RAPPORT VAN BEVINDINGEN TUSSENTIJDS KWALITEITSONDERZOEK BIJ DE MARTIN LUTHER KINGSCHOOL VSO-ZML Plaats : Purmerend BRIN-nummer : 15DZ Arrangementsnummer : 87324 Onderzoek uitgevoerd op : 14 september 2010 Rapport vastgesteld te Utrecht op : 4 november 2010 HB2742988/12 Documentnummer: H3000825
Pagina 2 van 9
1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 14 september 2010 een onderzoek uitgevoerd op de Martin Luther Kingschool - vso - om na te gaan of er sprake is van tekortkomingen in de kwaliteit van het onderwijs en de naleving van wet- en regelgeving. Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. Tijdens het kwaliteitsonderzoek dat is uitgevoerd op 2 en 3 februari 2009 zijn tekortkomingen vastgesteld in het cyclisch proces kwaliteitszorg, systeem van leerlingenzorg, functionaliteit handelingsplanning, leerstofaanbod, tijd, (ortho)didactisch handelen, actieve en zelfstandige rol leerlingen, schoolklimaat en de naleving van wettelijke voorschriften op de Martin Luther Kingschool vso-afdeling. Deze zijn beschreven in het inspectierapport dat is vastgesteld op 16 april 2009. De kwaliteit van het onderwijs is toen als zwak beoordeeld en de inspectie heeft haar toezicht geïntensiveerd. Met het bevoegd gezag zijn afspraken gemaakt over een verbetertraject. In het toezichtplan van 2 juli 2009 heeft de inspectie de afspraken over de kwaliteitsverbetering, haar toezichtactiviteiten en het tijdpad vastgelegd. Op 15 januari 2010 heeft de inspectie met een vertegenwoordiger van het bevoegd gezag en de schoolleiding een gesprek gevoerd over de voortgang van de verbeteractiviteiten van de Martin Luther Kingschool en is de datum van 14 september 2010 vastgesteld voor een tussentijds kwaliteitsonderzoek (TKO) om na te gaan in hoeverre de eerder vastgestelde tekortkomingen zijn opgeheven. In dit onderzoek wordt tevens nagegaan of de school aan enkele wettelijke voorschriften voldoet. Onderzoeksopzet De inspectie heeft bij het onderzoek gebruik gemaakt van die indicatoren uit het Toezichtkader speciaal onderwijs en voortgezet speciaal onderwijs, die zijn genoemd in het toezichtplan en in het voortgangsgesprek. Deze rapportage is gebaseerd op: Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van de zelfevaluaties en rapportages van de school die voorafgaand aan het onderzoek aan de inspectie zijn gezonden. Onderzoek op locatie, waarbij: o schooldocumenten zijn bestudeerd; o o de onderwijspraktijk is geobserveerd; gesprekken met de directie, enkele leraren en leden van de commissie voor de begeleiding zijn gevoerd. Het eindgesprek is gevoerd met de directie en de voorzitter van het college van bestuur. Pagina 3 van 9
Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek gebaseerd op het Toezichtkader speciaal onderwijs en voortgezet speciaal onderwijs 2005. Dit document is te vinden op www.onderwijsinspectie.nl. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek op het gebied van de onderwijskwaliteit en de wettelijke voorschriften. Dit wordt gevolgd door een beschouwing waarin tekortkomingen worden toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer. Pagina 4 van 9
2. BEVINDINGEN Martin Luther Kingschool vso 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader (voortgezet) speciaal onderwijs. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. De inspectie heeft daarnaast onderzocht of wordt voldaan aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) Cyclisch proces kwaliteitszorg 1.3 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten. 1.4 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. 1.7 De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen en de leerlingenzorg. Systeem van leerlingenzorg 3.2 De commissie voor de begeleiding bepaalt bij instroom het ontwikkelingsperspectief van de leerling. 3.4 Het handelingsplan maakt een functionele uitvoering van de handelingsplanning mogelijk. Functionaliteit handelingsplanning 4.1 De leerinhouden komen overeen met de afspraken in de documenten voor handelingsplanning. 4.4 Het (ortho)didactische handelen van de teamleden komt overeen met de afspraken in de documenten voor handelingsplanning. 4.5 De inzet van middelen en materialen komt overeen met de afspraken in de documenten voor handelingsplanning. Leerstofaanbod 5.4 Het leerstofaanbod sluit aan op het uitstroomperspectief van de leerlingen. (Ortho)didactisch handelen 8.7 De leraren stemmen de instructie en verwerking af op de onderwijsbehoeften van de leerling. Pagina 5 van 9
2.2 Beschouwing Algemeen beeld De kwaliteit van het onderwijs op de Martin Luther Kingschool vso-afdeling is nog niet voldoende. De school is er wel in geslaagd om de tekortkomingen die de inspectie in het onderzoek van 2009 in het systeem van kwaliteitszorg en handelingsplanning heeft vastgesteld aanzienlijk te verbeteren. Alle drie de indicatoren op het gebied van de cyclische kwaliteitszorg laten verbetering zien, maar komen nog niet op een voldoende niveau uit. Drie indicatoren met betrekking tot de handelingsplanning zijn nu wel als voldoende beoordeeld. De school heeft nog een slag te maken in het verbeteren van het planmatig aanbieden van de leerstof in samenhang met de ontwikkelingsmogelijkheden van de individuele leerling. Wat betreft de kwaliteitszorg is de volgende stap voor de school het regelmatig vastleggen en evalueren van de resultaten op schoolniveau en die bevindingen gebruiken voor de planning van het totale leerstofaanbod. Daarnaast vraagt de formulering van een zo concreet mogelijk ontwikkel- en uitstroomperspectief voor elke leerling nog om aandacht. De inspectie heeft geconstateerd dat de school zich inspant om de kwaliteit van haar onderwijs te verbeteren en heeft vertrouwen in de voortgang van de ontwikkelingen die het laatste jaar in gang zijn gezet. De school voldoet inmiddels aan de wettelijk verplichte onderwijstijd. De inspectie heeft geen nieuwe tekortkomingen ten aanzien van wet- en regelgeving geconstateerd. Toelichting Kwaliteitszorg Het bestuur, de directie en het team van de Martin Luther Kingschool van de vso-afdeling hebben in het afgelopen jaar hard gewerkt om de kwaliteit van de school op een hoger niveau te brengen. Aan de hand van een stappenplan hebben zij ingezet op een sterker onderwijskundig leiderschap, vergroting van de professionaliteit van het personeel, versterking van de organisatie en communicatie en het verder ontwikkelen en structureel bewaken van de kwaliteit van hun onderwijs. De ontwikkelingen zijn het gevolg van een duidelijke en planmatige aanpak van de verschillende verbetertrajecten. De school heeft inmiddels gekozen voor de invoering van een kwaliteitszorgsysteem, waarmee zij het leren en onderwijzen en de zorg en begeleiding in beeld kan brengen en kan evalueren. Een eerste bevraging van team en ouders leverde nog geen betrouwbare gegevens op, maar ook hiervoor ziet men verbetermogelijkheden. Er wordt nu meer en eenduidiger geëvalueerd of de leerlingenzorg naar wens verloopt. Mogelijk daardoor heeft de school meer zicht gekregen op de onderwijsbehoeften van de verschillende leerlingen en haar onderwijs hierop aangepast, zowel qua organisatie als qua aanbod. In verschillende documenten en verslagen wordt aan belanghebbenden gerapporteerd welke stappen zijn gerealiseerd. Een samenvoeging van die verschillende documenten tot een kwaliteitshandboek ontbreekt echter. Ondanks alle positieve ontwikkelingen is er nog geen sprake van een cyclisch proces in de kwaliteitszorg en moet een en ander nog meer worden geborgd. Een systematische evaluatie en borging van de kwaliteit van leren en onderwijzen en van de leerlingenzorg is weliswaar in ontwikkeling, maar nu nog onvoldoende. Pagina 6 van 9
De school heeft de afgelopen jaren een groot aantal ingrijpende veranderingen doorgemaakt, die nu lijken gestabiliseerd. De inspectie stelt vast dat de geconstateerde positieve ontwikkelingen door de meeste personeelsleden worden gedragen en dat er bij hen sprake is van een grote betrokkenheid en inzet. Ook voor het verder uitwerken van de zorgstructuur op individueel, groeps- en schoolniveau is men zeer gemotiveerd. Men wil graag uit de leerlingen halen wat er in zit, waardoor de samenwerking tussen de so- en de vso-afdeling van de school in een doorgaande lijn van zorg nog verder kan worden verstevigd. Systeem van leerlingenzorg en functionaliteit van de handelingsplanning Net als op de so-afdeling is ook op de vso-afdeling van de Martin Luther Kingschool een begin gemaakt met het leren werken met het systeem van leerlijnen, maar is men er nog niet aan toegekomen om ze voor alle vakgebieden uit te werken in de groepsplannen en de individuele handelingsplannen van de leerlingen. De doelen van met name het deel leren leren is wel voor de individuele leerlingen uitgewerkt. Toch heeft deze afdeling van de school daarmee een duidelijk begin gemaakt met een ontwikkeling van volgend onderwijs, dat uitgaat van de belemmeringen van leerlingen, naar plannend onderwijs dat is gebaseerd op capaciteiten en mogelijkheden van de leerlingen. De school heeft recentelijk veel methoden, middelen en materialen aangeschaft. Het is belangrijk om voor de inzet ervan een koppeling te maken met de handelingsplanning in de groep of voor de individuele leerlingen. Het maken van een weekplanning van de leerstof is ook voor deze leraren nieuw en biedt hen de mogelijkheden om meer af te stemmen op de individuele onderwijsbehoeften van de leerlingen. Een ontwikkelpunt is het bij instroom meer concreet formuleren van een ontwikkelingsperspectief van de leerling door de commissie voor de begeleiding (CvB). Ook in de individuele handelingsplannen is het ontwikkelingsperspectief en daaraan gekoppeld het uitstroomperspectief voor de leerlingen nog onvoldoende helder geformuleerd. De uitstroombestemming van de leerlingen is nu vaak al vroeg duidelijk voor school en ouders/verzorgers, maar in veel gevallen nog onvoldoende ambitieus. Heldere formulering van de verwachtingen in de vorm van een perspectief en de regelmatige evaluatie daarvan biedt ouders/verzorgers en leraren meer houvast bij het verwezenlijken van een optimale ontwikkeling voor de leerling. Pagina 7 van 9
Pagina 8 van 9
3. TOEZICHTARRANGEMENT Tussentijds kwaliteitsonderzoek Op 16 april 2009 heeft de inspectie aan de Martin Luther Kingschool vso-afdeling een aangepast arrangement toegekend. De kwaliteit van het onderwijs werd als zwak beoordeeld. De inspectie heeft haar toezicht geïntensiveerd en volgt de voortgang van het verbetertraject. Dit tussentijds kwaliteitsonderzoek maakt daar onderdeel van uit. Het eerder toegekende toezichtarrangement blijft gehandhaafd. Pagina 9 van 9