Bacterievuur situatie 2016 en verwijderen van infecties Proefcentrum Fruitteelt Tom Deckers, Hilde Schoofs, Serge Remy Fruittuinweg 1 B-3800 Sint-Truiden Tel : +32 (0)11 69 71 50 en +32 (0)11 69 71 51 Fax : +32 (0)11 69 71 10 E-mail : tom.deckers@pcfruit.be; hilde.schoofs@pcfruit.be
Situatie 2016 Infectierisico tijdens hoofdbloei: Hoog bij appel Hoog bij meidoorn Laag bij peer Hagel : Regelmatige hagelbuien in de nabloei periode Zware storm van 23 juni : streep van Landen tot Wellen Veel schade op vruchten vrucht infecties Schade op scheuten scheut infecties Omgewaaide bomen Trauma blight: wond infecties: bacterievuur infecties op kwetsuren
Situatie 2016 hoofdbloei peer cv Conference 13/04 tot 29/05 Bacterievuur infectie risico bepaald mbv het waarschuwingsmodel Maryblyt
Situatie 2016 hoofdbloei appel cv Jonagold 22/04 tot 18/05 bloei meidoorn 7/05 tot 24/05 Bacterievuur infectie risico bepaald mbv het waarschuwingsmodel Maryblyt
Resultaat: Bacterievuur, Erwinia amylovora Situatie 2016 appel en peer Massale hoofdbloei infectie bij appel plaatsen met hoge infectie druk Relatief weinig hoofdbloei infectie bij peer Eerste symptomen in 2016: 15/06 nabloei Durondeau 16/06 eerste hoofdbloei infectie bij appel en meidoorn Veel bloei Infecties op laatbloeiende appelrassen zoals Wellant, Court Pendu, Bramley seedling, Fuji Zware hagelbui op 23/06
Situatie meidoorn 2016 Er was veel boei infectie bij meidoorn in 2016 op plaatsen met hoge infectie druk waar infecties van vorig jaar aanwezig zijn, weinig infecties bij lage infectie druk waar geen overblijvende infecties aanwezig zijn Verplichte snoei van meidoorn hagen tijdens de winter periode tussen 1 November en 1 Maart wordt onvoldoende nageleefd Hagendorser: mag alleen in de winter uitrukken van december tot maart, zeker niet in de zomer omwille van het risico van verspreiding. De realiteit is anders en is fataal voor sommige hagen
Appel: Bacterievuur, Erwinia amylovora Wat heeft seizoen 2016 nog geleerd Nieuwe ras Natyra, SQ 159 is gevoelig voor bacterievuur bloei infecties Er blijven overwinteringskankers zitten in zieke boomgaarden bij appel omdat de infecties nu nog moeilijk terug te vinden zijn meer bloeminfecties gezien bij Jonagold onder hagelnetten: ander micro klimaat onder de hagelnetten: dit moet bestudeerd worden om dit risico juist te kunnen inschatten Alweer infecties op laat geplante bomen zowel op peer als op appel Peer: Bij Conference weinig infecties in hoofdbloei Durondeau blijft probleem ras door nabloei infecties: oppervlakte daalt Veel scheut infecties gezien op Red Modoc = nieuwe Durondeau? Meidoorn: er zijn een deel meidoorn infecties blijven steken
Verwachting voor 2017 Na 2016 is er zeker een verhoogd inoculum aanwezig in de regio: bloem infecties bij appel ( soms zelfs nog moeilijk terug te vinden) en bij meidoorn die soms niet voldoende opgeruimd zijn Infectie risico tijdens de bloei zal bepalend zijn of er in 2017 bacterievuur infecties zullen optreden; bij hoog klimatologisch infectie risico zullen er nieuwe infecties optreden en kan een BCO toepassing gebeuren in de boomgaard tijdens bloei: met gist Blossom protect : Aureobasidium pullulans Opruimen van infecties in en rond de bedrijven is meer dan ooit belangrijk
Verwijderen bacterievuur infecties Hoe verwijder je bacterievuur infecties op een veilige manier Probleem van ontsmetting van snoei materiaal bij het uitsnijden: gebeurt helemaal niet of niet op de juiste manier. In dat geval is men zelf vector van de ziekte in het bedrijf. In geval van twijfel de grote wonden zeker ontsmetten met handsproeier Alleen aan bacterievuur werken onder droge omstandigheden want de slijmdruppels lossen op in water en geven miljoenen bacteriën vrij die kunnen infecteren. Ook de infecties zijn minder zichtbaar op de schors bij nat weer Bij infectie na enkele dagen opnieuw inspecteren om uitzaaiingen mee op te ruimen. Zieke stammen dienen opgeruimd
Ontsmetten van snoei materiaal Javel of Dettol. In geval van javel moet er nagespoeld worden met water om het roesten van het snoeimateriaal tegen te gaan Verdunnig: 1/2 tot 1/10 : indien er slijmdruppels aanwezig zijn beter niet teveel verdunnen; indien geen slijmdruppels kan een verdunning 1/10 Contact tijd tussen de ontsmettingsstof en de bacterie is belangrijk. Daarom best onderdompelen van het snoeimateriaal tussen twee ingrepen. Ontsmetten van een kettingzaag is moeilijke opgave daarom beter de grote wonden ontsmetten met handsproeier direct na het afzagen
Verwijderen bacterievuur infecties Overgang ziek gezond zoeken; indien niet duidelijk aansnijden met een mes: bruin-rood verkleuring wijst op infectie Grote infecties wegnemen tot 50 cm in het gezonde weefsel In geval van kleine infectie zoals een nabloei infectie of vrucht: takken uitbreken Ontsmetten van wonden: kleine wonden groeien snel dicht met wond callus. Grote wonden besproeien met ontsmettingsstof Ziek materiaal uit de boomgaard halen : aangetaste vruchten, twijgen en stammen en verbranden na contact met gemeentelijke politie en brandweer. Bij belangrijke infectie in de boomgaard ook omgeving inspecteren op andere waardplanten zoals krenten boompje, cotoneaster, sierkwee, meidoorn, lijsterbes; dikwijls is er een cirkelvormig infectie patroon
Bestrijding Zoektocht naar reductie in waardplant gevoeligheid: Plant Defence Enhancing (PDE) moleculen Aanschakelen weerstandsmechanismen in de plant werking plantversterkende molecule bactericide toepassing Preventieve toepassing nodig: tijdig aanschakelen weerstandsmechanisme Regalis (10.0 % WG prohexadione-ca): groeiremmer bij appel Vacciplant (45.0 g/l SL laminarin), erkend in België tegen bacterievuur sinds 2009: extract uit zeewier. Beschermt de nabloeiwijzen Aliette (80.0 % WG fosetyl-al), aluminium phosphonaat :erkend in België tegen bacterievuur sinds 2012: minder slijmvorming Mangaan toepassingen in zomer: inductie stress die leidt tot PDE Koper toepassing in voorjaar: bacteriën in VNBC status
Rol van bacterieel slijm (ooze) in epidemiologie Slijm geproduceerd door E. amylovora en bevat hoge concentraties bacteriën in EPS (exopolysaccharides) Belangrijk voor de opbouw van bacterieel inoculum in de boomgaard O.v.v Druppels of draden
Bacterievuur, E. amylovora verder onderzoek. FOD Project SNEDEBAC ism VITO SNelle DEtectie van BACterievuur met onbemande vliegtuigen (drones) op peer Opsporen plantfysiologische verandering als gevolg van infectie Studie spectrale profielen : vgl gezonde planten en geïnfecteerde planten in serre en in boomgaard welke delen van lichtspectrum bevat info mbt aanwezigheid bacterievuur UAV survey in commerciële boomgaarden bij peer : RGB camera s en hyperspectrale camera s, vegetatie indices Na 3 jaar : veel informatie verzameld maar nog verschillende onderzoeksvragen te beantwoorden!
Bacterievuur controle Vlaio project: BCO Pcfruit, ILVO, UGent, KULeuven Biologische controle organismen(bco s) verspreiden in de bloemen door hommels: antagonistische bacteriën komen op de stempels en in de nectar terecht van de bloemen. Flying doctor systeem Contact Pomology Department: tom.deckers@pcfruit.be
Bacterievuur, E. amylovora bloem infectie bacterievuur Bacteriën komen op de stamper terecht waar ze zich vermeerderen in de suiker rijke vloeistof op de stamper Afspoeling van de bacteriën naar de bloembodem door regen(2,5mm) of sterke dauw) en infectie via de nectar klieren
Bacterievuur, E. amylovora Nieuw BCO project Aantonen proof of concept ILVO Nagaan of hommels effectief goed vliegen op bloesem appel en peer Over gehele bloeiseizoen (hoofdbloei en nabloei) en frequent Appel peer: hommels vliegen onvoldoende op peer Nagaan risico van overdracht bacterievuur door hommel en nagaan hoe BCO daarin kan tussenkomen Nagaan welke bestaande BCO s in aanmerking komen voor overdracht door hommels (compatibiliteit, toxiciteit, ) UGent Nagaan belading van hommels met BCO s (formulering, )UGent Toepassing BCO in quarantaine serres en in boomgaarden: Pcfruit Combinatie BCO bespuiting en secundaire verspreiding door hommels, honing bijen en solitaire bijen wordt onderzocht in 2017
Biologische controle organismen: BCO s BCO s op basis van gisten : Blossom Protect : Erkend in België sinds 2012 voor bloemprotectie Op basis van twee gist stammen van Aureobasidium pullulans in combinatie met citroenzuur Werking op basis van competitie voor niche en aanzuring milieu Problemen verruwing en compatibiliteit met fungiciden BCO s op basis van antagonistische bacteriën : niet erkend in fruitteelt Bacillus subtilis: vloeibare formulering serenade ASO aanwezig Pantoea agglomerans, Pantoea vagans (C9-1) Paenibacillus sp.stam ILVO Eigen isolaties ILVO vanuit de bloemen van appel en peer
Biologische controle organismen BCO s als stap in bestrijding van bacterievuur Voor de bloem protectie is er op dit ogenblik geen oplossing Biologische Controle Organismen BCO s kunnen hier een oplossing bieden Preventieve aanwezigheid nodig Werking BCO Principe competitie voor plaats en nutriënten op bloem Productie anti-microbiële peptiden Verhinderen binnendringen Ea bacteriën Toepassen bij hoog klimatologisch infectie risico hoog is of op in probleem percelen
BCO bestrijdingsstrategie met Flying doctor Inzet van hommels om de BCO s op de bloem te krijgen: Inbreng van hommel kolonies in de boomgaard Hommels moeten door een gangetje lopen met poeder van antagonist Combinatie van bespuiting en hommel vectoring Hommels moeten dan wel vliegen op appel en perenbloesems Hommels vliegen beter op appel dan op peer Lokstoffen om hommels op peer te krijgen Op peer in de nabloei vliegen de hommels op suiker van perenbladvlo Hommels ook actief bij slecht weer en onder hagelnet Hommels, bijen of solitaire bijen kunnen ook dienen voor secundaire verspreiding na een bespuiting met antagonist
Bacterievuur, E. amylovora Bestrijdingsstrategie Niet 1 molecule die volledige oplossing biedt van het probleem! Strategie : ingrijpen op de verschillende kritische momenten tijdens het seizoen Cu in het begin van het seizoen Hoofdbloei Nabloei Tijdens zomermaanden na onweer en hagel Verschillende moleculen tegen verschillende infectietypes : Bloeminfecties (hoofdbloei, nabloei), scheutinfecties, vruchtinfecties preventieve toepassingen noodzakelijk met PDE moleculen Wegnemen infecties doorheen seizoen is belangrijk! Regelmatige grondige inspectie in en rond boomgaard is nodig!
Conclusie Er is een stijgende infectiedruk van bacterievuur Controle strategie zal steeds gebaseerd zijn op een combinatie van maatregelen met de bedoeling een grote uitbraak te voorkomen zoals Vertrekken met gezond plant materiaal Het lot niet teveel uitdagen : infectie haarden in en rond boomgaard dienen opgeruimd volgens de regels van de kunst laat planten van fruitbomen ( mei-juni) houdt risico s in: niet doen Bij hoog infectie risico tijdens de bloei : inzetten van antagonisten Na de bloei: inzet van planten versterkers Na hagel : wonden op vruchten en scheuten zijn infectie poorten + verspreiding van de bacteriën door wind en regen