TOMATO BROWN RUGOSE FRUIT VIRUS (ToBRFV)
|
|
- Tania Aerts
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 TOMATO BROWN RUGOSE FRUIT VIRUS (ToBRFV)
2 ToBRFV: nieuw virus in tomaat ToBRFV (Tomato Brown Rugose Fruit Virus) is een relatief nieuw virus en behoort tot het Tobamovirus genus. ToBRFV is nauw verwant met TMV (Tabaksmozaïekvirus) en ToMV (Tomatenmozaïekvirus). Bijna alle commercieel beschikbare tomatenvariëteiten zijn resistent tegen zowel TMV als ToMV (Tm2²resistentie). Dit nieuwe virus heeft deze resistentie doorbroken aangezien het symptomen veroorzaakt in tomaat. Deze symptomen zijn heel gelijkaardig aan Pepinomozaïekvirus (PepMV). ToBRFV werd voor de eerste keer gedetecteerd in Israël eind In Israël heeft het virus zich in twee jaar tijd verspreid naar alle tomatenproductiegebieden doorheen het land. Ondertussen werden ook besmettingen vastgesteld in Jordanië en Turkije. Recent werd ToBRFV ontdekt in tomaat en chilipeper in Mexico, en in tomaat in Duitsland en Californië. DE BELANGRIJKSTE VRAGEN OVER ToBRFV BEANTWOORD: Welke symptomen veroorzaakt het virus? Hoe verspreidt het virus zich? Welke planten zijn vatbaar? Wat kan je doen om een virusaantasting te voorkomen?
3 Hoe herken je ToBRFV? Algemene symptomen: Mozaïekvorming op de jongste bladeren (in de kop en in de scheuten), deze kunnen ook gebobbeld en misvormd zijn Gele vlekken op vruchten, heel gelijkaardig aan PepMV marmering In sommige gevallen: Bruine verrimpelde vruchten ( brown rugose ) Necrotische strepen op de stengel Verdroogde steeltjes en kelkblaadjes Versmalde bladeren Mozaïekvorming op jonge bladeren en op vruchten (a, d) Brown rugose vruchten, (b, c) gele vlekken op de vruchten, (a, e-g) mozaïekpatroon op bladeren en versmalde, vlekkerige bladeren, (g) necrotische symptomen op steeltjes en kelkblaadjes (Dombrovsky en Smith, 2017)
4 Hoe verspreidt het virus zich? ToBRFV is mechanisch overdraagbaar en kan zich dus gemakkelijk van plant naar plant verspreiden in een geïnfecteerde serre (door arbeiders en materiaal tijdens de gewaswerkzaamheden). Verspreiding van de ene serre naar de andere kan gebeuren via bezoekers, uitwisseling van (seizoens)arbeiders, uitwisseling van materiaal, vogels en hommels, besmette vruchten indien er gezamenlijk verpakt wordt, Voorlopig is er geen duidelijke zaadoverdraagbaarheid van ToBRFV aangetoond, maar het kan niet uitgesloten worden. Tobamovirussen zijn zeer persistent en kunnen lange tijd zonder waardplant overleven op inerte materialen (bv. kledij, gereedschap), in plantenresten, in substraat en in de bodem zonder hun virulentie te verliezen. Onkruiden kunnen als reservoir dienen voor nieuwe besmettingen. Welke planten zijn vatbaar? Tomaat Paprika (symptomen bij > 30 C) Petunia en onkruiden zoals zwarte nachtschade en ganzevoetachtigen (Chenopodium sp.) Aubergine en aardappel zijn geen waardplanten Symptomen op paprika (Luria et al., 2017) Zwarte nachtschade Melganzenvoet (Wikipedia)
5 Wat kan je doen om een virusaantasting te voorkomen? De enige beheersingsmaatregelen die momenteel kunnen getroffen worden zijn hygiënemaatregelen tijdens de teelt en teeltwissel. Bezoekers op het bedrijf kunnen een bron van besmetting zijn. Blijf dus heel het jaar door alert strikte hygiënemaatregelen voor bezoekers hanteren. Een grondige reiniging en ontsmetting tijdens de teeltwissel is van cruciaal belang. ToBRFV is uitermate persistent in bodem, plantenresten en zelfs op inerte materialen. Telers wordt aangeraden om een heel grondige clean-out te doen. Uit Israëlisch onderzoek is gebleken dat vooral Javel (natriumhypochloriet) voldoende effectief is om het virus af te doden. Zelfs compostering bij 65 C is niet voldoende om het virus af te doden. Waarom is ToBRFV zo gevaarlijk? Omdat de symptomen sterk lijken op PepMV, waardoor het virus lange tijd onopgemerkt kan blijven Omdat het virus erg persistent en gemakkelijk overdraagbaar is Omdat er nog geen resistentie is Wat te doen bij een (vermoeden van) infectie? Telers die verdachte symptomen zien wordt gevraagd extra voorzichtig te zijn met alles wat het bedrijf verlaat (materialen, werknemers, bezoekers, stalen, ). Dit kan namelijk een infectiebron voor andere bedrijven zijn. Verhoogde aandacht voor hygiëne is essentieel om de verspreiding in te dijken. Daarnaast wordt met aandrang gevraagd om contact op te nemen met onze onderzoekers zodat er samengewerkt kan worden aan een zo efficiënt mogelijke aanpak, in het belang van de teler en de sector.
6 Meer informatie Proefstation voor de Groenteteelt Sint-Katelijne-Waver Proefcentrum Hoogstraten Meerle Scientia Terrae Sint-Katelijne-Waver
TOMATO BROWN RUGOSE FRUIT VIRUS (ToBRFV)
TOMATO BROWN RUGOSE FRUIT VIRUS (ToBRFV) Hoe herken je ToBRFV? Algemene symptomen: Mozaïekvorming op de jongste bladeren (in de kop en in de scheuten), deze kunnen ook gebobbeld en misvormd zijn Gele vlekken
Nadere informatieNieuwe plantenvirussen en hun vectoren. 21 maart 2019, Ineke Stijger, Martin Verbeek, Rene van der Vlugt
Nieuwe plantenvirussen en hun vectoren 21 maart 2019, Ineke Stijger, Martin Verbeek, Rene van der Vlugt Programma workshop Wat is een plantenvirus? Nieuwe virussen en hun vector Verspreiding van virus
Nadere informatieToelichting hygiëneplan Komkommer na verschillende vanggewassen
1 Inhoud 1. Toelichting hygiëneplan 5 2. Komkommer na verschillende vanggewassen 6 3. Beheersing van Meloidogyne in vruchtgroenten in verwarmde kas door een vanggewas te zaaien tijdens de winter 7 4.
Nadere informatiePMV -01 vaccinatiestrategie tegen schade door Pepinomozaïekvirus (PepMV) in de tomatenteelt
PMV -01 vaccinatiestrategie tegen schade door Pepinomozaïekvirus (PepMV) in de tomatenteelt Met dank aan: Raf De Vis Ward Baets Tom De Ceuster Kris Goen Roel Vanderbruggen Nelia Ortega Parra Fons Vanachter
Nadere informatieOverleving pepinomozaïekvirus in kleding
Overleving pepinomozaïekvirus in kleding Ineke Stijger, Roel Hamelink, Daniel Ludeking Wageningen UR Glastuinbouw, Bleiswijk Juli 2012 Rapport/Nota nummer 2011 Wageningen, Stichting Dienst Landbouwkundig
Nadere informatieConsultancy verslag Tomato brown rugose fruit virus (ToBRFV).
Consultancy verslag Tomato brown rugose fruit virus (ToBRFV). René A.A. van der Vlugt 1, Martin Verbeek 1 en Ineke Stijger 2 1 Wageningen University & Research, Biointeracties en plantgezondheid 2 Wageningen
Nadere informatieHaalbaarheid hygiënestrategie bij tomatenbedrijven om vrij te blijven van pepinomozaïekvirus
Haalbaarheid hygiënestrategie bij tomatenbedrijven om vrij te blijven van pepinomozaïekvirus Adriaan Vermunt en Ruud Kaarsemaker van Groen Agro Control Martijn Schenk en Ineke Stijger van WUR Glastuinbouw
Nadere informatieStudieavond Courgette
Ecologie van courgettevirus in Vlaanderen de weg naar een duurzame geïntegreerde beheersing Studieavond Courgette 28 februari 2014 IWT landbouw: 100893 Mathias De Backer Kris De Jonghe Thijs De Langhe
Nadere informatieTeeltwisseling in de tomatenteelt
Teeltwisseling in de tomatenteelt Hygiënemaatregelen voor meerdere pathogenen 30 oktober 2013, Ineke Stijger Ken je vijanden Herkenning en verspreidingswijze Problemen in de tomatenteelt door: Pepinomozaiëkvirus
Nadere informatieBeheersing van Didymella bryoniae (Mycosphaerella) in de teelt van komkommer. IWT-project nr. 140982
Beheersing van Didymella bryoniae (Mycosphaerella) in de teelt van komkommer IWT-project nr. 140982 1 Overzicht project 2 Werkpakket 1 1/ Optimalisatie protocol voor airsampling Op zoek naar selectief
Nadere informatieBeheersing van Didymella bryoniae (Mycosphaerella) in de teelt van komkommer IWT-project nr
Beheersing van Didymella bryoniae (Mycosphaerella) in de teelt van komkommer IWT-project nr. 140982 Proefveldbezoek PCG 25/8/2017 Stefaan Fabri Proefstation voor de Groenteteelt 1 Over het project Partners
Nadere informatiePSTVd (aardappelspindelknolviroïde) in Dahlia
PSTVd (aardappelspindelknolviroïde) in Dahlia Deskstudie P.J. van Leeuwen Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, onderdeel van Wageningen UR Business Unit Bloembollen, boomkwekerij en fruit PPO nr. 32 341021
Nadere informatieTeeltwisseling en komkommerbontvirus
Teeltwisseling en komkommerbontvirus Hygiënemaatregelen ook voor andere pathogenen 30 oktober 2013, Ineke Stijger Ken je vijanden Herkenning en verspreidingswijze Problemen in de komkommerteelt door: Komkommerbontvirus
Nadere informatieVragen en antwoorden over het Schmallenbergvirus Versie 14 februari 2012
Vragen en antwoorden over het Schmallenbergvirus Versie 14 februari 2012 Is er mogelijk gevaar voor omwonenden/mensen? Op basis van de beschikbare informatie concluderen experts van het RIVM dat overdracht
Nadere informatieHerkennen van ziekten en plagen in tomaat. Productschap Tuinbouw
Herkennen van ziekten en plagen in tomaat Wageningen UR Glastuinbouw Wageningen UR Glastuinbouw Productschap Tuinbouw Virussen Pepinomozaïekvirus (PepMV) Tomatenbronsvlekkenvirus (TSWV) Tomatengeelkrulbladvirus
Nadere informatieMYCOSPHAERELLA IN DE KOMKOMMERTEELT STE EDITIE
MYCOSPHAERELLA IN DE KOMKOMMERTEELT 2016-1 STE EDITIE Het redactiecomité van deze brochure: PSKW (Proefstation voor de groenteteelt) Duffelsesteenweg 101, 2860 Sint-Katelijne-Waver Martine Wuytack Raf
Nadere informatieKomkommerbontvirus in komkommmer
Komkommerbontvirus in komkommmer Informatieavond Horticoop, 25 oktober 2010 Daniël Ludeking/Ineke Stijger, Wageningen UR Glastuinbouw Plantenvirussen algemeen Speciale en nauwe relatie tussen virus en
Nadere informatieKomkommerbontvirus in komkommmer
Komkommerbontvirus in komkommmer Gewasbeschermingsdag voor adviseurs, 31 maart 2011 Ineke Stijger, Roel Hamelink, Daniel Ludeking, Wageningen UR Glastuinbouw Plantenvirussen algemeen Speciale en nauwe
Nadere informatieWRATZIEKTE & FYTOPLASMEN. Kürt Demeulemeester
WRATZIEKTE & FYTOPLASMEN Kürt Demeulemeester WRATZIEKTE FOD project POWADIS (RT-13/06) Symptomen 3 4 Wat is wratziekte? Schimmel Synchitrium endobioticum Quarantaine-organisme (A2-lijst EPPO) Overleven
Nadere informatiePepino mozaïekvirus; een blijvend probleem?? PPO Glastuinbouw, Postbus 8, 2670 AA Naaldwijk, 2
Pepino mozaïekvirus; een blijvend probleem?? Ineke Stijger 1 en René van der Vlugt 2 1 PPO Glastuinbouw, Postbus 8, 2670 AA Naaldwijk, ineke.stijger@wur.nl 2 Plant Research International B.V., Postbus
Nadere informatieWaarom hygiëne? Problemen in teelt voorkomen
Waarom hygiëne? Problemen in teelt voorkomen - Phytophthora capsici (pt 2012) - Fusarium F. solani: stengel en voetrot (uitval) oa F. oxysporum en F. lactis (binnenrot) Aanpak teeltwisseling belangrijk:
Nadere informatieWELKOM. Informatiebijeenkomsten ToCV. Venlo / Bleiswijk,
WELKOM Informatiebijeenkomsten ToCV Venlo / Bleiswijk, 28-02-2018 1 Setting Besloten bijeenkomst! Informatie niet publiekelijk delen (twitter uit ) Wat wél is te delen, komt beschikbaar Eerste deel: met
Nadere informatiePepinomozaïkvirus (PepMV) binnen de bedekte teelt van tomaat
Pepinomozaïkvirus (PepMV) binnen de bedekte teelt van tomaat September 2016 Helma Verberkt Jeannette Vriend PT nr. 15138.02 Inhoudsopgave 1. Inleiding en knelpuntanalyse 2 1.1 Inleiding 2 1.2 Gewassen,
Nadere informatiecopyright Proeftuinnieuws
Thema Duurzame beheersing van Tuta absoluta een feit?! Tuta absoluta is sinds de eerste vaststelling in 2009 uitgegroeid van een zeer gevreesde tot een goed controleerbare plaag. Dat neemt niet weg dat
Nadere informatieKomkommerbontvirus onder de loep genomen
Komkommerbontvirus onder de loep genomen Overzicht uitgevoerd onderzoek 11 oktober 2012, Ineke Stijger, Roel Hamelink Overzicht van het onderzoek Overleving van komkommerbontvirus desinfectiemiddelen Verspreiding
Nadere informatieLittle Cherry Virus Dinsdag 9 september 2014
Little Cherry Virus Dinsdag 9 september 2014 Samen sterk voor de Haspengouwse kersen Toon Vanrykel, pcfruit Diensten aan Telers Proefcentrum Fruitteelt vzw Fruittuinweg 1, B-3800 Sint-Truiden 0032 (0)11
Nadere informatieFor information only content must not be duplicated. Grasziekten. Lebrun Benjamin
Grasziekten Lebrun Benjamin Grasziekten : introductie 1) Oorzaak grasziekten : Virussen Bacteriën Fungus 2) Ziekten veroorzaken een aantal problemen : Vermindering van de groei van de plant Vermindering
Nadere informatieValse meeldauw in zonnebloemen. Marjan de Boer, Suzanne Breeuwsma, Jan van der Bent, Rik de Werd en Frank van der Helm
Valse meeldauw in zonnebloemen Marjan de Boer, Suzanne Breeuwsma, Jan van der Bent, Rik de Werd en Frank van der Helm Probleem in zonnebloemen Valse meeldauw (Plasmopara halstedii) > oomyceet In Nederland,
Nadere informatie!Xylella vondst in 2018! Wat kunnen we hier uit leren? Pieter Van Oost Secretaris AVBS
!Xylella vondst in 2018! Wat kunnen we hier uit leren? Pieter Van Oost Secretaris AVBS Wat is Xylella? Video European Commission 2 Wat is Xylella? Een bacterie Vastgesteld in meer dan 300 plantensoorten
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Handelende in overeenstemming met de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu;
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 25270 6 september 2013 Besluit van de Staatssecretaris van Economische Zaken van 4 september 2013, nr.13148945, houdende
Nadere informatiePRAKTIJKADVIES. Phytophthora ramorum. en het beheer van Rhododendron in bossen en natuurgebieden
PRAKTIJKADVIES Phytophthora ramorum en het beheer van Rhododendron in bossen en natuurgebieden PRAKTIJKADVIES SEPTEMBER 2004 Het Bosschap, Zeist Vormgeving: HBG Design bv, Nieuwegein Foto s: Plantenziektenkundige
Nadere informatieDe rol van Phytophthora bij scheut- en stengelrot in pioenroos
De rol van Phytophthora bij scheut- en stengelrot in pioenroos Casper Slootweg en Peter Vink (PPO) Henk van den Berg (Henk van den Berg Teelt- en bedrijfsadvies) Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, Sector
Nadere informatieWELKOM. Ines van Marrewijk - Middelen voor het ontsmetten van mesjes - Is schoon schoon na teeltwisseling
WELKOM Ines van Marrewijk - Middelen voor het ontsmetten van mesjes - Is schoon schoon na teeltwisseling Onderzoek Komkommerbontvirus is mede mogelijk gemaakt door Productschap Tuinbouw Middelen in de
Nadere informatieHygiëneprotocol Tomaat
Hygiëneprotocol Tomaat Pepinomozaïekvirus Verticillium spp. Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis Agro Control INHOUDSOPGAVE Pag. I. Inleiding 2 II. Informatie over pathogenen 3 III. Teeltwisseling
Nadere informatie-- VERSIE 2 -- december Protocol - Deel 1 Van nu tot einde Teelt Voor paprikabedrijven in het gebied.
-- VERSIE 2 -- december 2012 -- Protocol - Deel 1 Van nu tot einde Teelt Voor paprikabedrijven in het gebied. Procedure: tijdstip 1 Nu tot einde teelt Actie Grond schoonvegen alle gevallen vruchtjes en
Nadere informatieOntwikkeling van een PCR-toets voor twee virussen in de cymbidiumteelt, CyMV en ORSV
Ontwikkeling van een PCR-toets voor twee virussen in de cymbidiumteelt, CyMV en ORSV Groen Agro Control A.M.W. Vermunt Ontwikkeling van een PCR-toets voor twee virussen in de cymbidiumteelt, CyMV en ORSV;
Nadere informatieAlternariain in aardappel: een ziektecomplex? Prof. Geert Haesaert Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen Vakgroep Toegepaste Biowetenschappen
Alternariain in aardappel: een ziektecomplex? Prof. Geert Haesaert Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen Vakgroep Toegepaste Biowetenschappen Meer Alternaria? Alternaria -aantastingen worden als een toenemend
Nadere informatieHygiëneprotocol tomaat versie 1.0
Hygiëneprotocol tomaat versie 1.0 Voor de mechanisch overdraagbare pathogenen ToBRFV en Clavibacter Maart 2019 Annelies Hooijmans Helma Verberkt In samenwerking met: GroentenFruit Huis Plantum Adriaan
Nadere informatieBUIKGRIEP. en infectiepreventie
BUIKGRIEP en infectiepreventie BUIKGRIEP en infectiepreventie Wat is buikgriep? Buikgriep of gastro-enteritis is een ontsteking van de darmen die vaak veroorzaakt wordt door virussen en gepaard gaat met
Nadere informatieXylella fastidiosa: eerste detectie in België
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Xylella fastidiosa: eerste detectie in België Raadgevend comité 23/10/2018 Symptomatische olijfbomen Routine inspectie bij een groothandel (5/09/2018)
Nadere informatieVaste planten waardplant voor PlAMV?
Vaste planten waardplant voor PlAMV? Consultancy onderzoek Casper Slootweg, Miriam Lemmers en Maarten de Kock Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, onderdeel van Wageningen UR Business Unit Bloembollen,
Nadere informatieVera Huyshauwer
Federaal Agentschap voor de veiligheid van de Voedselketen Stand van zaken van enkele belangrijke schadelijke organismen voor de BKW 24-02-2017 Vera Huyshauwer 1 Overzicht Opkomende schadelijke organismen
Nadere informatieISOLATIE KINDERAFDELING Infectiepreventie FRANCISCUS VLIETLAND
ISOLATIE KINDERAFDELING Infectiepreventie FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Uw kind is opgenomen op de kinderafdeling van Franciscus Vlietland en wordt geïsoleerd verpleegd. In deze folder vindt u informatie
Nadere informatiePatiënteninformatie. VRE Vancomycine resistente enterococcus
Patiënteninformatie VRE Vancomycine resistente enterococcus Inhoud Inleiding... 3 Informatie over VRE... 3 Wat is VRE?... 3 Is de VRE-bacterie gevaarlijk?... 3 Kan ik ziek worden van VRE?... 3 Hoe wordt
Nadere informatieHygiëneprotocol Mycosphaerella en Fusarium bij komkommer. Ineke Stijger, Loes Stapel en DirkJan van der Gaag
Hygiëneprotocol Mycosphaerella en Fusarium bij komkommer Ineke Stijger, Loes Stapel en DirkJan van der Gaag Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Glastuinbouw Juni 2004 PPO 2004 Wageningen, Praktijkonderzoek
Nadere informatieZwarte spikkel; een steeds belangrijker wordende schimmelziekte bij aardappelen die de schilkwaliteit vermindert
Zwarte spikkel; een steeds belangrijker wordende schimmelziekte bij aardappelen die de schilkwaliteit vermindert Kees Bus, Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, Sector AGV, Lelystad Samenvatting Het toenemende
Nadere informatieBegin van het moestuinseizoen
Begin van het moestuinseizoen 1. Buiten Zaaien in volle grond Algemene regel : de hoeveelheid aarde waarmee je het zaadje bedekt, mag maximaal drie maal de breedte van het zaad zijn. Zaai periode : is
Nadere informatieKomkommerbontvirus: Overleving tijdens het wassen en veranderingen in het virus
Komkommerbontvirus: Overleving tijdens het wassen en veranderingen in het virus 1. Wageningen UR Glastuinbouw Violierenweg 1 2665 ZG Bleiswijk Tel.: 0317485606 E-mail: glastuinbouw@wur.nl Internet: www.glastuinbouw.wur.nl
Nadere informatieNOROVIRUS
NOROVIRUS Wat is het Norovirus? Het Norovirus is de veroorzaker van buikgriep of gastro-enteritis. De symptomen hiervan zijn plots opkomende diarree en/of braken. De klachten beginnen vaak één tot drie
Nadere informatieVRE (OF VANCOMYCINE RESISTENTE ENTEROCOCCUS)
VRE (OF VANCOMYCINE RESISTENTE ENTEROCOCCUS) Uit het kweekonderzoek is gebleken dat u drager bent van de VRE bacterie (Vancomycine Resistente Enterokok). Het betekent dat deze bacterie zich in uw darmen
Nadere informatieOpsporing? Een ESBL-bacterie kan opgespoord worden door middel van een cultuur of kweekonderzoek.
ESBL BACTERIE Uit kweekonderzoek is gebleken dat u drager bent of een infectie heeft opgelopen met een ESBL bacterie. Via deze folder willen wij u en uw familie graag meer informatie geven over deze bacterie.
Nadere informatieMonitoring van pepinomozaïekvirus bij 12 tomatenbedrijven met variërend hygiënisch beleid
Monitoring van pepinomozaïekvirus bij 12 tomatenbedrijven met variërend hygiënisch beleid Monitoring PepMV, Groen Agro Control, 2007 1/29 Monitoring van pepinomozaïekvirus bij 12 tomatenbedrijven met variërend
Nadere informatieWeekhuidmijten bij azalea:
Weekhuidmijten bij azalea: geïntegreerd bestrijden van de plaag Els Mechant IWT-project (LO: 100859): Plantresistentie tegen Polyphagotarsonemus latus in de sierteelt ADLO-project (2013-15): Geïntegreerde
Nadere informatieKomkommerbontvirus en overdracht via insecten
Komkommerbontvirus en overdracht via insecten Ineke Stijger, Roel Hamelink Rapport GTB-1275 2012 Wageningen, Stichting Dienst Landbouwkundig Onderzoek (DLO) onderzoeksinstituut Wageningen UR Glastuinbouw.
Nadere informatieZiekten en plagen ERWINIA. Veroorzaakt door: Bacterie.
Ziekten en plagen ERWINIA Veroorzaakt door: Bacterie. Erwinia Carotovora: bovengrondse delen of knollen verslijmen en vertonen rotte plekken (stinkend zachtrot). De knollen rotten geheel weg en verspreiden
Nadere informatieA.S.Z. ziekenhuis. Informatiebrochure Rotavirus. verzorgingsinstelling
A.S.Z. ziekenhuis Informatiebrochure Rotavirus IAutonome I verzorgingsinstelling Wat is het rotavirus? Het rotavirus is een besmettelijk virus dat ook bij gezonde mensen een buikgriep kan veroorzaken (vooral
Nadere informatieStudiemiddag Kleinfruit Steenfruit Vlamings BV 1
11 februari 2015 Studiemiddag Klein en Steenfruit Vlamings B.V. Hans Konings Virusziekten in Blauwe Bes, ander houtig kleinfruit en Steenfruit. Inhoud Virussen algemeen Ziektenbeelden in blauwe bessen
Nadere informatie1. Voorkomen 2. Signaleren 3. Ketenbescherming
Inwendige vruchtkwaliteit paprika Plan van aanpak Voorlopige resultaten fase 2 15 mei 2013, Frank van der Helm (WUR), Jantineke Hofland-Zijlstra (WUR), Jeroen Zwinkels (DLV-plant), Jaap Bijdevaate (DLV
Nadere informatieOverleving van komkommerbontvirus (CGMMV) in verschillende milieus
Overleving van komkommerbontvirus (CGMMV) in verschillende milieus Ineke Stijger, Roel Hamelink Wageningen UR Glastuinbouw, Wageningen/Bleiswijk november 2012 Rapport/Nota nummer 2011 Wageningen, Stichting
Nadere informatieSchimmels. Schimmelziektes in sportvelden en gazons
Schimmelziektes in sportvelden en gazons Brown patch Brown Patch Symptomen: Donkere ringen van afstervend gras Droogte plekken Wit verkleuring van het aangetaste gras Brown Patch Infectie: Juni tot september
Nadere informatielandbouw en natuurlijke omgeving 2010 plantenteelt gesloten teelten CSPE KB minitoets bij opdracht 19
landbouw en natuurlijke omgeving 2010 plantenteelt gesloten teelten CSPE KB minitoets bij opdracht 19 variant a Naam kandidaat Kandidaatnummer Meerkeuzevragen Omcirkel het goede antwoord (voorbeeld 1).
Nadere informatieBijlage VMBO-GL en TL
Bijlage VMBO-GL en TL 2012 tijdvak 1 biologie CSE GL en TL Deze bijlage bevat informatie GT-0191-a-12-1-b Glastuinbouw informatie Lees eerst informatie 1 tot en met 6 en beantwoord dan vraag 38 tot en
Nadere informatie5.2.4 Rhizoctonia. 5.2.4.3 De ziekte. In deze paragraaf wordt verwezen naar foto s. Deze kunt u vinden op de website als bijlage bij 5.2.4.
5.2.4 Rhizoctonia AUTEUR EN CONTACTPERSOON: HANS SCHNEIDER De bodemschimmel Rhizoctonia solani veroorzaakt wortelbrand en wortelrot in suikerbieten. Bij zware aantasting gaan hele percelen verloren. Rotte
Nadere informatieInes van Marrewijk Groen Agro Control
Overmatige wortelgroei Tomaat (Aubergine) Onderzoek Onderzoek Overmatige WortelGroei Beheersmaatregelen in de praktijk (PT2011) Analyse van hoeveelheid bacteriën in wortel, water ed. (PT2012) Besmettingsproef
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds De Staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie,
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 21989 30 oktober 2012 Besluit van de Staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie van 22 oktober 2012,
Nadere informatieAnneke van Dijk LTO Nederland. Xylella preventie
Anneke van Dijk LTO Nederland Xylella preventie Leidraad preventie Xylella Huidige situatie Risicobeoordeling Heb je waardplanten van Xylella op de kwekerij? Raadpleeg hiervoor regelmatig de lijst met
Nadere informatieKomkommerbontvirus en recirculatie van drainwater
Komkommerbontvirus en recirculatie van drainwater Ineke Stijger, Roel Hamelink Rapport GTB-1281 Referaat In het onderzoek is vastgesteld dat komkommerbontvirus via water kan worden verspreid. Lang voordat
Nadere informatieGeel blad is geel blad niet
Veldsla Geel blad is geel blad niet Peter Bleyaert (Inagro) en Liesbet Bruyneel (TACO) Ik heb ook wel last van geel blad zeggen veel veldslatelers. Maar bij nader inzicht gaat het niet altijd over hetzelfde
Nadere informatiePatiënteninformatie. MRSA bacterie
Patiënteninformatie MRSA bacterie Inhoud Inhoud... 3 Inleiding... 4 Informatie over MRSA... 4 Wat is MRSA?... 4 Word je ziek van de MRSA bacterie?... 4 Hoe wordt MRSA overgedragen?... 4 Hoe word je opgevolgd?...
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Handelende in overeenstemming met de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu;
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 29629 24 oktober 2013 Besluit van de Staatssecretaris van Economische Zaken van 7 oktober 2013 nr. 13168395, houdende
Nadere informatieValse meeldauw in Zonnebloem laatste resultaten Auteur: Marjan de Boer, Suzanne Breeuwsma, Roselinde Duyvesteijn
Valse meeldauw in Zonnebloem laatste resultaten 2009 Auteur: Marjan de Boer, Suzanne Breeuwsma, Roselinde Duyvesteijn Probleem in zonnebloemen Valse meeldauw (Plasmopara halstedii) > oömyceet In Nederland,
Nadere informatieBacteriën in water, bodem en substraat
Bacteriële ziekten in diverse gewassen onder glas Marta Streminska, Ineke Stijger PlantgezondheidEvent 23 maart 2017 Bacteriën in water, bodem en substraat Aantal bacteriën: per 1 ml oppervlaktewater:
Nadere informatieINFO 204 JUNI 2009 2011. Signum, dé standaard in de teelt van wortelen. Signum in wortelen. Signum
204 JUNI 2009 2011 INFO Signum, dé standaard in de teelt van wortelen Voor een geslaagde wortelenteelt is een goede bescherming van het loof van groot belang, maar zeker voor bewaarpeen moet de bescherming
Nadere informatieONKRUIDEN. Barbara Manderyck KBIVB-IRBAB. Onkruiden. Cuscuta Knolcyperus Fluweelblad Uitstaande melde 27/01/2017
ONKRUIDEN 2017 Barbara Manderyck KBIVB-IRBAB 2 Onkruiden Cuscuta Knolcyperus Fluweelblad Uitstaande melde 1 Cuscuta of Warkruid: een gemelde vaststelling in België 3 Cuscuta campestris een gekend probleem
Nadere informatieHygiëne-check in de teelt Van kuipplanten van de Solanaceae familie
Hygiëne-check in de teelt Van kuipplanten van de Solanaceae familie DLV Plant Postbus 7001 6700 CA Wageningen Agro Business Park 65 6708 PV Wageningen T 0317 49 15 78 F 0317 46 04 00 In opdracht van Landelijke
Nadere informatieGeleid bezoek belichte teelt tomaat 03/03/2016
G e l e i d b e z o e k b e l i c h t e t e e l t t o m a a t P S K W G e l e i d b e z o e k t o m a a t 0 3-0 3-2 0 1 6 1. Bemisia tabaci, een nieuwe plaag 2. Rassenproef losse tomaten 3. Strategie bladsnijden
Nadere informatieCryphonectria parasitica (kastanjekanker)
Cryphonectria parasitica (kastanjekanker) A. Chandelier Laboratorium mycologie Centre Wallon de recherches agronomiques Situatie in België Volgens de Europese gegevensbank EPPO, aanwezig sinds 2007 maar
Nadere informatiePatiënteninformatie. Welkom op de quarantaineafdeling
Patiënteninformatie Welkom op de quarantaineafdeling Inhoud Inhoud... 2 Inleiding... 3 Wat is isolatie?... 3 Welke isolatiemaatregelen zijn er?... 4 Waarom moet ik naar een quarantaineafdeling?... 5 Mag
Nadere informatieGroene tomaten rijp maken
Groene tomaten rijp maken Is het het einde van het seizoen en heb je nog wat onrijpe, groene tomaten aan je plant zitten? Hier zijn wat simpele suggesties om ze rijp te maken, waarbij je gebruik maakt
Nadere informatieBacterieziekten. Bacterieziekten. Bacterieziekten. Bacterieziekten. Pseudomonas. Bacterieziekten. Klein en steenfruit
Klein en steenfruit Diverse soorten in groot- en kleinfruit: Rob Derikx Boekel, 17 februari 2016 Xanthomonas (o.a. aardbeien, kersen, pruimen) Erwinia (o.a. peren, ook wel bacterievuur genoemd) (o.a. kersen,
Nadere informatieHet belang van monitoring en vaccinatie in de BVD-aanpak
Auteur: Steven Sarrazin Het belang van monitoring en vaccinatie in de BVD-aanpak Veelal wordt de bestrijding van het Boviene Virale Diarree-virus (BVD) enkel geassocieerd met vaccinatie. Echter, met vaccinatie
Nadere informatieTripsbestrijding en -resistentie. Hilde Eelen Dow AgroSciences PCS, 30 november 2011
Tripsbestrijding en -resistentie Hilde Eelen Dow AgroSciences PCS, 30 november 2011 Inhoud Trips Bestrijding Resistentie - Soorten - Schade - Erkende middelen - Tracer - Suiker - Mechanismen - Tripsresistentie
Nadere informatieMycosphaerella. 2 e teelt Proefstation voor de Groenteteelt v.z.w. Sint-Katelijne-Waver
Mycosphaerella 2 e teelt 2014 Dit onderzoek is gerealiseerd i.s.m. Lava, ADLO, GMO & KBC Proefopzet : Hogedraadteelt Opkweekmethode Ras Plantafstand Substraat steenwolpot 10 cm Kurios 2,4 planten/m² Steenwol
Nadere informatieCONSUMENTENONDERZOEK GELE GEBLOKTE PAPRIKA
CONSUMENTENONDERZOEK GELE GEBLOKTE PAPRIKA Proefcode: SM13PARS03 Offertecode: 13_010_JV Code klant: GEP nummer: Uitgevoerd in opdracht van: LAVA cvba Maarten De Moor Leuvensesteenweg 130 A 3191 Boortmeerbeek
Nadere informatieOvermatige wortelgroei, Agrobacterium rhizogenes
Overmatige wortelgroei, Agrobacterium rhizogenes Bleiswijk 8 maart 2011, Daniël Ludeking, Ines van Marrewijk & Piet van Onselen Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling: Europa investeert in
Nadere informatieOp zoek naar de variabiliteit van pepinomozaïekvirus
Op zoek naar de variabiliteit van pepinomozaïekvirus Overzicht van onderzoek uitgevoerd van 1 januari 2003 tot 31 december 2005 Vertrouwelijk verslag Ineke Stijger 1, René van der Vlugt 2, Roel Hamelink
Nadere informatieTot categorie 1 behoren - patiënten bij wie het MRSA dragerschap is aangetoond A
MRSA In deze folder geeft het Ruwaard van Putten Ziekenhuis u algemene informatie over de MRSA bacterie en de maatregelen die het ziekenhuis treft bij patiënten met een mogelijke of aangetoonde MRSA besmetting.
Nadere informatiePatiënteninformatie. Multiresistente kiemen
Patiënteninformatie Multiresistente kiemen Inhoud Inhoud... 2 Inleiding... 3 Informatie over multiresistentie kiemen... 3 Wat zijn multiresistente kiemen?... 3 Hoe kunt u een multiresistente kiem krijgen?...
Nadere informatieHygiëneprotocol Tomaat
Hygiëneprotocol Tomaat Pepinomozaïekvirus Verticillium spp. Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis Agro Technical Supplies bv ATS bv Nederland Bremenweg 37 7439 EJ Deventer Nederland Tel. : +31570-629455
Nadere informatieRasbeschrijving Variety Description. Syngenta Seeds B.V., ENKHUIZEN, NL Applicant. Solanum lycopersicum L. x S. habrochaites S. Knapp & D.M.
Rasbeschrijving Variety Description 1. Verwijsnummer rapporterende autoriteit TMR41 Reference number reporting authority 2. Verwijsnummer opdrachtgevende autoriteit Reference number requesting authority
Nadere informatieIsolatiemaatregelen. Informatie voor patiënt en bezoeker
Isolatiemaatregelen Informatie voor patiënt en bezoeker INLEIDING U hebt vernomen dat u drager bent van een overdraagbare kiem (bacterie of virus), een kiem waarmee u dus andere patiënten en/of personeel
Nadere informatieVerplegen in isolatie
Verplegen in isolatie U wordt in isolatie (afzondering) verpleegd. Wij vragen u begrip voor het nemen van deze soms ingrijpende maatregel. In deze folder worden de verschillende vormen van isolatie uitgelegd.
Nadere informatieAssortiment seizoen Paprika
Assortiment seizoen 2013-2014 Paprika Geachte relatie, Het nieuwe paprikaboekje voor teeltseizoen 2013-2014 is weer uit. In dit handzame overzicht vindt u alle rassen die ontwikkeld zijn voor de Nederlandse
Nadere informatieZwarte lijst schadelijke bestrijdingsmiddelen
Milieudefensie en Stichting Natuur en Milieu hebben een lijst opgesteld met twaalf schadelijke bestrijdingsmiddelen. Deze bestrijdingsmiddelen worden in Europa toegepast en zijn hierdoor deels terug te
Nadere informatieHygiëneprotocol Dahlia PSTVd. P.J. van Leeuwen
Hygiëneprotocol Dahlia PSTVd P.J. van Leeuwen Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, onderdeel van Wageningen UR Business Unit Bloembollen, boomkwekerij en fruit PPO nr. 32 361815 00/PT nr. 14760.02 oktober
Nadere informatieVragen naar de naam en de functie van een gereedschap
Vragen naar de naam en de functie van een gereedschap Wat is dit? Welk gereedschap is dit? Dat is een Wat kun je er mee doen? Waarvoor dient het? Met een kun je 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17
Nadere informatieKomkommerbontvirus Voorlichtingsavond 6 dec 2007
Komkommerbontvirus Voorlichtingsavond 6 dec 2007 Piet van Adrichem Historie bontvirus (rond 1990-1995) Drente altijd veel virus, aantasting per bedrijf wisselend Westland / de Kring beperkt aantal bedrijven
Nadere informatieAls u drager bent van de VRE-bacterie
Als u drager bent van de VRE-bacterie Inleiding Uit onderzoek is gebleken dat u drager bent van de VRE-bacterie. VRE staat voor Vancomycine Resistente Enterokok. Een Enterokok is een bacterie die van nature
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Isolatieverpleging. op de kinderafdeling Informatie voor ouders
PATIËNTEN INFORMATIE Isolatieverpleging op de kinderafdeling Informatie voor ouders Algemeen Uw kind is opgenomen op de kinderafdeling van het Maasstad Ziekenhuis en wordt geïsoleerd verpleegd. Uit onderzoek
Nadere informatie