Suzuki-fruitvlieg wijdverspreid in NL. En nu? Herman Helsen en Bart Heijne. Kennisdag Wijn

Transcriptie

1 Suzuki-fruitvlieg wijdverspreid in NL En nu? Herman Helsen en Bart Heijne Kennisdag Wijn

2 Suzuki-fruitvlieg in Nederland, 2013 Op meer dan de helft van de zachtfruitpercelensuzuki-fruitvlieg in de vallen (PPO monitoring netwerk) In kers trad aantasting op in late rassen In de herfstteelten framboos en braam regelmatig aantasting te vinden Reden voor paniek? NEE Reden om de plaag serieus te nemen en maatregelen te treffen? JA

3 Suzuki-fruitvlieg in Nederland Deze presentatie: Levenscyclus Situatie 2013 in Nederland Resultaten monitoring: verspreiding, vluchtverloop, aantasting, schade. Hoe de schade te beperken? Oplossingsrichtingen, vooruitblik

4 Waarom is suzuki-fruitvlieg wereldwijd schadelijk? Vrouwtjes leggen eieren in onbeschadigd rijpend fruit

5

6

7

8

9

10

11

12 Levenscyclus In Azië tot 13 generaties per jaar, in Nederland véél minder Volwassen dieren overwinteren

13 Eerste waarnemingen Drosophila suzukiiin Nederland in

14 Monitoring NL 2013 Monitoring netwerk Vallen op > 80 locaties, veelal bedrijven met zachtfruit Inhoud wekelijks naar PPO

15 Resultaten monitoring 2013 Vluchtverloop: aantal vliegen per val (gemiddeld in percelen met vangsten) Eerste vangsten in Betuwe (kersenboomgaarden) en Zeeland (zwarte bes). Vervolgens ook in andere gewassen. Nu op ongeveer de helft van locaties suzuki-fruitvlieg in vallen.

16 Resultaten monitoring druif 2013 Perceel teler/bedrijf Wagenings eberg Oude Voshaar Wijnboerderij 't Heekenbroek Huisman Wijngaard Sint-Martinus Beurs kens Marones se Van der Veeken Betuws Wijndomei Beker Hof van Twente Vis ser De Rees tlandhoeve Huisman datum tussen 22 en 28 juli datum tussen 29 juli en 4 augustus datum tussen 5 augustus en 11 augustus datum tussen 12 augustus en 18 augustus datum tussen 19 augustus en 25 augustus Datum tussen 26 augustus en 1 september Datum tussen 2 september en 8 september Datum tussen 9 september en 15 september Datum tussen 16 september en 22 september Datum tussen 23 en 29 september Datum Datum Datum tussen 30 september tussen 7 tussen 14 en 6 oktober oktober en oktober en 13 oktober 20 oktober Datum tussen 21 en 27 oktober datum tussen 28 okt en 3 nov Datum tussen 4 nov en 10 nov Datum tussen 11 nov en 17 nov Datum tussen 18 en 24 november Datum tussen 25 nov en 1 dec

17 Aantasting? Schade? Was er schade in Nederland? Geen meldingen, geen klachten van handel of consument(?) Daarmee geen commerciële schade? Was er aantasting in Nederland? Ja! Monsters verzameld in perceel met vangsten suzuki-fruitvlieg

18 Aantasting? Schade? Tot 19 suzuki-fruitvliegen uit 1 braam (bij plukken gaaf uiterlijk) Tot 100% van de vruchten in een monster aangetast In herfst in veel fruitteeltgewassen suzuki-fruitvlieg gevonden, maar door telers vaak niet herkend. Geen klachten van handel of consument(?) Volop aantasting vruchten niet-tuinbouwgewassen

19 Aantasting? Schade? Eerste en grootste vangsten in NL in de (5) boomgaarden waar eerder geïmporteerd fruit werd verkocht

20 Aantasting in kersen in 2013, locatie Midden Nederland Waarnemingen Mei, juni: verkoop Zuid Europees fruit in boomgaard Late kersen (Regina) zware aantasting onbekende schade Augustus: massaal suzukifruitvlieg (450/week.val) September: zware aantasting van vlieren in nabijheid Interpretatie: Eieren en larven suzuki-fruitvlieg met fruit mee Volwassen dieren ontwikkelden en legden in juli eieren in late kersen Volgende generatie vond geen fruit in de boomgaard, verhuisde naar alternatieve waardplanten Volgende generatie op vlier (of braam, herfstframboos, aardbei) en zorgt voor overwinterde generatie

21 Waarnemingen aan vlierbessen Monsters vlier ( gram) op 90 plekken in Midden- Nederland

22 Waarnemingen aan vlierbessen 90 monsterpunten

23 Suzuki-fruitvlieg in vlierbessen In 25 van 90 monster suzuki-fruitvlieg (rode tekens)

24 Actuele situatie in Nederland samengevat Op meerderheid van bedrijven vangen we suzuki-fruitvlieg Met terugwerkende kracht aantasting in late kersen vastgesteld In oktober was een kwart van willekeurige verzamelde monsters vlierbessen aangetast door suzuki-fruitvlieg In bramen die we onderzoeken vinden we aantasting, maar niet te zien aan vruchten Pruimen, rode bessen: geen aantasting gevonden. -> suzuki-fruitvlieg is wijdverspreid, veroorzaakt aantasting, maar die leidde in meeste gewassen nog nauwelijks tot commerciële schade. En nu?

25 Lage aantallen in het voorjaar... Oregon 2010 Vrouwtjes per val UK 2013 NL 2013 Zwitserland, Duitsland, België: vergelijkbaar beeld

26 Lage aantallen in het voorjaar... Vroege gewassen ontsnappen! Kanttekening: wat als er een zachte winter komt? Blijkbaar op zeer laag niveau wel vermeerdering... Hoe is de explosie zo lang mogelijk uit te stellen?

27 Preventie Sanitaire maatregelen Fruithandel en teelt scheiden Schoon plukken. Oogsten is de meest effectieve maatregel. Afval afvoeren (zakken, containers, koelen, begraven etc.) Het gaat om de grote aantallen, niet om de laatste vrucht Afgeoogst gewas snel verwijderen.

28 Beheersing Alertheid op aantasting Wordt nu vaak niet herkend. Aantasting in het ene gewas is gevaar voor een volgend gewas. Let op bij opeenvolgende teelten! Vallen voor monitoring? Wie controleert de inhoud? Bestrijding Effectieve, selectieve middelen zonder residu Tracer effectief. Toelating? Beperking van de schade Korte plukinterval Snel koelen en gekoelde keten

29 Suzuki-fruitvlieg in Nederland Reden voor paniek? NEE Reden om de plaag serieus te nemen en maatregelen te treffen? JA

30 Nog veel vragen... Wat zijn de belangrijkste infectieroutes Overwintering of jaarlijkse import Overwintering: hoe en waar in Nederland Welke alternatieve waardplanten spelen een rol Hoe vermeerdert de vlieg zich in het voorjaar 2014 ook: monitoringnetwerk, centraal volgen van vlucht en aantastingsverloop.

31 Dank u voor uw aandacht Met dank aan het suzuki-team Anke, Gondy, Edwin en allen die monsters hebben verzameld en ingestuurd. In samenwerking met PT, Blueberry World, Berry Brothers, LLTB, Fruitmasters, The Greenery, veiling Zaltbommel en NFO.