Archief van de. Nederlandse Bond van. Plattelandsvrouwen (NBP) Afdeling Tholen. en van het Kringbestuur. Tholen en Sint Philipsland

Transcriptie

1 Archief van de Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen (NBP) Afdeling Tholen en van het Kringbestuur Tholen en Sint Philipsland

2 2 Inleiding De Nederlandse Bond van Boerinnen en andere plattelandsvrouwen werd opgericht op 14 oktober 1930 in Den Hommel bij Utrecht. Het jaar daarop werd op 30 juni 1931 in Goes een provinciale afdeling ingesteld waarna op 8 november 1932 op initiatief van mevrouw Leijntje Klompe-de Lange uit Tholen en de secretaris van de Zeeuwse Landbouw Maatschappij, ir. Dorst, in Sint-Maartensdijk, de afdeling Tholen en Sint-Philipsland werd opgericht. Men begon met nog geen 20 leden en financiële steun van de Z.L.M. In deze crisistijd met slechte bus- en tramverbindingen bleek de afstand naar Sint-Philipsland te ver, waarna daar op 30 maart 1934 een zelfstandige afdeling met 29 leden werd opgericht en de afdeling Tholen met 46 leden verder ging. Gemiddeld waren er 4 bijeenkomsten per jaar. Vanaf 1936 waren er excursies naar fabrieken waarvoor veel animo was. Na geweigerd te hebben met de bezetter mede te werken legde het hoofdbestuur in 1941 haar functies neer, welk voorbeeld direct door alle provinciale afdelingen en plaatselijke besturen werd gevolgd. In Tholen werden de bondsgegevens verbrand en van de inhoud van de kas werden kalenders gekocht voor de leden. Na de oorlog vond op 10 oktober 1945 de eerste naoorlogse bijeenkomst plaats. De afdeling telde toen 130 leden. Na de oorlog is ook de naam veranderd in Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen. Vanaf 1949 was elke plaats op het eiland vertegenwoordigd in het bestuur. Met uitzondering van augustus was er vrijwel elke maand een bijeenkomst. De kerstbijeenkomsten werden opgeluisterd met een eigen zangkoortje dat in 1952 is opgericht. De viering van het 20-jarig bestaan in 1952, waarin elke plaats een onderdeel van het programma verzorgde, was het begin van de plaatselijke activiteiten. Vanaf 1957 ontvingen de bestuursleden een bedrag uit de kas voor de bestrijding van onkosten van de plaatselijke activiteiten. De gezamenlijke kerstavonden met maaltijd werden bij toerbeurt verzorgd. In 1959 was het ledental gestegen tot 280. Oorspronkelijk bestond de vereniging vooral uit boerinnen. Na de oorlog traden ook vrouwen uit de middenstand en arbeidersvrouwen toe evenals kleine zelfstandigen. Van deze vrouwen was slechts een klein percentage in de gelegenheid bijeenkomsten buiten de eigen woonplaats te bezoeken. Na de oorlog werd ook door het hoofdbestuur en de provinciale afdeling aangedrongen op splitsing en vorming van plaatselijke afdelingen. Uit een enquête in 1959 bleek dat dit verlangen er ook was bij de leden van Sint-Maartensdijk, Oud-Vossemeer en Poortvliet. De leden in Stavenisse, die nooit enige activiteit hadden ontplooid, waren unaniem tegen. In Scherpenisse veranderden de leden, die in meerderheid tegen afsplitsing waren, na de enquête van gedachten. Het gevolg was dat op de vergadering van 13 november 1959 in Stavenisse werd besloten tot oprichting van plaatselijke afdelingen. Er bleef echter een samenwerkingsverband in de vorm van de Eilandcommissie. Het doel van deze commissie was: 1. De band tussen de plaatselijke afdelingen te behouden en te bevorderen. 2. Het rooster van evenementen voor het hele eiland vast te stellen. 3. De boekencirculatie te verzorgen. 4. Uitwisseling van ideeën voor plaatselijke bijeenkomsten. De eilandcommissie ook wel kringbestuur genoemd, dat werd gevormd door de voorzitsters van de plaatselijke afdelingen, had echter geen vertegenwoordiging in de provinciale afdeling daar iedere plaatselijke afdeling daarin een vertegenwoordigster had. Omdat bestuursleden van de commissie na hun aftreden als voorzitster van de plaatselijke afdeling bleven zitten, is dit systeem verwaterd. In verband met de verdeling van de provincie in kringen ontstond in (1969) de kring Tholen en Sint-Philipsland. Deze kring organiseerde nog in de tachtiger jaren de jaarlijkse gemeenschappelijke avond. Aan deze vorm van

3 3 samenwerking kwam in 1986 een eind omdat niet alle plaatselijke afdelingen hieraan wilden bijdragen. Van het archief is bekend dat dit na de inval van de Duitsers is verbrand. Na de oorlog is het verenigingsarchief opnieuw opgezet. Het jaarverslag van 1960 vermeldt dat bij een secretariaatswisseling het archief is uitgemest, waarmee een selectieve vernietiging van archiefstukken zal zijn bedoeld. Het in deze inventaris beschreven archief is via de afdeling Tholen, het lid van de provinciale afdeling van de Nederlandse Bond voor Plattelandsvrouwen, mevrouw H.A. Polderman-Martin en het streekmuseum voor Tholen en Sint-Philipsland in 1989 naar het gemeentearchief overgebracht. Op 27 mei 2010 is door mevrouw Nieuwenhuis, markt te Tholen, een aanvulling op dit archief overgebracht. Het betreft notulen etc van de afdeling Tholen vanaf Deze stukken zijn in de bestaande inventaris opgenomen en genummerd vanaf inv.nr 28. Een maand later werd nog een aanvulling ontvangen van financiële stukken van de vereniging. Ook deze zijn aan het archief en de inventaris toegevoegd.

4 4 Inventaris I. ALGEMEEN 1. Statuten en huishoudelijk reglement van de Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen en conceptreglementen van provinciale en plaatselijke afdelingen, drukwerk, (circa 1950). 1 katern 73. Uittreksel uit het verenigingenregister van de Kamer van Koophandel, stuk 2. Stuk bevattende de geschiedenis van de afdeling Tholen tot de reorganisatie, (1959). 1 stuk 72. Stuk beschrijvende de geschiedenis van de Landelijke Bond van Plattelandsvrouwen, stuk 3-7. Notulen van de bestuurs- en algemene vergaderingen, delen en 1 omslag okt mei 2. Los hierin de notulen van de eerste vergadering na de oorlog van 10 okt. 1945, 29 maart 1947 en 30 jan juni apr mei apr. 6. De laatste vergadering van de bond voor de reorganisatie vond plaats op 12 jan Nadien vergaderden alleen de voorzitsters of hun vervangers van de 7 plaatselijke afdelingen. Van 1969 af was ook de voorzitster van de afdeling Sint- Philipsland bij de vergaderingen van de eilandcommissie, later kringbestuur genoemd, aanwezig. 5a aug okt. 7 Notulen kringbestuur. Hierbij presentielijsten Notulen kringbestuur, typeschrift Notulen van de eilandcommissie Notulen van vergaderingen van het bestuur en van de jaarveraderingen van de afdeling Tholen, delen en 1 map aug okt jan mei aug Verslagen van algemene vergaderingen na afloop van het huishoudelijk gedeelte, bijeenkomsten en excursies, 1954 apr sep deel

5 5 9. Ingekomen en uitgaande stukken, omslag Zeer onvolledig. Hierbij stukken betreffende de reorganisatie van en programma's van bijeenkomsten. 10. Jaarverslagen, 1945/ omslag 48. Jaarverslagen van de afdeling en de provinciale afdeling alsmede jaarboekjes en verslagen van provinciale jubileumbijeenkomsten, pak Presentielijsten van vergaderingen en bijeenkomsten van de afdeling Tholen met foto's, krantenknipsels, kaarten etc delen Jaarmappen met correspondentie en andere stukken en foto's betreffende allerlei activiteiten in dat jaar, alsmede notulen van vergaderingen van de afdeling Tholen, krantenknipsels, kaarten etc, Boekjes voor kerstvieringen, 1992 en ca omslag 53. Foto's van activiteiten en uitjes van de afdeling, 1968, mapje

6 6 FINANCIËLE ZAKEN Zie ook de inventarisnummers 18 en Handleiding van de Landelijke Bond voor de penningmeesteresse, Ca stuk Kasboeken van inkomsten en uitgaven, delen mei Kas-giroboek tabellarisch kasboek Bijlagen van kas- en giroboeken bestaande uit nota's, betalingsbewijzen en dagafschriften, pakken en 13 omslagen en 1957(zeer onvolledig) (zeer onvolledig) Stukken bevattende de financiële overzichten, , 1961, 1969 en omslag 69. Correspondentie met de Postbank en girorekeningafschriften, omslag 70. Rekeningafschriften van de RABO-spaarrekening, omslag 71. Correspondentie met de Gemeente Tholen inzake subsidie, omslag II. OVERIGE ZAKEN 17. Lijsten van boeken die rondgaan bij leden waarop ook de deelnemende leden (leescirkel) zijn vermeld, Stukken van de feestcommissie inzake de viering van het 25-jarig jubileum, Presentielijst van het zilveren jubileum en andere bijeenkomsten, (60) en omslag 1 omslag 1 deel

7 7 20. Stukken betreffende de commissie verzorging stand op de tentoonstelling van de Zeeuwse Landbouwmaatschappij te Scherpenisse op juni, omslag 21. Lijst van leden, deel 47. Ledenlijsten en mutatieformulieren voor de landelijke ledenadministratie, omslag 22. Lijst van archiefstukken overgedragen door mevrouw C. Damen-Andriaansen aan mevrouw H.A. Polderman-Martin, (1987). 1 stuk 46. Ingevulde enqueteformulieren inzake de wijze waarop de kerstbijeenkomst wordt gevierd, map

8 8 IV. BIBLIOTHEEK 23. Jaarboekjes van de Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen, 1945/ delen 24. Stuk met het bondslied, (circa 1950). 1 stuk 25. Boekwerkje Leidraad voor besturen uitgegeven door de Naderlandse Bond van Plattelandsvrouwen (circa 1950). 26. Gedenkboek Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen, Schotse map, stukken bevattende een beschrijving van Schotland, opgesteld door de Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen ten behoeve van de bevordering van internationale contacten, gecyclostyleerd, deel 1 deel 1 omslag 49. Blad uitgegeven t.g.v. 50 jarig bestaan van de Bond, stuk 51. Handleiding voor afdelingsbesturen, omslag 52. Losbladige 'Leidraad voor besturen', deel