Leiderschapsprogramma CALL Vier wegen naar authentiek en verantwoord leiderschap
Leiderschapsprogramma CALL Onder de druk van de eisen van deze tijd hebben veel leiders zich een soort harnas aangemeten. Hierdoor staan zij niet echt in contact met zichzelf en hun omgeving. Op persoonlijk niveau kan dit harnas bestaan uit een gebrek aan zelfkennis, angst om echt te vertrouwen op eigen inzichten of het vasthouden aan overtuigingen die belemmerend werken. Op collectief niveau wordt het harnas ervaren door de toenemende druk op kortetermijnresultaten in een complexe omgeving en de uitdaging om ook op langere termijn vitaal te blijven en maatschappelijk verantwoord te blijven produceren. 2 3
De tijd is rijp dat ieder van ons zich diep in de ogen kijkt en zich afvraagt of dit het leven is dat wij willen leiden. Leven wij echt vanuit onze innerlijke kracht en geven wij de wereld het beste wat wij te bieden hebben? De grote uitdaging is om het leiderschap over ons eigen leven weer te herinneren en te hernemen. Leiderschap komt tot bloei bij ieder die uit het harnas breekt en zijn potentie ontwikkelt en zijn wezenlijke roeping ( calling ) volgt. Leiders zijn de mensen die de ruimte creëren en de condities scheppen waarin nieuwe gewenste realiteiten kunnen ontstaan. De leiders stellen de mensen in hun omgeving optimaal in staat om het beste van zichzelf te geven. De wereld heeft dringend behoefte aan meer van deze leiders. De sleutel om dit tot stand te brengen zit in leiders zelf. CALL biedt de gelegenheid om die sleutel te vinden. CALL: Community for Authentic Leadership and Learning Twynstra Gudde Managers en Adviseurs ontwikkelde de afgelopen jaren een internationaal leiderschapsprogramma voor de top van het bedrijfsleven, de wetenschap en de overheid. De Community for Authentic Leadership and Learning (CALL) is in 2001 opgericht om leiders uit te dagen zich verder te ontwikkelen tot meer authentiek, verantwoord en succesvol leiderschap van zichzelf, organisaties, en uiteindelijk, de wereld. Elk jaar vormen wij een mooie groep van max. 18 leiders. Het CALL-programma is gebaseerd op een holistische en integrale visie op de ontwikkeling van leiders, teams en organisaties. Deze visie ontwikkelt zich voortdurend verder op basis van de ervaringen van de deelnemers aan CALL. In de CALL-filosofie wordt de uitdaging van het leiderschap gezien als een reis, waarin mensen met vallen en opstaan leren zich op vier universele dimensies verder te ontwikkelen. 4 5
De spirituele weg Bij de spirituele weg gaat het om inspiratie, intuïtie en bezieling. Het is de toegang tot intuïtief gevoelde wijsheid. De spirituele dimensie heeft betrekking op roeping ( calling ), een aspect dat verder gaat dan de begrenzingen van het ego. De ervaring leert dat deelnemers gaandeweg het programma steeds meer het belang gaan inzien van bezieling en inspiratie. Ook de link met de (professionele) omgeving wordt helder. Door het bewustzijn van de spirituele dimensie te ontwikkelen, ontstaat een toenemend gevoel van aanwezigheid in het hier en nu en creëren wij als het ware een innerlijk kompas om op te koersen. Er ontstaat meer inzicht in het doel van ons leiderschap en de eigen unieke bijdrage aan onze omgeving. Dit maakt het mogelijk steeds beter te luisteren naar en gebruik te maken van onze intuïtie. Centrale vragen in dit kader zijn: - wat inspireert mij en hoe verbind ik mij met het doel waar de organisatie voor staat? - hoe inspireer ik mensen en schep ik de voorwaarden om leiderschap op alle niveaus in de organisatie te laten ontstaan en het beste van onszelf te geven? - wat is mijn calling en hoe kan ik daar trouw aan blijven, ook wanneer er van zoveel kanten druk op mij wordt uitgeoefend? Inspiratie, intuïtie en bezieling 6 7
De mentale weg Bij de mentale weg gaat het om het vermogen om de werkelijkheid steeds weer met nieuwe ogen te bekijken en onderliggende patronen te ontdekken in een snel veranderende wereld. Het ontwikkelen langs de mentale dimensie draagt bij aan een heldere en open manier van denken, zonder vooroordelen en oordelen over onszelf en anderen. Het ondersteunt ons bij het vergaren van kennis en wijsheid uit onze ervaringen en het creëren van een eigen visie die aansluit bij het DNA van de organisatie die wij leiden. Vragen waaraan gewerkt wordt zijn: - hoe ga ik effectief om met snelheid en chaos in mijn omgeving, zowel zakelijk als privé? - hoe creëer ik een context waarbij er optimaal gebruik wordt gemaakt van de collectieve intelligentie in de organisatie? - hoe stimuleer ik innovatie en creëer ik optimale condities voor co-creatie en ondernemerschap in ons bedrijf? Een heldere open manier van denken CALL biedt iedereen de mogelijkheid een brede visie te ontwikkelen op de wereld en je eigen organisatie. Ik heb geleerd hoe belangrijk het is om werkelijk naar elkaar te luisteren. Bert Keijts, Directeur-Generaal Rijkswaterstaat, Ministerie van Verkeer en Waterstaat 8 9
De emotionele weg De emotionele weg staat voor onze mogelijkheid om in verbinding te staan met wat wij voelen, mede - levend te zijn en van daaruit duurzame relaties aan te gaan met de omgeving waarin wij werken en leven. Het ontwikkelen van deze dimensie betekent dat wij ons bevrijden van beperkende emoties die ons onnodig belasten en beter gebruik kunnen maken van de verschillen tussen mensen. Emotionele ontwikkeling is een voorwaarde om een organisatie vanuit ons hart en onze eigen kracht te kunnen leiden. Vragen die hierbij aan de orde komen zijn: - hoe kan ik meer samenwerking en synergie creëren tussen de verschillende mensen in mijn team en de onderdelen van mijn organisatie? - hoe kan ik beter in verbinding zijn met mijn gevoel en van daaruit duurzame en diepgaande relaties ontwikkelen? - hoe kan ik effectiever gebruik maken van netwerken in mijn omgeving? Bevrijding van beperkende emoties 10 11
De fysieke weg De fysieke weg heeft betrekking op de materiële werkelijkheid waarin wij leven en werken. De ontwikkeling langs de fysieke weg betekent onder meer dat wij met meer respect omgaan met het huis waarin wij wonen: ons lichaam en de aarde waarop wij leven. Het representeert ook de wijze waarop wij in staat zijn om praktisch vorm te geven aan wat wij willen waarmaken in de wereld. De meeste leiders staan in hun dagelijkse praktijk onder grote druk. Hun omgeving heeft hoge verwachtingen van hen en het lichaam is de plek waar spanningen en stress zich ophopen. Op die manier kan uiteindelijk letterlijk een gepantserd lichaam of harnas ontstaan. De fysieke weg houdt in dat wij leren: - meer aanwezig te zijn in het lichaam en de verbinding te ervaren tussen denken, voelen en zijn - ontspannen en duurzaam resultaten te behalen - meer respectvol omgaan met de context waarin wij leven en werken. Met respect omgaan met ons lichaam en de aarde Een samenhangend geheel De vier wegen bij elkaar vormen één samenhangend geheel van bewustzijn van de mens en onze ontwikkeling daarin. Daarbij gaat het ook om de balans tussen de vier wegen. Als de ontwikkeling langs één weg ontbreekt of onvoldoende is ontwikkeld, heeft dit invloed op de andere drie dimensies en daarmee op de effectiviteit van het leiderschap. 12 13
CALL: Een ontdekkingsreis CALL is dus geen traditionele training, maar eerder een soort ontdekkingsreis. Een reis naar nieuwe gewenste realiteiten, onverwachte mogelijkheden en best practices die wérken in de praktijk. Ieder jaar nemen 14 tot 18 reizigers deel aan de ontdekkingstocht. Zij hebben allemaal uitgebreide ervaring in leidinggeven en worden door de top van hun bedrijf gezien als mensen die belangrijk zijn voor het vormgeven van de toekomst. De groep is homogeen qua ervaringsniveau maar zeer divers wat de bedrijfscultuur, leeftijd en achtergrond betreft. Ook de verdeling man/vrouw is evenwichtiger dan in veel traditionele programma s. 15
Vier niveaus Een belangrijke kracht van het CALL-programma is gelegen in de integratie van de persoonlijke weg, het leren in het netwerk en de inbedding in de eigen organisatie. Er vindt niet alleen langs de vier wegen een ontwikkeling plaats, maar ook op vier niveaus: individueel, binnen een groep, binnen de eigen organisatie en uiteindelijk binnen in het bredere kader van de samenleving. Op persoonlijk niveau Be the change you want to realise in the world. Ghandi CALL betekende voor mij vooral, naast alle cognitieve hoogtepunten, een ontmoeting met mezelf als LEIDER. CALL gaf mij de kans om een diepe verbinding te maken met mijn innerlijk leiderschap en de manifestatie van het LEIDER zijn. Zeker niet in de laatste plaats gaf CALL mij vriendschap voor het leven. Jeannette van den Ingh van Wijk, algemeen directeur Glasgroep Spliet & de Waal Buchsbaum b.v., organisatie/personal coach Op persoonlijk niveau Alle deelnemers worden uitgedaagd om de weg naar binnen te gaan en opnieuw naar hun innerlijke stem te luisteren. Zij krijgen de opdracht om persoonlijke ontwikkelingsvragen te formuleren aan de hand van een speciaal voor CALL ontwikkelde zelfdiagnose langs de vier wegen. Bij de aanvang van het programma vindt een diepgaand intakegesprek plaats met twee ervaren begeleiders van het programma. In het gesprek wordt samen gezocht naar de specifieke uitdagingen en ontwikkelmogelijkheden van de deelnemer. Op basis van deze eerste kennismaking krijgt elke deelnemer een persoonlijke coach toegewezen, met wie hij/zij gedurende het cursusjaar vijf individuele gesprekken voert. Alle CALL-coaches hebben ervaring als leidinggevende en/of in het coachen van leidinggevenden op topniveau in een internationale context. Zij zijn met hart en ziel betrokken bij de verdere ontwikkeling van de deelnemers. en beeldend kunstenaar 16 17
Op groepsniveau Op organisatieniveau Op groepsniveau Ook het groepsprogramma is zodanig ingericht dat er gewerkt wordt langs de vier wegen van (leiderschaps) ontwikkeling. Tijdens iedere groepsmodule werken wij met een ervaren groep van gastsprekers en ervaringsdeskundigen uit binnen- en buitenland. Zij baseren hun inzichten op uitgebreide wetenschappelijke kennis, levenservaring en inzicht in de uitdagingen van het leiderschap in verschillende culturele contexten. De gastsprekers voor het programma selecteren wij passend bij de specifieke (leiderschaps-) opgave van deze tijd. Naast de gastsprekers, nodigen wij ook ervaringsdeskundigen uit. Ook fysiek worden de CALL- reizigers uitgedaagd om hun grenzen te verleggen. Onder leiding van een Taoleraar, leren deelnemers hun lichaam weer te bewonen, optimaal te verzorgen en meer bewust aanwezig te zijn in het hier en nu. De deelnemers komen hierdoor in contact met hun diepere waarden en leren van daaruit verbinding te leggen met anderen. Dit uit zich in een meer ontspannen en charismatische uitstraling met meer impact op en verbinding met de omgeving. Op organisatieniveau Zowel in de coachingsgesprekken als tijdens de groepssessies krijgen de deelnemers voortdurend de gelegenheid om persoonlijke en zakelijke vraagstukken uit de eigen organisatie in te brengen. Zij kunnen daar bijvoorbeeld in een klein gezelschap aan werken met de gastspreker die een hele dag in hun midden is. Ook worden regelmatig leiders uitgenodigd die vanuit hun eigen ervaring vertellen over dilemma s in de praktijk en hoe zij daar zelf mee zijn omgegaan. De uitwisseling van ervaringen met collega s uit een andere organisatiecontext wordt door de deelnemers als zeer waardevol ervaren. 18 19
Op wereldniveau Op wereldniveau CALL daagt leiders uit om een verschil te maken als persoon en samen als community in de wereld van vandaag en morgen. De deelnemers onderhouden na afloop een actief netwerk en ontmoeten elkaar regelmatig rondom wezenlijke issues die spelen. 20 21
Volgens de ervaringen en getuigenissen van deelnemers bieden het programma en het netwerk van CALL hen een omgeving waarin zij hun innerlijke kracht en kwaliteiten hebben leren kennen en praktische mogelijkheden hebben ontwikkeld om dit in de dagelijkse praktijk vorm te geven. Wat brengt CALL de deelnemers Zij hebben als het ware een innerlijk kompas ontwikkeld om op te varen in deze uitdagende tijd van snelle en grote veranderingen. 23
Intensieve dialoog met verschillende inspirerende internationale gasten leerden me de wereld met andere ogen bekijken. Onvergetelijk. Ik had het voor geen goud willen missen. Vice president internal audit, Ahold Jos H. Motzheim Persoonlijke ontwikkeling is een absolute voorwaarde voor authentiek en verantwo ord leiderschap De kernvraag is uiteraard: Wat is er wezenlijk anders De leider als persoon De leider in teams De leider van organisaties nadat het CALL-programma doorlopen is? De leider: De leider is in staat om: De leider kan: De afgelopen jaren constateerden leidinggevenden - weet wat hem of haar inspireert en wat zijn eigen - teamleden dienstbaar te laten zijn aan een groter - een helder en gedragen beeld creëren over wie de tijdens en na hun deelname aan CALL, daadwerkelijke unieke bijdrage is (spirituele weg). geheel op basis van ieders unieke bijdrage organisatie wil zijn (identiteit) en hoe de organisatie veranderingen op de volgende punten: - kan met nieuwe ogen kijken en creëren (mentale - een dialoog te leiden waarin vernieuwing en meer- in de ogen van stakeholders en medewerkers wordt dimensie) waarde gecreëerd worden gezien (imago) - is in verbinding met zijn/haar gevoel en kan van daaruit - optimaal gebruik te maken van verschillen in het team - condities voor anderen creëren om te groeien en verbinding leggen met anderen (emotionele dimensie) (sekse, cultuur, leeftijd) en de onderlinge relaties leiderschap te nemen - heeft respect voor lijf en leven (fysieke dimensie). - een context te creëren waarin excellente resultaten - op mensen vertrouwen en kan een context creëren kunnen worden bereikt. waarin mensen optimaal samenwerken - een goede balans creëren tussen korte en lange termijnresultaten. 24 25
Na afloop van het programma: - weten de deelnemers op een diep niveau wat het beste is dat zij te bieden hebben in hun leiderschap - zijn de deelnemers meer in balans en beter in staat om adequaat in te spelen op complexe vraagstukken en het coachend leiden van mensen - hebben de deelnemers een netwerk te onderhouden waarin zij elkaar kunnen aanspreken bij alle uitdagingen die zij in de praktijk tegen komen - hebben de deelnemers kennis gemaakt met op ervaring gebaseerde inzichten, die hen daadwerkelijk helpen in het leiden van mensen en organisaties. Call prepares you to become extraordinary leaders Margaret Wheatley Wat CALL mij vooral gebracht heeft is een veel beter inzicht in leiderschap, en vooral in de kracht die er van mij uit kan gaan als ik authentiek, Voor meer informatie over CALL - Raadpleeg onze website: www.twynstragudde.nl - Aleida Meijerink, senior partner leiderschapsontwikkeling, ami@tg.nl of 06-53730136. eerlijk en volkomen in evenwicht ben! Dat laatste is bovendien een prachtgevoel! Bauke Oudega, Faculteitsbestuurder, Vrije Universiteit te Amsterdam 26 27
Samen met onze opdrachtgevers komen tot nieuwe antwoorden op vragen, tot het creëren van kansen. Dat betekent goed luisteren, durven doorvragen en kritisch blijven. Eigenschappen die onze adviseurs en managers kenmerken. Zodat u de juiste strategische keuzes kunt maken. Resultaat: een andere, verfrissende kijk op uw vraagstuk, met oplossingen die echt werken. Onze mensen staan u terzijde. Twynstra Gudde staat erachter. Twynstra Gudde Stationsplein 1 3818 LE Amersfoort Postbus 907 3800 AX Amersfoort Tel 033 4677777 www.twynstragudde.nl 2938