Vestigingsplan Primair Onderwijs, Speciaal Onderwijs en kinderopvang. Dordrecht

Vestigingsplan 2015-2074 Primair Onderwijs, Speciaal Onderwijs en kinderopvang Dordrecht Eerste jaarschijf: 2015 Eerste tijdvak: 2015-2018 Tweede tijdvak: 2019-2022 Derde tijdvak: 2023-2074 Versie: 12 Datum: 15 september 2015 Gewijzigd: 19 maart 2017 Bijlage: Investeringenoverzicht 1

Omschrijving van de situatie primair onderwijs en speciaal onderwijs Dordrecht Binnen de gemeentegrenzen van Dordrecht is er diversiteit aan primair onderwijs. Een breed aanbod voor een genoegzaam aantal leerlingen. Dordrecht kent een achttal bevoegde gezagen voor het primair onderwijs die gezamenlijk elk een eigen richting aanbieden aan de Dordtse bevolking: 1. Stichting openbaar primair onderwijs Dordrecht (OPOD) dat openbaar onderwijs aanbiedt; 2. Stichting H3O dat het protestants-christelijk verzorgt; 3. Stichting Katholiek Onderwijs Bernardus Alfrink (SKOBA) verzorgt het katholiek onderwijs; 4. Vereniging een school met de bijbel (Scholen van Oranje) verzorgt eveneens protestantschristelijk onderwijs; 5. Vereniging voor christelijk onderwijs op reformatorische grondslag (VCORG) verzorgt christelijk onderwijs op reformatorische grondslag; 6. Stichting Islamitisch primair onderwijs Rijnmond (SIPOR) verzorgt het Islamitisch onderwijs; 7. Dordtse schoolvereniging voor basisonderwijs op algemene grondslag (DSVBAG) verzorgt het onderwijs op algemeen bijzondere grondslag; 8. Stichting Vrije scholen Regio Rotterdam (SVRR)verzorgt het onderwijs op antroposofische grondslag. schoolbestuur Aantal instellingen* Aantal vestigingen ** Aantal leerlingen (2014) OPOD 13 17 3.216 H3O 10 16 2.848 SKOBA 5 6 1.004 Scholen van Oranje 4 5 1.426 VCORG 2 2 452 SIPOR 1 1 376 DSVBAG 2 2 613 SVRR 1 1 226 totaal 38 51 10.161 *= brinnummer **= aantal locaties Totaal zijn er 38 basisscholen met 51 locaties in heel Dordrecht verdeeld over de diverse wijken, die gezamenlijk ruim 10.000 basisschoolleerlingen huisvesten. Op basis van de leerlingenprognose zal er 2028 naar verwachting een behoefte zijn van circa 9.874 leerlingen. 2

Tevens kent Dordrecht een drietal scholen voor speciaal basisonderwijs, die worden verzorgd door de schoolbesturen van het primair onderwijs: H3O Noorderlicht 86 leerlingen SKOBA Anne Frank 66 leerlingen OPOD Het Kompas 117 leerlingen Verder kent Dordrecht ook een drietal schoolbesturen die het speciaal onderwijs verzorgen: Stichting Speciaal onderwijs Drechtsteden SPON (Specialisten in Passend Onderwijs), Stichting Yulius voor geestelijke gezondheid en de Koninklijke Auris Groep. SPON Kiem 188 leerlingen Yulius De Atlas 100 leerlingen Auris De Ammanschool 124 leerlingen Omschrijving van de situatie Kinderopvang Dordrecht Naast het onderwijs is er voor de Dordtse bevolking ook een ruim aanbod van kinderopvangfuncties zoals kinderdagverblijven, buitenschoolse opvang, tussenschoolse opvang en voorschoolse opvang in de vorm van peutspeelzaalwerk beschikbaar. Deze wordt verzorgd door 28 organisaties, die elk hun eigen functies aanbieden. 3

type opvang naam instelling aantal kindplaatsen vve ja/nee opvanglocatie_adres naam_houder BSO 40 Selma Lagerlof-erf 164 SDK Kinderopvang B.V. BSO 't Oogappeltje BSO 20 Brouwersdijk 111 't Oogappeltje BSO Noordhove 20 Oranje Vrijstaatplein 2 Stichting Prokino BSO COKD Ratjetoe 120 Van den Broek-erf 30 Stichting Centrale Organisatie Kinderopvang Drechtsteden BSO COKD De Driehoek 40 Driehoek 40 41 Stichting Centrale Organisatie Kinderopvang Drechtsteden BSO BSO Montessori Kind Centrum 40 Nassauweg 84 Stichting Prokino BSO COKD Kinderlandshoek 90 Mahonie 10 Stichting Centrale Organisatie Kinderopvang Drechtsteden BSO SDK Groenland 120 Chico Mendesring 817 SDK Kinderopvang B.V. BSO Villa Oranje 20 Prinses Julianaweg 2 Stichting H3O BSO Het Kristal 40 Heimerstein 35 36 Stichting H3O BSO De Regenboog 20 Noordendijk 264 Stichting H3O BSO BSO Wantij 18 Maasstraat 204 Stichting Prokino BSO Burgt Actief Vest 120 Blekersdijk 94 Kinderdagverblijf De Kleine Burgt B.V. BSO Prins Bernhardschool 25 Hugo de Grootplein 5 Stichting H3O BSO De Kleine Burgt 40 Singel 447 451 Kinderdagverblijf De Kleine Burgt B.V. BSO COKD Villa Speelmaatjes 80 Matena's-pad 77 Stichting Centrale Organisatie Kinderopvang Drechtsteden BSO BSO Regenboog Volkerakweg 15 Volkerakweg 60 Stichting H3O BSO Koters & Co H.o.d.n. Opvang Nieuwe Stijl 20 Hofstraat 5 Koters & Co H.o.d.n. Opvang Nieuwe Stijl BSO De Singel 70 Burgemeester de Raadtsingel 93a Stichting Prokino BSO Fontein 20 Matthijs Marisstraat 33 Stichting H3O BSO Repelaer 30 Standhasenstraat 47 Stichting H3O BSO Burgt Actief Sporting Delta 60 Gravensingel 118 Kinderdagverblijf De Kleine Burgt B.V. BSO COKD De Blokkendoos 20 Zuidendijk 363 a Stichting Centrale Organisatie Kinderopvang Drechtsteden BSO Mijn Tweede Thuis 20 Sweelinckplein 5 Mijn Tweede Thuis BSO Burgt Actief Wieldrecht 30 Smitsweg 6 A Kinderdagverblijf De Kleine Burgt B.V. BSO SDK Sam Sam 20 Krommedijk 245 SDK Kinderopvang B.V. BSO De Huiskamer 9 Dubbeldamseweg Zuid 97 KDV De Huiskamer B.V. BSO Bambino Spuiweg 69-71 20 Spuiweg 69 71 Bambino Kinderopvang B.V. BSO COKD De Boomhut 40 Ockenburg 44 Stichting Centrale Organisatie Kinderopvang Drechtsteden BSO SDK Dubbeldam 40 Eikenlaan 25 SDK Kinderopvang B.V. BSO 't Stadstuintje 15 Varkenmarkt 128 't Stadstuintje B.V. BSO SDK Poolberen 40 Eddingtonweg 5 SDK Kinderopvang B.V. BSO De Sterrekijker 40 Atmosfeerstraat 38 Stichting H3O BSO SDK Toermalijn 100 Dubbelsteynlaan West 58 SDK Kinderopvang B.V. BSO Bambino 20 Bosboom-Toussaintstraat 62 Bambino Kinderopvang B.V. BSO De Belhamels 60 Goudenregenstraat 65 Stichting H3O BSO SDK Boerderij 20 Dubbelsteynlaan West 54 SDK Kinderopvang B.V. BSO De Bengels 30 Zuilenburg 68 Stichting H3O BSO COKD Xie-Je 40 Dubbelmondestraat 1 Stichting Centrale Organisatie Kinderopvang Drechtsteden BSO Burgt Actief Muhring 30 Vrieseweg 92 Kinderdagverblijf De Kleine Burgt B.V. BSO ONS Domeintje 20 Bosstraat 1 ONS Domeintje BSO SDK Berenburg 40 Schuilenburg 17b SDK Kinderopvang B.V. BSO BSO Bavinck 30 Singel 140 Stichting H3O KDV Happy4kids 16 Ja Beverwijckstraat 65 67 Happy4kids B.V. KDV Kinderdagverblijf Pipoo 12 Nee Waldeck Pyrmontweg 14 Kinderdagverblijf Pipoo KDV Bambino 28 Ja Spuiweg 69 71 Bambino Kinderopvang B.V. KDV Kilwijk 48 Nee Kilwijkstraat 5 Stichting Prokino KDV SDK Beregoed 128 Ja Noorderkroonstraat 164 SDK Kinderopvang B.V. KDV Bambino 32 Ja Provincialeweg 112 Bambino Kinderopvang B.V. KDV De Kleine Vlinder 10 Nee Octant 109 De Kleine Vlinder KDV Kindertijd 12 Nee Hendrikstraat 51 53 Kindertijd KDV Zandvlinder 37 Nee Henri Polakstraat 7 Zandvlinder Kinderdagverblijf KDV SDK Toermalijn 80 Ja Dubbelsteynlaan West 58 SDK Kinderopvang B.V. KDV Kinderopvang Lotus h.o.d.n Opvang Nieuwe Stijl 12 Nee Hofstraat 5 Kinderopvang Lotus h.o.d.n Opvang Nieuwe Stijl KDV De Kleine Burgt 72 Nee Singel 447 451 Kinderdagverblijf De Kleine Burgt B.V. KDV Dagopvang Montessori Kind Centrum 12 Nee Nassauweg 84 Stichting Prokino KDV Bambino 40 Ja Bosboom-Toussaintstraat 62 Bambino Kinderopvang B.V. KDV Alle Hens 24 Nee Burgemeester de Raadtsingel 93a Stichting Prokino KDV Happy4kids 32 Ja Burgemeester de Raadtsingel 51 Happy4kids B.V. KDV De Sterrekijker 18 Nee Atmosfeerstraat 38 Stichting H3O KDV COKD Villa Speelmaatjes 35 Ja Matena's-pad 77 Stichting Centrale Organisatie Kinderopvang Drechtsteden KDV SDK Rozemarijn 80 Ja Van der Steenhovenplein 3 SDK Kinderopvang B.V. KDV De Huiskamer 20 Ja Dubbeldamseweg Zuid 97 KDV De Huiskamer B.V. KDV De Sterretjes 50 Ja Minnaertweg 4 Stichting Het Spectrum KDV 't Stadstuintje 39 Nee Varkenmarkt 128 128A 't Stadstuintje B.V. KDV MKC Mozaiek 32 Ja Nassauweg 94 SDK Kinderopvang B.V. KDV 't Stadstuintje lokatie Vrieseweg 41 Nee Vrieseweg 42 44 't Stadstuintje B.V. KDV Kinderdagverblijf Pipoo 12 Nee Waldeck Pyrmontweg 16 Kinderdagverblijf Pipoo KDV COKD Kinderlandshoek 24 Ja Mahonie 10 Stichting Centrale Organisatie Kinderopvang Drechtsteden KDV Kinderdagverblijf 't Oogappeltje 16 Nee Brouwersdijk 4 't Oogappeltje KDV COKD Riedijkshaven 36 Ja Noorderstraat 37 Stichting Centrale Organisatie Kinderopvang Drechtsteden KDV De MULO Burgt 42 Nee Singel 443 Kinderdagverblijf De Kleine Burgt B.V. KDV COKD De Boomhut 16 Nee Ockenburg 44 Stichting Centrale Organisatie Kinderopvang Drechtsteden KDV SDK Sam Sam 32 Ja Krommedijk 245 SDK Kinderopvang B.V. KDV SDK Groenland 96 Ja Chico Mendesring 817 SDK Kinderopvang B.V. KDV Mijn Tweede Thuis 32 Nee Sweelinckplein 3 5 Mijn Tweede Thuis KDV 't Oogappeltje Dagopvang 12 Ja Brouwersdijk 111 't Oogappeltje KDV COKD Ratjetoe 60 Nee Van den Broek-erf 30 Stichting Centrale Organisatie Kinderopvang Drechtsteden KDV De Miniburgt 25 Nee Beekenstein 4 Kinderdagverblijf De Kleine Burgt B.V. KDV SDK Dubbeldam 32 Ja Eikenlaan 25 SDK Kinderopvang B.V. KDV De Repelaer 16 Nee Standhasenstraat 47 Stichting H3O PSZ Het Peuterhuis 16 Nee Dubbelmondestraat 1 Stichting het Peuterhuis PSZ Nijntje 16 Ja Brouwersdijk 111 Stichting Peuterspeelzalen Dordrecht PSZ H3O Peuteropvang Prins Bernhardschool 32 Ja Hugo de Grootplein 5 Stichting H3O PSZ Peuteropvang Dikkie Dik 16 Ja Van Schendelstraat 24 Stichting Peuterspeelzalen Dordrecht PSZ Sterretje 16 Ja Ockenburg 44 Stichting Peuterspeelzalen Dordrecht PSZ H3O Peuteropvang De Sterrekijker 16 Ja Atmosfeerstraat 38 Stichting H3O PSZ H3O Peuteropvang Het Kristal 32 Nee Heimerstein 35 36 Stichting H3O 4

type opvang naam instelling aantal kindplaatsen vve ja/nee opvanglocatie_adres naam_houder PSZ H3O Peuteropvang Prinses Julianaschool 16 Ja Prinses Julianaweg 2 Stichting H3O PSZ SDK Driehoek 16 Ja Driehoek 40 SDK Kinderopvang B.V. PSZ Pinkeltje 16 Ja Van den Broek-erf 7 Stichting Peuterspeelzalen Dordrecht PSZ Ikraatje 16 Ja Spirea 3 SDK Kinderopvang B.V. PSZ Pluto 16 Ja Kinkelenburg 19 Stichting Peuterspeelzalen Dordrecht PSZ Kleurrijk 32 Ja Jacob Marisstraat 70 SDK Kinderopvang B.V. PSZ H3O Peuteropvang Repelaer Eddingtonweg 16 Ja Eddingtonweg 9 Stichting H3O PSZ De Petteflet 16 Ja Mahonie 9 Stichting Peuterspeelzalen Dordrecht PSZ Peuteropvang Het Kristal Zuilenburg 16 Nee Zuilenburg 68 Stichting H3O PSZ H3O Peuteropvang Repelaer Standhasenstraat 16 Ja Standhasenstraat 47 Stichting H3O PSZ Mariaschool 45 Ja Doelstraat 13 Stichting Katholiek Onderwijs Bernardus Alfrink PSZ Pluk 16 Ja Mahonie 8 Stichting Peuterspeelzalen Dordrecht PSZ H3O Peuteropvang Fontein Krispijn 16 Ja Matthijs Marisstraat 33 Stichting H3O PSZ 't Kaboutererfje 16 Ja Rudyard Kipling-erf 123 Stichting Peuterspeelzalen Dordrecht PSZ H3O Peuteropvang De Horizon 16 Ja Singel 441 Stichting H3O PSZ Paddington 14 Ja Eddingtonweg 3 Stichting Peuterspeelzalen Dordrecht PSZ H3O Peuteropvang Polderpeuters 16 Ja Selma Lagerlof-erf 164 Stichting H3O PSZ De Albatros 32 Ja Van Gendtstraat 2 a SDK Kinderopvang B.V. PSZ De Peut 16 Ja Singel 28 SDK Kinderopvang B.V. PSZ Dreumesland 14 Ja Bosstraat 1 Stichting Peuterspeelzalen Dordrecht PSZ Peuteropvang Peuterhof 32 Nee Prof. Waterinklaan 43 VCORG PSZ H3O Peuteropvang Klein Duimpje 32 Ja Goudenregenstraat 65 Stichting H3O PSZ Plons 16 Ja Zuidendijk 363 A Stichting Peuterspeelzalen Dordrecht PSZ H3O Peuteropvang Fontein Wielwijk 16 Ja Douwe Aukesstraat 3 Stichting H3O PSZ Kruimeltje 16 Ja Ockenburg 44 Stichting Peuterspeelzalen Dordrecht PSZ Berenboot 14 Ja Maasstraat 204 Stichting Peuterspeelzalen Dordrecht PSZ Dribbel 16 Ja Oranje Vrijstaatplein 2 Stichting Peuterspeelzalen Dordrecht PSZ Pippeloentje 16 Ja Blekersdijk 94 Stichting Peuterspeelzalen Dordrecht PSZ H3O Peuteropvang De Regenboog Noordendijk 32 Ja Noordendijk 264 Stichting H3O PSZ Kladderkatjes 16 Ja Eikenlaan 25 Stichting Peuterspeelzalen Dordrecht PSZ Ukkepuk 16 Ja Hofstraat 5 Stichting Peuterspeelzalen Dordrecht PSZ H3O Peuteropvang De Regenboog Volkerakweg 16 Ja Volkerakweg 60 Stichting H3O PSZ De Bosuiltjes 16 Ja Nolensweg 4 Stichting Peuterspeelzalen Dordrecht PSZ H3O Peuteropvang Dr. H. Bavinckschool 16 Ja Singel 140 Stichting H3O PSZ SDK Groenland 16 Ja Chico Mendesring 817 SDK Kinderopvang B.V. Bron: Landelijk register kinderopvang en peuterspeelzalen (LRKP) Voor de Voor- en vroegschoolse educatie (VVE) betreft het maximaal 16 peuters per VVE roep, waarvan een wisselend aantal dubbelspelers, afhankelijk van het aantal geïndiceerde doelgroep peuters. SPD kent locaties met één, anderhalf en twee groepen VVE. De ruimtebehoefte van voorscholen telt in bepaalde situaties mee bij de tijdelijke ruimtebehoefte van het onderwijs. Hoewel het basisonderwijs en de kinderopvangfuncties elk een eigen dynamiek en wet- en regelgeving kennen, is er in het kader van het Vestigingsplan voor gekozen om deze beide grootheden zoveel mogelijk gezamenlijk te benaderen. Beide hebben immers een gezamenlijk doel: het centraal stellen van de stimulering van de ontplooiing en ontwikkeling van het kind. In dit vestigingsplan zullen een aantal maatregelen inzichtelijk worden gemaakt. Dit inzicht wordt verkregen aan de hand van de beleidsuitgangspunten zoals de gezamenlijke besturen die met elkaar hebben bepaald en de beleidskaders van de gemeente, welke worden vergeleken met de bestaande vierkante meters Bruto vloeroppervlak (m 2 BVO) en de behoefte op lange termijn. Die maatregelen leiden tot een investeringsbehoefte voor de lange termijn. Voor zowel onderwijs als voor kinderopvangfuncties. Deze investeringen zullen voor onderwijs bestaan uit een renovatiebehoefte en een vervangende nieuwbouwbehoefte. In dit hoofdstuk wordt een omschrijving gegeven van de primair onderwijsscholen in de verschillende wijken /buurten in Dordrecht. Tevens wordt hierin de kinderopvangfuncties met vestigingen weergegeven. In een schematische weergave worden de gebouw en vestigingsgegevens, de leerlingenaantallen per oktober 2014, inclusief leerlingengewicht, medegebruik (capaciteit) en de huidige behoefte van alle onderwijsinstellingen weergegeven. 5

SCHOOLBESTUUR OPOD School Adres Bouwaard Bouwjaar BVO aantal leerling BSO PSZ KO BVO BVO basis BVO TOTAAL adres llingen gewicht basis + gew medegebruik BVO WANTIJSCHOOL MAASSTRAAT 204 Permanent 1976 1.176 112 23 1 1 763 787 230 1.017 MONDRIAANSCHOOL J. MARISSTRAAT 80 Permanent 2008 1.341 275 88 2 1.583 1.684 230 1.914 MONDRIAANSCHOOL J. MARISSTRAAT 80 Permanent 2008 348 JF KENNEDYSCHOOL, BOSSTRAAT BOSSTRAAT 1 Permanent 1988 930 233 45 1 1 1.372 1.415 230 1.645 JF KENNEDYSCHOOL BOSSTRAAT 1 Permanent 2001 210 JF KENNEDYSCHOOL BOSSTRAAT 1 Permanent 2009 347 JF KENNEDYSCHOOL, ZUIDENDIJK ZUIDENDIJK 363A Permanent 2014 1.664 188 60 2 1 1.146 1.214 345 1.559 JF KENNEDYSCHOOL EDDINGTONWEG 3 Permanent 1968 704 81 31 1 407 443 115 558 JF KENNEDYSCHOOL EDDINGTONWEG 3 Nood 2000 172 BASISSCHOOL DUBBELDAM EIKENLAAN 25 Permanent 2013 2.500 399 12 2 1 2 2.207 2.207 575 2.782 DE KEERKRING OCKENBURG 44 Permanent 1976 1.742 153 4 1 2 1 970 970 460 1.430 DE KEERKRING OCKENBURG 44 Permanent 1976 179 DE MERIDIAAN KINKELENBURG 19 Permanent 1978 1.491 305 8 1.734 1.734 115 1.849 DE MERIDIAAN KINKELENBURG 19 Permanent 2008 507 1 DE GRIFFIOEN R.KIPLINGERF 123 Permanent 1983 2.199 262 43 1 1.518 1.556 115 1.671 STATENSCHOOL HOFSTRAAT 5 Permanent 1912 1.190 207 19 0,5 1 0,5 1.241 1.250 230 1.480 STATENSCHOOL HOFSTRAAT 5 Permanent 2013 354 NOORDHOVE ORANJE VRIJSTAATPLEIN 2 Permanent 1912 1.366 123 23 619 641 230 871 NOORDHOVE ORANJE VRIJSTAATPLEIN 2 Permanent 2012 70 1 1 MKC HET MOZAIEK NASSAUWEG 94 Permanent 2014 2.208 221 32 2 2 1 1.312 1.338 575 1.913 DE ALBATROS DOUWE AUKESSTRAAT 1 Permanent 1959 704 179 107 1.100 1.235 230 1.465 DE ALBATROS GENDTSTRAAT van 2 Permanent 1961 385 2 DE ALBATROS GENDTSTRAAT van 4 Permanent 1961 385 DE DRIEHOEK DRIEHOEK 41 Permanent 2013 1.752 182 17 2 1 1.115 1.125 345 1.470 DE BEVER CHICO MENDESRING 188 Permanent 1996 1.400 296 22 1.689 1.694-1.694 DE BEVER CHICO MENDESRING 196A Nood 2010 972 SBO HET KOMPAS KAREL DOORMANWEG 2,4,8 Permanent 1974 3.262 1.308 1.308 1.308 3.216 534 13 18 5 18.776 20.601 5.333 24.626 SCHOOLBESTUUR H3O School Adres Bouwaard Bouwjaar BVO aantal leerling BVO BVO basis BVO TOTAAL BSO PSZ KO adres llingen gewicht basis + gew medegebruik BVO DR H BAVINCKSCHOOL SINGEL 140 Permanent 2013 1.610 333 3 1 1 1.875 1.875 230 2.105 PR JULIANASCHOOL PR. JULIANAWEG 2 Permanent 1953 1.584 263 31 1 1 1.523 1.544 230 1.774 PR JULIANASCHOOL PR. JULIANAWEG 2 Permanent 2009 86 PR JULIANASCHOOL PR. JULIANAWEG 2 Permanent 2002 146 PR JULIANASCHOOL PR. JULIANAWEG 2 Permanent 1953 DE REPELAER STANDHASENSTRAAT 47 Permanent 1934 1.019 187 20 1.141 1.153 345 1.498 DE REPELAER STANDHASENSTRAAT 47 Permanent 2012 481 1 1 1 DE REPELAER EDDINGTONWEG 9 Permanent 1968 710 89 10 1 448 454 115 569 DE FONTEIN, KOLORIET M. MARISSTRAAT 33 Permanent 2008 1.477 172 40 1 1 1.065 1.107 230 1.337 DE FONTEIN, WIELWIJK DOUWE AUKESSTRAAT 3 Permanent 1959 739 72 8 1 362 367 115 482 DE REGENBOOG, NOORDENDIJK NOORDENDIJK 264 Permanent 1957 875 172 15 1 1 1.065 1.072 230 1.302 DE REGENBOOG DR. LL ZAMENHOFLAAN 27 Permanent 1979 861 DE REGENBOOG NOORDENDIJK 264 Permanent 1957 DE REGENBOOG, STAART VOLKERAKWEG 60 Permanent 1970 1.149 131 40 1 1 659 704 230 934 PR BERNHARDSCHOOL WILLAERSTRAAT 2 Permanent 1965 770 271 15 0,5 0,5 1.563 1.563 115 1.678 PR BERNHARDSCHOOL WILLAERSTRAAT 2 Permanent 2003 200 PR BERNHARDSCHOOL WILLAERSTRAAT 2 Permanent 1974 254 PR BERNHARDSCHOOL BROUWERSDIJK 4 Permanent 1974 345 DE STERREKIJKER BOOGSCHUTTER 71 Permanent 1975 1.113 362 2 2.021 2.021-2.021 DE STERREKIJKER BOOGSCHUTTER 71 Permanent 2003 581 HET KRISTAL HEIMERSTEIN 36 Permanent 1978 1.392 387 8 1 1 2.147 2.147 345 2.492 HET KRISTAL ZUILENBURG 68 Permanent 1977 1.334 1 DE HORIZON SINGEL 441 Permanent 1960 1.320 239 5 1.402 1.402 115 1.517 DE HORIZON SINGEL 441 Permanent 2001 432 1 EBS EDEN BOSBOOM TOUSSAINTSTR. 62 Permanent 1927 1.399 170 14 1 1 1 1.055 1.061 345 1.406 SBO NOORDERLICHT WILLEM DE ZWIJGERLAAN 2 Permanent 1956 1.700 1.000 1.000 SBO NOORDERLICHT WILLEM DE ZWIJGERLAAN 2 Permanent 2004 1.392 2.848 211 9,5 11,5 2 16.469 19.114 SCHOOLBESTUUR VERENIGING "SCHOLEN VAN ORANJE" School Adres Bouwaard Bouwjaar BVO aantal leerling BVO BVO basis BVO TOTAAL BSO PSZ KO adres llingen gewicht basis + gew medegebruik BVO ORANJE NASSAUSCHOOL SELMA LAGERLOF-ERF 164 Permanent 1983 2.096 233 17 1 1 1.372 1.376 230 1.606 JULIANASCHOOL GOUDENREGENSTRAAT 65 Permanent 2009 2.079 280 0 2 1 1.608 1.608 345 1.953 BEATRIXSCHOOL VAN SCHENDELSTRAAT 26 Permanent 2013 2.302 357-1 1.996 1.996 115 2.111 BEATRIXSCHOOL DUBBELSTEIJNLAAN-WEST 54 Permanent 2002 - JOHAN FRISOSCHOOL CHICO MENDESRING 196 Permanent 1996 1.400 556 6 2.997 2.997-2.997 JOHAN FRISOSCHOOL CHICO MENDESRING 821 Nood 1999 1.796 JOHAN FRISOSCHOOL CHICO MENDESRING 821 Nood 2001 360 1.426 23 3 3 7.977 8.667 6

SCHOOLBESTUUR SKOBA School Adres Bouwaard Bouwjaar BVO aantal leerling BVO BVO BSO PSZ KO adres llingen gewicht basis BVO basis + gew medegebruik TOTAAL BVO MARIASCHOOL DOELSTRAAT 13 Permanent 1989 974 155 49 3 980 1.035 345 1.380 MARIASCHOOL DOELSTRAAT 13 Permanent 2004 650 PIUS 10 SCHOOL BROUWERSDIJK 111 Permanent 1954 1.182 141 60 1 1 1 909 981 345 1.326 PIUS 10 SCHOOL LEBRETHOF Permanent 2000 291 DE SATELLIET SCHUILENBURG 16 Permanent 1977 1.114 215 23 1 1.081 1.095 115 1.210 DON BOSCOSCHOOL NOLENSWEG 2 Permanent 1964 796 168 85 1.045 1.149-1.264 DON BOSCOSCHOOL NOLENSWEG 4 Permanent 1971 407 1 115 DON BOSCOSCHOOL NOLENSWEG 2 Nood 2000 205 GEERT GROOTE V.D. BROEKERF 3 Permanent 1990 1.026 325 9 1.835 1.835-1.950 GEERT GROOTE V.D. BROEKERF 7 Permanent 2003 195 1 115 GEERT GROOTE V.D. BROEKERF 7 Permanent 1990 1.026 SBO ANNE FRANKSCHOOL WILLEM DE ZWIJGERLAAN 2 Permanent 2004 902 770 770 1.004 226 1 7 1 5.850 6.866 1.035 8.636 SCHOOLBESTUUR VCORG School Adres Bouwaard Bouwjaar BVO aantal leerling BVO BVO BSO PSZ KO adres llingen gewicht basis BVO basis + gew medegebruik TOTAAL BVO DS J BOGERMANSCHOOL PROF. WATERINKLAAN 43 Permanent 2010 1.612 237 8 1 1.392 1.392 115 1.507 DS J POLYANDERSCHOOL ATMOSFEERSTRAAT 34 Permanent 1972 421 215 2 1.281 1.281-1.281 DS J POLYANDERSCHOOL ATMOSFEERSTRAAT 36 Permanent 1972 1.047 DS J POLYANDERSCHOOL ATMOSFEERSTRAAT 36 Permanent 2007 70 452 10 1 2.674 115 2.789 SCHOOLBESTUUR SIPOR School Adres Bouwaard Bouwjaar BVO aantal leerling BVO BVO BSO PSZ KO adres llingen gewicht basis BVO basis + gew medegebruik TOTAAL BVO IKRA SPIREA 3 Permanent 2009 2.173 376 167 1 2.091 2.293 115 2.408 IKRA SPIREA 5 Permanent 2010 230 376 167 1 2.293 115 2.408 SCHOOLBESTUUR DSBAG School Adres Bouwaard Bouwjaar BVO aantal leerling BVO BVO BSO PSZ KO adres llingen gewicht basis BVO basis + gew medegebruik TOTAAL BVO SCHOOL MUHRING VRIESEWEG 92 Permanent 1905 1.063 216 1 1,5 1.286 1.286 173 1.459 SCHOOL MUHRING VRIESEWEG 92 Permanent 2003 336 SCHOOL MUHRING VRIESEWEG 92 Permanent 2011 237 SCHOOL VEST BLEKERSDIJK 94 Permanent 2010 2.713 397 20 2 1 2.197 2.197 345 2.542 613 22 3,5 1 3.483 518 4.001 SCHOOLBESTUUR SVSRR School Adres Bouwaard Bouwjaar BVO aantal leerling BVO BVO BSO PSZ KO adres llingen gewicht basis BVO basis + gew medegebruik TOTAAL BVO DORDTSE VRIJE SCHOOL DUBBELMONDESTRAAT 1 Permanent 1970 1.435 226 0 2 1 1.337 1.337 345 1.682 DORDTSE VRIJE SCHOOL DUBBELMONDESTRAAT 1 Permanent 2010 247 226 0 2 1 1.337 345 1.682 TOTAAL PRIMAIR ONDERWIJS 3.397 444 32 44 8 24.627 61.699 7.461 71.922 SCHOOLBESTUUR SPON School Adres Bouwaard Bouwjaar BVO aantal leerling BVO BVO BSO PSZ KO adres llingen gewicht basis BVO basis + gew medegebruik TOTAAL BVO KIEM SITTERSTRAAT 7 Permanent 2013 4.367 188 1 1.146 2.964-3.847 SCHOOLBESTUUR AURIS School Adres Bouwaard Bouwjaar BVO aantal leerling BVO BVO BSO PSZ KO adres llingen gewicht basis BVO basis + gew medegebruik TOTAAL BVO AMMANSCHOOL MEIDOORNLAAN 2 Permanent 1970 886 124 0 1 824 1.461 115 1.576 AMMANSCHOOL MEIDOORNLAAN 2 Permanent 2007 565 SCHOOLBESTUUR YULIUS School Adres Bouwaard Bouwjaar BVO aantal leerling BVO BVO BSO PSZ KO adres llingen gewicht basis BVO basis + gew medegebruik TOTAAL BVO YULIUS LOC. DE ATLAS WIELINGENSTRAAT 103 Permanent 1971 1.386 100 703 872-872 TOTAAL SPECIAAL ONDERWIJS 412 2 1 2.672 5.297 115 6.295 Noot: het medegebruik van groepen BSO, PSZ en KDV betreft het aantal groepen dat in lokalen in een schoolgebouw is gehuisvest 7

2. Beleidsuitgangspunten Onderwijshuisvesting PO; KO en SO Dordrecht 1. Ambitie Elk kind moet op basis van de eigen talenten kunnen excelleren. Het ontwikkelen van deze talenten in een doorlopende leerweg van 0 tot 12 jaar en de kinderen daarmee betere kansen voor de toekomst bieden is de collectieve ambitie van de scholen en de kinderopvangorganisaties. Daarmee willen de basisscholen, de scholen voor speciaal onderwijs en de kinderopvangorganisaties van Dordrecht collectief een bijdrage leveren aan het verhogen van het opleidingsniveau van de Dordtse bevolking en aan de kwaliteit van de samenleving van morgen. Dordrecht is een stad met een grote midden- en onderlaag. De bovenlaag is klein. De scholen willen bijdragen aan het vergroten van de draagkracht (bovenlaag) in de stad en aan het bestrijden van achterstand. Het kenmerk van de grote midden- en onderlaag doet een specifiek beroep op kinderopvang en primair onderwijs. Segregatie dient te worden voorkomen. Het kunnen ontmoeten van rolmodellen op school kan er toe bijdragen dat kinderen zich naar die voorbeelden willen ontwikkelen. Het geeft een beeld en verhoogt de motivatie om je eigen toekomst op te bouwen. Bijdragen aan de optimale ontwikkeling van kinderen krijgt op speelse wijze en met de mogelijkheden en inzichten van de 21 e eeuw vorm. Dat vraagt om goede scholen en om sterke instellingen voor kinderopvang. Omdat het Dordtse onderwijs goed tot excellent wil zijn, streeft het ernaar om de kwaliteit voortdurend te verbeteren. Excellente leerkrachten zijn daarvoor onmisbaar. De scholen willen t.o.v. elkaar onderscheidend en complementair zijn en zo een rijk palet vormen. Zij bieden op basis van levensbeschouwelijke identiteit, maar ook op basis van onderwijskundige, didactische en pedagogische opvattingen en praktijken een ruime keuze voor ouders. De vrijheid van onderwijs, in het bijzonder de keuze vrijheid van ouders, staat hoog in het vaandel. De kinderopvang en het primair onderwijs worden in samenhang in de wijk vorm gegeven en bij voorkeur in centra. Partners die gezamenlijk elkaars sterktes zien, die willen benutten en die samen sterker maken, zetten zich in voor de kracht van de wijk. Een inbedding in de wijk, verbonden met andere organisaties en voorzieningen, zoals de zorg, maakt het mogelijk een gebundelde bijdrage te leveren aan de kwaliteit van de leer- en leefomgeving van de kinderen. In het kader van passend onderwijs zal het speciaal onderwijs een nauwe betrokkenheid met het reguliere PO onderhouden. Leerlingen zullen minder permanent naar het speciaal onderwijs gaan en het SO zal zijn expertise meer inzetten in de reguliere setting. Dat vraagt om flexibiliteit van de betrokken partijen. Samengevat hebben de besturen van de scholen en de kinderopvanginstellingen de volgende gemeenschappelijke ambitie: Kinderen en hun talenten worden optimaal ontwikkeld in een doorgaande lijn van 0 tot 12 jaar Het onderwijs gaat voor de kwaliteitstandaard Goed en krijgt vorm met mogelijkheden van de 21 e eeuw Het onderwijs en de kinderopvang dragen bij aan de versterking van het sociaal demografische profiel van Dordrecht Onderwijs en kinderopvang krijgen vorm in samenhang om gezamenlijk de wijk te versterken Speciaal en regulier onderwijs werken intensiever samen 8

1. Context De scholen zullen samenwerken, enerzijds om optimale kansen voor kinderen te creëren, anderzijds om in strategisch partnerschap met elkaar, met de kinderopvangorganisaties en met de gemeente, tegemoet te komen aan de ontwikkelingsvragen van de stad. De scholen willen met name een bijdrage leveren aan de voor Dordrecht kenmerkende maritieme economie, maar ook aan de uitstraling van de historie van de oudste stad van Holland. De scholen willen daarvoor op een actieve wijze met de omgeving in contact zijn. Mede vanwege veranderende werkpatronen van ouders, zal de school meer een leer-, leef- en werkomgeving worden, die van 7 tot 19 uur in bedrijf is. De schoolgebouwen, zoveel mogelijk geclusterd in de wijken, zullen meer een relatie met de omgeving hebben en aan andere functies onderdak bieden. Bijvoorbeeld een functie als het consultatiebureau, mogelijkheden voor sport, muziek en andere culturele activiteiten worden in of vanuit het wijkcentrum bereikbaar. Het gebouwencluster is daarmee flexibel, aantrekkelijk en goed bereikbaar. Samengevat zien de besturen de noodzaak om: Samen te werken om optimale kansen te creëren voor kinderen in een tijdsbeeld waarin de schoolomgeving multifunctioneler wordt; Een bijdrage te leveren aan het maritieme en historische profiel van Dordrecht. 3. Scholenplanning Op basis van de toekomstige ontwikkelingen is het wenselijk te beschikken over scholen met een flexibele indeling. Mee kunnen bewegen met de toekomstige opvattingen over onderwijs is een must. De scholen zijn bij voorkeur geclusterd of in samenhang met elkaar en met de voorzieningen voor kinderopvang in de wijk gepositioneerd. De demografie laat de komende 15 jaar een stabiel geboortecijfer zien. Onderlinge groei en krimp tussen scholen, kan in de clustergebouwen goed worden opgevangen. Het is wenselijk deze clusters flexibel van omvang te houden. Daarvoor zijn in het verleden diverse mogelijkheden gebruikt, zoals schoolwoningen en semipermanente uitbreidingen. De beschikbare gebouwen voor de kinderopvang kunnen prima in de planning van de clusters worden meegenomen. Het speciaal onderwijs zal in omvang verder afnemen en met een toenemende diversiteit van de leerling populatie (meer of minder permanent aanwezig, diverse soorten van speciale hulp en aandacht) te maken krijgen. Ten aanzien van de huisvesting is medegebruik van elkaars specifieke faciliteiten wenselijk. Daarom lijkt huisvesting in de directe omgeving van elkaars expertise een goed uitgangspunt. Samengevat streven de besturen een scholenbouwplanning na die: Gericht is op clustering van PO en KO waarin onderlinge groei en krimp goed op te vangen is; Flexibiliteit voorziet om onderwijsinnovatie voldoende mogelijk te maken; Scholen voor speciaal onderwijs in de nabijheid van regulier basisonderwijs zet. 9

4. Eisen aan (school)gebouwen (School)gebouwen moeten in de eerste plaats voldoen aan de vereiste functionaliteiten. Ze moeten een veilig en gezond klimaat hebben en een verzorgd uiterlijk hebben. De staat van onderhoud moet goed zijn. De uitstraling van de gebouwen dient zodanig te zijn dat leerlingen en ouders het vertrouwen hebben dat je daar kunt leren voor de toekomst. Gebouwen moeten duurzaam zijn, niet alleen omwille van besparing op het energiegebruik, maar ook om de betekenis die er t.a.v. het omgaan met de natuurlijke bronnen vanuit gaat op de kinderen. Het levensduur bestendig bouwen heeft nadrukkelijk de voorkeur. Investeringen dienen daarop gericht te zijn en zullen op life-time basis ook financieel het gunstigst te zijn. Tijdelijke huisvesting is slechts voor een beperkte periode acceptabel. Het is om meerdere redenen wenselijk om telkens een renovatie en update van de functionele kwaliteit van de schoolgebouwen toe te passen. Het lange termijn investeringsbudget dient daarin te voorzien. Samengevat stellen de besturen de volgende eisen aan de gebouwen: Gebouwen moeten aan de vereiste functionaliteiten blijven voldoen; Ze dienen duurzaam, veilig en gezond te zijn; Om ze voortdurend up-to-date te houden is tussentijdse renovatie noodzakelijk. 5. Betaalbaar bouwen De betaalbaarheid van het gehele gebouwenbestand, van zowel onderwijs als kinderopvang, wordt het meest gunstig beïnvloed, door uit te gaan van een optimaal rendement op de lange termijn, zeg 40 tot 60 jaar. Het veroorzaken van achterstallig onderhoud en het kiezen voor dure korte termijn oplossingen met tijdelijke huisvestingsvoorzieningen maken het plaatje duurder. Elke investering dient daarom afgewogen te worden tegen de lange termijn effecten. Daarmee wordt kapitaalvernietiging door bijvoorbeeld leegstand voorkomen. Bij het bouwen is het wenselijk de geldstromen voor investeren, onderhouden en exploiteren te integreren. Zo kan een iets duurdere investering bij het onderhoud en de exploitatie ruim worden terugverdiend. De geldstromen dienen daarvoor bij elkaar gebracht te worden, zodat de integrale afwegingen mogelijk worden. Clustergebouwen bieden de mogelijkheid om kostbare ruimtes met een laag gebruik, haalbaar te maken. Dat kan ook door bij de clusters andere functies onder te brengen, zoals bijvoorbeeld sport, culturele voorzieningen of maatschappelijke functies. De standaard die de scholen wensen aan te houden is beschreven in de Kwaliteitswijzer Scholenbouw, het bouwbesluit en Frisse scholen klasse B (Agentschap NL, min. BiZa). Samengevat willen de besturen betaalbaar bouwen: Gebouwen hebben een optimale levensduur van tenminste 40 jaar en maximaal 60 jaar; Voor onderwijs wordt de kwaliteitstandaard Frisse scholen klasse B aangehouden; Het voorkomen van achterstallig onderhoud voorkomt kostenstijgingen; Door samenwerking en clustering wordt leegstand en daarmee kapitaalvernietiging voorkomen. 10

6. Effectief en efficiënt onderhoud en gezonde exploitatie Onderhoud aan gebouwen is essentieel en is een verantwoordelijkheid van de schoolbesturen. Het is noodzakelijk dat de gebouwen een goede basiskwaliteit hebben, zodat het beschikbare budget over de midden-lange termijn gezien toereikend is. Een aantal besturen vindt het wenselijk om te onderzoeken of het vormen van een gemeenschappelijk onderhoudsfonds, ertoe kan bijdragen dat er voor alle scholen jaarlijks voldoende middelen zijn om dit te verwezenlijken en of het wenselijk is om de scholen efficiënt te ontzorgen v.w.b. het onderhoud door een klein professioneel huisvestingsbedrijf. Met gezamenlijke service level agreements (SLA s) kunnen gunstige contracten uit de markt gehaald worden. Een professionele collectieve aanpak op dit gebied maakt dat er grote budgettaire voordelen kunnen worden behaald. Het is wenselijk om duurzame scholen te bouwen, zodat het mogelijk is met de sobere exploitatievergoeding een gezonde exploitatie te realiseren. Een gezonde exploitatie wordt daarnaast bevorderd door bewust gedrag. Het vergelijkend onderzoek tussen de scholen t.a.v. de diverse onderdelen van de exploitatie (energiegebruik, schoonmaakkosten, alarmopvolging e.d.) kan een goed beeld geven over hoe de kosten gunstig beïnvloed kunnen worden. Samengevat streven de besturen naar een gezonde onderhoudspositie en exploitatie: Zij zoeken naar efficiënte inzet van middelen door bundeling van krachten op het gebied van onderhoud, service level agreements en een eventueel huisvestingsbedrijf. 11

3. Visie onderwijshuisvesting gemeente Dordrecht 1. Inleiding De gemeente Dordrecht heeft met het vaststellen van het IHP in 2005 aangetoond dat zij belang hecht aan kwalitatief goede huisvesting voor het onderwijs. Nu dit IHP bijna is afgerond is het tijd om- mede op basis van de veranderende regelgeving (overheveling buiten onderhoud PO) en krimp van leerlingenaantal - te bepalen, op welke wijze het onderwijshuisvestingsbeleid en de daarbij behorende verantwoordelijkheden gericht op de komende jaren worden ingevuld. De discussie over verantwoordelijkheden sluit aan op de Agenda voor de Stad waarin staat aangegeven dat rollen en verantwoordelijkheden ten aanzien van taken, daar waar wenselijk en mogelijk, meer naar het maatschappelijk middenveld verplaatst zouden moeten worden. Het komen tot (scenario s voor) een vestigingsplan op basis van een gezamenlijke visie is een eerste resultaat van de samenwerking en het oppakken van de verantwoordelijkheid. Deze werkwijze biedt de meeste garantie dat de beschikbare middelen gericht en effectief (en lees daarmee ook kwalitatief goed) kunnen worden ingezet. 2. Algemene overkoepelende visie De gemeente Dordrecht hecht, evenals de schoolbesturen, grote waarde aan kwalitatief goede onderwijs gebouwen die voldoen aan de daartoe gestelde wettelijke eisen. De gemeente heeft tot op heden uitvoering gegeven aan haar taken van de zorgplicht van de huisvesting. Vanaf 2015 is het aan alle schoolbesturen (nu ook PO) om de gebouwen op een goede wijze te onderhouden zodat de gebouwen aan de hierboven genoemde doelstelling blijven voldoen, of daarop worden aangepast. Door vooral de overheveling van het onderhoud PO, de afronding van het huidige IHP, de geprognosticeerde krimp in leerlingenaantal, de harmonisatie en de discussie over het (ver)huurbeleid is het de vraag of het niet effectiever werkt indien de gehele verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de zorgplicht wordt overgedragen aan de schoolbesturen. Met andere woorden, we dienen een nieuwe balans te vinden tussen gemeente en schoolbesturen, in de toekomstige rollen en verantwoordelijkheden ten aanzien van de onderwijshuisvesting. 2. Ankerpunten voor de gemeente in de discussie omtrent het onderwijshuisvestingsbeleid 1. De leerling centraal Kwalitatief goede onderwijshuisvesting is een belangrijke randvoorwaarde voor de optimale ontwikkeling van leerlingen binnen een veilige omgeving. Kortom het beleid moet ten goede komen, c.q. een meerwaarde hebben voor de leerling en de onderwijsgevenden. 2. (eigen) verantwoordelijkheid Het gesprek / onderzoek naar een nieuwe balans in rollen en verantwoordelijkheden ten aanzien van de onderwijshuisvesting (bijvoorbeeld een doordecentralisatie) biedt de mogelijkheid de verantwoordelijkheid neer te leggen bij de (samenwerkende) schoolbesturen, waardoor het door schoolbesturen gewenste beleid eerder en door samen te werken, efficiënter gerealiseerd kan worden. 3. Samenwerking Door de krachten te bundelen is er een meerwaarde te behalen. Onderwijs en onderwijshuisvesting is een gezamenlijke verantwoordelijkheid in het belang van de leerlingen in Dordrecht. 4. Creativiteit Actief verantwoordelijk zijn geeft de inspiratie om op een open manier te denken over de mogelijkheden die de onderwijshuisvesting (bijvoorbeeld in een wijk) biedt. 12

5. Zorgvuldigheid Onderwijshuisvesting is een complex onderwerp. Het vinden van een goede balans in de toekomstige rollen en verantwoordelijkheden ten aanzien onderwijshuisvesting in samenwerking alsmede financieel vereist een zorgvuldige voorbereiding op alle terreinen: inhoudelijk en risico s. 6. Keuzemogelijkheid voor ouders De gemeente streeft een gevarieerd onderwijsaanbod na, zowel op het gebied van identiteit, als op het gebied van onderwijskundige concepten. 3. Het vestigingsplan In de optiek van de gemeente is een op visie gebaseerd vestigingsplan een essentieel beleidsdocument. De eerder genoemde ankerpunten spelen daarbij een belangrijke rol. Het vestigingsplan is geen statisch document. Het dient een horizon van minstens 10 tot 15 jaar te bevatten, maar wordt eens in de vier jaar, of eerder -indien onverwachte situaties of wijziging in de regelgeving daar aanleiding toegeven-, te worden aangepast aan de actuele en te verwachten situatie. In het vestigingsplan staat aangegeven welke gebouwen er zijn, welke gebouwen in die periode voor nieuwbouw in aanmerking komen, welke gerenoveerd, welke uitgebreid moeten worden en welke gebouwen in die periode worden afgestoten, inclusief een bijbehorende meerjarenbegroting. Welke keuze er ook gemaakt wordt, een vestigingsplan is noodzakelijk Voor welke richting in toekomstige rollen en verantwoordelijkheid (uitvoering van zorgplicht) in het herijkte onderwijshuisvestingsbeleid ook gekozen wordt, een vestigingsplan is noodzakelijk. Ook indien niet wordt doorgedecentraliseerd, is het gezamenlijk opstellen van een op visie gebaseerd vestigingsplan een goed alternatief. Dit is dan de basis voor de uitvoering van de zorgplicht voor de onderwijshuisvesting door de gemeente. 13

4. Uitgangspunten en visie speciaal onderwijs in Dordrecht 1. Versterken van de zorgstructuur binnen het regulier onderwijs waardoor een reductie van het aantal SO en VSO plaatsen teweeg gebracht kan worden. Hierbij is de verwachting dat het aantal plaatsen binnen het SO sneller zal dalen dan het aantal plaatsen binnen het VSO. 2. Het SO en VSO zal een belangrijke bijdrage blijven leveren in de uitvoering van een doorgaande(ontwikkelings)lijn, zodat er binnen Dordrecht gesproken kan worden van een onderwijs continuüm. 3. Van het SO en VSO mag verwacht worden dat er onderwijs-zorgarrangementen worden ingericht, zodat die doelgroepen die aangewezen zijn op gespecialiseerd onderwijs ook een vorm van zorg geboden kan worden. 4. Het Samenwerkingsverband PO/VO vindt dat er binnen huisvesting rekening gehouden moet worden met de authenticiteit van het gespecialiseerd onderwijs: scholen moeten zich kunnen blijven profileren als specialist van een specifieke doelgroep. Wat betekenen deze speerpunten voor het vestigingsplan? - Door reductie van het aantal plaatsen binnen het SO worden mogelijk op termijn m 2 vrijgespeeld voor de inrichting van onderwijs-zorgarrangementen; - Het SWV Dordrecht wil ook in de toekomst gebruik blijven maken van gespecialiseerd onderwijs en hoopt dan ook dat er binnen het vestigingsplan rekening gehouden wordt met het goed faciliteren van deze voorzieningen( in m 2.), maar daarnaast ook dat er meerdere vestigingen behouden blijven, zodat er geen sprake is van een generalistisch aanbod. 14

5. Analyse en maatregelen Bij de analyse is de bestaande huisvesting bekeken (leeftijd en kwaliteit van het gebouw). Daarmee is de capaciteit inzichtelijk. Vervolgens is op basis van de leerlingengegevens (teldatum 1-10-2014) en de leerlingenprognose tot en met 2029 de normatieve behoefte vastgesteld. Met de uitgangspunten bepalen deze ingrediënten gezamenlijk de maatregelen voor de komende jaren: uitbreiding, samenvoeging, sloop, buitengebruikstelling, vervangende nieuwbouw, renovatie etc. We spreken over groot onderhoud wanneer een gebouw 20 jaar oud is, over het begrip renovatie, indien een gebouw 40 jaar oud is, dan wel dat een monumentaal gebouw 20 jaar geleden voor het laatst is gerenoveerd. Bij renovatie rekenen we in beginsel de volledige capaciteit van het gebouw mee, omdat niet de behoefte maar het bestaande aantal BVO gerenoveerd moet worden. Bij renovatie wordt derhalve de levensduur van het gebouw met 20 jaar verlengd tot maximaal 60 jaar. We spreken van een vervangende nieuwbouw, wanneer een gebouw 40 tot 60 jaar oud is of 20 jaar na de laatste renovatie (tenzij sprake is van een monumentaal gebouw). Bij vervanging rekenen we wel met de normatieve behoefte, omdat op dat moment de keuze bepaald wordt hoeveel m 2 BVO er nodig is Bij een monumentaal pand is altijd sprake van een bijzondere situatie, omdat het als zodanig niet vervangen kan worden, anders dan op een andere locatie. Verder is bij een monumentaal pand ook vaak sprake van specifieke kosten voor instandhouding en onderhoud, die redelijkerwijs niet voor rekening van het schoolbestuur alleen kunnen komen. Hierin is voorzien door elke 20 jaar een renovatie impuls op te nemen en één keer per 60 jaar een volledige nieuwbouwnorm. Verder zal er altijd maatwerk nodig zijn. Dat betekent dus dat er bij een leeftijd van 40 jaar bekeken wordt of het pand kan worden gerenoveerd, of dat nieuwbouw noodzakelijk is. Dat is afhankelijk van de kwaliteit en constructie van het gebouw. Bepaalde panden kunnen een levensduurverlenging aan en bepaalde panden kunnen dat niet. Om daar duidelijkheid over te verkrijgen, zijn alle panden geschouwd op hun technische kwaliteit ten opzichte van de levensduur. De resultaten daarvan zijn in de maatregelen verwerkt. Deze aannames helpen om een rekenkundig voorstel te doen tot renovaties en of vervangende nieuwbouw in de toekomst. Met deze maatregelen, ook voor de verre toekomstige periode, is zekerheid te geven over de vraag wanneer een gebouw aan vervanging toe is en is ook helder hoeveel investeringen er de komende 60 jaren nodig zijn om het onderwijsgebouw kwalitatief op orde te houden. Vanuit dat denkkader wordt in het investeringenoverzicht onderscheid gemaakt in acht jaarlijkse perioden. Door het inbrengen van deze perioden is het mogelijk om een marge aan te houden in het feitelijke moment van de maatregel. De maatregelen voor de komende acht jaar (2015 tot en met 2022) zijn wel op jaartal aangehouden, omdat die vooraf goed zijn in te plannen. Wat betreft de normering is met een nieuwbouwnorm, gebaseerd op de kwaliteit en eisen vanuit het Bouwbesluit 2015 en Frisse scholen klasse B gerekend met een bedrag van 1.800 per m2 BVO voor het PO/SO en voor renovatie zal met een norm voor een investeringsimpuls worden gerekend van 25% van de nieuwbouwnorm. Voor de instandhouding van de gebouwen gelden de normale onderhoudscycli. De bestendigheid van deze parameters zal aan de hand van een second opinion nader worden onderzocht. Tot aan de resultaten van dat onderzoek wordt ten aanzien van deze parameters derhalve een voorbehoud gemaakt. Tot slot zij vermeld dat er binnen de gemeentelijke beleidskaders uitspraken zijn gedaan ten aanzien van de gebouwen die dicht nabij het spoor en de snelwegen zijn gevestigd: binnen een straal van 200 m worden kindvoorzieningen afgeraden (veiligheid nabij spoor en fijnstof uitstoot). Het besef is aanwezig, dat vanwege het stedelijk industrieel karakter van Dordrecht deze beleidsuitspraak voor sommige gebouwelijke situaties strijd op kan leveren met de ambities. 15

Daarnaast heeft de stuurgroep Vestigingsplan PO-KO een aantal kaders vastgesteld die eveneens richtinggevend kunnen zijn voor het bepalen van de noodzakelijke maatregelen. Deze zijn: 1. Het is belangrijk voor de ontwikkeling van het kind en de doorgaande leerlijn, dat onderwijs en kinderopvang zoveel mogelijk samenwerken; 2. Onderwijs en kinderopvang streven naar een hoogwaardige kwaliteit ten behoeve van de ontwikkeling van het kind; 3. Per cluster wordt bekeken of er sprake is van een optimale, dan wel een suboptimale situatie, welke voor verbetering vatbaar is; 4. Regulier onderwijs en speciaal basisonderwijs werken intensief samen en worden daar waar mogelijk onder één dak gehuisvest; 5. Speciaal onderwijs kent een meer regionale functie en zal zich meer profileren in onderwijs-zorg arrangementen, waarbij ze juist een eigen locatie zouden moeten hebben, die toegerust is op hun type onderwijs; 6. Het aantal leerlingen binnen SBO kent landelijk een dalende trend, mede door de wijzigingen in de wetgeving en de ontwikkelingen rond passend onderwijs. Het is daarom gewenst om binnen Dordrecht de opties open te houden om op termijn tot één centrale SBO voorziening te komen; 7. Onderwijsinstellingen streven naar een optimale schoolgrootte, gerelateerd aan de locatie waar zij zich bevinden; 8. Onderwijsgebouwen moeten voldoen aan de moderne eisen voor wat de bouwvoorschriften maar ook wat betreft onderwijskundige eisen en binnenklimaatseisen: de maatregelen in het Vestigingsplan moeten er op zijn gericht om alle gebouwen op een gelijk niveau te krijgen; 9. De maatregelen voor wat betreft uitbreiding en vervanging van de onderwijsgebouwen worden gerelateerd aan de meest recente leerlingenprognoses. 10. De maatregelen vinden plaats per cluster en per wijk. (maatregelen worden zoveel mogelijk per wijk in één keer aangepakt omdat anders de kwaliteit van het gebouw concurrerend kan werken) Bij het vaststellen van de noodzakelijke maatregelen is een onderscheid gemaakt in prioriteit: 1. Korte termijn(eerste jaarschijf): maatregelen die komend schooljaar al geëffectueerd moeten zijn 2. Middellange termijn (jaarschijf 2 t/m 8): maatregelen voor de komende 4 tot 8 jaar 3. Lange termijn: maatregelen tussen 9 en 60 jaar. Vervolgens zijn de maatregelen in tijd in een overzicht geplaatst. 16

WIELWIJK Aanwezig BVO BSO PSZ KO M e TOTAAL d BVO Aantal ll 2029 School Adres Bouwaard Bouwjaar Gebruikssoort JF KENNEDYSCHOOL, ZUIDENDIJK ZUIDENDIJK 363A Permanent 2014 HOOFD 1.664 1.664 188 2 1 1.559 195 1.251 DE ALBATROS DOUWE AUKESSTRAAT 1 Permanent 1959 HOOFD 704 1.474 179 1.465 169 1.179 DE ALBATROS GENDTSTRAAT van 2 Permanent 1961 DISLOKATIE 385 2 - DE ALBATROS GENDTSTRAAT van 4 Permanent 1961 DISLOKATIE 385 - SBO HET KOMPAS KAREL DOORMANWEG 2,4,8 Permanent 1974 HOOFD 3.262 3.262 1.308 DE FONTEIN, WIELWIJK DOUWE AUKESSTRAAT 3 Permanent 1959 DISLOKATIE 739 739 72 1 739 69 352 Totaal Behoefte Wielwijk is grotendeels tussen 1957 en 1963 gebouwd. De wijk bestaat voornamelijk uit meergezinswoningen, waarvan 90% tot de sociale huurvoorraad behoort. Een derde van de woningen is eengezinswoning. In totaal wonen er ongeveer 6.000 mensen in de wijk. De wijk is een 'vogelaar" wijk geweest. Er is de laatste jaren veel geïnvesteerd om zowel sociaal als fysiek de wijk te verbeteren. Ook de komende jaren wordt er nog veel geïnvesteerd in herontwikkeling van de sociale huurvoorraad. Het aantal leerlingen lijkt redelijk stabiel, maar is sterk afhankelijk van het tempo en het type woningen dat herontwikkeld wordt. De wijk Wielwijk kent de volgende onderwijsinstellingen met bijbehorende kinderopvangvoorziening: 1. J.F. Kennedyschool disloc. (OPOD) met 2 BSO (Blokkendoos - COKD) en 1 PSZ (Plons - SPD) 2. Albatros (OPOD) met 2 PSZ (Albatros SDK) 3. Fontein dislocatie (H3O) en 1 PSZ (Fontein - H3O) 4. Het Kompas (OPOD) school voor speciaal basisonderwijs (SBO) 5. 1 solitaire kinderopvangvoorziening grenzend aan de wijk: Rozemarijn (KDV SDK) Ad 1. De J.F. Kennedyschool is een stabiele school in een modern gebouw (2014). Hiervoor zijn de komende periode geen maatregelen noodzakelijk. Er is wel een renovatie nodig na 40 jaar (2055). Hier is sprake van een optimale situatie voor wat betreft de combinatie onderwijs en kinderopvang. Deze school huisvest ook de schakelklassen. In de normering is daar geen rekening mee gehouden, omdat deze huisvestingsbehoefte als tijdelijk wordt aangemerkt. In de praktijk is de ruimte echter wel nodig. Ad 2. en 3. De Albatros en Fontein (dislocatie) zijn beide gevestigd in monumentale gebouwen (gemeentelijk monument). Beide panden voldoen technisch niet en liggen bovendien in het risico gebied voor wat betreft fijnstof. Er is reeds planvorming ontwikkeld voor een vervangende nieuwbouw in de directe nabijheid binnen de wijk. Het is de ambitie van H3O om in deze wijk een volwaardige pc onderwijsvoorziening in stand te houden met een kinderopvangvoorziening (PSZ). Beide schoolbesturen gaan voor deze vernieuwbouw een samenwerkingsrelatie aan om een gezamenlijke ontwikkeling mogelijk te maken. De kinderopvangfuncties wordt thans verzorgd door zowel H3O, als SDK. Belangrijk voor alle partners is dat er een volwaardige nieuwbouwvariant plaatsvindt met een goede voorschool, een eigen herkenbaarheid en gezamenlijke faciliteiten. Hiermee is op termijn sprake van een optimale situatie voor wat betreft de combinatie onderwijs en kinderopvang. Punt van aandacht is de tijdelijke situatie tot aan de vervangende nieuwbouw. De Albatros is gehuisvest in De Douwe Aukestraat 1, met 2 bijgebouwen aan de Van Gendtstraat 2 en 4. Deze laatste twee zijn in zodanige staat dat daar snel iets aan moet gebeuren. Er is een kostenraming opgesteld om deze gebouwen weer op niveau te brengen. De kosten zijn geraamd op ruim 4 ton. Gelet op het gegeven dat de vernieuwbouw voor deze school, samen met de Fontein als project weer opgestart zal gaan worden en de verwachting, dat deze binnen een afzienbare termijn (circa 2,5 jr) zal zijn gerealiseerd, betekent dit dat de ruimten nog voor een korte termijn nodig zullen zijn. Daarom ligt het niet voor de hand om nog zoveel kosten voor deze gebouwen te 17

maken. Temeer omdat deze panden zullen worden geamoveerd. Gezien deze situatie, is besloten om de bespreking van tijdelijke oplossingen tot aan de vervangende nieuwbouw deel te laten uitmaken van de opdrachtformulering van het vervangende nieuwbouwproject. De gemeente (eigenaar van de gebouwen), OPOD (bestuur Albatros), H3O (bestuur van Fontein) en SDK (kinderopvang aldaar) zijn immers allemaal deelnemer van de projectorganisatie. Tevens is besloten een bijdrage van 100.000 uit dit budget te besteden. Temeer ook, omdat de kosten sterk afhankelijk zullen van de oplossing die gekozen kan worden en deze kosten bij voorbaat om die reden niet ten laste van het restant beschikbare budget van de eerste jaarschijf kunnen worden gebracht. Ad 4. Het Kompas was gehuisvest aan de Karel Doormanweg. Dit gebouw is technisch sterk verouderd en duidelijk te groot voor de behoefte van het Kompas. Met OPOD is afgesproken het Kompas tijdelijk elders te huisvesten op de Zamenhoflaan 5. Dit geeft OPOD/het Kompas de mogelijkheid om op termijn te anticiperen op de toekomstige ontwikkeling passend onderwijs en onderzoek te doen naar een definitieve locatie en mogelijk zelfs een centrale locatie voor het SBO. Met de toenmalige gebruiker van de Zamenhoflaan, Yulius onderwijs, is overeengekomen dat zij dit gebouw verlaten. In samenspraak met OPOD zal naar een passende definitieve oplossing voor het Kompas worden gezocht worden. Vanuit de gemeente is aangegeven dat de locatie aan de Zamenhoflaan nog 5 jaar kan worden geëxploiteerd als schoolgebouw, zonder dat dit de toekomstige woningbouwontwikkeling frustreert. Daarmee is dit voorstel passend. Om huisvesting van het Kompas aan de Zamenhoflaan mogelijk te maken is het gebouw intern beperkt aangepast, zodat de locatie voor 5 jaar geschikt is en aan de eisen voldoet. Daarbij is er een afweging gemaakt tussen het handhaven van de huidige locatie aan de Karel Doormanweg en het verhuizen naar de Zamenhoflaan. Gekozen is voor de Zamenhoflaan: Het gebouw aan de Zamenhoflaan is qua oppervlakte meer passend voor het Kompas. (Ruimtebehoefte 1.110 m²; Zamenhoflaan: 1.450 m²; Karel Doormanweg: 2.450 m²) Hierdoor zijn niet alleen de exploitatielasten van de Zamenhoflaan lager, maar ook de benodigde verbouwingswerkzaamheden zijn veel lager omdat er minder m² s aangepakt hoeven te worden. Bovendien is er bij de Karel Doormanweg een groot buitenterrein dat onderhouden moet worden. Verder is het gebouw aan de Karel Doormanweg in een technisch slechtere staat dan het gebouw aan de Zamenhoflaan. Tot slot is het gebouw Zamenhoflaan 10 jaar jonger (1983 vs 1972) en bouwkundig beter. Kostenraming Zamenhoflaan: Door het ingenieursbureau Drechtsteden is destijds een raming opgesteld voor de verbouwingskosten van de Zamenhoflaan. De raming is opgesteld met als uitgangspunt dat het gebouw nog 5 jaar in stand moet worden gehouden. In de raming zijn zowel de noodzakelijke onderhoudswerkzaamheden opgenomen als de benodigde interne aanpassingen om het gebouw geschikt te maken voor SBO (besproken met de schooldirecteur). De raming sluit op 423.000. De verwachting is dat met het versoberen van het plan en het kritisch kijken naar de noodzakelijke restant levensduur, de kosten beperkt kunnen worden tot ca. 300.000. Derhalve is een taakstellend budget afgesproken van 300.000,-. 18