Risicogestuurd toezicht door de AFM ontwikkelingen op het gebied van beleggingsdienstverlening Tim Mortelmans, Hoofd Toezicht AFM, Tim.mortelmans@afm.nl
Thema Vermogensopbouw in 2014 Financiële instellingen stellen het belang van de consument centraal in hun diensten voor het behoud en opbouw van vermogen voor een specifiek doel. Hoofddoel: Kwaliteit beleggingsdienstverlening Nazorg implementatie provisieverbod Doelen 2014: Beleggingsbeleid zelfstandig vermogensbeheerders en adviseurs Verhogen kwaliteitsniveau execution only Projecten: Vergelijkende Kostenmaatstaf (VKM/ CCA) Binaire opties Mifid II/PRIPS 2
Uitgangspunten voor de vergelijkende kostenmaatstaf (VKM) De beleggingsonderneming dient informatie te verstrekken over: i. De totale kosten van de beleggingsdienst en de nevendienst en de totale kosten van het financieel instrument; ii. iii. iv. Deze kosten dienen te worden opgeteld zodat de klant inzicht heeft in de totale kosten van de belegging; Deze informatie dient te worden verstrekt voorafgaand aan de dienstverlening (ex-ante) en gedurende de dienstverlening (ex-post); en Optioneel: wat is het cumulatief effect van de kosten op het nettorendement? 3
Voorbeeld van tariefstructuur Observaties: Groot aantal kostenelementen Kosten van beleggingsfondsen kunnen substantieel zijn. Gross return= 6,00% Total costs = 3,00% Net return = 3,00% 4
Voorbeeld VKM (ex-ante) Verwachte kostenlading per 1-1-2015 Bedrag ( ) [-] Kosten van beleggingsdienstverlening Beheervergoeding Bewaarloon Brokercommissies In- en uitstapvergoedingen Prestatievergoeding 1,500 1,000 200 100 100 0 % van vermogen 1.50 % 1.00 % 0.20 % 0.10 % 0.10 % 0 % [-] Lopende kosten van producten in portefeuille Kosten beleggingsfondsen Kosten ETFs Kosten gestructureerde producten 1,500 1,000 400 10 1.50 % 1.00 % 0.40 % 0.10 % De totale verwachte kostenlading voor 2015 bedraagt voor uw huidige portefeuille: 3,000 3.00 % 5
Wij willen laten zien dat er ruimte is om de dienstverlening nog beter aan te laten sluiten op de behoefte en situatie van de klant 6
Het provisieverbod heeft bepaalde ontwikkelingen expliciet bloot gelegd Ontwikkelingen Veel vragen van marktpartijen over het betaalbaar houden van de dienstverlening voor klanten. De klant wil vaker zelf aan het roer zitten en bepaalde zaken zelf regelen. De klant wil zelf bepalen welke diensten hij afneemt, en wil dit tegen de laagst mogelijke prijs. Dienstverleners hebben het gevoel dat zij van de wetgever en toezichthouder altijd een uitgebreid advies moeten aanbieden, terwijl de klant niet bereid is de kosten hiervan volledig te betalen. 7
de AFM leidraden schrijven voor dat ik altijd volledig integraal advies moet geven. Boetebesluiten in samenhang met tijdperk Leidraden als guidance Marktperceptie 1. Ik hoef maar iets fout te doen en ik ben de pineut. 2. Ondanks mijn goede intenties krijg ik toch een boete. 3. Laat ik maar doen wat de AFM voorschrijft want dan doe ik het in ieder geval goed. 8
Dienstverlening op Maat kan alleen werken als ieder zijn verantwoordelijkheid neemt Adviseur De adviseur zal het belang van de klant centraal moeten stellen. Als adviseur ben je er om de klant van voorzienbare teleurstellingen te behoeden. AFM Accepteren dat er meerdere wegen naar Rome leiden en dat dit kan verschillen met het beeld van de AFM. 9
Wat is de gedachte achter dienstverlening op maat. Diepgang/intensiteit dienstverlening Complexiteit situatie consument 10
Dienstverlening op Maat hebben wij uitgewerkt in drie principes Principe 1 Pas uw dienstverlening aan op uw klant Principe 2 Vraag alleen de relevante gegevens uit bij uw klant Principe 3 Aannames over de doelgroep kunnen het proces versnellen 11
Een kapstok om de dienstverlening beter aan te laten sluiten op de behoefte van de klant De klant meer zelf laten doen De klant meer ondersteuning bieden in een execution only omgeving Aansluiten op de bedieningsbehoe fte door te sparren, coachen, vergelijken Dienstverlening automatiseren Dienstverlening op Maat Focus niet op één productoplossing, maar kijk over verschillende oplossingen heen De klant zich laten voorbereiden Meer of minder inventariseren Meer of minder analyseren 12
Voorbeeld actief beleggende klant Situatie Een klant is al jaren uw adviesklant. Zijn portefeuille bedraagt circa 100.000 euro op dit moment. Onlangs gaf de klant aan te willen stoppen met advies: hij vindt de dienstverlening te duur. Hij stapt over op execution only. U twijfelt of dit geschikt is voor hem. Hoe gaat u te werk? 13
Werkwijze actief beleggende klant Werkwijze U bespreekt met de klant wat u op dit moment doet voor de klant en waarom u denkt dat dat belangrijk voor hem is. U geeft aan wat niet meer gaat doen en waarom u denkt dat execution only niet passend is. U probeert niet zozeer de klant te overtuigen, maar wel duidelijk te maken wat de toegevoegde waarde is van het advies. U kunt ook andere, goedkopere, bedieningsconcepten bespreken met de klant zoals bijvoorbeeld: - advies met een modelportefeuille - constructie-advies, waarbij u zich beperkt tot de strategische asset allocatie. 14
Voorbeeld beleggen voor de Pensioen BV Situatie Een klant, 58 jaar, houdt al tien jaar een beleggingsrekening bij u aan. Hij heeft onlangs zijn onderneming verkocht en de opbrengst is gestort in een Pensioen BV. Na de afgelopen 10 jaar heeft deze veel vertrouwen in u en wil dit vermogen (circa 600.000 euro) door u laten beheren. Hoe gaat u te werk? 15
Werkwijze pensioenadvies U dient alle elementen van 4:23 te inventariseren. U kent de klant natuurlijk al, maar zijn situatie kan wezenlijk zijn gewijzigd. Werkwijze Gezien zijn situatie en de toekomstige afhankelijkheid van dit vermogen kan een financieel planner worden ingeschakeld om beter in kaart te brengen wat het benodigde inkomen is op pensioendatum en daarna. Daarbij wordt getoetst in hoeverre het huidige vermogen in de Pensioen BV hierin kan voorzien. U bespreekt dit voorstel met de klant en de kosten die hiermee samenhangen. 16
Vragen? Dienstverleningopmaat@afm.nl