STEDENBOUWKUNDIGE EN ARCHITECTONISCHE RICHTLIJNEN GELE VILLA S DE VEILING LEIDSCHE RIJN. Zelfbouwkavels Mies Bouhuysstraat

Transcriptie

1 STEDENBOUWKUNDIGE EN ARCHITECTONISCHE RICHTLIJNEN GELE VILLA S DE VEILING LEIDSCHE RIJN Zelfbouwkavels Mies Bouhuysstraat Het Zand, Leidsche Rijn Deze randvoorwaarden voor gele villa s in de Veiling zijn een verdere uitwerking van het Stedenbouwkundig Plan en het Bestemmingsplan van Het Zand. In deze randvoorwaarden is een aantal richtlijnen voor de architectuur opgenomen die een samenhangend beeld en karakter voor de Veiling en de locatie van de gele villa s moeten garanderen. De randvoorwaarden zijn zodanig opgesteld dat toekomstige bouwers voldoende vrijheid hebben voor het ontwerp van hun woning. De richtlijnen zijn er op gericht om zowel de noodzakelijke variatie in de bebouwing te krijgen als het garanderen van een groen beeld van de buurt en een architectuur die aansluit bij de al bestaande woningen van de Veiling. Leidsche Rijn Het nieuwe stadsdeel van Utrecht laat veel variatie zien. Niet alleen in de architectuur, maar ook in de woonomgeving. Stedelijke gebieden met hoge dichtheden worden afgewisseld door meer landelijk opgezette wijken. Groen en water zijn volop aanwezig. Kenmerkend voor Leidsche Rijn is het respect dat in de stedenbouwkundige plannen wordt getoond voor de huidige kenmerken van het landschap, of deze nu archeologisch van aard zijn (onder de grond) of cultuurhistorisch (boven de grond). Monumentale boerderijen, oude lintbebouwing en bijzondere bomen blijven zoveel mogelijk behouden; ze worden verweven in de nieuwe stedenbouwkundige structuur. Het Zand Het Zand ligt tussen de spoorlijn Utrecht-Gouda en het Maximapark. Het grootste deel van Het Zand is inmiddels gerealiseerd. Landschappelijke elementen, zoals de linten (de Utrechtseweg, t Zand en de Johanniterweg), zijn zoveel mogelijk bewaard gebleven. Samen met andere bestaande elementen - zoals sloten en boomgaarden - zijn de linten gebruikt om het nieuwe woongebied een sterk eigen karakter te geven. De bomen, het groen langs de straten en de tuinen van de bestaande linten zijn daarvoor misschien nog wel belangrijker dan de bebouwing. De linten zijn ook ingezet om het plangebied te structureren en te verdelen in aparte woonbuurtjes. Het woongebied krijgt zo een eigen karakteristiek die afwijkt van de gemiddelde nieuwbouwlocatie. Bovendien ontstaan er op vanzelfsprekende wijze overgangen tussen de diverse nieuwe buurten, die op hun beurt ook elk weer een eigen gezicht hebben. Waterwijk heeft vooral woningen van hout. De Bongerd heeft uitsluitend woningen van bruine baksteen en de Veiling heeft woningen van lichtgele baksteen. De buurten verwijzen meestal naar historische voorbeelden, zo is bij het ontwerp van de Veiling de wijk De Burght van architect Dudok als inspiratie gebruikt. Groen in Het Zand Nieuwe en oude groenelementen bepalen het beeld van Het Zand. Het woongebied van Het Zand heeft een groot aantal randen en straten met zicht op brede singels, parken of aaneengesloten tuinen met oude beplanting. Of ze zich nu te voet, per fiets of per auto verplaatsen: bewoners van Het Zand zullen routes volgen waarvan het karakter sterk door

2 het groen en de historische elementen wordt bepaald. Dat karakter ervaren de bewoners op weg naar werk en school, naar winkels of snackbar of fietsend naar het centrum van Utrecht. Voorzieningen Het Zand ligt tussen Terwijde, Parkwijk en het centrum van Leidsche Rijn. Noordelijk van het plangebied ligt het centrum van Terwijde met het nieuwe NS station, en ten oosten van het plangebied komt het centrum van Leidsche Rijn met een breed scala aan voorzieningen. Direct ten zuiden en ten oosten van het plangebied zijn de belangrijkste buurtvoorzieningen van Het Zand: scholen, kinderdagverblijven en een gezondheidscentrum. De Veiling en de Utrechtseweg De opzet van de buurt de Veiling is heel eenvoudig: grote bouwblokken van eengezinswoningen met verkeer rondom en een autovrije middenstraat. Maar ondanks het regelmatige stratenpatroon is er veel verschil in de straten, singels en plantsoenen. Alle straten zijn anders door bijvoorbeeld de ligging aan een plantsoen, het zicht op het Groot Zandveld of de begeleidende singel. Het karakter van de Veiling is dat van een tuindorp geïnspireerd op de architectuur van Dudok en dan vooral op de Eindhovense wijk de Burgh. Het gaat daarbij niet om een klakkeloze imitatie maar om de sfeer en het toepassen van daar toegepaste architectonische principes. De hele buurt de Veiling wordt gebouwd volgens diezelfde principes. Daardoor ontstaat een grote, samenhangende buurt met een heel eigen karakter. De meeste woningen in de Veiling zijn net als het voorbeeld de Burgh aaneengesloten gebouwd, maar ook de vrijstaande woningen worden volgens dezelfde architectonische principes gebouwd. Daarvoor geldt dan niet alleen de Burgh als referentiebeeld, maar ook de vele villa s die door Dudok werden gerealiseerd. Het plangebied De gele villa s komen op de hoek van de Mies Bouhuysstraat en de Glastuinbouwsingel. Op deze plek, tussen de Utrechtse weg, met haar oude panden en grote tuinen en de bouwblokken van de nieuwe wijk zijn vrijstaande woningen gepland, die de entree tot de nieuwe buurt een riant en groen karakter geven. Direct achter de historische linten worden meestal nieuwe vrijstaande woningen gebouwd. Daardoor worden bestaande achterkanten aan het oog onttrokken en wordt een overgang gemaakt naar de meer compacte

3 woningbouw van de nieuwe buurten. De gele villa s zijn een onderdeel van dit overgangsgebied. De nieuwe architectuur Referentie voor de hele buurt de Veiling is de Burgh in Eindhoven, maar om praktische redenen (onderhoud en duurzaamheid) is voor de Veiling niet gekozen voor een wit geschilderde baksteen, maar voor de lichtgele baksteen die Dudok gebruikte voor het raadhuis van Hilversum. De gevelopbouw bij Dudok is in hoofdzaak horizontaal. Dat komt tot uiting in vaak lage, langgerekte kappen met een groot overstek, in aaneengesloten banen van ramen, bijvoorbeeld direct onder de dakgoot en in horizontale banden. De hoofdopzet van de woningen is vrij traditioneel, meestal met een kap met groot overstek, maar de gevelindeling en de detaillering is eigentijds. Gevels hebben een compositie die doet denken aan abstracte kubistische kunst. Er is geen sprake van een gemetseld vlak met daarin ramen als gaten, zoals bij traditionele woningen, maar van een compositie van gemetselde vlakken en raampartijen. De buurt de Veiling in Het Zand

4 De locatie van de gele villa s Het plangebied vanuit het noorden

5 Het plangebied vanuit het zuid-oosten Het plangebied vanuit het zuiden

6 Gerealiseerde woningen in de Veiling

7 Referentiebeelden

8 Het plan De locatie bestaat uit 6 kavels voor 6 vrijstaande woningen. Vier woningen staan aan de Mies Bouhuysstraat. De andere twee kavels staan daarachter, en worden ontsloten vanaf diezelfde straat via een kort doodlopend straatje. De grootte van de kavels varieert van circa 300m2 t/m 350m2. De getekende woningen zijn slechts een indicatie.

9 RANDVOORWAARDEN Positie van de woning op de kavel: Per kavel wordt een bouwvlak aangegeven. Dit bouwvlak is gebaseerd op de volgende uitgangspunten: de woningen staan op minimaal 2 meter van de erfgrens aan de Mies Bouhuysstraat en de Glastuinbouwsingel, waar de erfgrens samenvalt met de waterlijn van de sloot. Aan alle andere zijden van de kavels wordt een maat van 2 meter vanuit de erfgrens aangehouden, indien er sprake is van een parkeerplaats wordt een maat van 2,5 vanuit de erfgrens aangehouden. Bouwvolume: De woning mag 35 % van het kaveloppervlak beslaan. De bouwhoogte is maximaal twee lagen met kap. De bouwer is vrij om te bepalen waar op de kavel, binnen het bebouwingsvlak, hij zijn woning wil bouwen. Om een gevarieerd straatbeeld te krijgen dient de bebouwing te bestaan uit delen die haaks op elkaar staan. De woning zal daardoor altijd bestaan uit een hoofdvolume met een aan- of uitbouw. De plattegrond van de woning is dus nooit een rechthoek, maar een samengestelde vorm (L of T bijvoorbeeld). Hierbij zijn veel varianten te bedenken. Enkele daarvan zijn ter illustratie geschetst. Bouwhoogte: De woningen worden maximaal twee lagen met een kap. De nokhoogte is maximaal 11 meter en de goothoogte maximaal 6 meter. Plastiek: Door de toepassing van bijvoorbeeld aanbouwen, erkers, monumentale schoorstenen en het maken van kleine sprongen in de gevel krijgt de woning een duidelijke plastiek. Kapvorm: De kapvorm is vrij. Zowel hoge kappen, platte daken, lessenaarsdaken en licht hellende daken zijn toegestaan. De bouwhoogte is vastgelegd in het bestemmingsplan. Aanbouwen en bijgebouwen: Aanbouwen, erkers en serres moeten duidelijk ondergeschikt zijn aan het hoofdvolume. Aanbouwen en bijgebouwen hebben bij voorkeur een plat dak en worden gerealiseerd in dezelfde materialen en met dezelfde details als het hoofdvolume.

10 Gevelopbouw: De compositie van de gevels moet sterk doen denken aan de gevels van Dudok. Zij zijn overwegend horizontaal, asymmetrisch en vaak kubistisch. Schoorstenen, dakkapellen: Elementen als schoorstenen en dakkapellen ondersteunen door hun plaatsing de asymmetrische opbouw van de woning. Detaillering: De detaillering van ramen en deuren is eigentijds, strak, dun. Dakranden zijn niet te zwaar, tenzij deze nadrukkelijk de horizontaliteit van de gevel versterken. Materialen: Gele of okerkleurige steen, handvorm. Antracietkleurige, matte dakpan. Grijs of wit geschilderde kozijnen en deuren. Voor het metselwerk zijn de gerealiseerde woningen in de Veiling een voorbeeld. Hier is overwegend gebouwd met baksteen in Hilversums formaat. Dat is langer en dunner dat het gebruikelijke Waalformaat. Overal worden de horizontale lintvoegen verdiept en de verticale stootvoegen zo klein mogelijk gemaakt. Om bijzondere muurvlakken te accenturen zijn vaak banen van afwisselend uitstekende en terugliggende bakstenen gemaakt. Dit alles versterkt het horizontale karakter van de compositie. Hilversums formaat, diepe lintvoegen Waalformaat met horizontale banen

11 Parkeren De woningen krijgen parkeerplaatsen op eigen terrein. Bij elke vrijstaande woning worden, naast een eventuele garage, twee parkeerplaatsen gerealiseerd. De toegang tot de kavels is in de plankaart indicatief aangegeven. De exacte plek is ter goedkeuring van projectbureau NegenTien. Er mag geen toegang via een brug over de Glastuinbouwsingel worden gemaakt. Tuinen, erfafscheidingen en openbaar groen De privétuin is het beeldbepalende element in de bestaande linten, zoals Utrechtseweg. De tuinen van de nieuwe woningen sluiten aan bij dit beeld, en worden middels een haag van de openbare ruimte gescheiden. Tussen de tuinen komt ook bij voorkeur een groene afscheiding. Het talud aan de Glastuinbouwsingel mag gedeeltelijk worden verhoogd, maar dient per kavel voor minstens 50% aanwezig te blijven zodat hier een groen beeld blijft. Aan de Mies Bouhuysstraat komt een strook groen tussen straat en voortuinen. Hier komt dus geen verhard trottoir. In de groenstrook worden een aantal bomen van verschillende soorten geplant.