Tevredenheidsonderzoek VO Periode januari- oktober 2010 Utrecht, augustus 2011
Inleiding Het tevredenheidsonderzoek van de inspectie van het onderwijs vraagt scholen naar de beleving van kwaliteit, effectiviteit, tevredenheid en vertrouwen als het gaat om de schoolbezoeken en de werkwijze van de inspectie. Het onderzoek wordt uitgevoerd om de interne kwaliteitszorg te verbeteren. Om de tevredenheid van scholen over de schoolbezoeken te meten, heeft de inspectie scholen gevraagd een digitale vragenlijst in te vullen. De vragenlijst is geplaatst in het Internet School Dossier van de school. Scholen zijn hierop geattendeerd door middel van een e-mailbericht. Voor deze rapportage zijn scholen bevraagd die in de periode van januari tot oktober 2010 zijn bezocht. Het gaat in totaal om 223 scholen. De vragenlijst is ingevuld door 115 scholen (respons 5). 1
Resultaten Voorbereiding en uitvoering van het bezoek (n = 115) zeer ontevreden ontevreden tevreden zeer tevreden weet niet Bijdrage van het onderzoek aan de kwaliteitsontwikkeling van de school 57% 38% 1% De terugkoppeling van de bevindingen aan het eind van het bezoek 6% 4 48% 1% Openheid en wederzijds respect tijdens het contact met de inspecteur 3 6 Transparante wijze waarop de inspecteur(s) tot een oordeel is/zijn gekomen 10% 50% 37% Deskundigheid van de inspecteur(s) 1% 48% 50% Voorbereiding op het onderzoek door de inspecteur(s) 58% 3 Verhouding tussen geïnvesteerde tijd in het onderzoek en de opbrengst van het onderzoek 8% 6 28% Ruimte voor eigen inbreng tijdens het bezoek 57% 37% De duidelijkheid voorafgaand aan het bezoek over de selectie van de indicatoren waarop beoordeeld zou worden 1 57% 30% Duidelijkheid voorafgaand aan het bezoek over de inhoud en het doel 6 30% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Over de uitvoering van het onderzoek zijn scholen positief:over alle aspecten is 87% of meer van de scholen tevreden tot zeer tevreden. Op de aspecten Bijdrage van het onderzoek aan de kwaliteitsontwikkeling van de school, Openheid en wederzijds respect tijdens het contact met de inspecteur en Deskundigheid van de inspecteur is de score zelfs 9 of hoger. 2
Het rapport (n = 115) Zeer ontevreden Ontevreden Tevreden Zeer tevreden Weet niet Niet van toepassing De verwerking van uw commentaar op het conceptrapport 53% 1 3% 2 De juistheid van de bevindingen in het definitieve rapport 70% 21% 3% De onderbouwing van de bevindingen in het definitieve rapport 11% 71% 16% Het beeld dat het definitieve rapport geeft over de kwaliteit van de school 1 66% 19% De aansluiting van het definitieve rapport op het eindgesprek tijdens het bezoek 7% 63% 27% Scholen zijn positief over het rapport: op alle onderdelen is tussen de 85 en 91% van de scholen tevreden tot zeer tevreden. Enige uitzondering is de verwerking van het commentaar op het conceptrapport. Daar is echter sprake van een relatief groot percentage niet van toepassing. Als deze groep scholen buiten beschouwing wordt gelaten, komt de score van de resterende groepen scholen ook boven de 8 uit. 3
Het Bestuur (n =56) ja nee w eet niet Het bestuur heeft met onze school de resultaten van het bestuursgesprek besproken 91% 9% 0% Het Bestuur (n =115) Ja Nee Nee, nog geen rapport Weet niet Het bestuur heeft met onze school het rapport besproken 79% 1 3%3% De vraag over het bestuursgesprek is alleen gesteld aan scholen waarvan het bestuur een gesprek heeft gevoerd met de inspectie, dit is bij 56 scholen het geval. In de grafieken hierboven is te zien dat 9% van de scholen aangeeft dat het bestuur de resultaten van het bestuursgesprek niet bespreekt met de school. 1 van de scholen geeft aan dat het bestuur het rapport bespreekt met de school. Dit zijn belangrijke verbeterpunten in de samenwerking tussen besturen en scholen. 4
Verbeter-/prestatieafspraken (n =115) ja Er waren geen tekortkomingen maar ondanks dat heeft het bestuur verbeterafspraken gemaakt Nee Weet niet Zijn er naar aanleiding van het inspectiebezoek verbeter-/prestatieafspraken gemaakt? 50% 1 31% Verbeter-/prestatieafspraken (n =58) Helemaal mee oneens Oneens Eens Helemaal mee eens weet niet De gemaakte verbeter- /prestatieafspraken dragen bij tot een oplossing van de geconstateerde tekortkomingen 71% 19% De verbeter-/prestatieafspraken zijn helder geformuleerd 78% 1 3% De termijn waarop de verbeter- /prestatieafspraken gerealiseerd moeten zijn, is realistisch 10% 7 9% De verdiepingsvragen over de verbeter-/prestatieafspraken zijn alleen gesteld aan scholen waarmee verbeter-/prestatieafspraken zijn gemaakt. Dit zijn 58 scholen. Een ruime meerderheid van de scholen namelijk 90%, vindt dat de prestatie- /verbeterafspraken hebben bijgedragen aan het oplossen van de geconstateerde tekortkomingen. De termijn waarop de afspraken gerealiseerd moeten zijn, is volgens 83% van de scholen realistisch. 5
Algemene terugblik op het bezoek (n=115) Helemaal mee oneens Oneens Mee eens Helemaal mee eens Weet niet Voor het oordeel over de school maakt het niet uit welke inspecteur de school heeft bezocht 3% 23% 5 1 Voor het oordeel over de school maakt het volgens 59% van de scholen niet uit welke inspecteur de school heeft bezocht. 26% van de scholen is het hier niet mee eens en vindt dat het voor het oordeel over de school wel uitmaakt welke inspecteur de school bezoekt. 1 van de scholen heeft hierover geen mening. Resultaat bezoek (n = 115) ja nee nee,nog niet w eet niet/geen antw oord Heeft het afgelopen inspectiebezoek geleid tot een resultaat waar uw organisatie van profiteert? 79% 8% 9% De meeste scholen (79%) vinden dat het afgelopen inspectiebezoek heeft geleid tot een resultaat waar de school van profiteert, is het hier niet mee eens en 8% zegt dat ze er nu nog geen profijt van hebben. Scholen die zeggen profijt te hebben gehad van het inspectiebezoek, geven vaak aan dat de uitkomsten van het inspectiebezoek een bevestiging zijn van waar de school al mee bezig is. Andere opmerkingen zijn dat het inspectiebezoek een eye-opener is en een extra impuls geeft aan de kwaliteit. Scholen die geen (direct) resultaat zien naar aanleiding van het inspectiebezoek zijn over het algemeen wel tevreden over het inspectiebezoek. Een aantal scholen ziet tijdens het bezoek weinig ruimte voor dialoog en mist de meedenkende rol van de inspectie. 6
Toezichtlast (n =115) Toegenomen Gelijk gebleven Afgenomen Weet niet/geen antw oord De verantw oording naar ons bestuur is voor onze school in vergelijking met vorig schoolbezoek: 21% 6 3% 1 De toezichtlast als gevolg van het inspectiebezoek is voor onze school in vergelijking met vorige schoolbezoek: 23% 4 16% 16% De scholen is gevraagd een inschatting te maken van het aantal uren dat is besteed aan de voorbereidingsfase, de uitvoeringsfase en de rapportagefase. De voorbereidingsfase komt uit op een gemiddelde van 21 uur, de uitvoeringsfase op 12 uur en de rapportagefase op 7 uur. 61% procent van de scholen vindt dat de toezichtlast in vergelijking tot het vorige schoolbezoek gelijk is gebleven of is afgenomen. De verantwoording naar het eigen schoolbestuur vindt 6 van de scholen gelijk gebleven of afgenomen ten opzichte van het vorige schoolbezoek. Evaluatie werkwijze van de inspectie (n = 115) Zeer ontevreden Ontevreden Tevreden Zeer tevreden Weet niet De kennis van de inspectie over de onderwijspraktijk 58% 36% De meerwaarde van de inspectie voor de kwaliteit van het onderwijs in de sector 6% 70% 20% De wijze waarop de inspectie haar oordeel op de leerresultaten bepaalt 21% 67% 7% 3% De wijze waarop de inspectie inhoud geeft aan het risicogerichte toezicht 6% 68% 17% 8% De manier waarop de inspectie over haar werkwijze communiceert 6% 7 2 Het nakomen van afspraken door de inspectie 67% 2 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100 % Over het algemeen zijn scholen vaak tevreden tot zeer tevreden over de werkwijze van de inspectie. Scholen zijn echter opvallend vaak ontevreden over de wijze waarop de inspectie haar oordeel op de leerresultaten bepaalt (in 23% van de gevallen). Rapportcijfer Scholen mochten voor het gehele inspectieonderzoek een cijfer geven. Het gemiddelde cijfer is een 7,5. 7
Conclusie en verbeterpunten De algemene conclusie is dat scholen in het Voortgezet onderwijs over het algemeen tevreden tot zeer tevreden zijn over het schoolbezoek en de werkwijze van de inspectie. Aspecten die hoog scoren zijn de deskundigheid van de inspecteurs en hun kennis van de onderwijspraktijk, de bijdrage die het inspectietoezicht levert aan de kwaliteitsontwikkeling van de individuele school en de sector als geheel, en de communicatie door de inspectie over het doel en de werkwijze in het toezicht. Ook is belangrijk te vermelden dat meer dan driekwart van de scholen (79%) vindt dat het inspectiebezoek heeft geleid tot een resultaat waar de organisatie van profiteert. Punten die minder hoog scoren en die daarom de aandacht verdienen zijn de volgende. Het eerste betreft het verschil in oordeel tussen inspecteurs (voor het oordeel over de school maakt het volgens 27% van de scholen uit welke inspecteur de school heeft bezocht). Daarnaast zijn scholen minder tevreden over de wijze waarop de inspectie haar oordeel op de leerresultaten bepaalt, 21% is hierover zeer ontevreden tot ontevreden. Zoals in de inleiding is omschreven is de respons van dit tevredenheidonderzoek 52 %, waardoor de uitspraken met enige voorzichtigheid moeten worden geïnterpreteerd. De respons van dit jaar is lager dan van voorgaande jaren. Op dit moment wordt nagedacht over een manier om deze respons te verhogen of over het laten uitvoeren van een nonresponsonderzoek. 8