02 basis vo 25-09-2002 09:12 Pagina 1 MR Voortgezet Onderwijs Begeleiding > Advies > Training > Scholing naar sterke medezeggenschap 2002 > 2003
02 basis vo 25-09-2002 09:12 Pagina 2 Naar sterke medezeggenschap Investeren in kwaliteit Iedere Medezeggenschapsraad (MR) wil fungeren als volwaardige gesprekspartner. Terecht. Echter: van een serieuze (tegen)speler wordt een serieuze inbreng verwacht. Een MR moet gedegen kennis hebben van inhoudelijke zaken als: financiën, taakbeleid, arbeidsvoorwaarden, regelgeving, enzovoorts. Tevens moet een MR over veel vaardigheden beschikken. Vergadertechniek, inzicht in de organisatie van de school, onderhandelingsvaardigheden en dergelijke. En last but not least- een MR moet onderling goed functioneren, met een heldere taak- en rolverdeling. De Algemene Onderwijsbond zet zich in voor het verbeteren van de arbeidsvoorwaarden van het onderwijspersoneel en verbetering van de inhoud van het onderwijs. Kennis en vaardigheden die up-to-date moeten zijn èn blijven. Dat is lastig, vanwege de vele ontwikkelingen in het onderwijs. Het MR-werk is, door de schaalvergroting enerzijds en de decentralisatie anderzijds, niet de makkelijkste taak. Ook relatief snelle wisselingen van MR-leden vraagt om alertheid ten aanzien van kennis en vaardigheden. Kortom: een MR moet investeren in kwaliteit! Gerichte ondersteuning De Algemene Onderwijsbond (AOb) heeft verstand van onderwijs. Diepgaand en in de volle breedte. Kennis die wij graag willen delen. Daarom biedt de AOb gerichte ondersteuning. Voor leden en niet-leden. Met scholing, begeleiding, advies, cursussen of coaching. Geheel op maat. Tenslotte kent iedere MR zijn eigen vragen, zijn eigen aandachtspunten, zijn eigen probleemstellingen. Een specifieke situatie vereist een individuele aanpak. En daarin zijn de trainers van de afdeling Scholing & Ondersteuning gespecialiseerd. U geeft aan welke kennis en/of vaardigheden u wilt vergroten. Welke begeleiding u nodig heeft. En wij zetten in overleg met u- daarvoor een traject uit. Op de wijze die bij u past. En op de tijd en plaats die u schikt. Bijvoorbeeld: u krijgt van het bestuur de beleidsnotitie waarover u advies moet geven. Met een cursus of advies op maat van de AOb verwerft u de kennis en vaardigheden om adequaat te kunnen reageren. Een investering die zich ruimschoots zal terugverdienen. Want de ondersteuning wordt toegesneden op ùw vraag. Zo vergroot u als MR uw invloed en stelt u zichzelf in staat om op professionele wijze beslissingen te nemen. Voortgezet onderwijs Algemene Onderwijsbond 3
02 basis vo 25-09-2002 09:12 Pagina 4 Onderwerpen waarbij de AOb u kan begeleiden, zijn onder meer: Gebruik maken van elkaars kwaliteiten binnen de MR GMR in oprichting Relatie MR-GMR, MR-bevoegd gezag en MR-achterban Teambuilding De CAO die door uw bestuur met de vakbonden is afgesloten Functioneringsgesprekken, beoordelingsgesprekken en loopbaangesprekken Reorganisatie en/of fusie Beoordelen formatieplan, taakbeleid, scholingsbeleid, ouderbijdrage enzovoorts Algemene cursussen De AOb organiseert ook centraal gegeven cursussen. Hierbij gaat het om onderwerpen, die het (onderling) functioneren van een MR verstevigen. En om doelgerichte thema s, omtrent een specifiek aandachtsveld. Vanzelfsprekend lenen de thema s van de centrale cursussen zich eveneens prima voor een individuele aanpak. Met als groot voordeel: een gerichte focus op uw situatie. Doelgerichte thema s: I Integraal personeelsbeleid II Financiën III Competent personeel en beloningsdifferentiatie IV Kwaliteitsbeleid: zorg voor de kwaliteit van het onderwijs V Formatiebeleid VI Taakbeleid VII PMR en arbeidsvoorwaarden VIII Arbo: veiligheid, gezondheid en welzijn Het aanbod van de AOb-cursussen omvat: Versterking functioneren MR: 1 Basiscursus medezeggenschap 2 Naar een professionele MR 3 Effectieve communicatie 4 Overleggen en vergaderen 5 Onderhandelen en conflicthantering 6 Dag voor voorzitters en secretarissen 7 Beoordelen van beleidsstukken 8 MR en zijn achterban * Een cursus over de Wet op de Ondernemingsraden (WOR) hebben we niet opgenomen in deze brochure. Het is niet duidelijk of de WOR wordt ingevoerd in het Voortgezet Onderwijs. Wanneer het besluit tot invoering wordt genomen, ontvangt u van ons informatie over de ondersteuning die wij uw MR kunnen bieden. Met nadruk willen wij u erop wijzen dat (delen van) deze cursussen ook via een individueel traject kunnen worden aangeboden. 4 Algemene Onderwijsbond Voortgezet onderwijs Voortgezet onderwijs Algemene Onderwijsbond 5
02 basis vo 25-09-2002 09:12 Pagina 6 Aanbod centrale cursussen Overig aanbod De AOb beschikt over veel deskundigheid op het gebied van onderwijs. En op het gebied van medezeggenschap. Expertise die wij graag delen met MR en. Dat gebeurt volop in de cursussen en in de ondersteunings-/begeleidingstrajecten van MR en. De AOb heeft u echter nog meer te bieden. Zoals: Informatie op Internet Zie: www.medezeggenschap.info. Een site met actuele informatie, antwoorden op veelgestelde vragen en (wet)teksten die kunnen worden gedownload. Telefonisch spreekuur Consulenten zijn dagelijks (buiten schoolvakanties) telefonisch bereikbaar van 13.30-16.30 uur. Ook kunt u uw vragen per e-mail stellen. Telefoonnummers en mailadressen vindt u op de laatste pagina. Een gratis dienstverlening. Juridische hulp Bij (dreigende) MR-geschillen kunnen onze ervaren juristen u bijstaan. Zij zijn gespecialiseerd in medezeggenschapsjurisprudentie. Voorlichting op school De AOb kan op uw school langskomen, bijvoorbeeld om een kwestie te bespreken, waarmee de MR te maken heeft. Conferenties De AOb organiseert jaarlijks een conferentie voor MR-leden in het Voortgezet Onderwijs. Hierbij staat een actueel thema centraal. Deze conferentie vindt plaats op 16 december 2002. Bulletin Medezeggenschap Dit tweemaandelijks vakblad voor MR-leden houdt u op de hoogte van alle ontwikkelingen op het gebied van medezeggenschap. Voor AOb-leden gratis. Informatiebrochures Brochures over onder meer: de faciliteiten voor de MR, beleidsontwikkeling of planning van de MR. De brochures zijn gratis voor AOb-leden. Mediation Voor conflicten binnen de MR, of tussen de MR en bijvoorbeeld het bestuur kan mediation een goede methode zijn. Gecertificeerde mediators staan voor u klaar. Voor cursussen op maat en/of advies, begeleiding en coaching gericht op uw eigen MR, kunt u contact opnemen met de afdeling Scholing & Ondersteuning van de AOb. Hieronder treft u het aanbod AOb-cursussen 2002-2003 aan die centraal worden aangeboden. 1 Basiscursus medezeggenschap Allereerst worden de grondbeginselen uit de doeken gedaan. U komt te weten wat uw taak als MR-lid is, wat de wettelijke bevoegdheden zijn en hoe het speelveld van de MR eruit ziet. Vanuit eigen praktijksituaties kijken we vervolgens hoe het MR-werk kan worden verbeterd en effectiever kan. Aan de orde komen vaardigheden als vergaderen, onderhandelen en planmatig werken. En de rol en keuzemogelijkheden van de MR bij de beleidsontwikkeling en beleidsbeïnvloeding. De waarde van deze cursus is dat u meer inzicht krijgt in het MR-werk. Het geeft u een zekerder gevoel en biedt kansen om de positie van de MR te versterken. Velen raken hierdoor gemotiveerder voor de medezeggenschap en vaak levert het meer plezier in het werk op. 30 oktober en 12 november 2002; 27 november en 11 december 2002; 14 en 29 januari 2003; 13 maart en 1 april 2003; 3 en 17 juni 2003 6 Algemene Onderwijsbond Voortgezet onderwijs Voortgezet onderwijs Algemene Onderwijsbond 7
02 basis vo 25-09-2002 09:12 Pagina 8 2 Naar een professionele MR U kent uw rechten, uw rol en uw positie als MR-lid. De startfase is voorbij en in deze cursus werken we toe naar een professionele MR. Dat is een MR die zaken systematisch aanpakt, resultaatgericht werkt, eigen beleid op de overlegagenda zet en een eigen medezeggenschapsstijl ontwikkelt. Uw MR krijgt een eigen gezicht, speelt een belangrijke rol in de organisatie en de waardering van de directie en achterban neemt toe. Uw plezier in de medezeggenschap groeit en wellicht weet u meer mensen enthousiast te maken voor het MR-lidmaatschap. Het is aan te raden om met twee leden van de MR aan de cursus deel te nemen. 14 en 26 november 2002; 23 april en 6 mei 2003 3 Effectieve communicatie Met elkaar in gesprek zijn. Dat lijkt simpel, maar dat is het niet. Een boodschap helder verwoorden is een kunst. Goed luisteren eveneens. Het is van groot belang dat de MR zijn ideeën duidelijk kan overbrengen, zowel mondeling als schriftelijk. Kort, bondig en to the point. Effectieve communicatie, verbaal maar vooral non -verbaal, verbetert het overleg. Een MR is continu bezig met communiceren; onderling, met bevoegd gezag en met de achterban. Goede communicatie verbetert het overleg en het resultaat van een MR. Communicatietechnieken helpen u beter om te gaan met (dreigende) conflicten. In deze cursus komen deze vaardigheden uitgebreid aan bod. 6 en 19 november 2002; 18 maart en 2 april 2003 4 Overleggen en vergaderen De ontwikkelingen in het onderwijs leiden soms tot ingrijpende beleidskeuzen. Hierdoor zal de MR steeds meer in situaties komen, waar overleggen en vergaderen een vereiste is. Dat moet goed en zakelijk; kort en krachtig. Een MR-lid heeft weinig tijd. In deze cursus traint u het effectief en efficiënt overleggen en het plannen van resultaatgerichte vergaderingen. 11 en 19 februari 2003; 28 mei en 10 juni 2003 5 Onderhandelen en conflicthantering Een MR wil een win-win situatie creëren. Winst voor de medewerker, de leerling, de ouder én winst voor de organisatie. Dat kan! Daarbij helpen de technieken van resultaatgericht onderhandelen en van conflicthantering. In deze cursus oefenen we onderhandelingstechnieken en conflictbeheersingstechnieken. U vergroot uw kennis, inzicht en vaardigheden in het onderhandelingsproces. 3 en 18 december 2002; 4 en 12 juni 2003 6 Dag voor voorzitters en secretarissen De voorzitter en de secretaris van een MR zijn vaak de managers van de raad. Zij voelen zich verantwoordelijk voor een goede samenwerking binnen de MR. Tijdens de trainingsdag bekijken we hoe u dat ervaart. Welke taken, formele positie en rol heeft u? Welke vaardigheden en kwaliteiten heeft u als voorzitter of secretaris nodig? We bespreken gezamenlijk deze onderwerpen en oefenen enkele vaardigheden, zoals het opstellen van een goede agenda en een goed verslag, of het begeleiden van besluitvormingsprocessen. 14 april 2003 7 Beoordelen van beleidsstukken Het lezen en interpreteren van beleidsstukken kan een tijdrovende klus zijn. Het taalgebruik is vaak erg ambtelijk en niet altijd is duidelijk wat in de tekst van belang is voor de MR. Daardoor kan het lastig zijn de gevolgen van de beleidsstukken op lange termijn te overzien. Door deze cursus wint u tijd bij het lezen en interpreteren van de stukken. U leert sneller en selectiever lezen en we laten zien hoe u de teksten screent op belang voor de MR. 17 december 2002; 17 april 2003 8 Algemene Onderwijsbond Voortgezet onderwijs Voortgezet onderwijs Algemene Onderwijsbond 9
02 basis vo 25-09-2002 09:12 Pagina 10 8 MR en zijn achterban Veel MR-leden verzuchten dat de relatie met de achterban onbevredigend is, omdat de achterban niet geïnteresseerd is. Met deze cursus kunt u de relatie verbeteren. s Morgens onderzoeken we welk beeld de MR-leden hebben van hun functioneren in de MR en welk imago de MR wil overbrengen aan de achterban. Uw imago kunt u beïnvloeden middels een communicatieplan. s Middags maakt u een opzet voor een MR-communicatieplan aan de hand van praktijkvoorbeelden. Ook oefent u pr-vaardigheden. 8 oktober 2002; 26 maart 2003 I Integraal personeelsbeleid Scholen krijgen geld om integraal personeelsbeleid op te zetten. De mogelijkheden die u als MR heeft om de invoering te sturen en de besteding van het geld mede te bepalen, komen in deze cursus aan bod. Ook komt aan de orde wat integraal personeelsbeleid inhoudt. De persoonlijke ontwikkelingsplannen (POP s) -voor velen een nieuw element- worden in relatie gebracht met andere onderdelen van het personeels- en schoolbeleid. Over veel elementen uit dit moderne beleid heeft de (P)MR instemmingsrecht. Aan het einde van de eerste dag kiezen cursisten die onderwerpen die ze op de tweede dag nader uitgewerkt willen zien. 29 oktober en 13 november 2002; 7 en 22 januari 2003; 19 maart en 3 april 2003 II Financiën Uw schoolorganisatie bestaat uit de driehoek: onderwijsvisie, personeelsbeleid en financiën. De vraag is: welke rol speelt financiën binnen deze driehoek en wat zijn de beleidskeuzen achter de cijfers? De invloed en betekenis van de MR op het gebied van financiën diepen we uit. Gezamenlijk nemen wij de door u meegebrachte begrotingen en jaarcijfers door. We besteden aandacht aan termen die nodig zijn om de keuzen van het management te begrijpen. Daarnaast bekijken we actuele aspecten van financiën, zoals schoolbudget, ouderbijdragen en reserveringen. De cursus is bedoeld voor MR-leden die willen weten hoe het systeem van inkomsten en uitgaven is opgebouwd. En hoe u de financiële keuzen van het management kunt herkennen. Zijn deze nog niet te ontdekken, dan kunnen we u helpen te bevorderen deze keuzen herkenbaar te krijgen. 28 november en 12 december 2002; 12 en 26 maart 2003 III Competent personeel en beloningsdifferentiatie De overheid schrijft veel over competent personeel in het kader van het levenslang leren. Personeel moet zichzelf blijven ontwikkelen en daarmee zichzelf op de arbeidsmarkt kunnen blijven handhaven. In de CAO s staan nu termen als POP: persoonlijke ontwikkelingsplannen. Wat zijn dit en wat betekenen ze voor loopbaanontwikkeling, beoordelings- en beloningssystematieken? De vraag is hoe scholen beleidsmatig met deze begrippen omgaan en welke rol de MR hierin kan spelen. Wat is er nodig om POP s zinvol in te voeren? 15 januari 2003; 9 april 2003 IV Kwaliteitsbeleid: zorg voor de kwaliteit van het onderwijs Integrale kwaliteitszorg is een managementinstrument. U leert hoe u verbeteringen in het onderwijs kunt aanreiken en hoe de kwaliteit binnen de organisatie te waarborgen. Een school die werk maakt van een intern systeem van kwaliteitsverbetering en borging heeft niets te vrezen van de onderwijsinspectie (IST en RST). Bovendien doet dit een beroep op beter integraal personeelsbeleid. We richten ons op de aspecten die de kwaliteit van het onderwijsprogramma beïnvloeden en op het beoordelen van organisatorische en materiële verbeteringen. Ook belangrijk is de tevredenheid van uw klanten, de leerlingen en hun ouders. Hoe meet je dat? 4 december 2002; 20 maart 2003 10 Algemene Onderwijsbond Voortgezet onderwijs Voortgezet onderwijs Algemene Onderwijsbond 11
02 basis vo 25-09-2002 09:12 Pagina 12 V Formatiebeleid Wordt het paniekvoetbal aan het einde van het schooljaar of wordt het formatieplan in alle rust vastgesteld? Deze cursus beoogt het laatste en brengt uw formatiebeleid in rustig vaarwater. U krijgt verschillende aandachtspunten aangereikt die in een formatieplan moeten/kunnen worden verwerkt en er wordt een duidelijk verband gelegd met diverse aspecten van integraal personeelsbeleid. 4 februari 2003 VI Taakbeleid Taakbeleid heeft een onmiskenbare relatie met financiën, formatiebeleid en het onderwijsbeleid. Het personeel en met name het onderwijzend personeel- klaagt al jaren over taakbeleid. Het klopt niet of er moet nog mee worden begonnen. In deze cursus hebben we aandacht voor de taken van de (G)MR bij het invoeren en beoordelen van het taakbeleid. We kijken naar de manier waarop het taakbeleid het beste kan worden vormgegeven: taakomvang, taakverdeling, taakbelasting, belastbaarheid van individuele werknemers. Ook als er wel goed taakbeleid is, gaat er in de praktijk nog wel eens wat mis. Hoe controleert de MR dit? Ook in de CAO s veranderen de uitgangspunten voor taakbeleid snel. Voor deze door u geconstateerde knelpunten proberen we, samen met u, een oplossing te vinden. 20 maart 2003; 5 juni 2003 VIII Arbo: veiligheid, gezondheid en welzijn Tot de taken van de MR behoort het medebevorderen van gezondheid, veiligheid en welzijn van iedereen in een organisatie. Daarbij hoort een gezond en veilig werkklimaat. En dus ook een goede balans tussen werkdruk en werklast. Als deze structureel te hoog zijn, kan dat leiden tot een burn-out. In deze cursus komen de beïnvloedingsmogelijkheden aan bod. Bijvoorbeeld hoe u met behulp van het jaarlijks door de MR vast te stellen plan van aanpak de voorwaarden kunt verbeteren die nodig zijn voor een positief klimaat op school. Ook andere Arbo-gerelateerde zaken komen aan de orde, zoals agressie en geweld, inrichting van de werkplek en aansprakelijkheid. 19 november en 12 december 2002; 18 maart en 3 april 2003 VII PMR en arbeidsvoorwaarden De rol van de personele geleding van de MR bij de uitvoering van de CAO wordt steeds belangrijker. De afspraken van de MR met het bevoegd gezag kunnen grote gevolgen hebben voor de individuele arbeidsvoorwaarden van het personeel. De cursus geeft de (P)MR meer zelfvertrouwen om met deze verantwoordelijkheid om te gaan. We kijken uiteraard vooral naar de CAO-onderdelen waarop een MR invloed heeft. 14 november 2002; 6 februari 2003 12 Algemene Onderwijsbond Voortgezet onderwijs Voortgezet onderwijs Algemene Onderwijsbond 13
02 basis vo 25-09-2002 09:12 Pagina 14 Algemene informatie Plaats en tijd Tijdsduur, tijdstip(pen) en locatie voor de maatwerkcursussen, advies- en begeleiding (strajecten) worden vastgesteld in overleg tussen u en de trainer/adviseur. Alle cursussen met open inschrijving worden gegeven in Utrecht. U krijgt bijtijds gegevens over de lokatie. Een cursusdag duurt van 10.00 uur tot ongeveer 16.00 uur. Inschrijven Voor de centraal gegeven cursussen kunt u zich inschrijven door middel van het bijgevoegde formulier met eenmalige machtiging. Dit stuurt u op naar: AOb Scholing & Ondersteuning Postbus 2875 3500 GW Utrecht U kunt het formulier ook downloaden. Kijk daarvoor op www.aob.nl. Gaat uw voorkeur uit naar een cursus op maat? Wilt u als MR advies of begeleiding? In een intakegesprek kunt u uw specifieke wensen naar voren brengen. Aan de hand daarvan stelt onze trainer/adviseur een contract op. Bij inschrijving geldt de volgorde van binnenkomst. De AOb kan een cursus annuleren bij minder dan 10 deelnemers. Indien het maximum aantal deelnemers is bereikt, proberen we een extra cursus te organiseren. Het meest actuele aanbod vindt u: www.aob.nl U kunt contact opnemen met de afdeling Scholing & Ondersteuning: tel. 030 2989840 e-mail: scholing@aob.nl Kosten De AOb is een vakbond en kent geen winstdoel. Ons toegekende subsidies komen direct ten goede aan de MR en. Zodoende zijn de kosten voor cursussen al of niet op locatie- en begeleidingstrajecten zeer redelijk. Kosten voor de centraal gegeven cursussen bedragen 50,- per persoon per dag, inclusief cursusmateriaal, koffie/thee en lunch. U kunt deze kosten waarschijnlijk declareren bij uw werkgever. 14 Algemene Onderwijsbond Voortgezet onderwijs
02 basis vo 25-09-2002 09:12 Pagina 16 AOb Scholing & Ondersteuning AOb Scholing & Ondersteuning Postbus 2875 3500 GW Utrecht tel. 030 298 98 40 fax 030 298 98 71 e-mail: scholing@aob.nl website: www.aob.nl Telefonisch spreekuur: van 13:30-16:30 uur Rayon Noord (Groningen/Friesland/Drente) tel. 050 3631750, e-mail: rayon.noord@aob.nl Rayon Oost (Overijssel/Gelderland/Flevoland) tel. 0570 68 97 97, e-mail: rayon.oost@aob.nl Rayon Noord-West (Utrecht/Noord-Holland) tel. 020 34 68 300, e-mail: rayon.noordwest@aob.nl Rayon Zuid-West (Zuid-Holland/Zeeland) tel. 010 233 57 50, e-mail: rayon.zuidwest@aob.nl Rayon Zuid (Noord-Brabant/Limburg) tel. 040 24 64 500, e-mail: rayon.zuid@aob.nl Algemene Onderwijsbond