COMMISSIE WELSTAND EN MONUMENTEN WEST 2003-19 Verslag van de honderdenachtste openbare vergadering, gehouden op dinsdag 25 november 2003, in de Regentenzaal, Zwaansteeg te Utrecht Aanwezig: P. Vermeulen (voorzitter), G. Andela (lid), J. van den Bout (lid), A. van Herk (lid), P. Kilsdonk (lid), B. Mispelblom Beyer (lid), G. Smienk (lid), J. Koning (secretaris), J. van Haaften (uitvoerend secretaris), M. van der Wiel (verslag) OVERZICHT VERSLAG A. Ingekomen stukken en mededelingen B. Notulen gedelegeerd overleg Commissie Welstand en Monumenten West d.d. 11 november 2003 C. Algemeen D. Planbespreking D1 De Woerd SPVE, Mulleners & Mulleners D2.I Terwijde Inrichtingsplan D2.II Terwijde Aanleg twaalf bruggen D3 Het Zand, Waterwijk Nieuwbouw 28 woningen, Hoenders Dekkers Zinsmeister architecten D4 Vleuterweide Inrichtingsplan D5 Heivlinder 33 Vervanging stalen hek E. Overige bouwplannen Plannen met positief preadvies, lijst d.d. 20 november 2003 F Nagekomen plannen F1 Tornado 1 Uitbouw zijgevel F2 Malberg 33 Plaatsen erfafscheiding G. Rondvraag en sluiting Commissie Welstand en Monumenten West d.d. 25 november 2003
A. Ingekomen stukken en mededelingen B. Notulen gedelegeerd overleg Commissie Welstand en Monumenten West d.d. 11 november 2003 De notulen worden met enkele wijzigingen vastgesteld. C. Algemeen D. Bouwplannen D1. De Woerd SPVE voor ca. 500 woningen, eerste fase 170 woningen Aanvr.: Ontw.: Bouwfonds Mulleners & Mulleners; inrichtingsplan: Vlug & Partners landschapsarchitecten (zie ook notulen van 19/03 2002) Architect Mulleners geeft een toelichting op het SPVE. Hierin is - gerealiseerd in verband met de discussie in het verleden - een verbindingsweg aan de noordzijde opgenomen, om een infrastructurele relatie te leggen met Langerak en De Meern. Er wordt vanuit gegaan dat er een route komt door het voormalige castellumgebied (rijksmonument). Richting Zandweg wordt een onopvallende aansluiting aangelegd. De Woerd wordt van noord naar zuid doorbroken door een groene zone als uitloper van Jac.P. Thijsselint. Dit zorgt tevens voor een relatie met de Leidse Rijn. In het totaal wordt er gebouwd volgens drie typologieën, in een ritmische menging, waar de structuur doorheen gevlochten wordt met aandacht voor de openbare ruimte. Gestreefd wordt naar een niet-stenige wijk, waar het privégroen een rol in moet gaan spelen. Profielen en maten geven de hiërarchie in de straten aan. De zuid- en westzijde sluiten wat betreft verkaveling aan op de bestaande bebouwing. Bij deze losse verkaveling wordt gebruik gemaakt van een collectief deel voor het parkeren om te vermijden dat het een standaardoplossing wordt van twee-onder-eenkap met opstelplaats. Het privéparkeren voor de rest van De Woerd wordt hoofdzakelijk op de binnenhoven opgelost. De hoofdontsluitingslus wordt benut voor het surplus-parkeren (langsparkeren). De heer Schuitemaker licht het inrichtingsplan voor de buitenruimte toe. Hij geeft aan dat Mulleners & Mulleners een meer intuïtieve benadering hebben wat betreft de invulling van de openbare ruimte, Vlug & Partners redeneren meer vanuit het functionele. De hele wijk wordt een 30 km-zone. De profielen maken de structuur herkenbaar: vanuit de lus naar meer detaillering. De beperkte in te richten openbare ruimte wordt groen uitgewerkt, waarbij gestreefd wordt naar een inrichting van de privégebieden ook in het groen (zoals de erfstrook aan de voorzijde). De commissie gaat ervan uit dat de noodzakelijke aansluiting op de Langerakbaan aan de noordzijde ook daadwerkelijk tot stand komt. De leden vinden het een interessant en zorgvuldig voorstel. De ontwerpers hebben vorm weten te geven aan een gebied dat als gegroeid (en gedifferentieerd) oogt. Geadviseerd wordt om het organische proces ook vast te leggen; de bewust ingebrachte dorpse argeloosheid moet niet verloren gaan tijdens de ontwikkeling. De oplossing bij de losse verkaveling ten aanzien van het parkeren wordt als zeer ingenieus ervaren. Daarentegen de referentiebeelden die getoond worden bij de parkeervelden schrikken af (architect: Brandevoirt te stenig, meer groen beoogd; beeld moet niet bepaald worden door bergingen). Vragen rijzen over de tweede infiltratie-as ten behoeve van het watersysteem in het oostelijk deel. De commissie adviseert in samenspraak met West 8 tot een uitwerking van de groene uitloper van het Jac. P. Thijsselint te komen; de betekenis als bindend element moet goed tot uitdrukking komen. De huizen zouden hier zonder voortuin of haag direct aan het lint moeten liggen. De commissie attendeert nog op het voldoende reserveren van budget voor de afrandingen; de opzet van het geheel is in sterke mate afhankelijk van het realiseren van kwalitatief hoogwaardige tuinmuren. De voorgestelde verbijzonderde erfafscheidingen en hoekverdraaiingen moeten gegarandeerd kunnen worden. gezien de hoeveelheid verharding is het een kostbare inrichting; de commissie vraagt zich af of dit in de uitwerking Commissie Welstand en Monumenten West d.d. 25 november 2003 2
kan worden vastgehouden, maar wijst erop dat dit voor het uiteindelijk beeld wel noodzakelijk is. De geslaagde routing voor voetgangers uit/naar De Woerd aan de noordzijde ontbreekt (aansluiting HOV / voorzieningencentrum Parkwijk). De doorgang op de Zandweg is goed - zou bij voorkeur aan moeten sluiten op de fietsbrug -, maar moet een dergelijke oplossing ook niet toegevoegd worden voor de oost- en westkant van het plangebied? De commissie is benieuwd naar de verdere uitwerkingen, waarin verfijning en raffinement als essentiële ingrediënten worden beschouwd. D2 Terwijde D2.I Inrichtingsplan Aanvr.: Projectbureau Leidsche Rijn Ontw.: IBU D2.II Aanleg van twaalf bruggen BV2034367 Aanvr.: Projectbureau Leidsche Rijn Ontw.: Richard J. Dietrich Ontwerper Beumer licht toe dat voor Terwijde gestreefd wordt naar een groen en waterrijk beeld. De openbare ruimte wordt zoveel mogelijk gekoppeld aan het water. Voor de bruggen in Terwijde is een meervoudige prijsvraag uitgeschreven. Het winnende ontwerp van architect Dietrich past bij het beoogde het landschappelijke karakter. De architect heeft drie typen (voetganger / fiets / auto) bruggen ontworpen die gebaseerd zijn op een systeem van betonnen en stalen elementen. De landhoofden contrasteren met de ijlheid van de overspanningen door het bakstenen oppervlak. Daarnaast beschouwt de architect deze als accentuering van de overgang land-water. Afhankelijk van de kade zijn de hoofden wel of niet in het water geplaatst. De commissie vinden het een geslaagd bruggenontwerp, maar heeft haar twijfels over de bakstenen landhoofden bij iedere brug in iedere situatie. Zij stelt voor meer eilandgebonden te onderzoeken welke materialisering van het landhoofd het beste past. Een meer bescheiden alternatief kan geschikter zijn: lichter of passender bij de situatie. De commissie adviseert om profielstudies te maken om tot in de omgeving passende oplossingen te komen. In een meer stedelijke setting met kade is het bakstenen landhoofd goed toepasbaar. D3 Het Zand, Waterwijk 28 woningen v.o. Aanvr.: Hopman Interheem Groep Ontw.: Hoenders Dekkers Zinsmeister architecten Supervisor Ebberink geeft aan dat de sfeer van de blokken in het water in drie zones uiteenlopen van romantisch naar eigentijds. Het materiaalgebruik zorgt voor de samenhang. Architect De Goeij licht toe dat eenheid in zijn project wordt bereikt door de betonbanden. Er wordt gewoond op de eerste laag, de woonkeuken bevindt zich op de begane grond. De ontsluitingslaag bevindt zich op maaiveldniveau met onder het dek ruimte voor de auto s. Het dek is bedoeld voor collectief gebruik. Uitbreidingsopties van de woningen worden in neutrale vorm meegenomen. De commissie is positief over de gevelindelingen met name vanwege de helderheid. Maar zij verzoekt de architect kritisch te kijken naar het dek en de eronder gelegen parkeerlaag. Tegen de indeling (wonen op laag één met parkeren weggewerkt) bestaat geen bezwaar, maar bijvoorbeeld meer plastiek en speelsheid op het niveau van het dek zou wenselijk zijn. Ook de openbaarheid van het dek vergt nog enige studie; een optie zou kunnen zijn meer ruimte te laten bij de entree. Voor de parkeerlaag moet overwogen worden hier vriendelijkheid te creëren: niet alleen de auto en de voordeur. Om studie naar effectiviteit en rigiditeit van de invulling van deze twee lagen wordt verzocht. Tevens vraagt de commissie nader in te gaan op de mogelijke variatie uit het oogpunt van bezonning: de woningen met loggia s en balkons georiënteerd op het noordoosten zouden anders ingedeeld kunnen worden; profiteer van het dek als bijzondere buitenruimte met de ligging op het westen. Ook hier verzoekt de commissie de architect het ontwerp nader te bestuderen op raffinement. Commissie Welstand en Monumenten West d.d. 25 november 2003 3
D4 Vleuterweide Inrichtingsplan Aanvr: GEM Vleuterweide Ontw.: 1 op 1 stadslandschappen Landschapsarchitect Koevoet geeft aan dat als uitgangspunt voor het inrichtingsplan geldt: dorps wonen in een groene omgeving. Hierbij wordt gebruik gemaakt van bijvoorbeeld multifunctionele ruimten, een achterpad als openbaar wandelpad. Overgangen dienen altijd groen vorm gegeven te worden en niet te hoog in verband met de ruimtelijkheid. Duurzaamheid komt tot uitdrukking in de materiaaltoepassing en de infiltratiesystemen. De samenhang in het materiaalgebruik komt ook tot uiting in de hoofdstructuur. De entree van de wijk krijgt veel groen. Wat betreft de beplanting wordt uitgegaan van de eik en de es; indien er sprake is van een cultuurhistorisch bijzondere plek wordt deze gemarkeerd door een andere boomsoort. De bomenrijen worden georiënteerd in oost-westrichting. Hagen worden voorgeschreven voor de privéterreinen. De Middelwetering wordt als landschappelijk element in het plangebied benaderd o.a. door verschillende vegetatie te realiseren. In de perenlanen worden geen auto s toegestaan. Het parkeren gebeurt in koffers achter de woningen, omzoomd door groen. De pleinen worden gesitueerd op de kruisingen van wegen. Uit budgettaire overwegingen is de verharding dicht geworden. De commissie vindt het inrichtingsplan zorgvuldig en compleet uitgewerkt. Er bestaat enige zorg indien er onderdelen gewijzigd moeten worden; blijft de samenhang dan gewaarborgd? De hoekoplossingen verdienen speciale aandacht, evenals de westrand die grenst aan de boomgaarden. De commissieleden zijn verder nieuwsgierig naar de uitwerking van de bruggen. D5 Heivlinder 33 BV2030937 Vervanging metalen hekwerk door houten poort Aanvr.: fam. Kraan-Loerakker Ontw.: idem (zie notulen van 12/11 2002) Naar aanleiding van het ingediende bezwaarschrift van de aanvragers is aan de commissie verzocht haar eerdere advies te heroverwegen. De argumentatie van de appellanten dat het een uitzonderingssituatie betreft vanwege de ligging op de hoek én dat het stalen portaal al voor de hoekwoning wordt beëindigd, overtuigt de commissie haar advies te herzien. Bij de eerdere adviezen verkeerde de commissie in de veronderstelling dat het stalen portaal - aanwezig als continue drager langs de bergingen van dit bouwblok - deels verwijderd was, en derhalve de eenheid en het evenwicht van het aanzicht aan de openbare weg werd verstoord. Naar nu blijkt zijn in het oorspronkelijke ontwerp de hoekwoningen apart behandeld en vormt het stalen portaal een kader voor bergingen van de tussenwoningen in dit bouwblok. De houten poort die geplaatst is ter vervanging van het metalen harmonicahek is zorgvuldig uitgevoerd; hoewel de commissie de voorkeur had gegeven aan een meer op de bergingen afgestemde materialisering en detaillering (horizontaal in plaats van diagonaal uitgewerkt) is dit geen reden om aan te dringen op vervanging van de poort. De aanvragers wordt verzocht de kleur van de poort meer af te stemmen op de bestaande bergingen van de tussenwoningen. Wel stelt de commissie met nadruk dat alleen bij de hoekwoningen de poorten dichtgezet mogen worden. Indien de tussenwoningen ook het open hek zouden willen vervangen en dichtzetten, ontstaat er een ongewenste dichtheid van de straatwand, vergelijkbaar met een achterkantsituatie. Het door de appellanten aangevoerde argument dat zij slechts één tuin hebben en dus voor de privacy willen afsluiten, is niet valide in dit verband: de overige woningen in het bouwblok verkeren in dezelfde situatie. Oplossingen als een groenscherm op enige afstand achter het hekwerk zouden volstaan. Ook het gelijkheidsbeginsel is hier niet van toepassing aangezien de situatie Korianderstraat 85 afwijkend is. De commissie besluit haar eerdere negatieve advies om te zetten in een positieve uitspraak, aanvraag wordt alsnog goedgekeurd. Commissie Welstand en Monumenten West d.d. 25 november 2003 4
E Overige bouwplannen Deze plannen op de lijst d.d. 20 november 2003 zijn met een preadvies van de secretaris aan de leden van de commissie voorgelegd. De leden van de commissie hebben besloten de advisering over te nemen. De betreffende plannen met een positief preadvies verdragen zich voldoende tot de directe omgeving en voldoen op zichzelf aan redelijke eisen van welstand (wat betreft materialisatie, detaillering en kleurstelling). Derhalve gaat de commissie met deze plannen akkoord. F Nagekomen plannen F1 Tornado 1 BV2035183 Aanvraag uitbouw zijgevel woning Aanvr.: G. Potters Ontw.: onbekend De commissie kan niet instemmen met de aanvraag. Naar haar mening verdraagt de architectuur een dergelijke uitbouw niet. De architectonische opzet - met een dominant strak hoofdvolume - zou aangetast worden door deze te doorbreken met een uitbouw. Ook het bestemmingsplan staat een uitbouw hier niet toe. Aanvraag wordt afgewezen. F2 Malberg 33 BV2034745 Plaatsen erfafscheiding Aanvr.: N. Kartowirjo Ontw.: idem De erfafscheiding is geplaatst als verlengstuk van het reeds aanwezige privacyscherm aan de voorzijde van de woning. De commissie wijst dit af. De plaatsing van een schutting aan deze zijde aan de openbare weg doet afbreuk aan de kwaliteit van de openbare ruimte; het onderbreken van de openheid door bouwsels schaadt de verblijfskwaliteit en de beleving van de straat. Een groene oplossing is wel voorstelbaar, dat past op een goede wijze in het straatbeeld. Het glazen privacyscherm is van een dusdanige maat dat deze de zichtlijnen en openheid van het straatbeeld waarborgt, en is in de ogen van de commissie dus aanvaardbaar. G. Rondvraag De volgende vergadering is vastgesteld op 9 december 2003. De voorzitter, De secretaris, P. Vermeulen J. Koning Commissie Welstand en Monumenten West d.d. 25 november 2003 5