ACTUELE KNELPUNTEN FAMILIAAL VERMOGENSRECHT

ACTUELE KNELPUNTEN FAMILIAAL VERMOGENSRECHT

ACTUELE KNELPUNTEN FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Renate Barbaix Alain Laurent Verbeke (eds.) Antwerpen Cambridge

Actuele knelpunten familiaal vermogensrecht Renate Barbaix en Alain Laurent Verbeke (eds.) 2014 Intersentia Antwerpen Cambridge www.intersentia.be ISBN 978-94-000-0476-4 D/2014/7849/56 NUR 822 Alle rechten voorbehouden. Behoudens uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, op welke wijze ook, zonder de uitdrukkelijke voorafgaande toestemming van de uitgever.

WOORD VOORAF In het Leuvense mastervak Familiaal vermogensrecht werden vorig academiejaar drie panelgesprekken gehouden. De studenten van de eerste en tweede Master in de Rechten konden er in dialoog gaan met mensen uit de praktijk van het familiaal vermogensrecht. Telkens kwamen er drie perspectieven aan bod: de magistraat, de notaris en de advocaat. Het eerste panelgesprek, op 14 november 2012, behandelde het relatie- en huwelijksvermogensrecht, met Hélène Casman als magistraat, Frank Buyssens als notaris en Charlotte Declerck als advocaat. Op 28 november 2012 kwam het erfrecht aan bod. Het perspectief van de magistraat werd hier vertolkt door Sven Mosselmans, Frank Buyssens als notaris en Dominique Pignolet als advocaat. Het derde panelgesprek ging door op 12 december 2012 over de giften. Hélène Casman bracht de visie van de magistraat, Frank Buyssens opnieuw als notaris en Veerle Allaerts als advocaat. De vele knelpunten en topics die deze magistraten, notarissen en advocaten naar voren schoven, werden door hen toegelicht, bediscussieerd en dan ook neergeschreven in een korte en heldere tekst. Aan de studenten werd gevraagd over een aantal van deze onderwerpen een goed onderbouwde memo te schrijven. De praktijkassistenten van het Instituut voor Familiaal Vermogensrecht van de KU Leuven brachten dit materiaal samen en werkten een wetenschappelijke bijdrage uit over de diverse topics. Als auteurs gelden dus niet enkel de genoemde professionals en de praktijkassistenten maar tot op zekere hoogte ook onze studenten. De studenten wier memo van een heel goed niveau was, en waarvan bepaalde inzichten in de teksten zijn gebruikt, werden in voetnoot vermeld. Ze verdienen ook hier nog eens een bijzondere vermelding: A. Elen, L. Beuls, D. Degeest, E. De Vos, L. Geudens, O. Gasquet, B. Hazel, M. Huybrechts, B. Indeherberg, D. Kaminskaya, E. Leus, M. Muyllaert, K. Ollech, E. Paredis, B. Swijsen, L. Tacq. Actuele knelpunten familiaal vermogensrecht is de neerslag van deze panelgesprekken. Het is het tiende boek in de reeks Bibliotheek Estate Planning (voorheen Handboek Estate Planning Bijzonder Deel). Prof. Dr. Alain Laurent Verbeke Directeur Instituut voor Familiaal Vermogensrecht KU Leuven december 2013 Intersentia v

INHOUD Woord vooraf.......................................................... v I. RELATIEVERMOGENSRECHT BEWIJS EN AANSPRAKEN OP GOEDEREN Het bewijs van exclusief eigendomsrecht via een lijst van eigen goederen in een huwelijks contract Hélène Casman................................................... 5 Investeren in onroerend goed bij samenwoning Stephane van den Hove d Ertsenryck............................. 9 VERGOEDINGSREKENINGEN Nominalisme als eerste waarderingsregel voor schuldvorderingen en vergoedingsrechten tussen partners Daphné Verbauwhede........................................... 23 PREFERENTIËLE TOEWIJZING Toewijzing bij voorrang (art. 1447 BW) in een stelsel van scheiding van goederen Hélène Casman.................................................. 37 De gezinswoning in onverdeeldheid bij scheiding van goederen: toewijzing bij voorrang te verkrijgen op grond van artikel 1447 BW? Inge Colaers................................................... 41 II. ERFRECHT ERFRECHT VAN DE LANGSTLEVENDE Geïndexeerde rente ter vervanging van vruchtgebruik bij toepassing van artikel 858bis BW Hélène Casman.................................................. 65 Intersentia vii

Inhoud Inbreng en de langstlevende echtgenoot Dominique De Bie............................................... 69 LEVENSVERZEKERING EN ERFRECHT Artikel 124 WLVO Dominique Pignolet............................................. 87 De levensverzekering, een buitenbeentje? Het erfrechtelijk statuut van levensverzekeringen Anke Verhaegen................................................ 91 VEREFFENING-VERDELING Gerechtelijke vereffening- verdeling. In welke mate kan de wet van 13 augustus 2011 tot hervorming van de gerechtelijke vereffeningverdeling dienen voor oude dossiers? Sven Mosselmans.............................................. 109 Het overgangsrecht van de nieuwe wet betreffende de gerechtelijke vereffening-verdeling Bert Van Den Houte............................................ 113 Aanwijzing van één of twee notaris(sen)-vereffenaar(s) inzake gerechtelijke vereffening- verdeling Sven Mosselmans.............................................. 125 Optreden van de advocaat in de gerechtelijke vereffening en verdeling Dominique Pignolet............................................ 129 Niet tijdige boedelbeschrijving na beneficiaire aanvaarding Hélène Casman................................................. 133 III. GIFTEN SCHENKINGEN ZONDER NOTARIËLE AKTE Verkoop tegen sterk verminderde prijs: vermomde schenking? Hélène Casman................................................. 139 Verkoop tegen sterk verminderde prijs: onrechtstreekse schenking? Steven Praet................................................... 143 viii Intersentia

Inhoud Het bewijs van een gemodaliseerde bankgift Veerle Allaerts................................................ 163 Het bewijs van bankgiften Bart Verdickt.................................................. 167 ONTERVING Vaders wil is wet, of toch niet helemaal? Over het de facto onterven van reservataire erfgenamen door middel van giften Michaël Adriaens.............................................. 179 Herroeping van giften wegens ondankbaarheid Hélène Casman................................................. 209 TESTAMENTEN De interpretatie van een testament: een concrete casus Veerle Allaerts................................................ 215 Editors en auteurs.................................................... 219 Intersentia ix