Mandaten in internationaal perspectief Tips voor de Vlaamse en federale overheid Putseys Line
Situering onderzoek Contractmanagement en topambtenaren: Contractualisering van de sturingsrelatie: van traditioneel hiërarchische sturing naar contractuele sturing met afspraken omtrent opdrachten en middelen Contractualisering van de arbeidsrelatie: van traditionele statutaire rechtspositie naar een tijdelijke benoeming op basis van een arbeidscontract
Situering cases Verschillen in graad van contractualisering Contractualisering Sturingsrelatie Contractualisering Arbeidsrelatie Gering Hoog Gering Nederland België Hoog VK Denemarken Nieuw - Zeeland
I. Doelgroep België: - ongeveer 450 managementfuncties: N, N-1, N-2, N-3 Nederland: - 740 leden Algemene Bestuursdienst (1995); 65 TMG Denemarken: - 18 departementshoofden - 300 Direktors Verenigd Koninkrijk: - 3300 leden Senior Civil Service (1996) Nieuw-Zeeland: - 38 Chief Executives
Ondersteunende organisatie België: - HR topambtenaren afdeling selectie, MD, PrestMgt Nederland: - Bureau ABD - Mobiliteit & MD Denemarken: - Ministerie van Financiën PersoneelsMgt. Verenigd Koninkrijk: - Cabinet Office Prest.Mgt, Comp.Mgt en Beloning Nieuw-Zeeland: - State Services Commission- Arbeidsvw, Prest.Mgt & Beloning
II. Sturingsrelatie: tijdstip, reden en soort prestatieakkoorden België: responsabilisering hard - 2001: management (6 jr)- & operationeel plan (1 jr) Nederland: resultaten & vertrouwen - 2001: werkafspraak zacht Denemarken: beloning - 1995: Direktorkontrakt - niet verplicht! Verenigd Koninkrijk: resultaten & beloning - 2001: performance agreement Nieuw-Zeeland: responsabilisering - 1988: performance agreement
Sturingsrelatie: betrokkenen België: - N&Minister; N-1 & N; N-2, N -1 & N; N -3, N-2 & N Nederland: - Minister & SG ; SG & DG Denemarken: - Departementshoofd & Direktor Verenigd Koninkrijk: - SCS lid & hiërarchisch overste Nieuw-Zeeland: - Minister & Chief Executive
Sturingsrelatie: relatie met andere plannen België: - beleidsbrief Nederland: - managementcontract Denemarken: - performance agreement agentschap Verenigd Koninkrijk: - public service agreement/business plan Nieuw-Zeeland: - purchase agreement
Arbeidsrelatie: rechtspositie België: - ambtenarenstatuut - mandaat 6 jaar (2 uitz.) Nederland: - ambtenarenstatuut - mandaat max. 7 jaar Denemarken: - ambtenarenstatuut of contract van bep.duur 6 jr & 1x hernieuwbaar 3 jr Verenigd Koninkrijk: - contract van (on)bepaalde duur Nieuw-Zeeland: - contract van bepaalde duur 5 jr- 1x hernieuwbaar 3 jr
Arbeidsrelatie: selectie en competentieraamwerk België: N en N-1: open; N-2 & N-3: gesloten - voorselectie door jury+bureau - keuze minister Nederland: open - voorselectie door ambtenaren - keuze minister Denemarken: open - selectie en keuze door minister - advies ambtelijke top Verenigd Koninkrijk: open - meestal voorselectie door ambtenaren - keuze minister Nieuw-Zeeland: open - voorselectie door ambtenaren - keuze minister
Arbeidsrelatie: evaluatie België: - 2 jr + eindevaluatie door betrokken partijen & bureau Nederland: - jaarlijks door minister (SG) en SG (DG) Denemarken: - jaarlijks door departementshoofd Verenigd Koninkrijk: - jaarlijks door hiërarchisch overste Nieuw-Zeeland: - jaarlijks door State Services Commissioner
Arbeidsrelatie: ontslagmogelijkheid? België: - interne: neen externe; in principe na tss. (2jr) of eindevaluatie Nederland: - ja; bij gebrek aan vervolgbenoeming & na 2 jr. pool Denemarken: - ja; in principe bij onvoldoende prestatie Verenigd Koninkrijk: - ja; in principe bij onvoldoende prestatie Nieuw-Zeeland: - ja; in principe bij negatieve jaarlijkse evaluatie
Arbeidsrelatie: beloning België: - functiezwaarte Nederland: - functiezwaarte, toeslag, variabele beloning +/- prestatie Denemarken: - functiezwaarte, toeslagen en prestatie Verenigd Koninkrijk: - functiezwaarte en prestatie (basissalaris en bonus) Nieuw-Zeeland: - functiezwaarte, marktwaarde en prestatie
III. Contractmanagement: voordelen Prestatiemanagementinstrument Accountabilityinstrument Link tussen prestatie, beloning & MD Democratische controle & bescherming Mobiliteit & loopbaanplanning Ontslag bij slechte prestatie/verplaatsing bij conflict Verhoogde flexibiliteit
Contractmanagement: nadelen Checklistgedrag & veeleisend evaluatieproces Hoge kosten van prestatieakkoorden & kt aanstelling Continuïteit van leiderschap Aantasting traditionele gelijkheid ambtenaar Technische onafhankelijkheid & Ambtelijke integriteit
Aanbevelingen voor Vlaanderen: Randvoorwaarden 1. Politiek-ambtelijke cultuur gericht op samenwerking 2. Responsabilisering & handelingsvrijheid en bevoegdheden 3. Vastleggen verantwoordelijkheden tsn. politiekambtelijke actoren 4. Begeleiding bij invoeren prestatie-akkoorden
IV. Aanbevelingen voor Vlaanderen: Fundamentele keuzen 1. Politieke (spoilssysteem) of Manageriële contracten? - bestuurlijke traditie & cultuur wantrouwen & politisering top 2. Alle overheidsorg. of alleen uitvoerende agentschappen? - flexibel format 3. Harde of Zachte prestatie-akkoorden? -leerproces/pms/samenwerkingscultuur/ploeg /ambtelijke cultuur/deregulering/flexibiliteit
Fundamentele keuzen 4. Scope TMG? N en N-1 in departement, IVA & EVA - test verzekeren continuïteit hefboom van verandering 5. Verplicht of vrijwillig? - ambtelijke cultuur 6. Individuele en/of collectieve verantwoordelijkheid? - link organisatorische plannen + eigen bijdrage 7. Ondersteunende structuur - integratie in globale personeelsmanagement
Aanbevelingen: Sturingsrelatie Duur: jaarlijks Betrokken partijen: Aard: - Dep. & IVA: Minister en N, N en N-1 - EVA: Raad van Bestuur - uniform maar aanpasbaar Koppeling met: - beheersovereenkomst IVA/EVA (specifiëring) - strategisch plan beleidsdomein departement - financiële cyclus
Aanbevelingen: Arbeidsrelatie Rechtspositieregeling: - afvloeimogelijkheid afh prestatie / vervolgbenoeming - flexibel maar beperkte duur nlg aard en complexiteit Selectie: open - ambtelijke voorselectie.+ keuze door regering/minister & N Evaluatie:360 - jaarlijks en op einde aanstelling - nadruk op ontwikkeling Beloning:functiezwaarte en prestatiegerelateerd - hoogte bonus ifv moeilijkheidsgraad
Aanbevelingen: Flankerend beleid Ondersteunende structuur Doelgroep: top (N en N-1) en middenmanagement Taken: - voorselectie - vervolgbenoeming top - vertic. & horiz. mobiliteit verkokering - netwerking - loopbaanbeleid - ontwikkeling (hippo s) & midden - good practices & nieuwe evoluties HRM