Voorstel aan de gemeenteraad van Harlingen *GR16.00139* GR16.00139 Behandeld in Raadscommissie en Raad Datum Commissie 12 oktober 2016 Agendanummer 8 Datum Raad 25 oktober 2016 Agendanummer 7 Opsteller W. Mutter Telefoonnummer 14 0517 Onderwerp: Havenverzelfstandiging Te besluiten om 1. In te stemmen met verzelfstandiging van de haven en het college opdracht te geven de verzelfstandiging te formaliseren en te effectueren. 2. Kennis te nemen van de definitieve businesscase verzelfstandiging Harlinger haven. 3. De vrijval uit de voorziening damwanden ad 1.040.000 te storten in de algemene investeringsreserve en uit deze reserve: - de aanloopverliezen 2017 t/m 2022 ad 898.000 te dekken; - een bedrag van 216.000 toe te voegen aan de voorziening frictiekosten personeel. Inleiding Begin 2015 heeft uw raad ingestemd met het ambitiedocument havenverzelfstandiging. In de zomer van 2015 heeft het college opdracht gegeven om een second opinion uit te voeren. De aanbevelingen uit dat rapport zijn door het college overgenomen en worden momenteel uitgevoerd. Afgelopen voorjaar heeft u een raadsvoorstel over dit onderwerp niet behandeld omdat u wenste te beschikken over de cijfers uit de definitieve businesscase. De definitieve businesscase is nu gereed. De uitkomst maakt dat nu de volgende stap gezet kan worden in de besluitvorming. Beoogd effect Te komen tot een verzelfstandigd havenbedrijf dat adequaat is toegerust om de haven van Harlingen verder te doen ontwikkelen zonder structureel negatieve consequenties voor de begroting van de gemeente Harlingen. Argumenten 1.1 De businesscase laat zien dat ook in het meest conservatieve scenario een sterk zelfstandig havenbedrijf opgericht kan worden zonder structureel negatieve consequenties voor de begroting van de gemeente Harlingen. Afgelopen periode is er door de projectgroep, stuurgroep en de externe adviseur (conform wens raad) hard gewerkt aan het maken van een solide businesscase gebaseerd op een gedeelde visie op de haven. In de businesscase is uitgegaan van het meest sombere scenario voor wat betreft de vennootschapsbelasting. Er bestaat een kans dat er minder
vennootschapsbelasting afgedragen hoeft te worden met een nog positievere uitkomst als gevolg. 1.2 Het bedrijfsleven, verwoord door de HSBA, wacht met smart op de verzelfstandiging. HSBA geeft aan dringend behoefte te hebben aan 1 persoon die alle belangen van de haven behartigt, die zorgt voor een eensluidend profileren van de haven naar de markt en die de haven van Harlingen in diverse overlegfora vertegenwoordigt. 1.3 Door te verzelfstandigen hoeft de gemeente geen extra budget te ramen voor de onderhoudsbeheerplannen in het verzelfstandigde gedeelte van de haven. Deze kosten zijn nu meegenomen in de businesscase. Een paar grote vervangingsinvesteringen die zich op langere termijn aandienen zijn nog niet opgenomen in zowel de gemeentelijke begroting als in de businesscase. De verwachting is dat als het havenbedrijf goed draait, zij in staat moet kunnen zijn om dan deze investering te kunnen financieren. Wel zal in de havenovereenkomst worden opgenomen dat als dat niet het geval blijkt te zijn dat het havenbedrijf een beroep mag doen op de gemeente voor dat gedeelte van de financiering waarvoor de gemeente reeds nu al een voorziening had moeten treffen. 2.1 Deze maakt inzichtelijk dat verzelfstandiging van de haven nu aan de orde is. Zoals de resultaten laten zien, is verzelfstandiging mogelijk binnen de kaders zoals die gesteld zijn in het ambitiedocument. 3.1 Deze reserve- en voorzieningmutaties vloeien voort uit de verzelfstandiging en zijn noodzakelijk om te voldoen aan het uitgangspunt budgetneutraliteit voor de gemeentebegroting. De vervanging van de damwand Hermeskade staat gepland in 2019 (dekking: voorziening damwanden). Omdat het gebied hermeskade overgaat naar de NV wordt deze vervanging uitgevoerd door de NV. In het financiële meerjarenperspectief van de NV is met deze investering rekening gehouden. De 1.040.000 in de gemeentelijke voorziening damwanden valt hierdoor vrij. Het conservatieve scenario laat voor de jaren 2017 t/m 2022 een winstgroei zien die ontoereikend is om het nadelige effect van de verzelfstandiging op de gemeentebegroting op te vangen. Om budgetneutraliteit te realiseren worden de nadelige saldi gedurende deze jaren gedekt uit de algemene investeringsreserve. Totaal gaat het om een bedrag van 898.000 (zie bijlage 3). Als gevolg van een personele mutatie die voortvloeit uit de havenverzelfstandiging dient een voorziening frictiekosten personeel gevormd te worden van 216.000. Kanttekeningen 1.1 Mocht de belastingdienst geen vrijstelling geven voor de overdrachtsbelasting dan zal er opnieuw gerekend moeten worden. Dit is echter niet de verwachting, bij andere havens is dat ook niet gebeurd op grond van het argument dat overheidsbezittingen middels een 100% dochter eigendom van dezelfde partij blijven. Het overleg met de belastingdienst is reeds in gang gezet en we verwachten binnen een aantal maanden uitsluitsel te ontvangen.
2.1 Nog niet alle risico s zijn ondervangen. In de second opinion zijn een aantal risico s benoemd. Een groot aantal daarvan staan los van de verzelfstandiging. In de havenovereenkomst kan opgenomen worden hoe om te gaan met deze risico s. Belangrijk is dat er een levensvatbaar bedrijf ontstaat dat risico s op termijn zelf kan dragen. Financiën In bijlage 2 is een samenvattend financieel overzicht gegeven van de verzelfstandiging van de Harlinger haven. De navolgende informatie wordt gegeven: 1. de begrotingsuitkomst NV Port of Harlingen op basis van going concern ; 2. de begrotingsuitkomst gemeente Harlingen op basis van going concern met analyse en toelichting; 3. de begrotingsuitkomst NV Port of Harlingen op basis van going concern met daaraan toegevoegd de geraamde winsttoename op basis van het conservatieve scenario (zie bijlage 3); 4. de exploitatiesaldi 2017 van de havengebieden die in eigendom van de gemeente blijven. In bijlage 3 is uitgewerkt hoe wordt voorzien in het oplossen van het nadelige effect van de verzelfstandiging op de gemeentebegroting, zodat wordt voldaan aan belangrijk uitgangspunt van de havenverzelfstandiging: budgetneutraliteit voor de gemeentebegroting. Er zijn 3 scenario s uitgewerkt. Voorzichtigheidshalve zullen de uitkomsten van het conservatieve scenario in de businesscase worden verwerkt in de gemeentelijke begroting. Het beschikbare budget voor het project havenverzelfstandiging is, zoals eerder gemeld, niet toereikend. Te verwachten valt dat boven de reeds eerder beschikbaar gestelde 130.000,- hetzelfde bedrag nogmaals benodigd zal zijn. Kosten die nog gemaakt zullen worden, omvatten die voor de extern adviseur, belastingadviseurs, de werving en selectie procedures voor directeur en raad van commissarissen, opstellen van de havenovereenkomst, maken van sociaal plan, inrichten van de administraties en ICT en andere onvoorziene kosten. Getracht wordt deze zo laag mogelijk te houden. In de jaarrekening 2016 zal hier definitief verantwoording over worden afgelegd. Communicatie Het college zal u frequent blijven informeren middels mondelinge mededelingen en raadsinformatiebrieven over gezette stappen. Uitvoering Na besluitvorming van de raad wordt de NV Port of Harlingen opgericht en wordt het werving en selectietraject van de toekomstig directeur en raad van commissarissen gestart. Daarnaast wordt er gewerkt aan het Sociaal Plan voor de betrokken medewerkers en worden de arbeidsvoorwaarden voor het nieuwe bedrijf opgesteld. Voor het nieuwe bedrijf moet de administratie worden ingericht en zullen alle overdrachtsdocumenten moeten worden opgesteld. En de onderlinge verhoudingen tussen gemeente en het nieuwe havenbedrijf zullen worden uitgewerkt in de havenovereenkomst en de statuten. Deze zullen u nog worden aangeboden met het verzoek uw wensen en bedenkingen kenbaar te maken. Daarin zijn o.a. dividendbeleid, bevoegdheden burgemeester en dienstverlening geregeld. Met een akkoord op de business case zal de gemeente ook v.w.b. de toekomst van
de CV/BV dienen te handelen in de geest van de business case en de daaraan ten grondslag liggende exploitatieopgave. Met de CV/BV zullen derhalve nog nader afspraken gemaakt moeten worden over de acquisitie van de gronden in de haven. Het college zal bovenstaande met gepaste vaart uitvoeren waarbij zorgvuldigheid voorop blijft staan. Relevante documenten Eerder genomen besluiten: Ambitiedocument Havenbedrijf Harlingen (11 februari 2015) Intrekken beleidsnota s: nvt Gevolgen ander beleid: nvt Bijlagen 1. Verzelfstandiging Harlinger haven, Businesscase en exploitatieopgave Harlingen. 2. Samenvattend overzicht financiën verzelfstandiging Harlinger haven. 3. Exploitatieopgave NV port of Harlingen om te komen tot budgetneutraliteit voor de gemeentebegroting. 4. Strategisch perspectief, Inleiding op profielschetsen havengebieden Port of Harlingen Harlingen, 20 september 2016 Burgemeester en wethouders van Harlingen, de secretaris, de burgemeester J.S.W. Ozenga W.R. Sluiter
Besluit van de gemeenteraad van Harlingen Onderwerp: Havenverzelfstandiging DE RAAD VAN DE GEMEENTE HARLINGEN Gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 20 september 2016 Besluit 1. In te stemmen met verzelfstandiging van de haven en het college opdracht te geven de verzelfstandiging te formaliseren en te effectueren. 2. Kennis te nemen van de definitieve businesscase verzelfstandiging Harlinger haven. 3. De vrijval uit de voorziening damwanden ad 1.040.000 te storten in de algemene investeringsreserve en uit deze reserve: - de aanloopverliezen 2017 t/m 2022 ad 898.000 te dekken; - een bedrag van 216.000 toe te voegen aan de voorziening frictiekosten personeel. Besluit aangepast Vastgesteld door de raad in zijn vergadering van 25 oktober 2016, de voorzitter, de raadsgriffier