Presentatie. Afsterven steenfruitbomen. Klantendag Stonefruitconsult. Echteld Donderdag 7 maart. Met medewerking van Marcel Wenneker van PPO

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Presentatie. Afsterven steenfruitbomen. Klantendag Stonefruitconsult. Echteld Donderdag 7 maart. Met medewerking van Marcel Wenneker van PPO"

Merel de Vos
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 oetermeer Presentatie Afsterven steenfruitbomen Klantendag Stonefruitconsult Echteld Donderdag 7 maart Met medewerking van Marcel Wenneker van PPO

2 Boomuitval Grotere verliezen aan bomen binnen steenfruit dan bij appels en peren. Oorzaak?? oetermeer

3 Boomuitval Mogelijk veroorzakers: Pseudomonas of bacteriekanker Loodglans Onbekende oorzaken, zoals mogelijk Phytophthora of andere bodemziekten oetermeer

4 Pseudomonas Onderzoeksvraag: (Onderzoek PPO) Vormt Pseudomonas een bedreiging voor de intensieve pruimenteelt in Nederland? Bij pruimen boomuitval! Bij kersen vaak schade in bloei en bepaalde takken 2012 Pseudomonas aangetoond oetermeer

5 Loodglans Chondrostereum purpureum Bekend ziekteverschijnsel binnen pruimen Afsterven takken of complete bomen Maatregelen: iek hout wegnemen en afvoeren orgen voor een goede bladvoeding Snoeien onder droge omstandigheden oetermeer

complete bomen Maatregelen: iek hout wegnemen en afvoeren

6 Pseudomonas syringae bacterieziekte Pseudomonas syringae pathovars veroorzakers van: Bloesemsterfte Bacteriekanker (stammen, twijgen, takken) Steenfruit (Perzik, Abrikoos, Kers, Nectarine, Pruim) Wereldwijd probleem (Europa, VS, Australië, enz) Bestrijding vrijwel onmogelijk Geen bactericiden beschikbaar Beheersing van de ziekte (management strategiën) Onderstammen en rassen Geen volledige resistente rassen bekend Invloed onderstam-ras combinatie op gevoeligheid oetermeer

Australië, enz) Bestrijding vrijwel onmogelijk Geen bactericiden beschikbaar Beheersing van de ziekte (management

7 Pseudomonas syringae levenswijze Bacterie komt algemeen voor. Leeft op allerlei planten, inclusief onkruiden en grassen. Bacterie-aantallen meestal het laagst in de zomer, en het hoogst in de herst en bij koeler weer. Infectie van (jonge) pruimen- en kersenbomen vindt meestal plaats via wonden. Wonden kunnen ontstaan zijn door vorst en snoeien. Afsterven van bomen meestal alleen in de eerste jaren (2-4 jaar). Oudere bomen sterven meestal niet meer. Verspreiding vanuit kankers met regen en wind. oetermeer

Infectie van (jonge) pruimen- en kersenbomen vindt meestal plaats via wonden. Wonden kunnen ontstaan zijn door vorst en snoeien.

8 Bacteriekanker bij pruimen 2004 serieuze uitval in jonge aanplanten Veel uitval 1-2 jaar na aanplant in de boomgaard, bij de fruitteler Afsterven van meer bomen in de opvolgende jaren Meestal een kanker op de stam Onderstam zonder symptomen Geen bloem-, tak- of vruchtaantasting oetermeer

Afsterven van meer bomen in de opvolgende jaren Meestal een kanker op

9 Bacteriekanker: Jonge bomen oetermeer

10 Afsterven van pruimenbomen Alleen kankers op de stam van het ras. Geen kankers op de onderstam. oetermeer

11 Afsterven van pruimenbomen oetermeer

12 Afsterven van pruimenbomen oetermeer

13 Bomen met milde symptomen oetermeer Foto s: G. Poldervaart

14 Bomen met ernstige symptomen oetermeer Foto s: G. Poldervaart

15 Symptomen bij lengte doorsnede oetermeer

16 Pseudomonas kersen Nat en koud voorjaar 2012 Tak- en bloesemsterfte niet aangetoond, wel Pseudomonas In natte/koude voorjaren een groot probleem!! Ene ras meer dan het andere 23 maart 2008 oetermeer

17 Buitenlands onderzoek naar Pseudomonas Vooral onderstammen en rassen onderzoek in VS Perzik, Kers en Pruim Testen van onderstammen-rassen combinaties Productiviteit en kwaliteit (zwakke onderstammen) Winterhardheid Droogtestress Bodemcondities (wateroverlast) Wortelziektes (schimmels) Nematoden Bacteriekanker Testen op meerdere lokaties (bodem en klimaat verschillen) oetermeer

onderstammen) Winterhardheid Droogtestress Bodemcondities (wateroverlast) Wortelziektes

18 Buitenlands onderzoek (Pseudomonas) Resultaten op hoofdlijnen (perzik, kers, pruim) Onderstammen: Bepaalde onderstammen (zwakke) geven meer kans op bacteriekanker (aangetoond bij perzik, kers en pruim). VVA-1 geeft bij bepaalde perzikrassen een groot risico op Pseudomonas-aantasting. Rassen: Bepaalde rassen zijn meer resistent dan andere. (groeikracht) Snoeiwonden Type snoeiwond is van invloed op infectie. Inknippen van de stam geeft bij kers groot risico. oetermeer

VVA-1 geeft bij bepaalde perzikrassen een groot risico op Pseudomonas-aantasting.

19 Nederlandse situatie boomuitval pruimen Percelen op VVA-1 zonder uitval door Pseudomonas. Percelen op VVA-1 met zeer zware uitval (rooien van percelen). Geldt ook voor enkele percelen op St. Julien A. Percelen met bomen van dezelfde herkomst kunnen sterk verschillen in aantastingspercentages. Uit veldonderzoek door PPO is niet te achterhalen waar de infecties vandaan komen of plaats vinden (boomgaard of kwekerij). Veldonderzoek bemoeilijkt door: Grote variatie in aantasting tussen jaren. Bijna volledige overschakeling naar VVA-1 Hierdoor geen onderstammenvergelijking in het veld mogelijk. oetermeer

Uit veldonderzoek door PPO is niet te achterhalen waar de infecties vandaan komen of plaats vinden (boomgaard of kwekerij).

20 Diagnostiek Isolatie en determinatie Isolatie van: Pseudomonas syringae pv morsprunorum Pseudomonas syringae pv syringae Gekweekt op selectieve media Bevestigd met PCR en sequencing (moleculaire technieken) Geen verder onderzoek naar pathogeniteit oetermeer

Gekweekt op selectieve media Bevestigd met PCR en sequencing

21 Pruimenteelt in Nederland oetermeer (kwekerijen) Ongeveer 6 kwekerijen voor productie van bomen. Een kwekerij voor productie onderstammen % van de totale productie aan pruimenbomen (voornamelijk op VVA-1: 80%) geleverd door 1 kwekerij bomen per jaar bomen/ha Lente: planten van de onderstammen omer: chip budding Winter: enten Herfst oprooien => fruitteler Eenjarige bomen Tweejarige knipbomen

22 Mogelijke infectieroute op kwekerij Inknippen van de stam Maar, ook veel uitval van bomen die niet ingeknipt zijn. Beschadigingen tijdens rooien en transport? oetermeer

23 Discussie en conclusies Kwekerij handelingen kunnen van belang zijn bij het ontstaan van bacteriekanker (bijvoorbeeld inknippen van de bomen, opschonen en rooien). Deze activiteiten zijn standaard bij het opkweken van pruimenbomen. De grootste invloed lijkt de onderstam VVA-1 te hebben. Onder Nederlandse omstandigheden kan er een zware infectiedruk zijn. Blijkbaar te groot voor VVA-1. In het (Nederlandse) rassen- en veredelingsonderzoek voor pruimen én kersen moet resistentie tegen bacteriekanker prioriteit hebben. Onderstam-ras combinaties moeten specifiek getoetst worden. Opvolgen van algemene beheersmaatregelen in de boomgaard om infectie te voorkomen. oetermeer

24 oetermeer Boomuitval beheersen Beheersing: Kopervoeding in het voor- en najaar Bespuitingen met kalifosfiet in het groeiseizoen Stammen wit maken met kalk bij jonge bomen (vortschade voorkomen) Geen beregening in de eerste 2-3 jaar na planten. Afwatering van groot belang!! Vermijd beschadigingen zoveel als mogelijk. Snoei alleen tijdens droge periodes (bijvoorkeur zomersnoei). Verwijder en vernietig aangetaste takken en bomen. Vermijd late stikstof gift (groei die gevoelig is voor aantasting) Houd de zwartstrook gras- en onkruidvrij (hier kan veel Pseudomonas voorkomen) Plant geen nieuwe bomen in een geïnfecteerde boomgaard

25 Pseudomonas Pruim & Kers Bedankt voor uw aandacht! Vragen? oetermeer

Vergelijkbare documenten

Bacterieziekten. Bacterieziekten. Bacterieziekten. Bacterieziekten. Pseudomonas. Bacterieziekten. Klein en steenfruit

Bacterieziekten. Bacterieziekten. Bacterieziekten. Bacterieziekten. Pseudomonas. Bacterieziekten. Klein en steenfruit Klein en steenfruit Diverse soorten in groot- en kleinfruit: Rob Derikx Boekel, 17 februari 2016 Xanthomonas (o.a. aardbeien, kersen, pruimen) Erwinia (o.a. peren, ook wel bacterievuur genoemd) (o.a. kersen,