maart 2009 Nummer 1 Magazine Anne-Marie Rakhorst: 'certificeren meer dan checklistjes afwerken' Eerst orders dan testen Geen zee te diep
COLUMN prikkelend applaus aantal hartverwarmende reacties, waaruit wij kunnen concluderen dat u onze deskundigheid, betrouwbaarheid en expertise op hoge waarde schat. Wederom dank daarvoor. Het applaus hebben wij inmiddels intern met elkaar gedeeld. Certificaat voor Kiwa Overigens, recent bleek uit een onafhankelijk onderzoek dat Kiwa in 2009 ook nog eens tot de top 50 werkgevers van Nederland behoort, aldus CRF. Daarvoor kreeg Kiwa nu eens zelf een certificaat toegekend: Topwerkgever van Nederland 2009. Dat voelt als certificatie-instelling van de weeromstuit natuurlijk ook best aardig. Als je hard werkt en altijd flink je best doet, dan is het best aangenaam als dat af en toe wordt herkend en erkend. Natuurlijk gebeurt dat al via de veelal langjarige relatie met u als opdrachtgever of klant en de door u betaalde rekeningen. Maar als het daarbij blijft, is dat toch wel wat karig. We zijn bij Kiwa weliswaar niet allemaal artiesten, maar toch stelt elk mens een applausje op zijn tijd wel op prijs. En zo n applaus hebben wij de afgelopen weken van u mogen ontvangen! Het gespecialiseerde adviesbureau Effectory heeft eind 2008 voor Kiwa een onderzoek gedaan naar wat u van ons vindt. Via post en internet ontvingen wij ruim duizend reacties en vele extra opmerkingen. Wij zijn u daar om twee redenen zeer dankbaar voor. Allereerst: het algemene rapportcijfer dat wij van u mochten ontvangen was een 7,6. Dat is een zeer ruime voldoende volgens mijn meester van de lagere school en Kiwa bleek daarmee in Nederland vlak achter de dienstverleners-topdrie te zitten. We kregen ook een flink Begrijpelijkerwijs bestaat de neiging bij zulke resultaten enigszins tevreden achterover te leunen, maar u was tegen Effectory niet alleen tevreden over Kiwa, u was gelukkig ook kritisch. Dat is de tweede reden voor onze tevredenheid: u vertelt wat in uw ogen beter kan. We blijken namelijk niet altijd even snel met onze offertes, rapporten en facturen en we laten ook wel eens een steekje vallen in onze communicatie. Stuk voor stuk zaken die wij willen en moeten verbeteren om bij een volgend onderzoek op eenzelfde tevredenheid te mogen rekenen. Waar ik u dank voor uw positieve reacties, dank ik u misschien nog wel meer voor die kritische geluiden. Daar kunnen we immers ons voordeel mee doen. Zonder er iets aan af te doen, moet ik wel stellen dat bepaalde diensten gewoonweg tijd vergen. Soms kan het niet anders om onze zorgvuldigheid en Kiwa-kwaliteit te waarborgen. Echter, dat moeten we dan wel uitleggen en waar het kan, moet het beter. Over ruim een jaar zal Effectory u vragen of dat gelukt is. Ik beloof u dat wij er ondertussen binnen Kiwa alles aan zullen doen om processen leaner te maken en onze leadtimes te bekorten. We houden u immers graag allemaal duurzaam te vriend. Maar voor dit ene moment: nogmaals dank voor uw applaus! Paul Hesselink Algemeen directeur 2
Eerste vertaalbureaus gecertificeerd Eind vorig jaar heeft Kiwa de eerste twee certificaten uitgereikt aan vertaalbureaus in Nederland. Het Amstelveens Vertaalburo en Tekom streken met de eer. De bureaus werden in oktober 2008 door Kiwa geaudit ten behoeve van de certificering volgens de NEN-EN 15038-norm. Deze Europese NEN-norm heeft tot doel eisen te bepalen en definiëren voor de verlening van vertaaldiensten. De norm beschrijft aan welke eisen een aanbieder van vertaaldiensten moet voldoen met betrekking tot de inzet van mensen en middelen, kwaliteitszorg, projectbeheer, het contractuele kader en dienstverleningsprocedures. Meer informatie: monica.jobsen@kiwa.nl KIWA TRAINt rechercheurs Samenwerking met Vakgroep Restauratie Kiwa Training heeft in 2008 een tiental aanstormende rechercheurs ingewijd in de risico s van het gebruik van (aard)gas en elektriciteit. De maatwerkcursus van Kiwa is onderdeel van de op leiding Rechercheur Brandonderzoek van de politieacademie. Deelnemers doen kennis op over de constructies en wer kingprincipes van verschillende gas- en elektratoepassingen. Met deze kennis kunnen ze onder meer bij brand of vergiftiging vaststellen of een gastoestel of elektrisch apparaat de oorzaak is geweest. Per 1 januari voert Kiwa de Beoordelingsrichtlijn Erkend Restauratie Bouw bedrijf (ERB) 2009 uit. Deze BRL is van toepassing voor aannemers die gespecialiseerd zijn in het onderhoud van monumenten. Kiwa en de Vakgroep Restauratie, die zich al bijna dertig jaar inzet voor kwaliteitsborging, innovatie en het behoud van ambachtelijk restauratievakmanschap, hebben op 19 januari hun samenwerking officieel bekrachtigd door het tekenen van een contract. De leden van de Vakgroep nemen samen ongeveer tweederde van de restauratiebouwproductie in ons land voor hun rekening. Nieuwe service Kiwa educatie-certificatie Sinds 1 januari heeft Kiwa een nieuwe service genaamd Kiwa Educatie. Met deze afdeling speelt Kiwa in op de behoefte aan meer uniformiteit binnen de opleidingsbranche, met name op het gebied van regelgeving en richtlijnen. Kiwa bedient de educatiemarkt vanuit Goes. Kiwa heeft inmiddels twee certificeringstrajecten ontwikkeld: één voor onderwijsinstellingen die aan hun klanten willen laten zien dat ze goed werk leveren, en een ander keurmerk en certificeringstraject voor examenorganisaties. Tot nu toe was er weinig duidelijkheid op het gebied van certificering binnen onderwijsinstellingen en opleidingsinstituten. Veel individuele partijen hanteerden hun eigen regels en richtlijnen. Ook de partijen die examens opstellen en leveren, worden vanaf nu - zoals gezegd - bediend door Kiwa. Iets waar ook scholen en andere opleidingscentra weer voordeel bij hebben. Kenniscentrum Kiwa heeft op het gebied van educatie de nodige expertise in huis. Dit wordt versterkt door het feit dat Kiwa ook brede kennis heeft van uiteenlopende branches en markten. Door die combinatie is Kiwa in staat om op specifieke sectoren geënte certificatieschema's uit te voeren. Meer informatie: educatie@kiwa.nl 3
Anne-marie rakhorst over duurzaamheid en het nieuwe normeren 'Resultaatgericht certificeren is meer dan checklistjes afwerken' Ondernemer, schrijfster, veelgevraagd spreekster en geëngageerd milieuridder, deel uitmakend van de Raad van Advies van de Club van Rome. Anne-Marie Rakhorst is het allemaal. Zo leidt ze samen met haar partner Search Ingenieursbureau, werd ze in 2000 tot Zakenvrouw van het jaar gekozen en presenteerde ze eind vorig jaar haar tweede boek, De winst van duurzaam bouwen. Een gesprek over duurzaamheid, certificeren en de onontkoombare financiële crisis. Het lukt alleen als iedereen er de schouders onder zet. Anne-Marie Rakhorst: Duurzaamheid valt prima te certificeren. Rakhorst houdt niet van doemdenken en ziet overal kansen. Ook in de kredietcrisis, al spreekt ze niet van één, maar van drie crisissituaties. We hebben naast het kredietverhaal te maken met een klimaaten grondstoffencrisis. De vraag is hoe je daar als ondernemer op een slimme manier mee omgaat. Duurzaamheid wordt bijvoorbeeld een heel belangrijk thema, met alleen al een Nederlandse overheid die voor meer dan 40 miljard euro duurzaam gaat inkopen. Kijk hoe sommigen in de auto-industrie daarop inspelen en anderen achterblijven. Mitsubishi komt volgend jaar als enige met een elektrische auto, terwijl de kennis er al lang is bij alle fabrikanten. Daarmee zullen ze een voorsprong van jaren nemen. Wat je in internationaal perspectief ziet, is dat inspiratie belangrijk is. De volgende stap is dat het bedrijfsleven en de overheid de handen ineenslaan om de problemen op te lossen. De overheid gaat wereldwijd investeren in duurzaamheid. Het bedrijfsleven op zijn beurt moet goed kijken naar de maatschappelijke omgeving (klimaat- en grondstofcrisis, red.) waarin het functioneert. De ondernemingen die inspelen op die omgeving en investeren in kennis, innovatie en ontwikkeling van hun diensten en producten, doen het relatief goed. In duidelijke tegenstelling tot bedrijven die voor de kortetermijnwinst gaan. Rakhorst zette haar verhaal en haar pleidooi voor duurzaamheid het afgelopen jaar kracht bij door haar eigen kantoren in Heeswijk en Amsterdam te verbou- wen tot energieneutrale gebouwen en voorbeelden van de cradle-to-cradle-aanpak. Behoefte Duurzaamheid valt prima te certificeren, aldus Rakhorst. Wij werken op gebouwniveau bijvoorbeeld met GreenCalc, software voor het vergelijken van gebouwen op milieukwaliteit. Daarnaast is Breeam een uitstekend voorbeeld. Die standaard is de Dutch Green Building Council nu aan het vertalen naar de Nederlandse markt. Vooral omdat er behoefte is aan één goede internationale normering. De afkorting Breeam staat voor Building Research Establishment Environmental Assesment Method. De software werd ooit geïntroduceerd om duurzaam bouwen te stimuleren, maar wordt tegenwoordig vaak gebruikt om gebouwen te analyseren en verbeteren. Toch heeft ze ook commentaar op de huidige wijze van certificeren. Ik ben voor kaderscheppend en resultaatgericht certificeren in plaats van het afwerken van checklistjes. Dat laatste zie je bijvoorbeeld veel op het gebied van milieunormering, waardoor het systeem statisch en bureaucratisch wordt en voortschrijdende inzichten niet snel genoeg geïmplementeerd kunnen worden. Neem de houtkeurmerken. Alle subsidies zijn toesneden op FSC terwijl er niet genoeg FSC-hout beschikbaar is en de branche haar eigen keur heeft ontwikkeld dat nog beter en duurzamer is. Een ander voorbeeld: In onze eigen kantoorgebouwen hebben we binnenstedelijke 4
Anne-Marie Rakhorst: Ik hoop op certificering die gebaseerd is op de koplopers in de markt. windmolens toegepast, waarvan de opbrengst niet in de EPC-berekening kan worden ingevoerd. Dat past simpelweg niet in het softwarepakket! Volgens Rakhorst zou Kiwa een steentje bij kunnen dragen aan verandering. Kiwa heeft een enorme invloed op het tot stand komen van certificeringsmodellen. Veel normen geven allerlei verplichtingen op detailniveau in plaats van aandacht te hebben voor wat je nou echt wilt bereiken. Ik hoop op certificering die gebaseerd is op de koplopers in de markt. Nieuw boek Rakhorst sluit een nieuw boek niet uit. Niet als doel op zich, maar als middel tot laagdrempelige kennisoverdracht. Veel mensen weten gewoon nog niet genoeg over duurzaamheid. Neem de ambtenaren van een kleine gemeente die niet op de hoogte zijn van het feit dat er windmolens bestaan van maar 10 meter hoog die geen geluid maken. Daarnaast gaat het ook om de onderwijzers, de papa s en mama s die hun kinderen opvoeden. Ik wil graag meewerken aan een mooie, schone en duurzame wereld die onze en toekomstige generaties in hun levensbehoeften voorziet. Dat kan echter alleen als iedereen er de schouders onder zet. curriculum vitae 1988: Anne-Marie Rakhorst (1967) behaalt haar BBA aan de European University. Daarna geeft zij vier jaar lang leiding aan de Nederlandse vestiging van een Belgisch laboratorium. 1994: De start van haar eigen onderneming: Search Laboratorium in Heeswijk. Search groeit uit tot een internationaal opererend ingenieursbureau, laboratorium en opleidingsinstituut met een dienstenaanbod op het gebied van duurzame bouw, industrie, milieu, ruimtelijke inrichting, energie en water. 2000: Rakhorst wordt verkozen tot Zakenvrouw van het jaar. Ze is een veelgevraagd spreker voor congressen en evenementen waarbij maatschappelijk verantwoord ondernemen en duurzame ontwikkeling centraal staan. 2004: Op initiatief van Rakhorst en andere vooruitstrevende ondernemers wordt Made in Holland opgericht. Deze stichting stimuleert creatief en innovatief ondernemerschap in Nederland. 2007: Haar eerste boek verschijnt: Duurzaam ontwikkelen... een wereldkans. Behalve beschouwingen over duurzame ontwikkelingen geeft het boek tips om zelf de handen uit de mouwen te steken. Later dat jaar neemt Rakhorst het voortouw door de Nederlandse vertaling van Cradle to Cradle: Remaking the Way We Make Things op de markt te brengen. In dat boek pleiten de schrijvers Michael Braungart en William McDonough voor een afvalloze en zelfvoorzienende wereld. Meer informatie: www.searchbv.nl www.annemarierakhorst.nl www.duurzaamheid.nl 2008: Met De winst van duurzaam bouwen wil Rakhorst aantonen dat de bouw de basis kan leggen voor een schone, leefbare en duurzame toekomst. Daarnaast wordt ze gevraagd voor de Klimaatraad en de Raad van Advies van de Club van Rome. 5
Achter de schermen bij HTM Personenvervoer NV Alziende ogen Het veiligheidsgevoel van reizigers van HTM Personenvervoer NV (haagsche tram maatschappij) is de laatste jaren flink gestegen. Een van de verklaringen daarvoor is de camerabeveiliging op en rond de HTM-stations en haltegebieden. Met zo n 350 camera s houdt het bedrijf toezicht op 27 locaties vanuit één toezichtcentrale. Kiwa is die centrale momenteel aan het certificeren. Een vitaal onderdeel daarvan is al afgerond: de persoonscertificering van de 35 camera-observanten. Robert Snel gesproken Links Paul Peters en rechts Sector Hoofd Beveiliging Jan van de Burg. Ik moet nog wel met HTM checken of zijn naam goed geschreven is. De mens achter de lens. Daar draait het om in de persoonscertificering die alle observanten van HTM inmiddels met Kiwa hebben doorlopen. Cameraobservatie is een vak. Het moet je liggen en je moet er de nodige kennis en vaardigheden voor ontwikkelen, zegt Ron Sturrus, die door HTM werd ingehuurd om dit onderdeel van de beveiliging voor de vervoersorganisatie te realiseren. Je kunt mooie apparatuur hebben en een helder veiligheidsbeleid, maar de factor mens in dit geval de observanten is doorslaggevend. Constateringen van onveiligheid Een goede observant, zegt Sturrus, heeft kennis van wet- en regelgeving, kent het beleid en de doelstellingen van de opdrachtgever, kent z n apparatuur, kent de toezichtlocaties en heeft observatiekennis en -vaardigheden die hem of haar in staat stellen de voorof nafase van een mogelijk delict te herkennen. Ze moeten gedrag en signalen meteen kunnen herkennen en daar onmiddellijk op kunnen reageren, zowel in de bediening van de apparatuur als in het nemen van de juiste maatregelen. Daarbij gaat het niet om incidenten, want die willen we juist voor zijn, maar constateringen van onveiligheid. De gecertificeerde HTM-observanten, of toezichthouders, hebben voor al deze onderdelen een basisopleiding gehad die resulteerde in de uitreiking van het persoonscertificaat Vakbekwaamheid Camera Observant en een Persoonspas door Kiwa Certificatie & Keuringen. De hele veiligheidsketen Certificering van de observanten is nodig om te voldoen aan de Beoordelingsrichtlijn (BRL) Toezichtcentrale van het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CVV). De persoonscertificering is de eerste stap in de certificering volgens die BRL van de toezichtcentrale als geheel, zegt Kiwa-certificatiedeskundige Robert Snel. Een tweede belangrijke schakel in de veiligheidsketen waaraan de BRL aan- 6
nieuws Vervolgcursus HGT-opleiding Kiwa Training gaat voor Essent een cursus verzorgen die aansluit op de opleiding Hogere Gastechniek (HGT). De cursus zal in-company worden aangeboden aan medewerkers op het gebied van asset management, waarvan de meesten al in het bezit zijn van een diploma HGT. Als de cursus aanslaat, wordt hij opgenomen in een standaard op leidingsprogramma van Essent. dacht besteedt, is de kwaliteit van de organisatie die het camerasysteem exploiteert. HTM moet kunnen aantonen dat er helder beleid is afgesproken over het cameratoezicht en dat de taken en bevoegdheden met betrekking tot gebruik en opslag van de beelden in overeenstemming zijn met de geldende eisen. Zo mogen de beelden niet langer dan een bepaalde tijd worden bewaard. Ook moet HTM zorgen voor een adequaat uitvoeringsprotocol, zodat de observanten in alle situaties weten hoe te handelen. Camerabeveiliging is niet een kwestie van zomaar even wat camera s ophangen, vult Sturrus aan. Als je cameratoezicht effectief wilt toepassen en wilt voldoen aan de BRL, zoals HTM dat wil, moet je de hele beveiliging van je organisatie professionaliseren. De bedrijfsvoering moet transparant zijn en vastgelegd in duidelijke procedures en werkinstructies. Managementinformatie is essentieel om de toezichtprocessen te monitoren en het effect en de resultaten van cameratoezicht inzichtelijk te maken voor de opdrachtgever. Kiwa enige certificeerder Ontruimingsinstallaties Kiwa is de enige certificerende instelling in Nederland die bevoegd is om het certificatieschema Ontruimingsinstallaties van de Stichting SSQ (Safety, Security & Quality) uit te voeren. Kiwa houdt zich in die rol bezig met de inspectie en certificatie van ontrui mingsinstallaties volgens NEN 2575 en NEN 2654-2. Ontruiminginstallaties in gebouwen geven in noodsituaties een alarmsignaal af via een sirene of een ingesproken boodschap om mensen die zich binnen bevinden naar buiten te sturen. Bij de inspectie van zulke installaties meet Kiwa onder meer de spraakverstaanbaarheid. Het Cameratoezicht-certificaat is niet wettelijk verplicht. HTM, met bussen, trams, lightrail en besloten vervoer jaarlijks meer dan 133 miljoen reizigers op hun plaats van bestemming brengt, ziet certificering als een manier om zich te onderscheiden met een proactief veiligheidsbeleid. Meer informatie: www.kiwa.nl/cameraobservant robert.snel@kiwa.nl 7
Vastgoedbelegger Corio: Verplichting BGB-keurmerk zou welkom zijn Uit de brand Het bedrijf Corio, één van de grootste eigenaren van winkelcentra in Europa, heeft onlangs van Kiwa zijn eerste BGB-keurmerk in ontvangst genomen. Het keurmerk is uitgereikt voor één van de winkelcentra die Corio in Nederland bezit en is een bewijs van brandveilig gebruik gebouwen. Met het keurmerk zorgt Corio proactief voor de brandveiligheid van zijn eigen panden. Kiwa verwacht dat het BGB-keurmerk binnen vijf jaar niet meer weg te denken is uit de vastgoedbranche. Wat Corio betreft mag de overheid het keurmerk verplicht stellen. Het gebruiksbesluit legt de bewijslast op het gebied van brand volledig bij de gebouweigenaar. in het grijze gebied ligt tussen overheid (brandweer), gebouweigenaren en -beheerders, maar volledig is neergelegd bij eigenaren. De bewijslast is volledig bij de eigenaren komen te liggen, dus wij zijn gaan zoeken naar een oplossing om aan te tonen dat onze gebouwen inderdaad brandveilig zijn, zegt Eric Rieter, coördinator facility management bij Corio. Een welkom middel Bij wijze van verkenning heeft Corio daarom één winkelcentrum, De Aarhof in Alphen aan den Rijn, bij Kiwa aangemeld voor BGB-certificering. Dat is goed bevallen, zegt Rieter. Het BGB-keurmerk voegt duidelijk iets toe. De bekende sprinkler- en liftcertificaten hadden we al, maar dit keurmerk gaat breder en dieper in op die brandveiligheid. Ons centermanagement-concept is gebaseerd op schoon, heel en veilig en de BGB is een welkom middel om dat voor onze klanten te onderstrepen. Corio vindt dat de overheid het BGB-keurmerk verplicht moet stellen. Corio bezit een groot aantal winkelcentra in Nederland, Frankrijk, Italië, Spanje en Turkije en voert in die centra ook zelf het management. Veranderde wetgeving rond brandveiligheid in ons land heeft gebouweigenaren als Corio een veel grotere eigen verantwoordelijkheid gegeven. Eén van de concrete gevolgen van het in november 2008 ingevoerde Besluit brandveilig gebruik bouwwerken, beter bekend als het Gebruiksbesluit, is dat de verantwoordelijkheid voor brandveiligheid van gebouwen niet meer Ook wat Kiwa betreft mag het BGB-keurmerk een blijver worden in de vastgoedbranche, zegt certificatie- en veiligheidsdeskundige Peter Voshol: Er zijn wel andere instrumenten om binnen je organisatie de brandveiligheid af te dekken, maar een ander keurmerk is er niet. De vier grote gemeenten Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht werken al met BGB. Een grote verzekeraar met wie we in gesprek zijn omarmt het keurmerk ook. Over vijf jaar is de kans groot dat alle verzekeraars het BGBkeurmerk eisen. Dat zou wat ons betreft een goede zaak zijn. Door de aandacht voor brandveiligheid naar voren te halen zorg je voor een veel groter bewustzijn 8
nieuws KIWA Topwerkgever 2009 Eric Rieter: 'Ons centermanagement-concept is gebaseerd op schoon, heel en veilig en de BGB is een welkom middel om dat voor onze klanten te onderstrepen. Kiwa NV is uitgeroepen tot Topwerkgever 2009 door CRF, een internationale organisatie die onderzoek doet naar best business practices met als missie het identificeren en certificeren van toppresteerders op het gebied van personeelsbeleid, strategie en leiderschap. Volgens CRF biedt Kiwa jong talent uitstekende arbeidsvoorwaarden, een prettige werksfeer met een open en eerlijke bedrijfscultuur, goede doorgroeimogelijkheden binnen de verschillende disciplines en verrijking in hun vak. Het stokpaardje van Kiwa is haar beleid rondom opleidingsen trainingsmogelijkheden. Dit aspect is voor Kiwa de sleutel tot succes, zowel voor de medewerkers als voor het bedrijf zelf, aldus CRF. binnen organisaties. Het is logisch dat je daarmee het brandrisico flink terugdringt. Voshol is daarom enthousiast over de proactieve wijze waarop bedrijven als Corio hun rol oppakken. Het grote voordeel van de nieuwe wetgeving is dat gebouweigenaren niet langer zitten af te wachten of de brandweer nog eens langs komt om te inspecteren, wat soms jaarlijks en soms maar eens per tien jaar gebeurt in de praktijk, maar dat ze zelf proactief aan de slag gaan om aan alle wettelijke brandveiligheidseisen te voldoen. Voordeel van het keurmerk is bovendien dat er een jaarlijkse controle plaatsvindt aan de hand van vaste, wetsconforme criteria. De aandacht voor brandveiligheid is van de achterkant naar de voorkant gehaald, waar het thuishoort. Primeur voor groenbedrijf Het eerste certificaat voor de verantwoorde toepassing van het onkruidbestrijdingsmiddel glyfosaat is op 2 oktober uitgereikt aan de heer W. Boender van Verheij Integrale Groenzorg. Dat gebeurde op de Dag van de Openbare Ruimte, een vakbeurs voor iedereen die te maken heeft met de openbare ruimte. Het in Sliedrecht gevestigde Verheij is het eerste groenvoorzieningsbedrijf in Nederland dat gecertificeerd is voor het toepassen van glyfosaat op verhardingen. Het certificaat werd afgegeven door Kiwa. De criteria vormen ook een onderdeel van de criteria voor Duurzaam inkopen voor overheden. Zeer adequaat Corio heeft er belang bij op termijn ook zijn overige winkelcentra te laten certificeren, maar wacht op stappen van de overheid en de rest van de markt. Rieter: Het BGB-keurmerk is een prima middel om er structureel en branchebreed iets aan te doen. Daarom juichen we elk initiatief toe om het certificaat onder de aandacht te brengen. Ook in het certificeringstraject van De Aarhof merkten we dat de lokale brandweer aanvankelijk nog vraagtekens plaatste bij de kwaliteit van het keurmerk, terwijl ze later inzagen dat de brandveiligheid er zeer adequaat mee gedekt was. Het is zaak dat meer spelers dat gaan zien. Dat is ook het signaal dat Corio heeft willen afgeven door samen met Kiwa aan deze certificering te beginnen. Meer informatie: peter.voshol@kiwa.nl 9
Eric Dirven over kwaliteitsperceptie in China: Eerst orders, dan De in Europa en de Verenigde Staten vaak gehoorde klacht dat Chinese fabrikanten slordig omgaan met kwaliteit is niet alleen generaliserend, maar ook onjuist, zegt Eric Dirven. Dirven is general manager van Guangzhou Kiwa Consulting Co., Ltd. Kiwa s Chinese vestiging geldt in China als een toonaangevend specialist op het gebied van gastoestellen en onderdelen. De indruk onder westerlingen dat Chinese fabrikanten niet erg kwaliteitsgericht zijn, heeft te maken met procesverschillen, zegt Dirven. In Europa en de VS zijn we gewend dat producenten de verschillende eisen ten aanzien van certificering al meenemen in de ontwerpfase van een product. Ze kijken vóór in het productieproces al naar kwaliteitseisen. Een doorsnee Chinees doet dat pas tegen het einde van het proces. Hij maakt iets, biedt het aan op de markt en als het verkoopt als hij orders binnen heeft gaat hij pas naar de wettelijke eisen kijken. Vanaf dat moment neemt hij de kwaliteit wel degelijk serieus en doorloopt hij alle nodige certificatietrajecten, omdat hij de klant tevreden wil stellen. De kwaliteit is uiteindelijk niet per se minder dan die van een Europese fabrikant, maar de volgorde is anders. Chinezen zijn puur ordergedreven. Daarnaast is de Chinese markt op ontwerpgebied veel minder volwassen, waardoor kwaliteitseisen minder ingebed zijn. Dirven merkt wel op dat Chinese fabrikanten naar zijn ervaring minder interesse hebben in certificatietrajecten die niet wettelijk verplicht zijn. Zolang het product aan de wettelijke eisen voldoet en verkoopt, zullen ze aanvullende vrijwillige normen minder snel volgen. Flexibeler De ordergedreven productie, waarbij testen en certificeren pas aan de orde komen als de klant al in de wachtkamer zit, betekent voor een instelling als Kiwa een flinke uitdaging. Dirven: Wij hebben daar vanuit onze westerse achtergrond aan moeten wennen. Maar ik besef heel goed dat beide benaderingen even legitiem zijn, omdat in beide gevallen de kwaliteitseisen de aandacht krijgen die ze verdienen. Wel is het zo dat de Chinese markt ons als certificerende instelling dwingt flexibeler om te gaan met tijdsdruk en planningen dan de westerse: een fabrikant die een klant aan de lijn heeft wil zo snel mogelijk testen en certificeren om te kunnen leveren. Terwijl een bedrijf dat in de ontwerpfase zit en nog niks verkoopt eerder geneigd zal zijn meer tijd te nemen. De afstemming van de acute hulp- en adviesvragen uit China met de planmatig ingestelde Nederlandse thuisbasis van Kiwa is een uitdaging die Dirven en zijn team van negen mensen gretig en tot nu toe succesvol aangaan. Het vraagt wel iets van je organisatie om het hele pakket van beleggen, opvolgen en informatie en offertes leveren in goede banen te leiden als de klant bij wijze van spreken gisteren al antwoord had willen hebben. Maar we hebben daar een goede weg in gevonden, waardoor we de marktvraag kunnen beantwoorden zonder intern aan kwaliteit of trefzekerheid in te boeten. Prijsvechters De ordergedreven benadering van het productieproces is illustratief voor de Chinese manier van zakendoen, volgens Dirven. Het is een kopersmarkt. Het zijn prijsvechters. Dat brengt ook bepaalde eigenaardigheden met zich mee die je moet doorzien als je hier zaken doet. Om scherp te offreren laat een Chinese aanbieder wel eens iets weg uit de offerte; dat wordt dan later apart in rekening gebracht. Concurrenten van Kiwa in China zien we dit ook al doen. Maar die aanpak past minder bij een organisatie als Kiwa, met onze typisch Nederlandse recht-doorzee-benadering. Wij zetten alle kosten in de offerte, met als gevolg dat wij nog wel eens als prijzig worden gezien en dat vraagt om uitleg. Maar sowieso moet je hier geen vette organisatie neerzetten, want dan red je het niet. Je moet goed op de kosten letten. Ook dat past wel bij ons als Nederlanders. Een andere vereiste om te opereren in een kopersmarkt is dat je als organisatie meerdere kwaliteits- of serviceniveaus kunt aanbieden. Dirven: Chinese 10
nieuws testen Kiwa-familie groeit verder met overname Spaanse Gima Kiwa heeft eind vorig jaar het Spaanse certificatiebedrijf Gima overgenomen. Sinds 1 december is de Grupotec Inspección y Medio Ambiente deel van de Kiwa-familie. Met de overname heeft Kiwa vestigingen in Nederland, België, Duitsland, Italië, Engeland, Zweden, Turkije, China en Spanje. Gima is gespecialiseerd in de afgifte van kwaliteitsverklaringen voor de agro- en foodsector. Het bedrijf is geaccrediteerd voor Global Gap, IFS, BRC, Naturane en Natursense en het IGP-schema voor citrusvruchten. Gima werd in 2001 in Valencia opgericht door het Spaanse ingenieursbureau Grupotec en groeide sindsdien uit tot een gerenommeerd certificatiebureau. Gima-manager Juan Cardona is enthousiast over de overname. Binnen Grupotec was Gima een beetje een vreemde eend in de bijt geworden. Onze activitei ten waren geen kernactiviteit voor Grupotec en dat maakte het lastig om te groeien. Samen met Kiwa is dat anders. Met onze certificatie schema s en accreditaties zijn wij een aanvulling op het Kiwa-portfolio en andersom kunnen wij op de Spaanse markt het totale Kiwa-productengamma aanbieden. Kiwa certificeert nu ook in schuldhulpverlening Kiwa-manager Eric Dirven: 'Om scherp te offreren laat een Chinese aanbieder wel eens iets weg uit de offerte.' ondernemers zijn erg gericht op de out-of-pocketkosten, soms zelfs meer dan op de efficiency in het eigen bedrijf. Als ze met een goedkopere materiaalsoort hetzelfde product kunnen fabriceren zullen ze dat niet laten. Daar moet je tot op zekere hoogte in meegaan. Onze organisatie heeft van nature de neiging het volledig aangeklede product te willen bieden, maar we hebben hier in China de flexibiliteit ontwikkeld om ten behoeve van de markt en de klant ook wel eens wat weg te snoeien. We zouden als Kiwa het liefst iedereen een Mercedes aanbieden, maar als de klant tevreden is met een Volkswagen kunnen we daar ook mee leven. Kiwa certificeert sinds begin dit jaar ook in de schuldhulpverlening. wij sloten in januari een licentieovereenkomst met NEN, dat op verzoek van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid een norm heeft ontwikkeld. Het ministerie en de schuldhulpverleningsbranche hebben in 2007 besloten richtlijnen op te stellen om uitwassen te voorkomen waarbij hulpverleners cliënten nog verder in de financiële problemen brengen. Dit gebeurde regelmatig. De laatste jaren is de schuldenproblematiek in Nederland enorm toegenomen. Dat blijkt onder meer uit de groei van het aantal mensen dat een beroep doet op hulpverlening. Ook is de complexiteit van de schuldsituatie vaak groter geworden doordat de schuld hoger is. Kiwa gaat overigens niet alleen de schuldhulpverleningsorganisaties zelf, maar ook de schuldhulpverleners certificeren. Dit alles moet leiden tot een kwalitatief hoogwaardige, betrouwbare en transparante branche en werkwijze. Informatie: roeland.van.oorschot@kiwa.nl Meer informatie: eric.dirven@kiwa.com 11
Geen zee te diep Strukton met unieke duikboot actief in Zuid-Korea De Nederlandse reputatie op het gebied van water is internationaal weer gegroeid dankzij Strukton Civiel, een van de werkmaatschappijen van bouwbedrijf Strukton. In Zuid-Korea werken de technici van de dochterbedrijven Strukton Afzinktechnieken en Onder Water Techniek Nederland (OTN) momenteel aan een wereldprimeur door een speciale duikboot in te zetten bij het afzinken van 18 tunnelelementen op 60 meter diepte. De elementen zijn onderdeel van de Busan-Geoje Fixed Link-verbinding. De Kiwa-klant wil de onderzeeër ook gebruiken voor zeebodemonderzoek, inspectie van windmolenparken en kabel- en leidingonderhoud in de Noordzee. OTN Specialistische Onderwaterwerken is kort voor de duikbootactie door Kiwa gecertificeerd voor ISO 9001 en VCA. Dit betekent dat het bedrijf zowel de kwaliteit van zijn processen als veilig werken heeft geborgd. Veiligheid is doorslaggevend bij het werken onder water en Kiwa heeft Strukton geadviseerd en begeleid bij het behalen van de betreffende veiligheidscertificaten. Evenals Kiwa zelf is het van oorsprong Nederlandse bedrijf de laatste jaren steeds verder aan het internationaliseren. De duikboot was een zogeheten Self-Propelled Diving Bell, oftewel een zelf-aangedreven duikerklok, een ruimte waarin mensen in dit geval vijf personen zonder duikuitrusting onder water kunnen blijven. OTN kocht de boot van een olieplatformbeheerder en heeft hem zelf vernieuwd, gemoderniseerd en geschikt gemaakt voor het Koreaanse project. Het vaartuig werd onder meer voorzien van een systeem om onder water aan te dokken op tunnelelementen. Dit is de eerste keer dat we op deze diepte opereren, vertelt Chris Raijmakers, directeur van OTN en collega-bedrijf Strukton Specialistische Technieken. Normaal gesproken 12
gebruiken we een stijgschacht om bij afgezonken tunnelelementen te komen, maar op zestig meter diepte staat de stabiliteit daarvan te veel onder druk. Met de duikboot is dat probleem opgelost. Die duikt naar beneden en dokt aan op het element, waarna de technici via een mangat het element in kunnen om aan het werk te gaan. De risico s zijn niet groter dan bij gewoon duikwerk. De boot is in Zuid-Korea gedoopt en kreeg de naam Aurora, oftewel Dageraad. Geen decompressietijden De ruim drie kilometer lange onderwatertunnel loopt onder een zeearm door en moet een afgelegen gebied in Zuid-Korea ontsluiten. De tunnel bestaat uit achttien tunnelelementen met elk een lengte van 180 meter en een breedte van 32 meter. De eerste acht elementen zijn al geplaatst. Als de klus begin 2010 geklaard is, ziet Raijmakers vele nieuwe mogelijkheden om de duikboot in te zetten: inspectie van windmolenparken voor de kust, aanleg en onderhoud van tunnels, bruggen, leidingen en kabels en meer. Behalve dat we met de Aurora op grote diepte kunnen werken, ben je met zo n boot ook af van de lange decompressietijden die onze duikers in acht moeten nemen. Met de boot kunnen we acht tot tien uur onafgebroken onder water aan het werk, zonder decompressietijd. Dat betekent hogere efficiency en lagere kosten. Volgens Raijmakers is de Aurora uniek. Je hoort wel eens dat bedrijven incidenteel een toeristenduikboot inzetten, maar een speciaal verbouwde boot die permanent inzetbaar is heb ik nog nergens anders gezien. Strukton is een van de grootste bouwbedrijven in Nederland en richt zich op totaalconcepten op het gebied van infrastructuur en accommodatie. Strukton Civiel ontwikkelt, ontwerpt, realiseert en beheert civiele infrastructurele projecten vanaf de eerste planfase tot en met de uiteindelijke exploitatie. Strukton Civiel heeft de ambitie als civiele infraprovider een topdriespeler te zijn in de Nederlandse markt. Meer informatie: paul.zwetsloot@kiwa.nl Chris Raijmakers van OTN: 'Met de boot kunnen we acht tot tien uur onafgebroken onder water aan het werk, zonder decompressietijd. Dat betekent hogere efficiency en lagere kosten. 13
Kiwa Expert Centres Kiwa beschikt over Expert Centres voor gas, veiligheid & risicomanagement, glas, automotive, kunststoffen & rubbers (polymers) en sanitaire producten die in een grote behoefte voorzien. De centres zijn samenwerkingsverbanden van deskundigen over grenzen heen, waarin nieuwe diensten worden ontwikkeld en beschikbare kennis en ervaring wordt gedeeld. Veel aanvragen bij EC Polymers De samenwerking tussen Kiwa certification en Kiwa Gas Technology op het gebied van polymeren via het vorig jaar gelanceerde Kiwa Expert Centre Polymers (KECP) leidt tot een toenemend aantal aanvragen vanuit de markt, zo meldt het expertisecentrum. In 2009 zal het KECP zich presenteren op diverse belangrijke evenementen in de polymeerbranche, waaronder de Wiesbadener Kunststoffrohrtage in Duitsland op 29 en 30 april, het congres Plastic Pressure Pipes 2009 van 5 tot 7 oktober in Keulen en het congres Plastic Pipe Fittings and Joints van 7 tot 9 december, eveneens in Keulen. Kiwa Certification en Kiwa Gas Tech nology presenteerden zich eind september 2008 voor het eerst als het Kiwa Expert Centre Polymers met een gezamenlijke stand op het veertiende Plastic Pipes-congres in Boedapest, Hongarije. Plastic Pipes is het belangrijkste congres ter wereld op het gebied van kunststof leidingsystemen. Presentaties van Frans Scholten en René Hermkens van Kiwa Gas Technology tijdens dat evenement werden zeer goed ontvangen en intussen zijn al meerdere concrete aanvragen naar aanleiding van dit con gres bij Kiwa binnengekomen. Meer informatie: www.kiwa.nl/polymers.aspx FORSE GROEI: EC Glass Het Expert Centre Glass van Kiwa heeft in 2008 bij in totaal ruim 200 klanten 155 certificaten uitgereikt en meer dan 250 tests en 280 inspecties uitgevoerd. In 2009 voorziet Kiwa voor het expertisecentrum een verdere groei van het Europese bereik. Kiwa Expert Centre Glass is een gezamenlijk initiatief van meerdere Kiwa-divisies dat mede gevoed wordt door diverse strategische samenwerkingsverbanden met internationale partners. Het expertisecentrum is opgericht om via één centraal coördinatiepunt alle kennis, ervaring en laboratoriumfaciliteiten die Kiwa in huis heeft op het gebied van glastoepassing in gebouwen beschikbaar te maken voor klanten. Het expertisecentrum haalde in 2008 zes belangrijke nieuwe klanten binnen in Zweden, waaronder de grootste hardglasproducent van Zweden, GFAB. Ook heeft het een raamcontract afgesloten met Scheuten Glas Holding BV: Kiwa zal alle certificatiediensten voor ISO 9001, VCA**, KOMO en CE voor een groot deel van de vestigingen van dit bedrijf verzorgen. Daarnaast waren Kiwa s glasdeskundigen onder meer actief bij het certificeren van bedrijven in België, Duitsland en Nederland en met het testen van glastypen. Via het Expert Centre Glass verleende Kiwa in zijn rol van notified body zes certificaten aan producenten van brandwerend glas, waaronder Semco Glas in Duitsland, Scheuten Glas, dat fabrieken en vestigingen heeft in Nederland, België en Duitsland, Osby Glas in Zweden en CG Glas in Noorwegen. In Zweden hielp het glasexpertisecentrum met de aanpassing van de certificatieregels voor de Zweedse markt. Ook droeg het centrum bij aan de aanpassing van de HR-klasse van het KOMO-certificatiesysteem voor dubbelglas, zodat het op dit punt aansluit op de EN 1279-5 voor CE-markering en op de Energieprestatielabels. Naast het certificeren heeft het glasexpertisecentrum vijftien initiële typetests uitgevoerd op gehard glas en gehard veiligheidsglas in het laboratorium in het Duitse Magdeburg. Dat gebeurde in opdracht van spelers als Wulfmeijer, Frerick, Glas Novak en Flachglas Wesel. Meer informatie: robbert.boer@kiwa.nl 14
Glasvezelsensoren Baas BV geven nieuw zicht op spoorwegen, havens en dijken Hi-tech dijkwacht De afdeling Research & Development van technisch dienstverlener Baas B.V. uit Capelle aan den IJssel ontwikkelt uiteenlopende optische glasvezeltechnieken voor het monitoren van dijken en kademuren, maar ook spoorwegen. Structurele integriteitsmonitoring heet het met een mooie verzamelnaam: het met behulp van glasvezelsensoren verrichten van allerlei metingen ten behoeve van veiligheid en onderhoud rond sporen, dijken en kades. Er zijn verschillende methodieken en mechanismen die je kunt gebruiken bij het meten met glasvezels, legt Stephan Peute, business development manager van Baas B.V. uit. In principe kun je met glasvezels elke fysieke grootheid meten dankzij twee fundamentele eigenschappen die ze hebben: gevoeligheid voor rek en voor temperatuurwisselingen. Wat we bij onze afdeling R&D doen is telkens zoeken naar de vertaalslag van datgene wat er gemeten moet worden naar die rek of temperatuur. Bij dijken kun je bijvoorbeeld aan de hand van stroomsnelheden en -richtingen van water in de dijk, die invloed hebben op de temperatuur, heel nauwkeurige metingen verrichten die iets zeggen over wat er gebeurt in een dijk en wat daarvan op welke termijn de effecten zijn. Zo zijn er in een proefproject met een havenslibdepot op de Maasvlakte sensoren van Baas B.V. geplaatst die belangrijke nieuwe inzichten gaven in grondzettingen bij dijken. Spoorwegen en kademuren De Nederlandse Spoorwegen gebruiken ook optische glasvezelsensoren van Baas B.V. Daar zijn de sensoren onder de spoorrails gemonteerd met als doel onder meer slijtage aan treinwielen te meten. De sensor registreert dankzij tags die aan alle treinen zijn bevestigd welke trein er langskomt, hoe de aslastver- deling is, snelheid, lengte en rondheid van de wielen een belangrijke indicator van slijtage. Dat betekent voor de NS maximale beschikbaarheid van materieel en een nauwkeurig en economisch optimaal onderhoudsschema. Glasvezels zijn hier ideaal omdat ze ongevoelig zijn voor de elektromagnetische storingen die rond spoorwegen veel voorkomen. Een andere toepassing van structurele integriteitsmonitoring vindt plaats rond kademuren waar grote zeeschepen aanmeren. Daar kunnen sensoren bijvoorbeeld minieme verzakkingen registreren en waarschuwen bij aanvaringen. Ook voor het monitoren en onderhouden van bruggen en tunnels biedt de technologie belangrijke nieuwe mogelijkheden, zegt Peute. Glasvezelsensoren worden naar verwachting een steeds belangrijker instrument. Nu nog worden vanwege gebrek aan gegevens vaak zeer ruime veiligheidsmarges gehanteerd bij activiteiten als dijkaanleg, met als gevolg dat er mogelijk ten onrechte grote hoeveelheden grond, staal en beton worden gebruikt. Dankzij de sensoren wordt de veiligheid groter en worden aanleg en onderhoud economischer. One-stop shop Hoewel glasvezelsensoren zich lenen voor een zeer breed scala aan toepassingen, bijvoorbeeld de vliegtuigbouw, beperkt Baas B.V. zich tot aan infrastructuur gerelateerde activiteiten. Wij willen een one-stop shop zijn op dit specifieke terrein. Je kunt het vergelijken met de positie die Kiwa inneemt als certificerende instelling. Zoals wij al onze certificaten laten verzorgen door Kiwa, wil Baas B.V. dat klanten met al hun activiteiten rond het realiseren en instandhouden van infrastructuren, data- en telecomnetwerken en technische installaties bij ons terecht kunnen. Meer informatie: paul.zwetsloot@kiwa.nl 15
nieuws Certificering rond bodemkwaliteit Bedrijven die actief zijn op het gebied van bodemonderzoek en -saneringen moeten sinds kort niet alleen zelf gecertificeerd zijn, maar ook zorgen dat medewerkers die het werk uitvoeren officieel erkend zijn. Kiwa is bevoegd certificaten te verlenen voor specifieke handelingen, zoals monsterneming en milieukundige begeleiding bij saneringen. Kiwa heeft een groot aandeel in deze groeimarkt. De nieuwe regels zijn onderdeel van het Besluit Bodemkwaliteit. Het besluit stelt eisen aan het produceren en toepassen van steenachtige bouwstoffen en grond, maar ook aan de kwaliteit en de integriteit van de uitvoerende organisaties. Gecertificeerde bedrijven en personen worden geregistreerd op www.bodemplus.nl. Epris Personeelsadviseurs: Een betere 'Het is een pittig certificeringstraject, vooral omdat het stevig ingaat op alle fiscale aspecten van het bedrijf. Zoals wij het zien is dit certificaat een belangrijke verbetering voor de hele branche. Het houdt ons scherp en verkleint de speelruimte voor malafide bedrijven.' Dat zegt Jasper Bout van Epris Personeelsadviseurs over de NEN 4400-1, een in 2007 geïntroduceerd certificaat voor organisaties die personeel uitlenen. Epris heeft het certificaat behaald met hulp van Kiwa, dat eind 2008 voor de NEN 4400 geaccrediteerd is. Epris was Kiwa s eerste NEN 4400-1-klant. Meer trainingen brandveiligheid De Kiwa-cursus brandveiligheid, die inmiddels drie keer is gehouden, zal wegens succes in 2009 herhaald worden. Bovendien wil Kiwa het trainingsaanbod rond brandveiligheid uitbreiden. De cursus brandveiligheid evenals het in november gehouden seminar Brandvei ligheid in de Zorgsector blijkt te voorzien in een behoefte aan praktische kennis en vaardigheid met betrekking tot het beheren en gebruiken van blusmiddelen in overeenstemming met de wettelijke voorschriften. Daarmee speelt Kiwa in op het in november ingevoerde Besluit brandveilig gebruik bouwwerken, oftewel Gebruiksbesluit, dat voorziet in eenduidige regels voor brandveilig gebruik van gebouwen in alle gemeenten in Nederland. Epris Personeelsadviseurs BV zet technici op MTS-, HTS- en TU-niveau in op locatie van opdrachtgevers. Epris bemiddelt binnen een aantal specialismen, waaronder bouw en infra. Epris bezat al een certificaat op basis van de Veiligheids Checklist Uitzendorganisaties (VCU), toen het vorig jaar ontdekte dat het VCUcertificaat alleen verlengd kon worden als het ook het NEN 4400-1-certificaat behaalde. 'De VCU vereist nu dat je je inschrijft bij een centraal register voor arbeidsbemiddelingsorganisaties. Om in dat register opgenomen te worden, moet je het NEN 4400-1-certificaat in je bezit hebben. Omdat dat voor ons nieuw was, hebben we meteen contact gezocht met Kiwa, maar Kiwa was nog niet geaccrediteerd.' Gedetailleerde aanpak Eind 2008 had Kiwa de accreditatieprocedure voor NEN 4400 met succes doorlopen en in januari volgde de eerste audit: bij Epris. Het certificaat moet nog uitgereikt worden, maar de audit verliep naar volle tevredenheid. Bout: 'We hadden een honderd procentscore, wat een hele prestatie is omdat de NEN 4400-1 veel dieper ingaat op alle fiscale aspecten dan de VCU. De VCU gaat over veiligheid en vereist als zodanig bijvoorbeeld dat je organisatie in het centrale register opgenomen is. Maar de gedetailleerde aanpak 16
NEN 4400-1-norm goed voor de branche uitzendwereld van de NEN 4400-1 kenden we nog niet. Het heeft ons de ogen geopend voor bepaalde feiten waar wij in de praktijk nog niet zo mee te maken hadden gehad maar die je wel goed moet regelen. Bijvoorbeeld het feit dat door ons ingehuurd extern personeel zelf ook z n zaakjes fiscaal goed in orde moet hebben.' wet ketenaansprakelijkheid De NEN 4400-normen vervangen het oude vergunningenstelsel voor uitzendbureaus. In dat stelsel moest iemand die een uitzendbureau wilde runnen of anderszins personeel wilde uitlenen, zich aanmelden bij de Belastingdienst. Gebrek aan controlecapaciteit bij de fiscus resulteerde in een bloeiend illegaal arbeidscircuit met als meest recente trend de instroom van veel illegale arbeiders uit Oost-Europa. De NEN 4400 is samen met de Wet Ketenaansprakelijkheid opgesteld om de illegaliteit en de daarbij behorende wantoestanden voor fiscus, inleners en arbeiders een halt toe te roepen. De norm werd ingevoerd op 1 januari 2007 en is sinds 1 september van dat jaar ook een verplicht onderdeel van de VCU. 'De NEN 4400 scheidt het kaf van het koren', zegt Jaap Westhoeve, die als externe lead auditor de NEN 4400-certificeringen voor Kiwa leidt met een pool van zo n tien gekwalificeerde auditors. 'En er is veel kaf in deze markt. Soms is het onkunde, soms ook kwaadwillendheid. Maar niet voor niks zie je zo veel uitzendbureaus opkomen en weer verdwijnen.' Polen te vestigen', aldus Westhoeve. Een NEN 4400-3 voor zzp ers is ook hard nodig, vindt hij, maar die bestaat nog niet. elkaar scherp houden Een NEN 4400-audit duurt in principe één dag en omvat vier onderdelen: een algemene verkenning van de uitzendorganisatie, gevolgd door controles van de personeelsadministratie, de loonadministratie en de financiële administratie. Ook over de samenwerking met Kiwa tijdens het certificeringstraject is Epris te spreken. 'Epris doet al vanaf het begin van haar bestaan zaken met Kiwa, dus Kiwa kent het bedrijf goed. Zij weten van ons hoe wij werken en zo houden wij elkaar scherp.' Meer informate: sabine.hesdal@kiwa.nl Twee normen Veel voorkomende problemen zijn volgens Westhoeve een ondeugdelijke administratie, illegale arbeid en achterstallige betalingen en aangiften. Hij schat dat op dit moment misschien een derde van de grofweg 10.000 uitlenende bedrijven in Nederland een NEN 4400-certificaat bezit. Sinds 2008 is de NEN 4400-1:2006 voor de Nederlandse branche aangevuld met een NEN 4400-2:2008 voor bureaus die in het buitenland gevestigd zijn maar in Nederland personeel uitlenen. 'De tweede is ingevoerd omdat sommige bedrijven de Nederlandse norm dachten te kunnen ontlopen door simpelweg een bureau in Duitsland of 17
PAS 55 bekroont opschakeling Liander naar modern asset management Twintig, dertig jaar geleden draaide bij asset management alles om betrouwbaarheid en veiligheid. Elk risico op dat vlak moest vermeden worden, ongeacht de kosten. Tegenwoordig zijn er naast betrouwbaarheid en veiligheid veel meer parameters waar je rekening mee moet houden: kosten, milieu, leefbaarheid openbare ruimte, imago. Bij Liander hebben we daarom jaren geleden de keuze gemaakt om van risicomijdend op risicobewust asset management over te schakelen. Het PAS 55-certificaat is voor ons een goed bewijs dat we daarin geslaagd zijn. Risicobewust Liander is de derde netbeheerder in Nederland die het certificaat behaald heeft. Aan het woord is Jan Buesink, directeur asset management van netbeheerder Liander, dat tot voor kort nog Continuon heette. Liander beheert elektriciteit- en gasnetwerken in Gelderland, Noord-Holland en delen van Zuid-Holland, Friesland en Flevoland en heeft zo n 2,8 miljoen klanten. Buesinks organisatie is de eerste aan wie Kiwa Certificatie & Keuringen het PAS 55-certificaat heeft uitgereikt. Dat gebeurde in december na een langdurig traject waarin Liander eerst zelf het asset management oftewel het beheer van de fysieke bedrijfsmiddelen op de schop nam en daarna twee maal een beroep deed op Kiwa: eerst om advies te vragen van de afdeling Consultancy van Kiwa Gas Technology, later door onder begeleiding van Kiwa Certificatie & Keuringen de PAS 55 te behalen. Buesink: Het proces is rond 2004 begonnen toen we bij Liander besloten dat we naar een moderne vorm van asset management toe wilden. Het ging ons niet uitsluitend om het papiertje. Pas toen we de zaak grondig vernieuwd hadden, leek het ons nuttig de PAS 55 te halen om zowel in- als extern het bewijs te leveren dat we onze zaken goed voor elkaar hebben. We hebben op dat moment Kiwa Consultancy gevraagd om met ons na te gaan of we inderdaad klaar waren om het certificaat te halen. Toen dat eenmaal het geval was, hebben we bij Kiwa Certification aangeklopt om het certificeringstraject in te gaan. Dat was afgelopen zomer. In december kregen we het certificaat. Risico s accepteren De PAS 55 is een standaard voor zogeheten riskbased ofwel risicogebaseerd asset management. Het certificaat is bedoeld om organisaties te helpen bij het optimaliseren van het beheer van hun fysieke infrastructurele bedrijfsmiddelen. PAS 55 staat voor Publicly Available Specification (publiek beschikbare specificatie) nummer 55 en is door het Brits Standaarden Instituut (BSI) uitgebracht. De PAS 55 maakt een flinke opmars. Liander is de derde netbeheerder in Nederland die het certificaat behaald 18
heeft. In Engeland moesten gas- en elektriciteitsnetwerkbedrijven de PAS 55 al in april 2008 in hun bezit hebben. In de International Gas Union (IGU) gaan geluiden op de PAS 55 in alle gasnetwerkbedrijven te verheffen tot standaard voor asset management. Buesink: Asset management bestaat al zo lang er netwerkbedrijven zijn. Maar het vak verandert. De ouderwetse visie was dat je elk risico moest oplossen. De gedachte achter het veel eigentijdsere risk-based management is dat je alle risico s nauwkeurig identificeert en classificeert. Vervolgens maak je goede keuzes, waarbij je het ene risico oplost en het andere accepteert. Liander is een bedrijf met een maatschappelijke taak. Het is daarom belangrijk dat we in het hele samenspel van kostenbeheersing, veiligheid, betrouwbaarheid, milieuzorg en andere factoren, de juiste balans zien te vinden én te behouden door te zorgen dat alle processen inzichtelijk zijn en vervolgens keuzes te maken waar we achter staan. De PAS 55 is daar een prima hulpmiddel bij. Strenge audit Buesink is erg te spreken over de samenwerking met de twee Kiwa-organisaties. De consultancy-afdeling van Kiwa Gas Technology ondersteunde Liander bij het opzetten en uitwerken van alle processen en het aansluiten daarvan op de eisen van PAS 55. Dat begon met een GAP-analyse, die Liander hielp de laatste witte vlekken op de asset management-kaart in te vullen. In de basis bleek ons voorwerk goed te zijn, gelukkig. Maar het is complexe materie en er zijn altijd nog details die afstemming behoeven, bijvoorbeeld bij documentbeheer. Daarvoor huur je dan ook een deskundige consultancy-organisatie in. Ook in het certificeringstraject dat Liander met Kiwa Certificatie & Keuringen inging, doken nog verbeterpunten op. Buesink: De medewerkers van Kiwa waren behoorlijk streng; met name over het gebruik van het risicoregister waren ze tijdens de toelatingsaudit niet tevreden. Ze wilden dat onderdeel nog steviger verankerd zien. Je eerste reactie als je dat hoort na al die inspanning is er natuurlijk één van teleurstelling. Maar achteraf heeft die kritische blik een duidelijke verbeterslag opgeleverd. Met die manier van werken ben ik erg blij. Het houdt je scherp en helpt je om je systeem continu te verbeteren. En dat is wat we willen bij Liander. Je moet de certificeerder niet zien als een boze controleur met een rode pen, maar als een examinator die je ook weer verder helpt. Meer informatie Consultancy: dave.oesterholt@kiwa.nl Certificering: wil.van.ophem@kiwa.nl nieuws Nieuwe ketel bespaart 750 euro per jaar Kiwa Gas Technology is betrokken bij testactiviteiten van Essent Retail Service en GasTerra van een nieuw type verwarmingsketel die consumenten tot 750 euro per jaar kan besparen. De zogeheten HRe- of micro-wkk-ketel (warmtekrachtkoppeling) produceert net als de gewone HR-ketel warmte en warm water, maar daarnaast ook elektriciteit. Door die combinatie wordt het verbruikte gas veel efficiënter benut. Met de extra energie kan bijvoorbeeld een elektrische auto worden aangedreven. De HRe-ketel werkt op brandstofcellen, waarin aardgas wordt omgezet in warmte en elektriciteit. Het onderzoek, een primeur in Nederland, moet uitwijzen welke keteltypen geschikt zijn voor huishoudelijk gebruik. Mechanisch boren volgens SIKB 2000 Mechanisch boren tot 500 meter diepte is per 1 januari 2010 wettelijk voorbehouden aan erkende instellingen. Kiwa is geaccrediteerd om die erkenning te verlenen in de vorm van een certificaat gebaseerd op de beoordelingsrichtlijn SIKB 2000 ( Veldwerk bij milieuhygiënisch bodem- en waterbodemonderzoek en mechanisch boren ) en het aanvullend protocol 2006. Het protocol is ontwikkeld om de milieutechnische kwaliteit van mechanische boringen te verbeteren. De SIKB 2000 is uitgegeven door de Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer (SIKB), een netwerkorganisatie die met spelers uit bedrijfsleven en overheid de kwaliteit van de uitvoering van archeologie en (water)bodembeheer wil verbeteren. Juist nu oog voor kwaliteit Op 11 december heeft Kiwa het ISO 9001:2008- certificaat uitgereikt aan de Verkaart Groep. Tijdens de uitreiking benadrukte Kiwamedewerker Wil van Ophem hoe belangrijk het is om juist in economisch mindere tijden (potentiële) klanten te laten zien dat je als organisatie serieus omgaat met het waarborgen van kwaliteit. De Verkaart Groep, met technische installatiebedrijven in Den Haag, Wateringen, Lelystad en Heerhugowaard, is behalve voor ISO ook voor VCA en SCIOS gecertifi ceerd. 19
Nationaal Kwaliteitscongres Op 14 mei organiseren Kluwer en het tijdschrift Sigma het Nationaal Kwaliteitscongres 2009. Dit is bestemd voor kwaliteitsmanagers en -functionarissen in profit en non-profit organisaties. Het congres vindt plaats in Burgers' Zoo in Arnhem, dat over een bijzondere congresaccommodatie beschikt. Het overkoepelende thema is Van alle markten thuis. Niet vreemd, want het congres biedt een grote hoeveelheid onderwerpen, met vier hoofdonderwerpen als rode draad: het draait nog altijd om de KLANT, kwaliteitsmethoden en -modellen blijven actueel, competenties en creativiteit voor persoonlijke groei, veranderen en verbeteren in de praktijk. Deze onderwerpen zijn gekozen op basis van onderzoek onder de doelgroep. De vier thema s sprongen er duidelijk uit; zo ook de vraag om zowel zachte als harde onderwerpen aan bod te laten komen. Want de tijd dat de kwaliteitsmanager degene was die alleen het overigens zeer belangrijke kwaliteitssysteem beheerde, ligt definitief achter ons. Het vakgebied is inmiddels veel breder; in sommige organisaties behoort de kwaliteitsmanager tot het managementteam en praat hij mee over allerhande onderwerpen. Inherent daaraan is de aandacht voor persoonlijke groei. colofon Kiwa Magazine is een uitgave van Kiwa N.V. Kiwa verbetert kwaliteit met kennis van zaken. Kiwa is een snelgroeiende internationale kennisorganisatie op het gebied van testing, certificatie, (gas) technologie, training en consultancy. Met ruim 700 medewerkers is Kiwa in meer dan 40 landen wereldwijd actief vanuit vestigingen in Europa, Turkije en China. Kiwa is marktleider in de water-, gas- en bouwsector, de industrie, zakelijke dienstverlening en zorg en veiligheid. Redactie Kiwa CorpCom i.s.m. Procomm Het programma Het programma loopt van 9.30 tot 16.45 uur. Liefhebbers kunnen daarna het park bezoeken. In de plenaire presentaties komen de vier thema s uitgebreid aan bod. 'Klantgerichtheid, concreet en gegarandeerd', door Jean-Pierre Thomassen, expert op het gebied van klantgerichtheid en -waardering. 'Hoe creëer je draagvlak bij management en medewerkers?' Een duopresentatie door Jan Jacobs, die de theoretische kant belicht, en Ouke Pijl, die als praktijkman met adviezen en tips komt. 'Excelleren dankzij of ondanks modellen', eveneens een duopresentatie door Arend Oosterhoorn en Gerard Gerritsen, die vanuit de theorie én de praktijk de functie en het belang van de huidige modellen belichten. 'Natuurlijk veranderen en verbeteren: dat doe je Zoo!' Door Eric de Blok, die naast zijn adviseurschap in zijn vrije tijd groepen bezoekers rondleidt in... Burgers' Zoo. De dag wordt afgesloten met het Kwaliteitsspel, waarin de hele zaal een actieve rol speelt. Redactie-adres Postbus 70 2280 EA Rijswijk Tel: +31 (0)70 414 44 60 Fax: +31 (0)70 414 44 25 maggie.bourgonje@kiwa.nl www.kiwa.nl Ontwerp, tekstbijdragen en opmaak Procomm, Rotterdam Foto s Kiwa CorpCom, Procomm Druk Grafisch Bedrijf Tuijtel B.V., Hardinxveld-Giessendam De keuzesessies worden gehouden in twee rondes. Onderwerpen zijn onder meer: 'Van patiëntentevredenheidsmeting tot zorggaranties', 'Klantsegmentatie leidt tot betere resultaten', 'Communiceren in conflictsituaties', 'Ontwikkelingen binnen ISO in theorie en praktijk', 'Continu verbeteren met Lean Six Sigma', 'Waarderend auditen', 'Ontwikkelen en invoeren van servicegaranties/kwaliteitshandvesten', 'Werken met de A3-methodiek', 'Het vernieuwde INKmanagementmodel', 'Veranderdiagnoses: de kern van veranderen (thema 4)' en 'Kwaliteitsmanagement...hoe krijg ik de mensen mee?' Zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Kiwa N.V. is het niet toegestaan om artikelen geheel of gedeeltelijk over te nemen of op enige andere wijze openbaar te maken. Meer informatie: sigmaonline.nl/kwaliteitscongres2009 20