Governance van netwerken: de visie van Zorgnet-Icuro Peter Degadt, gedelegeerd bestuurder Cursus Zorgbeleid.be, 18 maart 2016
Overzicht 1. 2014: algemene sense of urgency 2. Het antwoord: netwerken 3. Concept klinische netwerken Zorgnet-Icuro
2014: algemene sense of urgency Consensus aan de vooravond van de verkiezingen noodzaak hervorming ziekenhuisfinanciering Prestatiefinanciering werkt stimulerend en innoverend Maar de limieten zijn bereikt Het genereert onderzorg en overzorg Niet geschikt voor nieuwe uitdagingen chronische zorg Niet stimulerend voor samenwerking tussen professionals Multidisciplinariteit is essentieel Ook de besluitvorming (bv. medicomut) staat ter discussie 3
De pers aan de vooravond van de verkiezingen 2014 4
Uitdagingen Vraag stijgt zowel kwantitatief als kwalitatief Budget is gesloten: Lineaire besparingen Minder budget per opname, per onderzoek Resultaat: harder werken EN minder middelen 5
Vicieuze cirkel Deficit Prestaties Bezuiniging
Uitdagingen voor een nieuw zorgmodel Chronische zorg Superspecialisatie
Internationale aanbevelingen Middelen vrijmaken en kwaliteit verhogen door: 1. Reductie waste 2. Reductie vermijdbare opnames 3. Reductie concurrentiekosten 4. Reductie kosten tgv manke kwaliteit Vrijgekomen middelen inzetten voor: Groeiende noden Innovatieve behandelingen Transitiekosten 8
Voorstellen voor verandering 9 14/10/2014
Voorstellen voor verandering 2013 2014
Federaal regeerakkoord De nieuwe organisatie van de sector gaat uit van de behoeften van de patiënt en bevordert de samenwerking tussen academische, gespecialiseerde en basisziekenhuizen in een klinisch netwerk, evenals de samenwerking tussen de ziekenhuizen en extramurale zorgverleners Naar het voorbeeld van de vermaatschappelijking van de geestelijke gezondheidszorg worden soortgelijke netwerken opgezet voor chronische en vergrijzing gerelateerde aandoeningen [.] Alle reglementaire hinderpalen voor een patiëntgerichte samenwerking van zorgverleners in horizontale of verticale netwerken worden in kaart gebracht en opgeruimd.
Vlaams regeerakkoord Door de fusiegolf van de voorbije decennia kende het gemiddelde Vlaamse ziekenhuis een beduidende schaalvergroting. Er dient een kader gecreëerd te worden dat een verdere duplicatie en onnodige diffusie van hoogtechnologisch en hooggespecialiseerd aanbod afremt. De concentratie van complexe pathologie met een duidelijke relatie tussen volume en outcome dient te worden aangemoedigd en opgevolgd te worden via monitoring van (outcome)indicatoren. We zetten in op netwerken waarbij enerzijds samenwerking tussen ziekenhuizen onderling wordt gestimuleerd en anderzijds ook horizontale netwerken met partners in de regio in zorg en welzijn worden aangemoedigd.
Draagvlak voor veranderingen beleid Federaal Regeerakkoord 2014: werven minister De Block 1. Hervorming ziekenhuisfinanciering 2. Herijking nomenclatuur 3. Herschrijven KB78
14
Plan De Block: Het nieuwe ziekenhuis Medisch-technologisch expertisecentrum in plaats van beddenhuis Knooppunt binnen één of meerdere (transmurale) netwerken van klinische zorg Basisziekenhuizen referentieziekenhuizen universitaire ziekenhuizen Concentratie, verdeling van pathologiegroepen en taakafspraken op basis van evidence en in belang van patiënt: kritische massa, kostprijs, continuïteit enz.
Overzicht 1. 2014: algemene sense of urgency en voorstellen voor verandering 2. Het antwoord: netwerken 3. Concept klinische netwerken Zorgnet-Icuro
Ziekenhuizen als schakels in netwerken Instroom patiënten focussen, zorgtrajecten aflijnen Lokale zorgnetwerken rond de patiënt Klinische netwerken Netwerken van ondersteunende diensten Doorstroom moet vlotter Nieuwe organisatiemodellen een kans geven 17
Focus op ZORG in Horizontale netwerken Focus op SPECIALISATIEGRAAD in KLINISCHE netwerken Terminologie SAR = Zorg en Ondersteuning (Z & O) 18
19 Financiële prikkels binnen netwerk
Netwerken??
Netwerk in deze context: wat? NIET Opleidingsnetwerk Researchnetwerk Kwaliteitsnetwerk Benchmarks
Klinisch netwerk - medisch aanbod - Decentraal Centraal Principe subsidiariteit Zorg en taakverdeling op een continuüm Evolutief 22
Afwegingen Manpower Aanrijtijden Planbaarheid Technologie Kritische massa Prevalentie Mobiliteit Continuïteit 23
Netwerk per medische dienst/artsenassociatie
Regionaal ziekenhuisnetwerk
Overzicht 1. 2014: algemene sense of urgency en voorstellen voor verandering 2. Het antwoord: netwerken 3. Concept klinische netwerken Zorgnet-Icuro
Objectivering zorgnood in zorggebied aandoening Incidentie (per 100.000) Zorggebied (per 400.000) Organisatieniveau Coronaire hartziekte 294 1176 (ZP A) Ziekenhuis Waarvan AMI 136 544 (ZP B2 : 400 PCI) Regionaal ziekenhuisnetwerk CVA 158 (NL) - 181 (B) 632 S2: ingeschatte nood trombectomie : 4-11 16-44 trombectomies (Advies NRZV S2 > 60) S2: Regionaal ziekenhuisnetwerk(en)
Objectivering zorgnood in zorggebied: oncologie aandoening Incidentie (per 100.000) Zorggebied (per 400.000) Kanker totaal 600 2400 (1,5 PET per diagnose: 3360 onderzoeken Programmatie PET obv 3400 onderzoeken/j borst 95 (satelliet norm: 60) 380 (borstkliniek norm: 120) Organisatieniveau PET: regionaal ZHnetwerk Satellietborstkliniek: ziekenhuis Borstkliniek: regionaal ZHnetwerk prostaat 85 340 behandelingscolorectaal 85 340 aanbod op long 73 292 ZH-niveau hoofd en hals 22 88 Regionaal ZH-netwerk(en) pancreas 14 56 Regionaal ZH-netwerk(en) slokdarm 9 36 Regionaal-netwerk (en) kinderen 3 12 Supraregionaal
Objectivering zorgnood in zorggebied: moeder en kindzorg aandoening Bevallingen Waarvan via IVF Ernstige maternele condities (indicatie opname MIC) Neonatologie Opnames NIC Geboortegewicht < 2500 g Majeure congenitale misvormingen Incidentie (per 100.000) 1,027 45 Zorggebied (per 400.000) 4108 180 Organisatieniveau Ziekenhuis Regionaal ziekenhuisnetwerk 1-2 6-8 Supraregionaal 43 22 11 172 (14 b à LOS 30 d) 88 44 Netwerk/ meerdere netwerken
balans spreiding-concentratie via een intermediair niveau objectivering van programmatie nadruk op aanbod van een complementair totaalpakket binnen het netwerk zorggebied 400.000 inwoners (gaande van 350.000 tot 750.000 afhankelijk van de situatie ter plaatse) +/- 14 netwerken Vlaanderen
Kempens Ziekenhuisnetwerk
Limburg: NO en ZW
Regionale samenwerking krijgt steeds meer vorm BXl Oost- Brabant
Evoluerend zorgaanbod Toekennen erkenningen i.k.v. KB pediatrie, stroke, PET, Erkenningen op ziekenhuisniveau: - satelliet borstkliniek - cardio basisprogramma - NMR - basisprogramma pediatrie Erkenningen op netwerkniveau: - Coördinerende borstkliniek - B2, B3, cathlab, cardio-revalidatie - PET CT - gespecialiseerd programma pediatrie Erkenningen op supra netwerkniveau : - PICU, NIC, brandwondencentra, transplantatiecentra - Kinderoncologie, zeldzame ziekten.
Binnen een netwerk Toegankelijke basiszorg Taakverdeling, subspecialisaties en wachtdiensten Via ziekenhuisoverstijgende artsenassociaties Aantrekking arts-specialisten Focused factories Aanspreekpunt eerste lijn (kleinstedelijk niveau) Efficiëntiewinsten en shared savings Bijvoorbeeld spoed, pediatrie, materniteit, neurochirurgie, onderbezette diensten en functies, robotchirurgie
Kenmerken Duurzaam engagement Duidelijke governance Helder en manageable Overzichtelijke schaal Efficiëntiewinsten Wettelijke definitie ziekenhuis aan te passen Gelijkwaardigheid partners Participatief model artsen/arts-associaties Innovatie-genererend Ruimte voor sociaal ondernemerschap
Netwerk met: Strategisch netwerkcomité (beheer, artsen, ) Doelen en strategie samen ontwikkelen (SLA met overheid) Een deel van de erkenningen/vergunningen en budget toegewezen aan netwerk Bundelen van activiteiten en expertise in zorgtrajecten Voldoende sturing en zelfbeschikking in businessunits (zoniet gevaar voor logge besluitvorming) Duidelijk perspectief, geleidelijke invoering 37
Aanpasbaar Geografische vormgeving (GIS-tool = middel) Juridische vormgeving mits rechtspersoonlijkheid Valoriseren van wat beweegt op het terrein
Besluit netwerken Nood aan een geografisch intermediair niveau, met stabiele structuur en participatieve governance Objectivering van evoluerende noden o.b.v. prevalentie/incidentie Spreiding- concentratie o.b.v. evidence In samenhang met: - de aanpassing van de ziekenhuisfinanciering - de aanpassing van de ziekenhuiswet - regelluwte en sociaal ondernemerschap Duidelijk perspectief en geleidelijke invoering
Met dank voor uw aandacht!