BEHEER- EN ONTWIKKELINGSPLAN

Vergelijkbare documenten
Projectenboek. Beheer- en ontwikkelingsplan Nationaal Park Weerribben - Wieden. Vastgesteld in de vergadering van het Overlegorgaan op

Ons kenmerk 2007/ Inlichtingen bij hr. JJ. Schiphorst

WERKPLAN BEGROTING 2014 t/m 2016 NATIONAAL PARK WEERRIBBEN-WIEDEN SAMENWERKINGSVERBAND WEERRIBBEN-WIEDEN

AGENDAPUNT voor burgemeester en wethouders

Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg XE Steenwijk Steenwijk, 16 juni 2009 Nummer voorstel: 2009/81

Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg XE Steenwijk Steenwijk, 25 maart 2008 Nummer voorstel: 2008/34

WEERRIBBEN-WIEDEN. Samen werken aan een Nationaal Park nieuwe stijl. 14 maart 2017 PRESENTATIE 'WEERRIBBEN-WIEDEN' - GEMEENTERAAD STEENWIJKERLAND

Natuurbeleid in Zuid-Holland

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds De Regeling aanwijzing nationale parken wordt als volgt gewijzigd:

Bijlage 4: Uitvoeringsmodule deelgebied Wieden-Weerribben Definitief,

Sociaal Economisch Masterplan: Uitvoeringsagenda Netwerk Noordoost

Centrum Management - Plan van Aanpak (2013) 1. Inleiding

WEERRIBBEN-WIEDEN. Samen werken aan een Nationaal Park nieuwe stijl. 20 april 2017 PRESENTATIE'WEERRIBBEN-WIEDEN' LEERNETWERK GOVERNANCE

Klimaatakkoord. Ministerie van Economische Zaken en Klimaat T.a.v. de heer ir. E.D. Wiebes Postbus EK 'S-GRAVENHAGE

Blijvend geld en aandacht nodig voor Nationale landschappen, Provincies doen meer dan het Rijk

"^verijssel G O. provincie. Overlegorgaan nationaal Park Weerribben-Wieden T.a.v. dhr. P. Niens Postbus GB ZWOLLE

Communicatie& Educatie

Lokaal economisch beleid

Statenvoorstel nr. PS/2014/660 Transitie Nationale Parken in Overijssel

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Decentralisatie natuurbeleid en de Wet natuurbescherming. Mark Hoevenaars en Doorle Offerhaus

Provinciale Staten VOORBLAD

Deze documenten treft u aan als bijlage bij de Statenbrief. Wij lichten de Bestuursovereenkomst grond toe in een separate toelichting.

Provinciale Staten van Noord-Holland

Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg XE Steenwijk Steenwijk, Nummer voorstel:

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag

Raamovereenkomst Plattelandsontwikkeling Drenthe

1. Graag ontvang ik een overzicht met alle pilots en projecten van Valkenswaard die in de ISR zijn opgenomen.

Scholder an Scholder Verenigen voor de toekomst Werken met de methodiek scholder an scholder 2.0

Actualisering Recreatief & Toeristisch Beleid Welkom in Veendam. 3 December 2010

2 december Nationaal Park, de heer A. Moens. Hierna te noemen: Nationaal Park; Hierna tezamen te noemen: partijen.

Provinciale Staten van Noord-Holland. Voordracht 64

Meerjarenprogramma Ambitiedocument

Nationaal Park Oosterschelde

Gebiedsontwikkeling. The Missing Link. Een gebied op de kaart zetten met identiteit

Beleidsplan. Stichting Feanetië. Beleidsplan Stichting Feanetië

Samenwerkingsagenda Zuidwest Drenthe

Memo. Geachte leden van Provinciale Staten.

Lokaal economisch beleid

Raadsvoorstel Programma Inwoners - en Overheidsparticipatie

Informatiebijeenkomst op 20 mei over Samenwerkingsagenda gemeen te Leeuwarden en provincie Fryslân Lwd. KH18

Plan van aanpak Natuurvisie Gelderland

Notitie organisatie Regionaal Landschap Drents-Friese grensstreek

Raadsvoorstel. Aan de gemeenteraad. categorie/agendanr. B. en W RA B 9 14/828. Raad

Ambitieverklaring. Tussen Kagerplassen en Oude Rijn

Koers Communicatie & Educatie Regionaal Landschap Drents-Friese Grensstreek

BIJLAGE: UITVOERINGSSCHEMA

Provinciale Staten van Noord-Holland

B&W-Aanbiedingsformulier

Samen werkt beter. De partners. Samenwerken aan toekomstbestendige ontwikkeling met een balans tussen economie en ecologie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Heukelum. Zicht op de Linge

Werkplan Centrum XL 2015/2016

Agenda vergadering Provinciale Staten op 14 november 2012

Nationaal Park De Biesbosch in de Biesboschregio. Dick Verheijen 4 oktober 2013

Strategische Agenda. Concept strategische agenda Regio Midden-Holland Vast te stellen in: AB Regio Midden-Holland 6 juli 2016

Communicatie & Educatie

s t r u c t u u r v i s i e G o o r Goor 202

Opbrengst Netwerkbijeenkomst en Werkateliers

PS2012BEM03-1. Besluit pag. 5. Toelichting pag. 1 t/m 3

Ontwerpbesluit pag. 4. Toelichting pag. 5. Bijlage(n): 1

Toeristische Visie 2015

Jaarplan Stichting Vrienden 2016

Voortvarend verder met opstellen Hoofdlijnennotitie Natuur

VOORSTEL AB AGENDAPUNT :

Verslag Themabijeenkomst Recreatie en Toerisme

Registratienummer: GF Datum: 20 september 2011 Agendapunt: 16

Platform Plasmolen: structurele samenwerking tussen bewoners, ondernemers, gemeente en andere belanghebbenden Handhaving

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Projectplan Slikken van Flakkee Ontwerpfase quick wins Projectnummer: 16508

Provinciaal blad 2012, 44

Deel 1: Algemene kaders. Waarom werken aan beekdalen? Groenere ruimte. Doel van de bijeenkomst: Agenda. De kern.

PROVINCIAAL BLAD. ARTIKEL 2 AVP-gebiedscommissie Utrecht Oost Er is een AVP-gebiedscommissie Utrecht Oost, hierna te noemen de commissie.

Huis "De Horte" Poppenatlee KW Dalfsen Telefoon: Fax:

RAADSVOORSTEL EN ON ITWERPBESLUIT

Provinciaal Omgevingsplan Limburg

Verslag Natura 2000 Stuurgroep Salland

Toekomst nationaal park De Sallandse Heuvelrug. Discussienotitie naar aanleiding van gesprekken met leden van het Overlegorgaan.

Natura 2000 in De Wieden en Weerribben. Wat betekent dit voor u?

Onderzoeksplan 2016 REKENKAMERCOMMISSIE ALKMAAR

Inhoud. 1. Inleiding. 2. Opbrengst. 3. Vervolg

* * Onderwerp: Maasgaard. Algemeen Bestuur. Voorstel

Natuur- en recreatieplan Westfriesland

- 1 PS2010RGW09. Datum : Nummer PS : PS2010RGW09 Afdeling : ILG Commissie : RGW Registratienummer : 2010INT Portefeuillehouder : Krol

Bestuurlijke programmaopdrachten Regio Groningen-Assen

Bijlage 1. Plan van aanpak omgevingsplan voor het buitengebied.

Aanleiding: Met deze brief brengen wij u graag op de hoogte van de ontwikkelingen op het gebied van toerisme en recreatie in de gemeente Drimmelen.

BIJ12. Meerjarenagenda & Jaarplan 2015 Versie 0.6 (10 juli 2016)

Dorpsvisie Middelstum

Onderwerp Voorstel tot het instemmen met de evaluatie nota Plan van aanpak transformatie jeugdhulp

Beleidsplan Luisteren naar de basis

Convenant Vereniging Toeristisch Platform Apeldoorn en Gemeente Apeldoorn

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Het college van Gedeputeerde Staten verzoekt de leden van Provinciale Staten om:

Programma Zicht op Grevelingen-2

Masterplan Recreatie & Toerisme. Consulterende Startnotitie

Structuurvisie Eiland van Schalkwijk + beoordelingskader en -protocol

Bijlage Specifieke toetsingscriteria per doelstelling

Onderdeel van Programma Fysiek Beleid en Mobiliteit, onderdeel 2.5 Hoogwaterbescherming langs de Maas en van onderdeel 1.3 Limburg een sterk merk.

Bijdrage Overlegorgaan Nationaal Park Loonse en Drunense Duinen

Transcriptie:

BEHEER- EN ONTWIKKELINGSPLAN PROGRAMMA 2011-2015 JULIËTTE HUIS IN T VELD, MARTIN VERBEEK 5-10-2011 DEFINITIEF

Beheer- en Ontwikkelingsplan Nationaal Park Weerribben - Wieden PROGRAMMA 2011-2015 JULIËTTE HUIS IN T VELD, MARTIN VERBEEK VASTGESTELD IN DE VERGADERING VAN HET OVERLEGORGAAN OP 5-10-2011. DEFINITIEF

Colofon: Beheer- en Ontwikkelingsplan Nationaal Park Weerribben - Wieden Programma 2011-2015 Versie: 3 Status: Definitief Tekst: Controle: Uitgave: Juliëtte Huis in t Veld, Martin Verbeek Albert Moens, Paul Niens Overlegorgaan Nationaal Park Weerribben - Wieden Nationaal Park Weerribben - Wieden Postbus 10078 8000 GB Zwolle The Netherlands www.np-weerribbenwieden.nl

I INHOUD 1. Inleiding... 1 1.1. Aanleiding... 1 1.2. Doel Beheer- en Ontwikkelingsplan... 1 1.3. Aanpak... 2 2. Ontwikkelingen Nationaal Park Weerribben - Wieden... 3 2.1. Evaluatie eerste BOP... 3 2.2. Veranderingen beleid rijk en provincie... 3 2.2.1. Rijksbeleid... 3 2.2.2. Provinciaal beleid... 4 2.3. Uitgangspunten voor de komende periode... 4 3. Programmalijnen... 6 3.1. Programmalijn Natuur... 6 3.2. Programmalijn Bezoekersmanagement... 7 3.3. Programmalijn Profilering... 7 3.4. Programmalijn Innovatie & Gebiedsontwikkeling... 7 4. Werkprogramma 2011-2015... 9 5. Organisatie... 11

II

1. INLEIDING 1.1. AANLEIDING In 2008 is het Nationaal Park Weerribben - Wieden opgericht, als opvolger van het toen bestaande Nationaal Park Weerribben. In dat jaar is ook het eerste Beheer- en Ontwikkelingsplan Weerribben - Wieden (BOP) verschenen, dat onder meer als onderbouwing diende voor de oprichting van het nieuwe uitgebreide park. Het BOP is het werkplan van het Overlegorgaan van het Nationaal Park. Het Overlegorgaan heeft conform de Regeling aanwijzing nationale parken tot taak zorg te dragen voor de inrichting en het beheer en het functioneren van het nationaal park overeenkomstig een door gedeputeerde staten van de provincie goedgekeurd beheer- en inrichtingsplan. Onderdeel van die taak is de actualisatie van het beheer- en inrichtingsplan. In het geval van Nationaal Park Weerribben Wieden is destijds gekozen voor een beheer- en ontwikkelingsplan in plaats van een beheer- en inrichtingsplan, om met name aan het aspect ontwikkeling voldoende nadruk te kunnen geven in het plan. In het BOP zijn de doelen van het Nationaal Park vastgelegd en zijn concrete actiepunten uitgewerkt. In de afgelopen jaren is het Overlegorgaan voorvarend en enthousiast aan de slag gegaan met de uitvoering van de actiepunten. In het overlegorgaan is veel van de dynamiek van het Nationaal Park terug te zien en is gaandeweg de kracht van het Nationaal Park zichtbaar geworden. De verschillende sectoren als Particuliere Grondbezitters, landbouw, natuur- en terreinbeheerders en recreatie en toerisme zijn in staat om in één orgaan krachtig en kordaat te handelen naar het belang van het gebied.,,daarbij is er meer dat ons bindt, dan dat ons scheidt, is het motto van het overlegorgaan. Door de nauwe samenwerking is in de loop van de jaren duidelijk geworden dat sommige actiepunten uit het voorgaande BOP wel goed uit te voeren zijn door het Nationaal Park zelf, maar dat de uitvoering van andere actiepunten meer op afstand door andere partijen dient te gebeuren. Dit onderscheid is zichtbaar in de resultaten die in de eerste jaren zijn behaald. 1 Naast ontwikkelingen in het Nationaal Park Zelf, is ook de financiële en economische crisis van de afgelopen jaren van invloed op de toekomst van Nationaal Park Weerribben - Wieden. Door bezuinigingen en een heroriëntatie op de verhouding overheid samenleving, vindt een verschuiving plaats van subsidies naar het meer genereren van eigen inkomsten en andere geldstromen om het beheer en de ontwikkeling van het Nationaal Park te financieren. Hiertoe is de Stichting Samen voor Nationaal Park Weerribben-Wieden in 2011 opgericht. Beide ontwikkelingen zijn voor het Overlegorgaan de aanleiding om een nieuw BOP op te stellen. 1.2. DOEL BEHEER- EN ONTWIKKELINGSPLAN Nationale Parken kennen vier hoofddoelstellingen: Bescherming en ontwikkeling van natuur en landschap; Natuurgerichte recreatie; Natuurgerichte educatie en voorlichting; Wetenschappelijk onderzoek. Deze doelen worden in het BOP uitgewerkt voor het gebied en vertaald naar concrete activiteiten en projecten. Het Overlegorgaan heeft daarbij een aantal instrumenten om haar doelstellingen te realiseren:

Uitvoeren: o Uitvoeren van eigen projecten door middel van het inzetten van de beschikbare budgetten. o Communicatie, voorlichting en onderzoek. Lobbyen: o Uitoefenen van invloed op (beleids)processen en projecten in de regio en op landelijk niveau. Die invloed is gestoeld op het overleg en samenwerking binnen het Overlegorgaan van het Nationaal Park en de gezamenlijke visie en acties die zijn neergelegd in het BOP. Daarbij speelt ook de status die het predicaat Nationaal Park met zich meebrengt een rol. Volgen: o Meewerken aan en samenwerken in projecten van anderen. o Volgen van relevante ontwikkelingen. Doel van het Beheer- en Ontwikkelingsplan (BOP) 2011 2015 is te komen tot een herijking van de programmalijnen van het Nationaal Park Weerribben Wieden en een nieuw meerjarenprogramma van activiteiten en projecten voor de periode 2011-2015, waarin de beschikbare instrumenten op de meest effectieve en efficiënte wijze worden ingezet en waarmee wordt voorgesorteerd op de wijzigende beleidskaders van rijk en provincie ten aanzien van de Nationale Parken. Naast de doelen en het meerjarenprogramma wordt ook de wijze en organisatie van de uitvoering in dit BOP beschreven. De grip op de uitvoering dient verstevigd te worden zodat de voortgang beter gewaarborgd kan worden en de bijeenkomsten van het Overlegorgaan effectiever benut kunnen worden. Naast organisatie en werkwijze wordt ook gekeken naar de interne communicatie. 2 In het eerste BOP van 2008 is een uitgebreide analyse van het gebied opgenomen, met name in de hoofdstukken 1 t/m 4. Deze is nog zodanig actueel, dat voor het BOP 2011 2015 geen nieuwe analyse is uitgevoerd. Het BOP van 2008 kan voor deze onderdelen als achtergrond van dit nieuwe BOP beschouwd worden. 1.3. AANPAK Het BOP is op een interactieve wijze tot stand gekomen. Alle leden van het Overlegorgaan zijn geïnterviewd over hun ervaringen met de uitvoering van het BOP en hun visie op de toekomst. De resultaten van de interviews zijn op 23 maart 2011 besproken in een werksessie met het Overlegorgaan. In deze werksessie zijn de doelen en activiteiten voor de komende jaren besproken. De resultaten van deze werksessie zijn vervolgens uitgewerkt in dit document. De deelprojecten die in dit BOP zijn opgenomen zijn uitgewerkt in een projectenboek. De projecten onder de programma s worden als daar aanleiding toe is geëvalueerd en geactualiseerd. Het projectenboek geeft de stand van zaken voor de deelprojecten van dit moment weer en is het werkdocument voor de verschillende programmalijnen. Het is daarmee een dynamisch document dat regelmatig zal worden bijgesteld.

2. ONTWIKKELINGEN NATIONAAL PARK WEERRIBBEN - WIEDEN 2.1. EVALUATIE EERSTE BOP Alle leden van het Overlegorgaan zijn individueel geïnterviewd over de ontwikkeling van het Nationaal Park en de ervaringen met het BOP van 2008. Tijdens deze gesprekken werd vanuit het BOP van 2008 gekeken naar de mogelijkheden en wensen voor de toekomst. Uit de interviews blijkt dat het Nationaal Park positief wordt gewaardeerd. Het Overlegorgaan heeft toegevoegde waarde, omdat partijen op voet van gelijkwaardigheid en op basis van consensus met elkaar samenwerken. Tijdens de gesprekken kwam naar voren dat een aantal zaken in het BOP zeer voortvarend opgepakt zijn. Daarbij gaat het vooral om doelen binnen de thema s Natuur, Recreatie & Economie en Communicatie & Educatie. Voor de doelen binnen de thema s Cultuurlandschap en Monitoring & Onderzoek zijn minder resultaten geboekt. In de interviews is ook een aantal malen de rolverdeling tussen partijen in het Nationaal Park ter sprake gekomen. Zo zijn er nu doelen in het BOP opgenomen, die niet zozeer uitgevoerd (kunnen) worden door het Overlegorgaan, maar waarvan de uitvoering meer bij andere partijen zoals terreinbeheerders, gemeente of provincie ligt. Zo hebben de natuurdoelen een directe relatie met Natura 2000 en het Waterschap Reest & Wieden. In de interviews zijn ook een aantal nieuwe thema s genoemd, die in de toekomst door het Overlegorgaan opgepakt zouden kunnen worden. De belangrijkste zijn biomassa, duurzaamheid, (verblijfs)recreatie als economische drager en innovatie en doorontwikkeling van het Nationaal Park. Vanuit het huidige BOP is aangegeven dat Monitoring & Onderzoek van recreatie en toerisme belangrijk is voor het bepalen van de toeristische spin-off van het Nationale Park. 3 2.2. VERANDERINGEN BELEID RIJK EN PROVINCIE 2.2.1. RIJKSBELEID Het rijksbeleid van het huidige kabinet ten aanzien van de Nationale Parken heeft een aanzienlijke wijziging ondergaan. Het Rijk heeft besloten de Regeling aanwijzing Nationale Parken in te trekken. Het beleid ten aanzien van de Nationale Parken wordt in principe gedecentraliseerd naar de provincie. Van belang is de invloed van veranderingen in het rijksbeleid voor: Jaarlijks beschikbare budget. Rolverdeling rijk provincie ten aanzien van de Nationale Parken. Internationale verplichtingen.

In verschillende recente kamerstukken wordt ingegaan op het toekomstig beleid voor de Nationale Parken. In de kamerbrief van 15 april 2011 schrijft de staatssecretaris van Economie, Landbouw en innovatie dat het stelsel van de nationale parken geen specifiek onderdeel is van de herijking EHS. Wel maakt het onderdeel uit van de gesprekken met de provincies om te komen tot een nieuw bestuursakkoord op basis van een herijkte EHS en een versoberde ILG opgave. Het secretariaat van de nationale parken wordt nu overigens al door de provincies gevoerd. Uitgangspunt van de staatssecretaris voor de herijking is dat, voor zover nationale parken nu binnen de EHS vallen, zij dat in de toekomst ook zullen doen. Ten algemene staat het Rijk voor internationale verantwoordelijkheden; internationale verplichtingen voor nationale parken vallen daaronder. In een reactie op een open brief over het natuurbeleid van 18 april 2011 van 79 hoogleraren, geeft de staatssecretaris zijn visie op het toekomstig natuurbeleid. Centraal staat een omslag in denken over natuur: de zorg voor de natuur is niet langer uitsluitend een verantwoordelijkheid van de (rijks)overheid, maar wordt een gedeelde zorg van overheid, boeren, particulieren en ondernemers. Het realiseren van de EHS wordt primair een verantwoordelijkheid van provincies, zodat partijen weten bij wie ze moeten zijn. Dit biedt volgens de staatssecretaris mogelijkheden tot verbreding van de financiering van het natuurbeheer. Vanuit het belang van een goed vestigingsklimaat en maatschappelijke verantwoordelijkheid kunnen bedrijven partnerschappen aangaan met natuurbeschermingsorganisaties. Op moment van schrijven van dit BOP is de taakverdeling rijk-provincie ten aanzien van de Nationale Parken nog niet uitgekristalliseerd. 2.2.2. PROVINCIAAL BELEID Ook het provinciaal beleid gaat uit van een veranderde visie op het natuurbeleid. Natuur is een kerntaak van de provincie Overijssel. Er is veel natuur in Overijssel, in het coalitieakkoord 2011 2015 wordt het (economisch) belang ervan bevestigd, waarbij ook de nationale parken worden genoemd. In het coalitieakkoord wordt ingezet op herijking en afronding van de EHS en het dichter bij elkaar brengen van ambities en mogelijkheden. Voor de nationale parken zijn geen specifieke beleidsintenties opgenomen. Voor de Weerribben- Wieden wordt wel aangegeven dat in samenwerking met gemeente Steenwijkerland en de natuurbeherende organisaties, een faunapassage aangelegd over de N333 (Muggenbeet) zal worden aangelegd. 4 2.3. UITGANGSPUNTEN VOOR DE KOMENDE PERIODE De ervaringen met de uitvoering van het eerste BOP en de ontwikkelingen in beleid van rijk en provincie zijn een belangrijke basis voor het nieuwe BOP. Voor het bepalen van de inzet van het Overlegorgaan voor de periode 2011 2015 worden de volgende uitgangspunten gehanteerd: Inzet beschikbare instrumenten Overlegorgaan: Doelen en activiteiten/projecten gericht op effectieve en efficiënte inzet van beschikbare instrumenten van het Overlegorgaan. Er wordt onderscheid gemaakt tussen o Bereiken van doelen via activiteiten en projecten die het Overlegorgaan zelf uitvoert; o doelen waarbij de inzet van het Overlegorgaan vooral bestaat uit lobbyen; o doelen en ontwikkelingen die wel van belang zijn, maar waar het Overlegorgaan geen actieve rol in heeft: volgen. In dit BOP wordt met name ingegaan op de activiteiten en projecten die het Overlegorgaan zelf uitvoert.

Rol en positie Nationaal Park Weerribben - Wieden: Inspelen op veranderende (beleids-)omgeving door aanpassing van de rol en positie van het Nationaal Park en het Overlegorgaan: o o Zelfstandiger positie. Meer genereren eigen middelen. Uitbouwen Stichting Nationaal Park Weerribben Wieden Innovatie als motor van veranderende rol en positie: o o o Klankbord voor gebiedsontwikkeling. Businessmodel Organisatie. Programmatische aanpak: Werkwijze uitgaande van samenwerking en gezamenlijke verantwoordelijkheid. Programmatische aanpak, met gedeelde verantwoordelijkheid voor uitvoering van de deelprojecten. Per programmalijn wordt een primaathouder aangewezen. 5

3. PROGRAMMALIJNEN Uit de interviews en de werksessie zijn een aantal prioritaire thema s naar voren gekomen, die tevens de programmalijnen van het Overlegorgaan voor de komende jaren representeren. Er is gekozen voor een beperkt aantal thema s die vertaald worden in programmalijnen met projecten. De thema s en programmalijnen staan niet op zichzelf, er is sprake van een sterke samenhang. In figuur 1 zijn de programmalijnen en hun samenhang weergegeven. Innovatie & Gebiedsontwikkeling Natuur Activiteiten en Projecten Bezoekersmanagement Activiteiten en Projecten 6 Profilering Activiteiten en Projecten FIGUUR 1: PROGRAMMALIJNEN EN DE SAMENHANG BOP NATIONAAL PARK WEERRIBBEN-WIEDEN Horizontaal staan de drie inhoudelijke programmalijnen Natuur, Bezoekersmanagement en Profilering en verticaal de programmalijn innovatie & Gebiedsontwikkeling, dat een samenhang heeft met de andere drie programmalijnen. Onderstaand worden de vier programmalijnen kort toegelicht. In hoofdstuk 4 worden de programmalijnen verder uitgewerkt in activiteiten en (deel)projecten. 3.1. PROGRAMMALIJN NATUUR Natuur is de kern van het Nationaal Park Weerribben Wieden. De Weerribben en de Wieden vormen samen het grootste laagveenmoerasgebied in West Europa, met bijzondere plant- en diersoorten. Beheer en ontwikkeling van de natuur zijn dus belangrijke doelen voor het Nationaal Park. Niet alle doelen van het thema natuur zijn echter alleen voor uitvoering door het Overlegorgaan. Het beheer van het Nationaal Park ligt in handen van de terreinbeherende organisaties Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten (TBO s). Het Overlegorgaan stimuleert dat de TBO s en andere (particuliere) terreinbeheerders die natuuronderhoud uitvoeren, afspraken met elkaar maken over gezamenlijk beheer, rekening houdend met de Natura 2000 doelstellingen. Het Overlegorgaan gaat actief zoeken naar (nieuwe) inkomstenbronnen voor natuurbeheer, ook op projectmatige basis. In deze programmalijn zal ook

gewerkt worden aan nieuwe methoden en financiering voor structureel beheer van (bestaande) natuur. Verder zijn er belangrijke ontwikkelingen ten aanzien van de vergoedingssystematiek voor de inzet van riettelers/-snijders voor beheer van het gebied, wat tevens van belang is voor de regionale werkgelegenheid. De mogelijkheden voor biomassa in het gebied worden nader uitgewerkt (logistiek en marketing). Onderzocht wordt of dit mede een drager kan worden voor financiering van natuurbeheer. Het verbinden van het gebied door middel van de faunapassage onder de N333 door is eveneens een belangrijke ontwikkeling voor het Nationaal Park (zie coalitieakkoord provinciaal bestuur). Om de resultaten op het gebied van beheer en ontwikkeling in het Nationaal Park te kunnen laten zien, is een doorlopende monitoring van de natuurresultaten van groot belang. De inzet is dit vorm te geven via Natura2000, zodat hier ook in Nationaal Park verband gebruik van kan worden gemaakt. Primaathouder namens het Overlegorgaan: Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten 3.2. PROGRAMMALIJN BEZOEKERSMANAGEMENT Recreatie en Toerisme zijn belangrijke pijlers voor het Nationaal Park Weerribben-Wieden. Natuurgerelateerde recreatie is ook één van de hoofddoelen van nationale parken. Een belangrijke taak van het Overlegorgaan is om de samenwerking tussen (recreatie)ondernemers te versterken, waardoor arrangementen, een goed gastheerschap en een goede ontwikkeling van verblijfs- en omgevingsrecreatie gewaarborgd worden. Daarnaast is geleiding van de recreatie in het gebied belangrijk. Het Overlegorgaan staat hierbij verdere zonering van verschillende routes en recreatievormen voor. Ook wil het overlegorgaan dat er nieuwe arrangementen worden ontwikkeld, rond bijvoorbeeld de relatie tussen stad en land, waterbeheer, geschiedenis, natuur, cultuurhistorie. Verder bepleit het Overlegorgaan de ontwikkeling van nieuwe duurzame vaarmogelijkheden en nieuwe recreatievormen in de natuur. Het Overlegorgaan zal stimuleren dat er geïnventariseerd wordt of er behoefte is aan nieuwe voorzieningen als aanlegsteigers, kades, strandjes. 7 Primaathouder namens het Overlegorgaan: Gemeente Steenwijkerland. 3.3. PROGRAMMALIJN PROFILERING Profilering van het Nationaal Park is belangrijk. De derde programmalijn draait om communicatie; het creëren van draagvlak bij de lokale bevolking en bij de bezoekers van het park, het profileren van het Nationaal Park en het verstrekken van informatie (educatie) waardoor de beleving van het Nationaal Park Weerribben Wieden versterkt wordt. Er is een goed communicatieplan waar uitvoering aan gegeven wordt. Naast dit communicatieplan gaat het Overlegorgaan extra aandacht besteden aan de zichtbaarheid van het Nationaal Park, de communicatie met de lokale bevolking en het betrekken van jeugd en jongeren bij het Nationaal Park. Het educatieprogramma wordt meer ingericht op beleving. In de vorige programmaperiode zijn er al goede resultaten geboekt met informeren en communiceren. Een verdere doorontwikkeling naar het fysiek beleven van het Nationaal Park is gewenst. Het aanbieden van cursussen, het betrekken van de lokale bevolking bij beheer van het Nationaal Park en het stimuleren van streekproducten zijn daar voorbeelden van. Primaathouder namens het Overlegorgaan: IVN. 3.4. PROGRAMMALIJN INNOVATIE & GEBIEDSONTWIKKELING Een nieuw programmalijn in het geactualiseerde BOP is Innovatie & Gebiedsontwikkeling, kortweg Innovatie genoemd. Het is een bijzondere programmalijn omdat het dwarsverbanden heeft met de andere programmalijnen. Innovatie vindt plaats op alle onderwerpen waar het Overlegorgaan zich mee bezig

houdt en staat voor doorontwikkeling van het Nationaal Park, het aanboren van nieuwe mogelijkheden en het doorontwikkelen van het Overlegorgaan. Voor veel projecten staat het Overlegorgaan dan ook zelf aan het roer, zoals het uitbouwen en uitlijnen van de samenwerking tussen Waterreijk Weerribben - Wieden, Nationaal Park Weerribben Wieden en de nieuw opgerichte Stichting Samen voor het Nationaal Park Weerribben Wieden. Het ontwikkelen van een visitor-paybacksystem (systemen waarmee bezoekers (vrijwillig) een financiële bijdrage leveren aan natuurbescherming en beheer) is ook een belangrijke pijler. Nieuwe onderwerpen als winning en marketing van biomassa en het onderzoeken van de mogelijkheden naar samenwerking tussen de Nationale Parken in Noord Nederland vergen veel inzet van het Overlegorgaan. Verder wordt er door middel van een pilot-project onderzocht of en zo ja hoe het Nationaal Park Weerribben-Wieden zelfstandig kan worden. Hiervoor wordt samenwerking met het Ministerie van EL&I gezocht. Gebiedsontwikkeling heeft in deze programmalijn betrekking op de vraag of het Nationaal Park kan dienen als klankbord voor regionaal overleg over de ontwikkeling van het gebied. Omdat partijen in het Overlegorgaan gelijkwaardig zijn en de besluitvorming is gebaseerd op consensus, kan het Nationaal Park een katalysator vormen voor de ontwikkeling van het gebied in de toekomst. Het ontwikkelen van een integraal monitoringssysteem komt in alle programmalijnen terug. Primaathouder namens het Overlegorgaan: Voorzitter en secretaris. De programmalijnen natuur, bezoekersmanagement en profilering zijn zelfstandige programmalijnen die in hoofdstuk vier uitgewerkt worden naar projecten. De programmalijn innovatie & gebiedsontwikkeling heeft betrekking op alle programmalijnen, omdat het de verdere ontwikkeling van de eerste drie programmalijnen mogelijk maakt. Per programmalijn is een primaathouder verantwoordelijk voor de uitvoering. In het projectenboek hebben de primaathouders de programmalijnen met de bijbehorende projecten concreet uitgewerkt. In hoofdstuk 4 is een samenvatting van het uitvoeringsprogramma opgenomen. 8

4. WERKPROGRAMMA 2011-2015 Per programmalijn zijn deelprojecten benoemd die in de komende planperiode zullen worden uitgevoerd. De programmalijnen met de deelprojecten vormen samen het werkprogramma 2011 2015 van het Overlegorgaan. In het projectenboek zijn per programmalijn de acties en resultaten voor de komende vier jaar verder uitgewerkt. A Programmalijn Natuur Primaathouder: TBO s. 1. Samenhangend en efficiënt beheer door TBO s, boeren en rietsnijders. 2. Realiseren cyclisch beheer (inrichting: graven petgaten, plaggen rietlanden: Nieuwe financieringsmethoden onderzoeken voor zowel regulier als cyclisch beheer (o.a. Europese middelen). 3. Realiseren EHS:. Via gebiedsprocessen, grondverwerving, particulier beheer, samenwerking 4. Kernproject: Verbinden gebied via eco-passage bij Muggenbeet 5. Kernproject: uitwerken mogelijkheden biomassa (logistiek, marketing, afzet), kan mede drager worden voor financiering natuurbeheer. 6. Doorlopende monitoring natuurresultaten (schept draagvlak) via proces van Natura 2000 (deze eventueel bij beheer onderbrengen). B Programmalijn bezoekersmanagement (duurzaamheid is algemene leidraad) Primaathouder: Gemeente Steenwijkerland. 9 1. Ontwikkelen nieuwe arrangementsvormen/evenementen voor beleving van de natuur (denk aan relatie stad/land). 2. Ontwikkelen arrangementsvormen rondom landschap, cultuur en historie (dorpsgezichten, markante gebouwen e.d.). 3. Ontwikkelen recreatieve voorzieningenniveau, met nadruk op in stand houden infrastructuur NP, Waterreijk WW en Stichting Samen voor NP WW; Inventariseren of behoefte is aan uitbreiding van voorzieningen (zoals kaders, aanlegsteigers, strandjes e.d.). 4. Versterking samenwerking met en tussen recreatieondernemers. 5. Masterplan Giethoorn als poort naar het Nationaal Park. 6. Stimulering streekproducten in relatie tot merk NP. 7. Stimulering duurzame vormen van vervoer. 8. Doorlopende monitoring ontwikkelen m.b.t. beweging in het gebied (varen, fietsen, wandelen); Algemeen: verder invullen/uitwerken doelstellingen visitormanagementplan

C Programmalijn Profilering Primaathouder: IVN 1. Versterking van het ambassadeursschap voor het nationaal park van de lokale bevolking (bewoners, bestuurders, ondernemers, lokale organisaties) en vergroting van hun kennis over het nationaal park; vergroten draagvlak en dorpsbelangen. 2. Sterkere profilering van het nationaal park als topnatuur en als onderdeel van het stelsel van nationale parken in Nederland ten behoeve van behoud van biodiversiteit (bijv. communiceren van monitoringsresultaten). 3. Vergroting van de kennis en belangstelling bij bezoekers voor natuur en water, cultuurhistorie en het nationaal park, met het accent op de beleving van die natuur. 4. Grotere betrokkenheid van jongeren; sterk in blijven zetten op jeugd en educatie. 5. Versterking van de effectiviteit en efficiency van de communicatie door de interne communicatie beter te stroomlijnen. D Programmalijn Innovatie Primaathouder: Voorzitter/secretaris 1. Samenwerking NP, WWW, Stichting om te komen tot 1 sterk merk vanuit oogpunt van marketing, bezoekers en bewoners. 2. Ontwikkeling visitor pay backsystem (toerist levert bijdrage aan beheer van natuur en onderhouden recreatieve voorzieningen). 3. Onderzoek naar zelfstandigheid NP (via pilotproject ministerie EL&I). 4. Actieve fondsenwerving via Stichting Samen voor NP WW. 5. Zoeken naar mogelijkheden voor integrale monitoring. 6. Onderzoek of NP als platform kan dienen voor regionaal overleg over de ontwikkeling van het gebied i.t.t. nu verschillende bestaande overlegstructuren. 7. Zoeken naar Europese mogelijkheden voor status, kennis en financiering (Interreg, Life enz.). 8. Behoefte/kansen nagaan voor samenwerking NP in Noord Nederland. 9. Aandacht besteden aan veranderende eigendomsverhoudingen - TBO s en particuliere grondeigenaren n.a.v. afronding EHS. 10

5. ORGANISATIE De leden van het overlegorgaan voeren het werkprogramma gezamenlijk uit. Elk programmalijn heeft een primaathouder. De primaathouder van de programmalijn neemt het initiatief voor uitwerking van de projecten en is verantwoordelijk voor de planning en organisatie van de uitvoering van de deelprojecten. Als uitwerking van dit BOP is een Projectenboek opgesteld. De primaathouder zorgt ervoor dat de projecten die in het Projectenboek zijn opgenomen tot uitvoering komen. Daarbij kan de primaathouder prioriteiten stellen en in overleg met de partners in het Overlegorgaan het werkprogramma aanpassen en actualiseren. De werkorganisatie wordt rondom de programmalijnen georganiseerd. Daarnaast is er een belangrijke relatie met de Stichting Samen voor Nationaal Park Weerribben Wieden. In onderstaand organogram is de voorgestelde organisatiestructuur te zien. Per programmalijn komt er een werkgroep die bestaat uit 3 tot 5 kernleden. De werkgroep staat onder leiding van de primaathouder. De primaathouder roept de werkgroep bijeen en bewaakt de voortgang van de uitvoering van de programmalijn. Het dagelijks bestuur bereidt de agenda voor het OO voor (was voorheen agendaoverleg). In het dagelijks bestuur hebben naast de voorzitter de primaathouders zitting. Het dagelijks bestuur wordt net als het OO ondersteund door de secretaris. 11 FIGUUR 2: ORGANISATIE UITVOERING BOP

Door te werken met werkgroepen bestaat het risico dat ieder zijn eigen weg gaat en er onvoldoende samenhang ontstaat in het uitvoeringsprogramma. Deels wordt dit opgevangen door het OO, waarin alle activiteiten en resultaten besproken zullen worden. Daarnaast wordt via internet een praktisch en transparant systeem van informatie uitwisseling opgezet. De agenda s, verslagen, resultaten en andere documenten van de werkgroepen zullen op een beveiligde website worden gezet. Als er nieuwe informatie is worden de leden van het OO daarvan op de hoogte gesteld, zodat alle leden op elk moment de stand van zaken van de werkgroepen kunnen zien. 12