Archief van de. Vereniging. Van der Lek de Clerq kleuterschool. te Stavenisse

Transcriptie

1 Archief van de Vereniging Van der Lek de Clerq kleuterschool te Stavenisse

2 2 Inleiding Op 2 maart 1898 richtte Mr. Johan van der Lek de Clercq, vice-president bij de arrondissementsrechtbank te Middelburg en ambachtsheer van Stavenisse zich tot de burgemeester van laatstgenoemde plaats. Uit zijn schrijven bleek dat hij reeds langer met plannen rondliep een bewaarschool te stichten, doch dat er geen geschikt terrein was. Na een gesprek met het hoofd van de lagere school was hij echter tot de overtuiging gekomen, dat het voormalige gebouw van de lagere school aan de Molendijk op de hoek van de Voorstraat een goede gelegenheid was. De gemeente verkocht hierna het schoolgebouw voor ƒ 800,-- aan de ambachtsheer, die het liet verbouwen en als bewaarschool inrichten. Na zijn overlijden zette de familie de exploitatie voort. Op den duur vond men dit toch te bezwaarlijk en overwoog men de bewaarschool in een stichting onder te brengen. De toezegging van het kapitaal moest echter worden ingetrokken. De gemeente kon de exploitatie van dit niet verplichte onderwijs niet dragen en nam het initiatief tot oprichting van een vereniging. Na besprekingen tussen de gemeente, de familie Van der Lek de Clercq en de oudercommissie van de lagere school werd de vereniging de Van der Lek de Clercq bewaarschool op 24 januari 1936 opgericht. Drie van de vijf bestuursleden moesten statutair uit het dagelijks bestuur van de gemeente worden gekozen. Het gebouw en de leermiddelen werden zonder kosten aan de gemeente overgedaan, die op haar beurt het gebouw en het materiaal aan de vereniging in gebruik gaf. De ambachtsvrouwe Van Roijen-Van der Lek de Clercq nam het beschermvrouwschap op zich en mevrouw L.A.C. Panhuijs-Van der Lek de Clercq, de dochter van de stichter, werd erevoorzitster. Laatstgenoemde schonk de vereniging jaarlijks ƒ 400,--. Na haar overlijden werd dit een jaarlijks legaat. De vereniging begon met 109 leden en 37 begunstigers. Dit aantal is in de loop der jaren iets gegroeid. De school begon in 1936 met 48 kleuters, verdeeld over 2 klassen. Tijdens de oorlog werd de school verschillende malen door het Duitse leger gevorderd, onder meer in Het werd in deze jaren verder nog gebruikt als opslagplaats van evacuatiegoederen, werkplaats, hospitaal, gevangenis en kazerne van de geallieerde troepen. Het gebouw heeft hiervan nogal geleden. Het grootste deel van het speelgoed is in deze jaren gestolen of vernield. Op 26 september 1945 konden de kleuters weer naar school. De Watersnoodramp van 1 februari 1953 had eveneens gevolgen voor de school. Een aantal kleuters en begunstigers kwamen om het leven. Nagenoeg al het materiaal ging verloren. Het gebouw zelf kreeg veel schade en werd in 1955 gesloopt. Met hulp van buiten het eiland Tholen kon men na de ramp in het nieuwe dorpshuis beginnen. Op 9 juli 1955 werd met de bouw van de nieuwe bewaarschool aan de Prinses Margrietstraat op de hoek van het Van der Lek de Clercqplein begonnen. De eerste steen werd gelegd op de Wederopbouwdag, op 30 september. Het jaar daarop werd de kleuterschool op 21 juni in gebruik genomen. Dat jaar werd de vereniging lid van de schoolraad voor scholen met de Bijbel. Met ingang van 1 januari 1956 trad de Kleuteronderwijswet in werking (Staatsblad 1955, nr. 558). Het was de eerste wettelijke regeling voor deze tak van onderwijs, die ruime mogelijkheden bood voor opbouw en verdere ontwikkeling van het kleuteronderwijs. In 1965 werden de verenigingsstatuten gewijzigd. De verouderde naam bewaarschool werd vervangen door kleuterschool. De stichting van een bijzondere lagere school naast de openbare basisschool betekende het einde van de bijzondere Van der Lek de Clercq-kleuterschool,

3 3 die aan beide scholen kleuters leverde. Het bleek niet mogelijk samen te werken, onder meer op het gebied van het funderend onderwijs en het schoolwerkplan. Na overleg met beide scholen en de gemeente besloot men tot vervroegde integratie van het basis- en kleuteronderwijs. Een wettelijke regeling van deze zaak zal vermoedelijk eerst in 1985 plaatsvinden. Eind 1981 nam de vereniging het principebesluit tot opheffing en fusie met beide scholen, die ieder een kleuterklas zouden krijgen. Op 1 juli 1982 nam de algemene ledenvergadering het besluit tot opheffing met ingang van 1 augustus Twee klassen van de Openbare Lagere School De Schalm werden voor de opname van de kleuters verbouwd. Het gebouw van de kleuterschool ging naar de Stichting tot het versrekken van onderwijs op Gereformeerde grondslag. Het archief van de vereniging werd in 1983 overgebracht naar de gemeentelijke archiefbewaarplaats. Het heeft een omvang van ca. 1,5 m. Het archief van voor de Watersnoodramp van 1 februari 1953 is gedeeltelijk verloren gegaan. De stukken die gespaard zijn gebleven hebben van het zeewater geleden. Van het archief van de bewaarschool van voor 1936 is weinig bekend. Er zijn slechts een viertal stukken bewaard gebleven uit de periode dat de bewaarschool in particuliere handen was. De rekening en de bijlagen van 1982 berusten nog bij de administrateur van de Stichting tot het verstrekken van onderwijs op Gereformeerde grondslag.

4 4 INVENTARIS I. Algemeen 1. Statuten en huishoudelijk reglement van de vereniging, Notulen van de algemene vergaderingen en de vergaderingen van het dagelijks bestuur, 1936 jan juli 1. 1 deel Los hierin bevinden zich de notulen van de 25 e algemene vergadering met onder meer een historisch overzicht van de bewaarschool Stukken ingekomen bij en afschriften van stukken uitgaande van het dagelijks bestuur, pakken 20. Register van ingekomen en uitgaande stukken, deel 21. Jaarverslagen, Hierbij een historisch overzicht van de bewaarschool opgemaakt ter gelegenheid van het 25- jarig bestaan. II. Financiële zaken Zie ook de inv. nrs. 41, 42 en Rekeningen, begrotingen en balansen, De rekeningen van 1938, 1939, 1942 en 1957 ontbreken. De serie begrotingen begint in Die van 1944, 1945, 1948 en 1957 ontbreken. De serie balansen begint in Die van 1957 ontbreekt Bijlagen van de rekeningen, pakken

5 Kas-, bank- en giroboeken en staten, Hierbij 2 spaarbankboekjes. 37. Schoolgeldlijsten, Stukken betreffende financiële vergoedingen door Rijk en gemeenten, Rekeningen van inkomsten en uitgaven van het reservefonds, met bijlagen, Met leemten. 40. Intekenlijsten ten behoeve van St. Nicolaas-, Kerst- en Paasfeesten, met bijlagen, III. Overige zaken 41. Akten van koop, verkoop en overdracht van het schoolgebouw en het legaat van mevrouw L.A.C. Panhuys- Van der Lek de Clercq, met bijlagen, en Registers van leden en begunstigers met de door hen betaalde bijdragen, Achterin is een financieel overzicht opgenomen, evenals een rooster van aftreding van de kascontrolecommissie en diverse andere roosters Stukken bevattende teksten gesproken bij openingen en jubilea, 1947, 1949 en Hierbij een financieel overzicht van 25 jaar inkomsten en uitgaven. Zie ook inv. nr delen 45. Stukken betreffende het personeel, Stukken betreffende het Pensioenfonds, Stukken betreffende belastingen en sociale lasten, Tekeningen van de bouw en verbouw van de kleuterschool aan de Prinses Margrietstraat, 1955 en Inventarissen van meubilair, speelgoed en ander materiaal ( ).