de casemanager is het van wezenlijk belang dat er een goede ondersteuning wordt ingeregeld. Hierop wordt verderop teruggekomen; 2 de casemanager is een generalist. Hierbij is het belangrijk dat een casemanager kennis heeft van zowel (on-)rechtmatigheidsaspecten als doelmatighejdsaspecten; 3 decasemanageris hetaanspreekpunt voorde klant; 4 de casemanager heeft contacten met CWI en reintegratiebedrijf over een klant. Het uitgangspunt voorde casemanager in het netwerkmodel is de output van het CWk voor de uitkering is dat de gegevensset die in het CWI wordt uitgevraagd, voor de doelmatigheid is dat de kwint (kwalitatieve Intake). De kwint bevat de inschatting van de afstand tot de arbeidsmarkt, zoals die door het CWI wordt opgesteld en geeft een overzicht van kansen en (on)mogelijkheden voor een traject naar werk voor een client. De casemanager moet in elk geval over voldoende informatie beschikken om een traject voor de klant te kunnen uitzetten, het trajectplan kan dan worden opgesteld dooreen reintegratiebedrijf. Het remtegratieplan kan vervolgens weer gebruikt worden door de casemanager om de vooruitgang van het traject te volgen. De belangrijkste taak van de casernanager tijdens het traject is het monitoren en dus minder van de inhoud van het traject. Aan het einde van het traject evalueert de casemanager het traject. De inrichting van een organisatievorm met casemanagement gaat gepaard met de inrichting van de ondersteunende taken. Het gaat om taken als uitkeringsbere-
aaadabillage nummer rss keningen en kwaliteitsborging Voor zaken rond bijvoorbeeld inkomensondersteuning en Wvg schakelt een casemanager een specialist in op dat terrein. 5 Financiele gevolgen en risico s De invoering van casemanagement heeft gevolgen voor de processen binnen de dienst WZI. De functie-inhoud van medewerkers verbreedt. Tegelijkertijd wordt aansluiting gezocht bij ontwikkelingen rond de vorming van het CWI in Eindhoven, de invoering van het inlichtingenbureau en de inzet van nieuwe ICT-systemen, om een goede ondersteuning voor het proces te verzorgen. Het inlichtingenbureau is een systeem waarbij signalen vanuit de belastingdienst binnenkomen op basis van vergelijking van gegevens van klanten van de dienst WZI met de gegevens die bij de belastingdienst bekend zijn. Doordat er verschillende ontwikkelingen tegelijkertijd spelen is een ruim tijdspad uitgezet voor de invoering van casernanagernent. De implementatie zal op I april 2002 afgerond zijn. De invoering van casemanagement wordt vanuit het Rijk gefaciliteerd met het instellen van een subsidieregeling voor de invoering van Âńasemanagernent. Deze regeling is gekoppeld aan de afspraken tussen de minister van 5ociale Zaken en Werkgelegenheid en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, de zogenaamde Agenda voor de 1oe komst. De subsidieregeling zal naar verwachting in augustus bekend worden gemaakt Bij het schrijven van deze nota is de inhoud van de defrnitieve regeling nog niet bekend. Personele consequenties. Bij de raming van de financiele aspecten van de invoering van casemanagement is uitgegaan van de realisatie van de sluitende aanpak van het zittend bestand ultimo 2002. Deze sluitende aanpak dient te worden gerealiseerd als gevolg van de Agenda voor de Toekomst. De invoering van casemanagement en de sluitende aanpak voor het zittend bestand heeft tot gevolg dat de productie van zwaartepunt zal verschuiven. De taken rond de rechtmatigheid van de uitkering kunnen, onder meer door de komst van het inlichtingenbureau, doelgerichter worden ingezet. Daartegenover staat een verzwaring van de accenten op activiteiten met betrekking tot de doelmatigheid van de uitkering. Tabel 1 geeft een overzicht van de verwacht de ontwikkeling (ligt voor u ter inzage). Als gevolg van de Agenda van de Toekomst dienen in 2002 met alle klanten gesprekken te worden gevoerd. In deze gesprekken dient aan de klant een passend aanbod van werk en/of zorgproducten gedaan te worden. Deze inspanning moeten leiden tot een bestandsdaling van 1096 per jaar in de periode 2001-200rk
Raadsailtage nummer rss ++ Op basis van de normtijden uit het normtildenonderzoek dat bij de dienst WZI heeft plaatsgevonden is op dit moment binnen de sector W5rl een formatie van 65,2 forrnatieplaatsen beschikbaar voor de uitvoering van producten, zoals in tabel I zijn opgenomen Tabel 2 geeft een overzicht van de inzet van formatie op de verschillende producten lligt voor u ter inzage). In de huidige formatie van 65 2 formatieplaatsen is een aantal van 7 formatieplaatsen opgenomen die vanuit het normtijdenonderzoek vrij vielen, maar die in het kader van de verbreding van de doelmatigheid structureei nodig zijn voor de formatie van de dienst WZI. In het kader van de besluitvorming over het dossier normtijdenonderzoek heeft de raad besloten de inzet van deze 7 formatieplaatsen structureel te regelen. In het kader van de Voorjaars nota is deze extra formatie abusievelijk niet meegenomen in de beslispunten Vandaar dat ook voor deze structurele uitbreiding van de huidige formatie via dit dossier nog besluitvorming wordt gevraagd. Uit de tabel blijkt dat als gevolg van het normtijdenonderzoek in 2002 en in 2003 ieder jaar 4,5 formatieplaatsen formatie minder beschikbaar is als gevolg van de correcties uit het normtijdenonderzoek. In totaal is er vanaf 2003 ten opzichte van de huidige situatie g formatieplaatsen minder beschikbaar om de taken uit te voeren. In 2002 bedraagt de benodigde formatie 72,8 formatieplaatsen. Ten opzichte van 2001 kan deze stijging verklaard worden uit de verwachte daling van het bestand en de intensivering van activiteiten met betrekking tot sociale activering en arbeidstoeleiding. Zie hiervoor ook tabel 1. De aan de uitkeringsverzorging gerelateerde diensten vertonen een lichte daling, het aantal trajecten daarentegen vertoont bijna een verdubbeling ten opzichte van 2001 en de eerdere raming voor 2002. Na 2002 zal de benodigde formatie weer dalen als gevolg van de daling in het bestand. Zowel de dienstverlening rond de uitkering als de dienstverlening rond arbeidstoeleiding en zorg zal dalen in volume. Voor de jaren 2002 t/m 2004 is steeds extra formatie nodig ten opzichte van eerdere besluiten omtrent de beschikbare formatie. De verwachting is dat de totale extra personele kosten die gemoeid zijn met casemanagement, gefinancierd kunnen worden uit de subsidieregeling die het Rijk voornemens is in te voeren ten behoeve van de invoering van casemanagement. Hoewel de subsidieregeling nog niet bekend is gemaakt, is de verwachting dat de financiele middelen die uit de regeling voortvloeien voldoende zijn om de extra kosten van de invoering van casemanagement in de periode van 2001-2004 te financieren. Wij willen u voorstellen om de directeur van de dienst WZI te mandateren tot het inzetten van de uit de subsidieregeling casemanagement vloeiende middelen.
Reedebij inge nummer rss De directeur van de dienst WZI streeft er naar om vanaf 2005 de uitvoenng van taken in het kader van casemanagement binnen de formatie op te lossen. Overige kosten. Naast structurele kosten voor de inzet van personeel zijn aan de invoering van casemanagement ook incidentele kosten verbonden. Het gaat hier om: I productieverlies als gevolg van scholing; 2 productieverlies als gevolg van deelname aan werkgroepen; 3 communicatiekosten; 4 hel pdesk; 5 scholingskosten; 6 advies- en begeleidingskosten. Inzet van ondersteunende afdelingen en management wordt niet meegenomen, er van uitgaande dat deze ondersteuning tot de reguliere taken van deze afdeling hoort. ad I In het implementatietraject zullen in totaal78 medewerkers van de dienst WZI geschoold worden voor de functie van casemanager. In totaal zal elke aanstaande casemanager 5 dagen scholing volgen (40 uur). In de reguliere forrnatie is voor elke deelnemer 20 uur beschikbaar, wat inhoudt dat voor de resterende 20 uur per medewerker aanvullende financiering gevonden moet worden. In totaal is het productieverlieste waarderen als 78 medewerkers x 20 uur = 1.560 uur (= 1,5 formatieplaats). Tegen een tarief van f 106 000,ÃćâĆňâĂİ (648 100 70) bedragen de kosten f 159.000,ÃćâĆňâĂİ (6 72.151,05). ad 2 Het implementatieplan van casernanagernent voorziet in de inrichting van vijf werkgroepen met ieder zeven deelnemers. Naar verwachting zullen de werkgroepleden gedurende 17 weken 4 uur per week activiteiten verrichten in het kader van de implementatie. In totaal betekent dit 17 weken x 5 werkgroepen x 7 deelnemers x 4 uur per week per persoon een extra inzet van 2.380 uur. Dit komt overeen met 2,0 forrnatieplaatsen. Tegen de kosten van f 106 000,ÃćâĆňâĂİ (6 48 100 70) per formatieplaats bedragen de kosten voor deelname aan werkgroepen f 212.000,ÃćâĆňâĂİ (6 96.201,41). ad 3 De kosten van communicatie worden geraamd op f 50.000,ÃćâĆňâĂİ (6 22.689,01). Deze kosten bestaan met name uit de inzet van medewerkers en het vervaardigen van informatiemateriaal, zowel intern als extern gericht. ad 4 Er wordt een voltijds helpdesk ingesteld voor de periode van een halfjaar. Kosten: f 106.000,ÃćâĆňâĂİ (6 48.100,70). ad 5 De scholingskosten bedragen naar verwachting f 100000,-(64537802). Dit is gebaseerd op de verwachting dat de medewerkers in vijf groepen 10 dagdelen opleiding aangeboden krijgen (zie ad I). Een dagdeel scholing kosten ongeveer f 2.000,ÃćâĆňâĂİ (6907,56).
Aeedenijlege nummer rss ad 6 De implementatie van casemanagement wordt begeleid door een extern bureau. De kosten van begeleiding en advies, die onder meer daaraan worden besteed bedragen f 150.000,ÃćâĆňâĂİ (8 68.067,03). De totale incidentele kosten gemoeid met de invoering van casemanagement bedragen naar verwachting f 777.000,ÃćâĆňâĂİ (C 352.587,23). Voorgesteld wordt om deze kosten te financieren uit de incidentele middelen die in het kader van de Voorjaarsnota aan de dienst WZI voor 2002 is toegekend voor de uitvoering van extra activiteiten in het kader van arbeidsactivering en somale activering. De totale reservering bedraagt f 2,0 miljoen (8 0,91 miljoen). Indien wordt ingestemd met dit voorstel resteert een bedrag van fl,2 miljoen (8 0,64 miljoen). Voor dit bedrag kunnen ongeveer 125 trajecten worden gefinancierd. 5amen met het werkdeel van het Fonds Werk en Inkomen, dat aan de gemeente Eindhoven wordt toegekend voor de inkoop van trajecten ten behoeve van haar klanten is dit voldoende voorde inkoop van extra trajecten om vorm te geven aan de sluitende aanpak. Omdat het bedrag van f 2.000.000,ÃćâĆňâĂİ (E 907.560,93) pas vanaf 1 januari 2002 beschikbaar zal zijn, zal de dienst WZI de kosten die in dit verband al gemaakt worden in 2001 zelf voorfinancieren. Zij beschikt daartoe over voldoende middelen. Per I januari 2002 zullen deze kosten alsnog ten laste gebracht worden van de incidentele middelen. 6 Overige gevolgen van de aanpak Niet van toepassing. 7 Resultaten van overleg /inspraak Bij de visieontwikkeling zijn de medewerkers van de dienst WZI betrokken geweest. De visie op casemanagement weerspiegelt daarmee zowel de ideeen van de medewerkers als van het M1. 8 Communicatie Over de invoering van casernanagement moet zowel intern als extern gecommuniceerd worden, zoals richting medewerkers, klanten en contractrelaties. De afdeling Communicatie van de dienst WZI heeft hierin een rol. 9 Advisering raadscommissie(s) De commissie voor sociale en economische zaken hebben wij over dit voorstel gehoord. Haar positief advies ligt voor u ter inzage. De meerderheid in de commissie stemt in met het voorstel. Een minderheid stemt niet in met het voorstel ten aanzien van de dekking. Een ontwerpbesluit bieden wij u hierbij ter vaststelling aan.
Asadsbijlage nummer rss M 4 Burgemeester en wethouders van Eindhoven, R. Welschen, burgemeester. C. Tettero, secretaris.
Raadabij lage nummer ras Besl tzit De raad van de gemeente Eindhoven; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders van 11 september 2001, nr. 155; gelet op het advies van de commissie voor sociale en economische zaken; besluit: I kennis te nemen van de invoering van casemanagement bij de dienst Werk, Zorg en Inkomen; 2 akkoord te gaan met het toekennen van zeven formatie plaatsen structurele formatie aan de dienst Werk, Zorg en Inkomen ten behoeve van de verbreding van taken met betrekking tot doelmatigheid van de uitkering; 3 akkoord te gaan met de financiering van de meerkosten van de uitvoering taken als gevolg van de invoering van casemanagement uit de gelden die voortvloeien uit de subsidieregeling van het Rijk in de jaren 2002-2004; 4 het college van burgemeester en wethouders te verzoeken de directeur van dienst Werk, Zorg en Inkomen te mandateren om de middelen, voortvloeiend uit de aanstaande subsidieregeling casemanagement, in te zetten voor de uitvoeringskosten voor casemanagement. Deze middelen gelden als maximaal beschikbare middelen om deformatie uit te breiden voor de invoering van casernanagernent; 5 akkoord te gaan met het financieren van de incidentele kosten voorde invoering van casemanagement uit de incidentele middelen van f 2,0 miljoen (E 0,91 miljoenl die in het Beleidsplan 2002-2005 zijn opgenomen. De kosten gemaakt in 2001 zal de dienst Werk, Zorg en Inkomen zelf voorfinancieren; 6 de meerjarenbegroting 2002-2005 hierop aan te passen. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van 24 september 2001. R. Welschen, voorzitter. C. Tetteroo, secretaris. B599012740