Plan van aanpak Wonen, Zorg en Welzijn Vught Slim, samen, beter Versie 26 maart 2015 Bestuurlijk Overleg van het Platform Wonen, Zorg en Welzijn PvA vastgesteld 16 maart 2015 Intentieverklaring, ondertekend 16 maart 2015 Procedure en tijdpad September 2014 Start Platform Wonen, Zorg en Welzijn in de gemeente Vught 11 december 2014 en 15 Bijeenkomsten Bestuurlijk Overleg van het Platform Wonen, Zorg en januari 2015 Welzijn. Februari 2015 Werving coach In voor Zorg. 16 maart 2015 Bestuurlijk Overleg van het Platform Wonen, Zorg en Welzijn. Plan van aanpak Wonen, Zorg en Welzijn vastgesteld. Intentieverklaring ondertekend door alle 12 organisaties. 1 april 2015 Kernteam In voor Zorg! Toetsing Plan van aanpak Wonen, Zorg en Welzijn Vught. 1-5 april 2015 Samenwerkingsovereenkomst In Voor Zorg en de organisaties van het Platform Wonen, Zorg en Welzijn Vught. 1
1 Inleiding Vught is een gemeente met 25.858 inwoners. De gemeente bestaat uit twee kernen, Vught en Cromvoirt die fysiek van elkaar zijn gescheiden 1. Vught kent veel professionele organisaties en burgerinitiatieven op het gebied van wonen, zorg en welzijn. Volgens cijfers van het CIZ september 2013 is de gemeente Vught in de provincie Noord-Brabant de gemeente met het hoogste percentage inwoners met een AWBZ-indicatie. Het grootste deel daarvan heeft een intramurale indicatie, vooral psychogeriatrie, psychiatrie en zintuiglijke beperking. Ten opzichte van andere Brabantse gemeentes heeft de gemeente Vught een relatief hoog aantal inwoners met een zogeheten licht zorgzwaartepakket 1-3. Ook ontvangt een relatief hoog aantal inwoners extramurale begeleiding (1,37%). 2 De komende jaren zullen er in de Vughtse wijken steeds meer burgers wonen die het niet (helemaal) alleen redden. Er zullen in de nabije toekomst niet alleen meer ondersteuningsvragen gesteld worden, maar ook andere, intensievere. Niet alleen door ouderen, maar ook door jongere burgers met een beperking (verstandelijk, zintuiglijk, lichamelijk) en door psychisch kwetsbare burgers. De toename van mensen met een hulpvraag in de thuissituatie wordt bevorderd door extramuralisering. Op die manier wordt tegemoet gekomen aan de wens van mensen om zo lang mogelijk zelfstandig te blijven wonen in eigen omgeving. De landelijke overheid heeft per 1-1-2015 drie dentralisaties gerealiseerd. 3 Taken, verantwoordelijkheden en financiële middelen zijn overgeheveld naar de gemeente en naar de gemeenschap. De decentralisaties zijn gepaard gegaan met een forse bezuiniging. Eigen kracht, eigen verantwoordelijkheid maken onderdeel uit van het beleid. Alle betrokkenen, inclusief de formele en informele organisaties op het gebied van wonen, zorg en welzijn staan voor de taak om uitvoering te geven aan de decentralisatie. In september 2014 is vanuit de basis van diverse organisaties in Vught het Platform Wonen, Zorg en Welzijn gestart. In het verlengde hiervan is in december 2014 een Bestuurlijk Overleg ingericht. De bestuurders van het Platform Wonen, Zorg en Welzijn hebben ondersteuning gevraagd van het programma In voor zorg!. In opdracht van In voor zorg! is een organisatiescan uitgevoerd. De organisatiescan is besproken in het Bestuurlijk Overleg van het Platform Wonen, Zorg en Welzijn op 15 januari 2015. Afgesproken is om het ingezette samenwerkingstraject te vervolgen en daarbij gebruik te maken van ondersteuning door een coach In voor zorg! Op 19 februari 2015 is de In voor zorg! coach van start gegaan. Het Bestuurlijk Overleg van het Platform Wonen, Zorg en Welzijn is op 16 maart 2015 voor de derde keer bijeen geweest. Formalisering van de samenwerking heeft plaatsgevonden door het akkorderen van het voorliggende plan van aanpak en de ondertekening van de bijbehorende intentieverklaring ( zie bijgevoegd document). Hetzelfde plan zal op 1 april 2015 door het kernteam Vilans/ In voor zorg! worden getoetst. Bij groen licht kan de samenwerkingsovereenkomst worden getekend tussen bestuurders van het Platform Wonen, Zorg en Welzijn en Vilans/ In voor zorg! 1 Cromvoirt heeft 795 inwoners. CBS, 1 januari 2015. 2 Cijfers CIZ, september 2013. 3 De Decentralisaties staan voor de overgang van verantwoordelijkheden naar de gemeenten. Met de Jeugdwet zijn de verantwoordelijkheden van de gemeenten met betrekking tot de jeugdzorg uitgebreid. Gemeenten zijn met de Wmo 2015 verantwoordelijk voor de ondersteuning, begeleiding en verzorging. Met de invoering van de Participatiewet zijn gemeenten verantwoordelijk voor de uitkeringsverstrekking en re-integratie van niet volledig en duurzaam arbeidsongeschikte jonggehandicapten en een voorziening voor beschut werk voor wie geen regulier werk kan verrichten. 2
2. Het Platform Wonen, Zorg en Welzijn in de gemeente Vught De urgentie, de ambitie en de meerwaarde van de samenwerking Meer mensen in eigen buurt met een toenemende intensieve zorgvraag De verwachting is dat de ondersteuningsvragen in de wijk intensiever worden. Met ingang van 1 januari 2015 is de gemeente verantwoordelijk voor de extramurale begeleiding. Deze nieuwe taak brengt verantwoordelijkheid voor nieuwe doelgroepen met zich mee. Daarnaast blijven mensen langer dan voorheen in de eigen omgeving wonen. Ook kunnen mensen die onder de Wlz vallen, zorg thuis ontvangen. 4 Dat betekent dat de gemeente, de gemeenschap én de reguliere organisaties te maken krijgen met nieuwe ondersteuningsvragen in de wijk van voor hen nieuwe doelgroepen. De zorgorganisaties zullen zich meer richten op versterking van sociale netwerken en de ondersteuning van en door mantelzorgers. 5 Er ontstaat een nieuwe balans tussen de formele en de informele zorg, zowel binnen als buiten de muren. Na de transitie wordt vanaf 2015 gewerkt aan de transformatie. De transformatie vraagt een andere manier van denken en werken van professionals en organisaties, en zal leiden tot nieuwe vormen van burgerparticipatie en vrijwillige inzet. De gemeente, welzijnsorganisaties, vrijwilligersorganisaties, huisartsen, thuiszorgorganisaties en de tweedelijns organisaties staan voor de gezamenlijke opgave dit mede vorm te geven. Organisaties hebben elkaars expertise daarbij nodig. De organisaties die regulier in de wijken werken, hebben de expertise nodig van specifiek doelgroepen die aanwezig is bij de intramurale instellingen. Andersom hebben deze meer gespecialiseerde instellingen behoefte aan de kennis, vaardigheden en attitude van de eerstelijns-en de informele organisaties. Bovenstaande ontwikkelingen vragen om een andere infrastructuur op het gebied van (in)formele zorg, begeleiding en ondersteuning. Organisatie van de samenwerking binnen het Platform Wonen, Zorg en Welzijn Medewerkers van Vughtse organisaties zijn in september 2014 gestart met het Platform Wonen, Zorg en Welzijn. Zij willen met elkaar zoeken naar slimme en creatieve oplossingen om de ondersteuningsvragen van mensen in de wijken adequaat te beantwoorden. Bestuurlijk Overleg van het Platform Wonen, Zorg en Welzijn De bestuurders van Cello, Reinier van Arkel, Vughterstede, Robert Coppesstichting, Visio, Woonwijze, Juvans, Welzijn Divers, Ouderen Samen, Vincentiusvereniging, Vivent en de gemeente Vught onderkennen dat zij elkaar nodig hebben bij de transformatie en de extramuralisering. Samen vormen zij het Bestuurlijk Overleg van het Platform Wonen, Zorg en Welzijn. Het Bestuurlijk Overleg van het Platform Wonen, Zorg en Welzijn is het strategische en besluitvormend orgaan. Het Bestuurlijk Overleg bewaakt de voortgang. De bestuurders komen ten minste twee maal per jaar bij elkaar. De deelnemende organisaties willen er voor zorgen dat ze in de wijk slim, samen, beter bijdragen aan een samenhangend pakket van zorg- en welzijnsdiensten dat aansluit op de vraag, anticiperend op een nieuwe balans tussen formele en informele zorg. 4 Onder voorwaarden kunnen mensen die onder de WLZ vallen hun zorg ook thuis ontvangen. Bijvoorbeeld door een Volledig Pakket Thuis (VPT), Modulair Pakket Thuis (MPT) of Persoonsgebonden Budget (PGB). 5 De transformatie die is ingezet met de Kanteling is gebaseerd op het versterken van de eigen kracht, versterken van het sociale netwerk, inzet van vrijwilligers, dan kijken naar ondersteuning via collectieve voorzieningen en daarna pas inzetten van de individuele voorzieningen (maatwerkvoorzieningen). Dit maatwerk-principe is ingevoerd door VWS en de VNG voor het werken in de Wmo, en is inmiddels gangbaar in het sociaal domein en in de zorgsector. 3
Betrokkenen zijn er van overtuigd dat het een maatschappelijke meerwaarde heeft als formele én informele organisaties dit samen oppakken. De deelnemende organisaties willen bijdragen aan de opgave waar de gemeente en de gemeenschap in Vught voor staat. Daarbij hebben de organisaties de Vughtse kwetsbare burgers voor ogen. Het Platform richt zich nadrukkelijk op alle kwetsbare inwoners. Naast de mensen die een beroep doen op de Wmo of zorg ontvangen uit de Wlz, behoren ook de mensen die een steuntje nodig hebben tot de doelgroep. Het uitgangspunt is: inclusief waar mogelijk, specifiek waar nodig. Op weg naar een Programma Wonen, Zorg en Welzijn Verbreding In de tweede helft van 2014 is er een vijftal projecten gestart. Deze vijf projecten hebben met elkaar gemeen dat zij zich hoofdzakelijk richten op het domein van de Wmo 2015. Samen vormen zij een programma. De keuze voor deze vijf projecten is organisch tot stand gekomen, ze zijn van uit de praktijk ontstaan. De bestuurders hebben te kennen gegeven dat zij deze projecten integraal en in onderlinge samenhang willen uitvoeren en dat zij waar mogelijk uitbreiding van het programma nastreven. Gelet op de drie transities in het sociaal domein is het wenselijk het programma te verbreden tot het sociale domein: Jeugdhulp, Wet maatschappelijke ondersteuning, Participatiewet. Onder de paraplu van het Platform Wonen, Zorg en Welzijn worden - naast de vijf projecteninitiatieven toegevoegd uit het brede sociale domein die bijdragen aan de overkoepelende doelstelling. Dit kunnen bestaande projecten zijn van de deelnemende organisaties, dan wel nieuwe gezamenlijke initiatieven. Verbreding van het programma Wonen, Zorg en Welzijn moet een duidelijke meerwaarde bieden. Tegelijkertijd moet het programma behapbaar blijven. Leidend criterium in het programma zal zijn dat in elk project het nieuwe denken van de drie transities en de kanteling in de praktijk concreet invulling krijgt: Slim, samen, beter! Hoofddoel Het Bestuurlijk Overleg heeft de volgende opdracht geformuleerd voor het Platform Wonen, Zorg en Welzijn. Deze opdracht geldt als hoofddoel voor het (nog door te ontwikkelen) Programma Wonen, Zorg en Welzijn. Het scheppen van een samenhangend en betaalbaar aanbod aan woon, zorg- en welzijnsdiensten, activiteiten en services dat aansluit op de behoeftes van de kwetsbare burgers in de gemeente Vught, wetend dat er minder en andere professionele inzet mogelijk is. Projectgroepen: (Deel)projecten De projectplannen van de vijf deelprojecten zijn in ontwikkeling. Na 1 april 2015 zullen de projectplannen meer op elkaar worden afgestemd en in samenhang met elkaar worden beschreven.. In het op te stellen Programma Wonen, Zorg en Welzijn Vught worden de doelen en resultaten scherp geformuleerd. De projecten hebben de burger als vertrekpunt en de insteek is dat organisaties hun aanbod daar op aansluiten. Burger als vertrekpunt: Verbeteren, veranderen, innoveren vanuit het perspectief van de wijkbewoner. Hoe kunnen we in onze benadering aansluiten op de kanteling? Wat vragen de burgers en hun mantelzorgers? Hoe kunnen wij die vraag beantwoorden? Hoe kunnen wij burgerinitiatieven faciliteren? 4
Organisaties stemmen hun aanbod af op de vraag: Verbeteren, veranderen van de infrastructuur vanuit het perspectief van het organisatie/ aanbod: Hoe kunnen we datgene wat we nu doen in de wijk slim, samen en beter organiseren. Hoe kunnen wij bijdragen aan toekomstbestendige voorzieningen, producten en services? 1.Project Zorg aan huis 6 Het project Zorg aan huis richt zich op de (her)inrichting van de wijkinfrastructuur voor de zorg en ondersteuning aan huis, ongeacht de financieringsbron Zvw, Wlz, Wmo. 2.Project Ontschotte dagbesteding 7 Het project Ontschotte dagbesteding richt zich specifiek op de (her)inrichting van (collectieve) dagopvang, dagactiviteiten en ontmoeting in de wijk. 3.Project Sport en ontmoeting 8 Het project Sport en ontmoeting is gericht op de verbinding van Vughtse kwetsbare burgers met Vughtse sportverenigingen. 4.Project Vrijwilligers centraal 9 Het project Vrijwilligers centraal richt zich op samen ontwikkelen van beleid op het gebied van vrijwillige inzet en op het maken van uitvoeringsafspraken door de deelnemers in het Platform. Reikwijdte is het sociale domein: participatiewet, jeugd en Wmo. Het project richt zich onder meer op de onderlinge overdracht van kennis, vaardigheden en houding. 5.Project Alle ouderen samen 10 Het project richt zich op het toegankelijk maken van reguliere vrijwilligersinitiatieven voor de nieuwe doelgroepen in de wijk. Schema Platform Wonen, Zorg en Welzijn VUGHT Bestuurlijk overleg van het Platform WWZ 2 keer per jaar 4 keer per jaar Platform WWZ Zorg aan huis 1 keer per 6 weken Ontschotte dagbesteding Sport en ontmoeting Vrijwilligers centraal Alle ouderen samen Programmalijn 2 uitbreiding Projecten sociaal domein Samenwerkingspartners 6 Project Zorg aan huis, Vught, maart 2015.Het terrein verkennen, bouwstenen aandragen maar ook al stapelen, voor de infrastructuur van morgen. 7 Project Ontschotte dagbesteding. Vught, maart 2015, op weg naar een plan van aanpak. 8 Project Sport en ontmoeting Vught, maart 2015, op weg naar start pilot. 9 Project Vrijwilligers centraal Vught, maart 2015, een eerste aanzet 10 Project Alle ouderen samen Vught, maart 2015, opzet, en eerste praktijk ervaringen. 5
Cello Cello is een zorgorganisatie die zorg en begeleiding biedt aan mensen met een verstandelijke beperking. Mensen met een beperking kunnen terecht voor specialistische kinderzorg, wonen, werken of vrijetijdsbesteding. Maar ook voor bijvoorbeeld (ambulante) begeleiding, behandeling en advies, thuiszorg, logeren of het volgen van een cursus. Onder het motto 'ik zie jou' vindt de zorg- en dienstverlening plaats. Cello richt zich in haar ondersteuning op alle levensdomeinen: wonen, dagbesteding en werk, behandeling en vrije tijd. Het werkgebied van Cello concentreert zich op de stad s-hertogenbosch en de omliggende gemeenten in het noordoosten van Noord-Brabant en zuidwesten van Gelderland (Bommelerwaard). Gemeente Vught Vught is een gemeente met 25.858 inwoners. De gemeente bestaat uit twee kernen, Vught en Cromvoirt, die fysiek van elkaar zijn gescheiden. In de provincie Noord-Brabant is Vught - met afstand - de gemeente met het grootste aantal zorgvragers. Vught kent veel professionele organisaties op het gebied van zorg, wonen en welzijn maar ook veel burgerinitiatieven. Juvans Juvans Maatschappelijk Werk en Dienstverlening ondersteunt mensen bij het omgaan met problemen en uitdagingen in hun dagelijkse leven, bijvoorbeeld op het gebied van relaties, financiën, gezondheid, school, werk of bij de verwerking van ingrijpende gebeurtenissen. Onze inzet kan van korte, maar ook van langere duur zijn. Werkgebied: Stad s-hertogenbosch, regio Meijerij, regio Midden-Brabant. Aalburg, s-hertogenbosch, Heusden, Hilvarenbeek, Loon op Zand, Oisterwijk, Schijndel, Sint-Michielsgestel, Vught, Waalwijk Ouderen Samen Ouderen Samen, een organisatie van actieve 55-plussers, heeft als doel de belangen van de Vughtse senioren te behartigen. Zij doet dat door de wensen en behoeften van de Vughtse senioren via regelmatige bijeenkomsten te inventariseren; door het ontwikkelen en uitvoeren van projecten die bijdragen aan het doel van de stichting; door het doen van aanbevelingen aan de gemeente Vught en aan organisaties die belangrijk zijn voor Vughtse senioren. Werkgebied: Vught. Reinier van Arkel Reinier van Arkel is een gespecialiseerde aanbieder van psychische en psychiatrische hulpverlening. Werkgebied: landelijk Robert Coppes Stichting De Robert Coppes Stichting is een kleinschalige stichting. De stichting ondersteunt ongeveer 250 mensen die blind of ernstig slechtziend zijn en vaak ook andere bijkomende beperkingen hebben. Werkgebied: Zuid-Nederland. Het hoofdkantoor staat in Vught, daar zijn ook de woonvoorzieningen. Ambulante teams voor specialistische begeleiding werken vanuit de regio s Sittard, Nijmegen, Breda en Vught. De stichting is vernoemd naar Robert Coppes die zich in de vorige eeuw al inzette voor blinden in Nederland. Visio Visio is een expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen. Werkgebied: landelijk. Visio De Vlasborch in Vught biedt zorg en begeleiding aan volwassenen en ouderen met een visuele beperking. Vivent Vivent is werkzaam in de gemeenten Boxtel, Haaren, 's-hertogenbosch, Schijndel, Sint- Michielsgestel, Vught en Vlijmen. Heeft een hoofdige Raad van Bestuur. Deze zorgorganisatie biedt thuiszorg, verzorgingshuis- verpleeghuiszorg 6
Vughterstede Vughterstede is een lokale organisatie voor verpleging, verzorging en thuiszorg. In en vanuit de in Vught gevestigde woonzorgcentra Theresia en Huize Elisabeth worden zorg en diensten geboden aan ouderen. Vughterstede biedt verzorgingshuiszorg en verpleeghuiszorg. Ook levert zij thuiszorg, huishoudelijke hulp en diensten aan thuiswonende ouderen in de gemeente Vught. Welzijn Vught Welzijn Vught is een onderdeel van Welzijn Divers in 's-hertogenbosch. Diensten zijn: ouderenwerk, jongerenwerk, buurtwerk, vrijwilligers en mantelzorg, participatie allochtonen- armoedebestrijding. Wijkwerker; Ondersteuning vrijwilligerswerk; ondersteuning bewonersinitiatieven; Ondersteuning informele zorg (mantelzorg, vrijwillige hulpdiensten); collectieve kinderactiviteiten; collectieve jongerenactiviteiten, toeleiding naar scholing, arbeid, vrijwilligerswerk, hulpverlening; collectieve ontmoetingsactiviteiten en dagactiviteiten in de wijken; buurtbemiddeling; educatie. Woonwijze Lokale Woningbouwcorporatie. Met 3.000 woningen in Vught en omringende plaatsen zoals s- Hertogenbosch, Oisterwijk en Moergestel is Woonwijze een middelgrote corporatie. Vincentiusvereniging De Vincentiusvereniging is een landelijk werkende vereniging. Een lokaal georganiseerde vrijwilligersorganisatie, die met behulp van armoedebestrijding en persoonlijke hulpverlening en vanuit het gedachtegoed van Vincentius, een structurele bijdrage wil leveren aan goed leven voor zwakkeren en kwetsbaren in de samenleving. De Vincentiusvereniging Vught is een maatschappelijke dienstverleningsinstantie, die met behulp van vrijwilligers een structurele bijdrage wil leveren aan een beter leven voor zwakkeren en kwetsbaren in de samenleving. Overige betrokken organisaties Huisartsen Huisartsen in Vught voeren periodiek overleg met de gemeente. Op deze manier zijn zij indirect betrokken bij het platform WZW. Zij worden op de hoogte gehouden, actief geïnformeerd en waar relevant uitgenodigd voor bijeenkomsten. Verzekeraar VGZ Verzekeraar VGZ is vanaf de start op de hoogte en staat positief ten opzichte van het initiatief. De interne projectleider en de voorzitter van Ouderen Samen hebben onlangs een eerste formeel gesprek gevoerd. Afgesproken is om na vaststelling van het plan van aanpak in april vervolgafspraken te maken. Gesprekspunten zijn elkaar versterken, en een spin off realiseren in de gemeenten van het Meijerij-samenwerkingsverband en financiële ondersteuning. 3 Ondersteuningsverzoek Voor de uitvoering van de hiervoor genoemde opdracht heeft het bestuurlijk overleg ondersteuning gevraagd aan het programma In voor Zorg! De meerwaarde van de ondersteuning door In voor zorg! ligt in het ontwikkelen en borgen van een gezamenlijke én constructieve werkwijze voor de langere termijn. De ontwikkeling van een Programma Wonen, Zorg en Welzijn met duidelijke samenhang en programmalijnen kan daarbij helpen. Het programma wordt uitgevoerd onder paraplu van het Platform. Voor de projecten is een projectmatige aanpak nodig met een duidelijke taakverdeling/planning etc. in de samenwerkingsconstructies. Daarnaast is kan de ondersteuning door In voor Zorg! zorgen voor bestuurlijk draagvlak, focus op resultaten en follow-up. 7
Ondersteuning wordt gevraagd bij: - Het formuleren van hoofddoel en de integrale benadering. - Het uitbreiden van de vijf projecten tot een programma Wonen, Zorg en Welzijn voor het sociale domein. - Het aanbrengen van focus en samenhang in de vijf projecten en bij het in kaart brengen van de witte vlekken. - Het aanreiken van instrumenten zoals onderzoek, monitoring, wijkanalyse. - Opstellen Communicatieplan - Leertrajecten - Informatie en advies uitbrengen aan het Bestuurlijk Overleg van het Platform Wonen, Zorg en Welzijn. 4 Doelen, resultaten en streefwaarden In bijlage 1 is een tabel opgenomen met doelen, resultaten en streefwaarden, meetwijze.. Er zijn doelen geformuleerd op het overkoepelend niveau ( individuele burger, samenwerking door deelnemende organisaties, de samenleving) en vervolgens per project. In de eerste fase van het project zal de verdere uitwerking plaats vinden. Het is van belang dat de samenwerkende organisaties de concrete invulling ook op het niveau van de deelprojecten gestalte geven om zo maximale consensus en begrip te krijgen over de indicatoren, streefwaarden en meetwijzen. 5 Coach, tijdslijnen en inzet Coach Als coach is Marita Meulmeester geworven. Zij is expert op het terrein van de drie transities, inrichting sociale wijkteams en het begeleiden van samenwerkingsprocessen wonen, zorg en welzijn en informele zorg, Wmo, Wlz, Zvw. Inzet Coach: 1,5 dag per week gedurende 18 maanden. Interne projectleider: De financiering tot 1 januari 2017 wordt gegarandeerd door de bestuurders Communicatie, Wijkanalayse, onderzoek: p.m. Tijdslijnen Het traject loopt van 1 april 2015 tot en met 30 september 2016. Na de start zal de coach samen met de interne projectleider een aanvulling maken op dit plan van aanpak waarin ook de onderdelen van een regulier plan van aanpak zoals Leren en Communicatie verder worden uitgewerkt. Uitvoering Plan van aanpak. Fase 1. April 2015 tot en met augustus 2015 Activiteiten: - Organisatie Programma Wonen, Zorg en Welzijn. Vast leggen samenstelling, taken en verantwoordelijkheden van Bestuurlijk Overleg, Platform WWZ en projectgroepen. Benoemen trekkers en linking pins van projecten. - Het verder inrichten van een aansturings-, uitvoerings- en overlegstructuur van het platform - Rollen andere partijen zoals de Wmo-adviesraad, Mee, CJG, Wegwijs+. - Projectplannen verder uitwerken smart-doelen, outcome-indicatoren, meetbare resultaten, gekoppeld aan het hoofddoel. Het uitvoeren van gegevens verzameling (wijkanalyses) om deze SMART-doelen verder aan te scherpen en de resultaten goed te monitoren. - Relatie met de vele andere initiatieven ook burgerinitiatieven- In Vught in kaart brengen. - Relatie met regionale initiatieven op gebied van bijv. inkoop ( gemeente, verzekeraar) in kaart brengen. - Inventarisatie van lopende projecten en initiatieven bij de deelnemende organisaties. 8
- Nadere analyse van (wijk) problematiek op basis van informatie over (zorg)consumptie, registraties bij deelnemende organisaties. - Benoemen witte vlekken en het maken van keuzes als deze inzichtelijk zijn. - Ontwikkelen van criteria voor projecten die onderdeel worden van het Programma WWZ - Selectie van projecten die mee gaan doen met het Programma WWZ, in aanvulling op de vijf lopende projecten. - Concrete invulling tabellen: bijvoorbeeld ook op basis van gemaakte resultaatafspraken met gemeente, VGZ. - Keuze meet instrumenten, wijze van monitoring en onderzoek. Denk aan effectenarena, (maatschappelijke) businesscase - Inventarisatie samenwerking en betrokkenheid met andere partijen - Betrekken van bewoners en cliënten (ambassadeurs). Niet over ons, zonder ons. - Communicatieplan en uitwerken onderdeel leren - Begroting - September 2015: Bespreking Programma Wonen, Zorg en Welzijn Vught in het Bestuurlijk Overleg. Uitvoering Plan van aanpak. Fase 2. September 2015 tot en met september 2016 - Uitvoering geven aan periodieke monitoring: opzetten dan wel gegevens verzamelen over wijkproblematiek (GGD, gemeente, huisartsen, verzekeraar) - Koppeling programma aan beleid sociaal domein van de gemeente Vught. Transformatie-agenda. gemeente: decentralisatie begeleiding, inrichting sociaal wijkteam, kanteling etc. - Nadere afspraken over financiën indien nodig (effect-onderzoek, communicatie etc). - Veder invulling en concretisering tabellen bijlage 1. - Activiteiten en projecten onder de paraplu van het platform als een programma in te richten. - Implementatie en monitoring van de projecten - Uitvoering communicatieplan 9
Bijlage 1: Doelen, resultaten en streefwaarden Platform Wonen, Zorg en Welzijn. In fase 1, april 2015- september 2015, wordt het voorliggende plan van aanpak aangevuld met een beschrijving van het Programma Wonen, Zorg en Welzijn. In deze periode worden ook de afzonderlijke projectplannen doorontwikkeld en worden de doelen, indicatoren, streefwaarden en meetmomenten- samen met de betrokken organisaties - verder ingevuld en geconcretiseerd. De doelen, resultaten en meetwijzen worden hieronder beschreven op overkoepelend niveau, het Programma WZW, en vervolgens per project, voor zover dat op dit moment mogelijk en reëel is. Onderzoek, meetinstrumenten en indicatoren Er zijn diverse rapportages beschikbaar die betrokken kunnen worden bij de uitwerking in fase 1 (nulmeting). Deze rapportages bevatten cijfermateriaal voor uitgangsscores en indicatoren. De rapporten zijn geraadpleegd voor de opzet van onderstaande tabellen en verdienen in fase 1 nadere analyse en uitwerking. Onderzoek en Business Intelligence (OBI), In opdracht van de Gemeente Rotterdam, Cluster MO, Voorstel indicatoren outcome-meting monitor Sociaal Domein, oktober 2014. Wmo-klanttevredenheidsonderzoek over 2013. Onderzoek naar de maatschappelijke deelname van specifieke groepen burgers die extramurale begeleiding ontvangen en waaraan (vanaf 1 januari 2015) de gemeente Vught vanuit de Wmo ondersteuning gaat bieden, september 2014. Een eerste stap gezet, nu doorpakken, Rapportage QuickScan dementiebeleid, Gemeente Vught. Hilversum, 28 april 2014. Cijfers CIZ over zorgconsumptie 2013. Daarnaast worden registraties geraadpleegd van de organisaties gemeente, huisartsen, welzijn, zorginstellingen, woningbouwcorporatie. I Resultaten, indicatoren, meetinstrumenten Programma WZW Het overkoepelend doel van het Programma WZW Het scheppen van een samenhangend en betaalbaar aanbod aan woon, zorg- en welzijnsdiensten, activiteiten en services dat aansluit op de behoeftes van de kwetsbare burgers in de gemeente Vught, wetend dat er minder en andere professionele inzet mogelijk is. Dit hoofddoel leidt tot resultaten op het niveau van de individuele inwoner, op het niveau van de samenwerking in het netwerk / organisaties en op het niveau van de samenleving. Niveau 1: Inwoners in de wijk In de wijk wonen burgers mét en zonder zorg of hulpvraag. Er wonen vitale en kwetsbare mensen, oude en jonge mensen. De kanteling is gericht op een andere werkwijze van organisaties en medewerkers. Dit vraagt ook om een kanteling bij de burgers: zelfredzaamheid en een actieve bijdrage leveren aan de maatschappij. Het doel van het programma WZW is dat projecten bijdragen op het niveau van de individuele burger aan verhoging van zelfredzaamheid en participatie, ongeacht hun beperking, aandoening of hulpvraag. Niveau 2: Samenwerking Platform Wonen, Zorg en Welzijn / Organisaties In de gemeente Vught zijn veel formele en informele organisaties actief. Doel is dat de organisaties een gekantelde werkwijze leren hanteren. Cliëntenraden en Wmo-raad gaan echt invloed uitoefenen 10
op de (wijk)diensten en activiteiten en services. Het doel is dat de prille samenwerking doorgroeit naar een stabiel netwerk. Voorwaarde voor samenwerking is dat organisaties elkaar kennen en vertrouwen. Indien zij elkaars aanbod kennen, kunnen zij slimme combinaties maken door het delen van professionele diensten en gezamenlijke inzet van vrijwilligers, informele zorg. Op het operationele niveau vindt samenwerking plaats door het afstemmen van werkwijzen van professionals en vrijwilligers in de wijk. Het samen met elkaar optrekken en leren van elkaars werkwijzen maakt hier onderdeel van uit. Niveau 3: Samenleving Een relatief hoog aantal inwoners in de gemeente Vught ontvangt extramurale begeleiding (1,37%). 11 Op het niveau van de samenleving is het doel om de sociale samenhang in de wijken en buurten te verhogen. Het Wmo-klanttevredenheidsonderzoek over 2013 is een onderzoek naar de maatschappelijke deelname van deze specifieke groepen burgers die extramurale begeleiding ontvangen en waaraan (vanaf 1 januari 2015) de gemeente Vught vanuit de Wmo ondersteuning biedt. Hierin staan gegevens over: hoe ervaren Vughtse burgers de sociale samenhang in hun wijk of buurt? Hoe ervaren de kwetsbare en specifieke doelgroepen hun positie in de Vughtse samenleving? Wat zijn de behoeften van de doelgroepen in relatie tot participatie? Dit onderzoek naar de maatschappelijke deelname van specifieke groepen burgers wordt bij de nulmeting betrokken. Programma WZW Niveau 1.Burger 2.Samenwerking / organisaties Resultaten programma WZW Participatie burger neemt toe, ongeacht de aandoening of, beperking. De samenwerking tussen partijen is bestendigd en vindt plaats vanuit een gekantelde visie. Meebeslissen, beleidsbeïnvloedende participatie: Toename invloed van burgers, cliënten(raden) en Wmo-raad op het beleid m.b.t. wonen, Waar staan we over 18 maanden X% toename aantal burgers, incl. burgers met een beperking, dat zich inzet voor kwetsbare mensen. Y% toename aantal mensen met een beperking dat deel neemt aan de samenleving. Elk project wordt volgens gekantelde visie aangestuurd door (een manager van) een van de deelnemende organisaties. Uitbreiding aantal gemeenschappelijke projecten van 5 naar 10 in september 2016. Alle cliëntenraden Meetwijze April 2015: T0-meting en bepalen x % en y %. samen met betrokken instellingen en gemeente. Juni 2016: T1 meting. Participatieladder (voorbeeld :David Wilcox). Boven genoemde onderzoeken, rapportages, registraties. April 2015: T0-meting December 2015: T1-meting Juni 2016: T2-meting Interviews leden projectgroepen, platform, bestuurlijk overleg, cliënten(raden), Wmo-raad. December 2015: T0-meting. Mei 2016: T1-meting. Verslagen en interviews cliëntenraden en Wmo-raad. 11 CIZ september2013 11
zorg en welzijn Professionele en vrijwillige inzet: Slimmer, samen en beter werken leidt tot verlaagde kosten professionele inzet voor de samenwerkende organisaties 3. Samenleving Verhoging samenhang in de wijk. Toename burgerparticipatie, individueel en collectief. zijn geïnformeerd. In december 2015 heeft 50% op de plannen gereageerd. In mei 2016 heeft 90% gereageerd. 10% minder professionele inzet, 10 % meer vrijwillige inzet, tussen medio 2014 (vóór de transitie) en medio 2016 (na de transitie) Burgers hebben meer invloed op hun directe omgeving. In september 2016 is er een uitbreiding van 4 collectieve burgerinitiatieven ten opzichte van april 2015. Medio 2014. T0-meting Medio 2015. T1-meting. Mei 2016. T2-meting. voor zover cijfers beschikbaar bij de organisaties, in ieder geval kan dit bij Cello: aantal uren professionele en vrijwillige inzet per cliënt. Én: Herhaling Wmoklanttevredenheidsonderzoek over 2013. Deze beide onderzoeken worden gecombineerd. April 2015. T0-meting. Juni 2016: T1-meting. Herhaling Wmoklanttevredenheidsonderzoek over 2013. Participatieladder II Resultaten, indicatoren, meetinstrumenten per deelproject. 1.Project Zorg aan huis Het project Zorg aan huis richt zich op de (her)inrichting van de wijkinfrastructuur voor de zorg en ondersteuning aan huis, ongeacht de financieringsbron (Zvw, Wlz, Wmo) en los van de organisatie. Ongeplande ondersteuning maakt deel uit de van de wijkinfrastructuur. Resultaat Slimmer, anders,beter. Wijkbewoners, formele én informele organisaties ontwikkelen gezamenlijk één samenhangend systeem (sociale) alarmering in plaats van elke organisatie voor zich (cocreatie). Streefwaarde Alle cliënt- en wijkraden en bewonersverenigingen zijn betrokken bij de realisatie. Het huidige (versnipperde) aanbod professionele alarmering is terug /samengebracht tot één samenhangend systeem voor (sociale) alarmering. 80% van de gebruikers ervaart dat sociale alarmering bijdraagt aan gevoel van veiligheid. Indicator Tevredenheid gebruikers: Ervaren veiligheid, beschikbaarheid, bereikbaarheid, gebruiksgemak) van gebruikers m.b.t. ongeplande zorg. 12
Meetwijze Bijeenkomst bewoners in een appartementencomplex ( bv. Rode Rik huis van de wijk-) over gebruikerservaringen sociale alarmering. In kaart brengen huidig aanbod. Augustus 2015: T0-meting Augustus 2016. T1-meting 2.Project Ontschotte dagbesteding Het project Ontschotte dagbesteding richt zich specifiek op de (her)inrichting van (collectieve) dagopvang, dagactiviteiten en ontmoeting in de wijk. Resultaat Slimmer, anders, beter. Cocreatie: Wijkbewoners, formele én informele organisaties ontwikkelen gezamenlijk minimaal één extra doelgroep onafhankelijk steunpunt. Een brede collectieve voorziening voor ontmoeting, dagbesteding. Streefwaarde Beleidsbeïnvloedende participatie: Alle cliënt- en wijkraden en bewonersverenigingen zijn betrokken bij de realisatie. Verhoging inzet vrijwilligers: steunpunt draait voor meer dan 80% op vrijwilligers. Indicator Maatschappelijke activiteit bezoekers. Tevredenheid vrijwilligers. Aantal participerende informele en formele organisaties. Meetwijze Participatieladder, Evaluatie Wmo-raad, verslagen projectgroep. In kaart brengen huidig aanbod. Augustus 2015: T0-meting Augustus 2016: T1-meting 3.Project Sport en ontmoeting Het project Sport en ontmoeting is gericht op de verbinding van Vughtse kwetsbare burgers met Vughtse sportverenigingen. Resultaat Het bewustzijn over de waarde van sport en ontmoeting in relatie tot gezondheid en welzijn is toegenomen bij hulpverleners in de wijk. Streefwaarde Maatschappelijke participatie: x % toename van aantal mensen met een beperking, dat deelneemt aan reguliere sportverenigingen. Indicator Facilitering door organisaties; ondersteuningsplannen van instellingen waarin sport en bewegen als (behandel) doel is opgenomen. Scholingsaanbod voor professionals en vrijwilligers. Oordeel cliënt: voelt zich verbonden met de sportvereniging. Meetwijze Herhaling WMO-klanttevredenheidsonderzoek over 2013, koppelen met onderzoek bij sportvereniging(en). Onderzoek naar deelname vrijwilligers en professionals aan cursussen/ scholing. Analyse van de ondersteuningsplannen van de organisaties. April 2015: Streefwaarde (x% ) wordt samen met betrokken instellingen en gemeente bij de start bepaalt. Mei 2015: T0-meting Augustus 2016: T1-meting. 4.Project Vrijwilligers centraal Het project Vrijwilligers centraal richt zich op het samen ontwikkelen van beleid op het gebied van vrijwillige inzet en op het maken van uitvoeringsafspraken op het gebied van vrijwillige inzet door de 13
deelnemers in het Platform. Het project richt zich onder meer op het benutten van de competenties van kwetsbare burgers en de onderlinge overdracht van kennis, vaardigheden en attitude tussen professionals van zorg en welzijnsorganisaties. Reikwijdte is het sociale domein: participatiewet, jeugd en Wmo. Resultaat: Streefwaarde Indicator Meetwijze Formele en informele organisaties hebben een gemeenschappelijk beleid voor scholing, werving en inzet van vrijwilligers. Vrijwilligerscoördinatoren van de organisaties werken met elkaar samen. Er is inzicht in elkaars expertise. Er zijn 5 samenwerkingsafspraken met actieplannen uitgevoerd. Verhoging inzet vrijwilligers met 10 % ten opzichte van 2014 (voor de transitie). Gemeenschappelijke instrumenten voor werving en scholing. Gezamenlijke facilitering vrijwilligers. Uniformering vrijwilligersbeleid Registraties aantallen vrijwilligers, klanttevredenheidsmeting, beleidsplannen, scholingsplannen, verslagen en evaluaties projectgroep. April 2015: T0-meting. Oktober 2015: T1-meting. Augustus 2016: T2-meting. 5.Project Alle ouderen samen Het project richt zich op het toegankelijk maken van reguliere vrijwilligersinitiatieven voor de nieuwe doelgroepen in de wijk. Resultaat Alle 55 plussers in de wijk, ongeacht beperkingen, ontvangen voorlichting, advies en informatie. Streefwaarde Alle wijkbewoners van 55 plus, inclusief alle 55 plussers die extramurale begeleiding ontvangen, worden bezocht door vrijwillige ouderenadviseurs. Indicator Samenwerking Voa en professionals in de wijk. Cliënten ervaren laagdrempelige voorlichting, hulp en ondersteuning. Activering en participatie: Cliënten zijn op de hoogte van mogelijkheden. Meetwijze Registraties Ouderen Samen, aantal cliënten bezocht door Voa s. Korte vragenlijsten Voa s, 55 plussers, hulpverleners in de wijk. April 2015:T0-meting. Periodieke metingen (kwartaal). Augustus 2016: eindmeting. 14