12/11/2013 Voortbewegingsvormen LOPEN SPRINGEN KRUIPEN Drie dimensionale Arthrokinematische Mobilisatie????? VLIEGEN Cursus Klinische Video/Foto-Analyse Avond 4: Asymmetrie van het gaan www.damcursus.nl ZWEMMEN Chris Riezebos Aad Lagerberg SLINGEREN (Brachiatie) Pedalternorotandomovens centroculatus articulosus M.C. ESCHER Stomatopod Nannosquilla decemspinosa Pleurotya ruralis 1
Hydromantes platycephalus Carparachne aureoflava (wheelspider) Ondergrond: consistentie asfalt versus zand Ondergrond: continuïteit Hefbomen versus wielen DISCONTINU CONTINU Balans Klimmen? Opstaan na omvallen? Zwemmen? Iemand een schop geven? Hefbomen zijn multi-functioneel Wielen kunnen alleen maar rollen 2
Voeding? Sensoriek? Aandrijving????? Gaan: Spatiële en Temporele parameters Li schrede lengte Li stap lengte Re stap lengte Re schrede lengte Spatiële parameters Gang breedte Bij metingen (staplengte) in videobeeld wordt deze afstand gebruikt. Als iemand in schredestand staat schredestand staat, staat ie eigenlijkin in stapstand stapstand. Spatiële parameters Gaan: Spatiële en Temporele parameters Linker stap Rechter stap Rechter schrede 3
Linker schrede / Gangcyclus / Stride Temporele parameters Temporele parameters HCL TOR MSTL HCR TOL MSWL HCL IC Schrededuur/ Gangcyclus Totale Standfase(Li) 60% Zwaaifase(Li) 40% Biped fase HCL TOR MSTL HCR Unipedale Standfase (Li) Zwaaifase(Re) Staptijd(Re) = Heel Contact (Li) = Toe off (Re) = Midstance (Li) = Heel Contact (Re) Biped fase Staptijd(Li) TOL = Toe off (Li) MSWL = Mid Swing Li) HCL = Heel Contact (Li) EVENTS Naar: Inman, Ralston & Todd. Human Walking IC = Initial Contact LR = Loading Response MSt = Midstance Tst = Terminal stance PSw = Pre-swing ISw = Initial swing MSw = Midswing TSw = Terminal swing FASEN Naar: Jacquelin Perry Gait Analysis: Normal and Pathological Function Temporele parameters Bewegingsbeperkingen en compensaties R L L R Biped. tijd Unipedale Standtijd (Li) Zwaaitijd(Re) Biped. tijd Unipedale Standtijd (Re) Zwaaitijd(Li) Totale Standtijd Li Totale Standtijd Re Staptijd Re Staptijd Li Schredetijd Meet de tijdstippen van (tel het aantal frames tussen) opvolgende Heel Contact en Toe Off events. Het bekken (+ het bovenlichaam) kantelt samen met het been en bloc voorover t.o.v. de voet Saluteren (Salutation) To salute or not to salute (1) α Tophoek (α): gelijk dus staplengten gelijk α Heupgewrichten bij salutation: Extensie links << Flexie rechts >> 4
To salute or not to salute (2) Lordoseren Zit gang EN/OF Alleen het bekken kantelt mee met het been (voorover) INTERMEZO: bekkenrotatie en heupbeweging Door de bekkenrotatieis ergeen sprakevan een descriptief anatomischeextensie (en flexie) in het heupgewricht. De beweging vindt plaatsom een scheveas (loodrecht op het vlakdoor het acetabulum). Compensatie staplengte: Verkorte (Li) stap Compensatie staplengte: Vergrootte (li) stap Compensatie staplengte: Vergrootte (li) stap 5
Beperkte knieflexie Zonder compensatie Salutation Beperkte knie-extensie Bekkenheffing/ Hip-hiking Circumductie Hiellift / Vaulting Beperkte knie-extensie Beperkte knie-extensie Drop-off HC FF MSt TO Beperkte dorsaal-flexie (enkel-rocker) a. Endorotatie heup: afwikkelen over laterale voetrand = supinatie: het been exoroteert t.o.v. de voet. b. Exorotatie heup: afwikkelen over mediale voetrand = pronatie: het been endoroteert t.o.v. de voet. c. Vervroegde voorvoet rocker. d. Hyperextensie knie. e. Bij ernstige beperkingen: + salutation. a b c d e Overzicht compensatiestrategieën bij dorsaalflexie beperking van de enkelrocker Heel- rocker Ankle- rocker Forefoot- rocker 6
Hallux limitus (rigidus) Compensatie 1 Endorotatie heup Afwikkelen over laterale voetrand = supinatie Vergelijk met: beperkte enkelrocker: a. Hallux limitus (rigidus) Compensatie 2 Exorotatie heup Afwikkelen over mediale voetrand = pronatie Vergelijk met: beperkte enkelrocker: b. Een in het algemeen veel voorkomende compensatie is het gaan met een asymmetrie in staplengte. In het uiterste geval leidt dit tot het gaan met een aansluitpas. Asymmetrie van de gang Voorbeelden van oorzaken: - Beperkte heup-extensie - Beperkte dorsaalflexie enkel - Hallux rigidus Schredelengten: Stel: schredelengte gelijk. links kleiner dan rechts. Staplengten: gelijk 7
Een faseverschuiving van de schredelengten <> 0.5 leidt tot een verschil in staplengten. Temporele parameters b.v. Schredetijd Li Uniped. standtijd Li Staptijd Re Schrede Li Schrede Re Stap Stap Li Li Stap Re Schredetijd Re Standtijd Re Zwaaitijd Re Staptijd Li Bipedale tijd Standtijd = Bipedaletijd + Unipedalestandtijd+ Bipedaletijd Zwaaitijd = Unipedalestandtijd Staptijd = Bipedaletijd + Zwaaitijd c.q. Unipedalestandtijd Schredetijd Li = Biped.tijd + Unipedalestandtijd Li + Bipedaletijd + ZwaaitijdLi Schredetijd Re = Biped.tijd + UnipedalestandtijdRe + Bipedaletijd + Zwaaitijd Re Schredetijd asymmetrie http://www.youtube.com/watch?v=iqhlqfxuk7w idem Symmetrisch ter vergelijk 0.7 sec Schredetijd Re verkorten (van 1 0.7 sec), verhouding 60-40 % Bipedale zweeftijd Bipedale standtijd Geen cyclisch patroon! Schredetijd asymmetrie Effect van faseverschuiving van de schredetijden Staptijd asymmetrie Een faseverschuiving van de schredetijden leidt tot een verschil in staptijden. Als de faseverschuiving groter is dan de duur van de bipedale fase, ontstaan zweef-momenten tijdens het gaan. Staptijd asymmetrie Stap links Stap rechts 8
Veranderen van de verhouding Standfase : Zwaaifase Stap links Staptijd asymmetrie Stap Li Staptijd symmetrie 80% idem 20% Schredetijden: symmetrisch Bipedale tijden: symmetrisch Zwaaitijd Re < Li = Unipedale standtijd Re > Li Totale standtijd Re > Li Stap rechts Verlengen van de standtijd Re + navenant verkorten van de zwaaitijd Re 80% 20% Stap Re Schredetijden: symmetrisch Bipedale tijden: asymmetrisch Staptijden: symmetrisch! Zwaaitijd Re < Li = Unipedale standtijd Re > Li Totale standtijd Rechts > Links Verlengen van de standtijd Re + navenant verkorten van de zwaaitijd Re + faseverschuiving Kwantificeren van Asymmetrie PR = parameter rechts PL = parameter links Asymmetrie verschil: PR PL Asymmetrie verschil%: PR PL PR x 100% PR PL verschil 90 90 0 90 75 15 75 90-15 25 10 15 10 25-15 Relatieveverschillen verschillen niet gelijk PR PL verschil 90 90 0% 90 75 17% 75 90-20% 25 10 60% 10 25-150% Ongelijkeuitkomsten bijpr>pl en PL>PR Kwantificeren van Asymmetrie PR = parameter rechts PL = parameter links Asymmetrie ratio: De ratio uitdrukkenalspercentage PR PL ratio PR 90 90 1 PL 90 75 1.2 75 90 0.8 PR PL 25 10 2.5 10 25 0.4 PR > PL; ratio van 1 naar PR < PL; ratio van 1 naar0 x 100% heefthetzelfdeprobleem. (A)symmetrie-index PR = Parameter Rechts PL = Parameter Links +/- 200 180 160 Symmetrie Index PR = 50 PR > PL: positief PR PL SI 90 90 0% PR = PL SI = 0% PR of PL = 0 SI = - / + 200% PR > PL: positief, PR<PL: negatief 140 120 100 80 60 PR < PL: negatief 90 75 18% 75 90-18% 25 10 85% 10 25-85% SI: van 0 200% Robinson R., Herzog W., NiggB. Use of force platform variables to quantify the effects of chiropractic manipulation on gait symmetry. J. Manipulative Physiol. Ther. (1987), 10: 172 176. Herzog W., NiggB., Read L., Olsson E. Asymmetries in ground reaction force patterns in normal human gait. Medicine and science in sports and exercise 1989; 21(1): 110 114. 40 20 0 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 PL 9