Archief van de Gemeenschappelijke regeling Kanaalschap de Eendracht 1965-1987
Inleiding 2 Kort nadat het verdrag tussen het koninkrijk der Nederlanden en het koninkrijk België betreffende de verbinding tussen de Schelde en Rijn - dat op 13 mei 1963 werd gesloten - op 13 april 1965 in werking trad, zaten de besturen van de aan de Eendracht gelegen gemeenten in Nieuw-Vossemeer rond de tafel om zich te bezinnen over de gevolgen van de aan te leggen verbinding. Het gebied zou door het nieuwe kanaal met een bodembreedte van 120 m - dat ongeveer de loop van de Eendracht zou volgen - ingrijpend veranderen, onder andere zou de getijdenbeweging van ± 3.80 m verdwijnen daar het scheepvaartkanaal een vast peil zou krijgen. Dit laatste werd voor het perceel ten noorden van de Kreekraksluizen eerst gerealiseerd na de ingebruikneming van het kanaal in 1975 door de sluiting van de stormvloedkering in de mond van de Oosterschelde en Oesterdam in 1986. Medio 1968 namen de gemeentebesturen van Sint-Philipsland, Oud-Vossemeer, Tholen, Nieuw-Vossemeer en Steenbergen het besluit tot het in het leven roepen van een rechtspersoonlijkheid bezittend lichaam met de naam Kanaalschap de Eendracht, dat de belangen van de natuurbescherming, landschapsverzorging en de recreatie in en rond het kanaal moest gaan behartigen. De gemeenschappelijke regeling, die de samenwerking betrof van Zeeuwse en Noord-Brabantse gemeenten, werd koninklijk goedgekeurd bij K.B. van 14 mei 1970 nr. 12. Het bestuur gaf in 1968 opdracht aan de N.V. Grontmij een onderzoek in te stellen naar het werkgebied van het Kanaalschap. Aan de hand van eerder verrichte deelstudies werd in 1970 de definitieve versie van de voorstudie voltooid en in druk uitgegeven (inv. nr. 30). Van de in deze studie aanbevolen grootse plannen is niet veel gerealiseerd, mede doordat in de loop der jaren de visie, die achter deze plannen zat, is gewijzigd. In verband hiermee staat ook de discussie die plaats vond in verband met de afsluiting van de Oosterschelde. Oorspronkelijk ging men uit van de afsluiting van de Oosterschelde door een dam, waardoor een enorm Zeeuws meer met een vast peil zou ontstaan, dat recreatief kon worden uitgebuit. Men koos echter voor het milieu, waarin geen plaats is voor grootschalige recreatieprojecten. Enige plannen van het Kanaalschap zijn door anderen uitgevoerd, zoals de aanleg van een jachthaven nabij Benedensas in de gemeente Steenbergen, die op particulier initiatief tot stand is gekomen, terwijl nabij de Steenbergse vliet alleen enige eenvoudige voorzieningen zijn gerealiseerd, die het lokaal niveau niet te boven gaan. Het plan voor de aanleg van een grootschalige jachthaven met meer dan 500 ligplaatsen bij Tholen is gestrand in verband met de bezwaren tegen een jachthavenvoorziening bij één van de drukst bevaren scheepvaartroutes en de discussie over een open Oosterschelde. Het is de verdienste van het Kanaalschap geweest dat de berging van specie, die vrijkwam bij de aanleg van het Schelde-Rijnkanaal, zodanig geschiedde dat er iets gedaan kon worden met de speciedepots. Het ca. 25 ha grote speciedepot De Stelle, dat grotendeels op het grondgebied van de gemeente Nieuw-Vossemeer ligt, is met bos beplant. De eerste fase van het plan (6 ha) is in 1978 door het Kanaalschap uitgevoerd. Het plan voor de aanleg van een jachthaven in de werkhaven aan de Krabbenkreek aan de dam tussen Tholen en Sint-Philipsland betekende het einde van het Kanaalschap. De gemeenteraad van Sint-Philipsland heeft zich met succes tegen de aanleg verzet door vaststelling van het bestemmingsplan buitengebied van die gemeente op 22 maart 1972. Deze gemeente wenste dit plan, hoofdzakelijk in verband met de principiële bezwaren ten aanzien van de zondagsrust en -heiliging, niet te wijzigen.
3 Eind 1980 werd in principe tot opheffing van het Kanaalschap besloten. De gemeente Nieuw-Vossemeer stelde echter als voorwaarde dat het Stellebos (speciedepot De Stelle) door Staatsbosbeheer zou worden overgenomen en voltooid. Het Kanaalschap heeft daar naar toe gewerkt. De bebossing van het speciedepot werd in 1986 voltooid. Voordien vond de financiële liquidatie van het Kanaalschap plaats. De boeken werden met ingang van 31 december 1984 gesloten. Het secretariaat van het Kanaalschap is eerst door de gemeente Nieuw- Vossemeer gevoerd. Deze instelling heeft voor de officiële oprichting van het Kanaalschap hierover reeds correspondentie gevoerd, die in het archief van het Kanaalschap is opgenomen. Later is het archief overgebracht naar de gemeente Tholen, waar het werd beheerd door de ambtelijk secretaris, de heer C. Nuijten, ambtenaar in dienst van de gemeente Tholen. Het archief is 90 cm groot.
4 INVENTARIS Algemeen 1. Stukken bevattende de geschiedenis van het Kanaalschap, z.d. (1968) en (1980). 2. Stuk bevattende het verdrag tussen het koninkrijk der Nederlanden en het koninkrijk België betreffende de verbinding tussen de Schelde en Rijn met bijlagen, drukwerk 1963. 3-4. Stukken betreffende de gemeenschappelijke regeling voor het Kanaalschap, 1965-1987. 3. Ontwerpregelingen met bijlagen, 1965-1968. 4. Gemeenschappelijke regeling met wijzigingen en opheffing van de regeling, 1968-1987. 5. Stukken betreffende een plan tot samenwerking met andere gemeenten en de gemeenschappelijke regeling recreatieschap Oost-Delta, 1970-1971. 6. Reglement van orde voor de vergaderingen van het algemeen bestuur, 1971. 7. Notulen van de vergaderingen ter voorbereiding van de gemeenschappelijke regeling, 1965-1968. 1 stuk 2 pakken 8. Notulen van het algemeen bestuur, met bijlagen, 1968-1986. 9-10. Notulen van de vergaderingen van het dagelijks bestuur, met bijlagen, 1968-1981. 9 1968-1975. 10. 1976-1981. 11. Verslagen van vergaderingen van bestuursleden met diverse instanties, 1970-1980. 12. Stukken ingekomen bij en uitgaande van het Kanaalschap, 1968-1985. 2 pakken 13. Krantenknipsels inzake het Kanaalschap, 1968-1980. Bestuur en personeel 14. Stukken betreffende de samenstelling van het algemeen en dagelijks bestuur, 1968-1986. 15. Stukken betreffende personeel in dienst van het Kanaalschap, 1968-1983. 16. Regeling betreffende het toekennen van presentiegelden en een vergoeding van reiskosten voor
5 het bijwonen van vergaderingen van het algemeen bestuur, 1971. 1 stuk 17. Instructie van de secretaris, 1971. 1 stuk 18. Instructie van de penningmeester, 1971. 1 stuk Financiële zaken 19. Verordening inzake het geldelijk beheer en de boekhouding, 1968-1971. 20. Stukken betreffende bijdragen van de deelnemende gemeenten en een overeenkomst van geldlening, 1969-1981. 21. Begrotingen en rekeningen met bijbehorende stukken, 1968-1984. 22. Bijlagen van de rekening, 1971-1981. 23. Stukken betreffende de betaling van nota's van de Grondijs N.V., 1974-1984. 24. Stukken betreffende de controle van de financiële administratie, 1968-1984. Projecten 25. Stukken betreffende de subwerkgroep voor recreatie en planologie, 1965-1974. 26. Stukken betreffende de werkgroep ambtelijke deskundigen, 1965-1971. 27. Stukken betreffende de taxatie van gronden in de Eendracht eigendom van de N.V. ambachtsheerlijkheid Oud- en Nieuw-Vossemeer en Vrijberghe, 1966. 28. Stukken betreffende de subsidiëring van een onderzoek naar de aanleg van recreatieterreinen langs de Eendracht onder Nieuw-Vossemeer, 1966-1971. Een deel van deze zaak is door de gemeente Nieuw-Vossemeer behandeld. 29. Stukken betreffende een voorstudie naar de inrichting van het werkgebied van het Kanaalschap door de Grontmij, 1966-1975. 30. Rapport naar aanleiding van de te verwachten veranderingen t.g.v. het Deltaplan en de Schelde- Rijnverbinding en de inrichting van het werkgebied van het Kanaalschap in het kader van de landschapsverzorging, natuurbescherming en recreatie, 1968-1971.
6 31. Stukken betreffende planologische maatregelen en bestemmingsplannen, 1968-1970. 32. Stukken betreffende de recreatiemogelijkheden, 1968-1978. Hierbij de conceptnota openluchtrecreatie in het gebied van het Kanaalschap en de nota Sportvis(sers)havens Deltagebied. 33-37. Stukken betreffende de aanleg van jachthavens, 1968-1981. 5 pakken 33. Algemeen, 1971-1979. 34. Jachthaven Tholen, 1973-1980. 35. Jachthaven Krabbenkreek I, 1968-1973. 36. Jachthaven Krabbenkreek II, 1976-1981. 37. Jachthaven Krabbenkreek, bestek en tekeningen, 1975. 38. Staten van eigenaren van hoofdzakelijk buitendijkse percelen in de Eendracht, Krabbenkreek, Slaak en de slikken ten noorden van De Heen en De Heensche polder, met tekeningen, 1969. 39. Stukken betreffende de plaatsbepaling van depots voor de berging van baggerspecie afkomstig uit het Schelde-Rijnkanaal, 1968-1971. 40-41. Stukken betreffende de inrichting van het speciedepot De Stelle en de aanleg van het Stellebos onder Nieuw- Vossemeer, 1973-1984. 40. 1973-1977. 41. 1978-1984. 2 pakken