Stageboek Wijkpolitie
HET STAGERAPPORT Het KB van 03-12-2005 betreffende de functionele opleidingen van de personeelsleden van de politiediensten en het erkenningsdossier voor de opleiding Wijkpolitie schrijven voor dat de kandidaat op een verslag van de operationele stage opstelt. Om het stagewerkboek toepasbaar te maken voor elke kandidaat die de functionele wijkpolitie volgt worden een aantal casussen voorgesteld. Het is de bedoeling dat de kandidaat tijdens zijn stage de opgaven uitwerkt, eventueel gekoppeld aan een praktijk geval. Principes als de interne-en externe oriëntatie zijn aangewezen. HET STAGEBOEK Het stageboek is een gids voor de mentor en voor de kandidaat voor het bereiken van de doelstellingen die de kandidaat moet bereiken, en het maakt het de kandidaat mogelijk kostbare inlichtingen te vergaren die hem later zullen helpen bij de uitoefening van zijn functie in de wijkwerking, en die zullen helpen de ervaringen niet te vergeten waaruit hij altijd lessen zal kunnen trekken. De kandidaat mag niet vergeten dat de stage vooral beoogt de activiteiten van een lid van de wijkpolitie. De kandidaat zal de mensen met wie hij tijdens de stage werkt daarop te wijzen. De stage biedt inderdaad de kandidaat de gelegenheid een heel reeks inlichtingen te vergaren die nuttig zullen zijn bij het opstellen van zijn stagerapport. Om de verschillende onderdelen van de leerstof zoveel mogelijk te integreren, raden wij de kandidaten aan systematisch het verband te leggen tussen de cursussen en de nieuwe ervaringen enerzijds en de eerder opgedane professionele en persoonlijke ervaringen anderzijds. 2
BESCHRIJVING VAN HET STAGEBOEK Het stageboek is een uitwerking van een aantal casussen die handelen over de leerstof en die kan/moet aangevuld worden met de ervaringen die de kandidaat opdoet tijdens de stage. Het stagerapport moet de kandidaat voorleggen tijdens het eindexamen. Op basis van het stageboek en de opgaven zullen de mentor en de kandidaat maatregelen treffen met het oog op de verbetering van de competenties van de kandidaat gedurende de stage. DOEL VAN HET STAGEBOEK Het stageboek heeft tot doel de stagiair verantwoordelijk te maken voor zijn eigen opleiding door de volgende taken te volbrengen voor elk optreden: de activiteiten beschrijven; de verschillen identificeren tussen wat bereikt is en de doelstellingen van de stage; de nodige lessen trekken; de actieplannen volgen die samen met de mentor werden opgesteld. Het stageboek dient ook als basis van het evaluatiegesprek over het operationeel functioneren en is een weergave van de evolutie van het leerproces van de kandidaat tijdens de stage. SAMENSTELLING VAN HET STAGEBOEK In het stageboek staan inlichtingen over de kandidaten en is een leidraad voor: - de behandeling van de opgaven - het concrete project. 3
Stageboek Wijkpolitie 4
IDENTIFICATIE NAAM: VOORNAAM: STAMNUMMER: OPLEIDINGSPERIODE: van tot STAGEZONE: STAGEPLAATS: MENTOR : OPLEIDINGSCOÖRDINATOR: 5
DE STAGE Concrete doelstellingen en inhoud De stagiair maakt zich vertrouwd met het dagelijks functioneren van de wijkpolitie en vervult politietaken in het kader van de functionaliteit Wijkwerking. 1. Gemeenschaps- en wijkgerichte politionele benadering De handelwijze van de politieambtenaar beantwoordt aan de principes van: - het politieambt en onze politieorganisatie, - de gemeenschaps- en informatiegerichte politie, - het integraal en geïntegreerd veiligheidsbeleid en de veiligheidsketen, - du respect des normes et des standards généralement admis. de naleving van de algemeen aanvaarde normen en waarden, - de ethiek en de beroepsdeontologie; - de discretionaire bevoegdheid van de wijkpolitieambtenaar, - de wet op racisme en discrimatie, - de openheid van geest ten opzichte van alle burgers. 2. Communicatie, conflictbeheer, stressbeheer en werken in een socio-preventieve context De wijkpolitieambtenaar ontwikkelt zijn houding en vaardigheden op het gebied van communicatie en gebruikt die ook, bijvoorbeeld invoelen, luisteren, overleggen, coachen, vergaderen, communiceren met minderheden, briefen en debriefen). Hij identificeert verschillende types van conflict, analyseert hun oorzaak, gaat probleemoplossend te werk en hij integreert zijn vaardigheden in bepaalde situaties (hulpgesprekken, burenruzies, familietwisten e.a.). Hij voert concrete politietaken uit in een sociaal-preventief perspectief. 3. Toepassing van de gemeenschapsgerichte politie op de wijkwerking De wijkpolitieambtenaar verstrekt aan de bevolking elementaire juridische inlichtingen over concrete en praktische zaken die bepaald worden in bijzondere wetten, gemeentereglementen enz. Hij integreert de sociaal-preventieve dimensie het dagelijks politiewerk in zijn wijk. Duur Minimaal 100 uur in een politiezone.
De rol van de mentor De mentor voor de wijkpolitie moet gedurende meerdere jaren bij de wijkpolitie gewerkt hebben. De mentor treft de nodige maatregelen opdat de stagiair in contact komt met alle activiteiten die in deze tekst vermeld worden. Als het niet anders kan, zal hij de begeleiding van de kandidaat gedurende een bepaalde tijd toevertrouwen aan een collega die een functie uitoefent bij de wijkpolitie, bij voorkeur iemand met een mentorbrevet. De eerste mentor blijft echter verantwoordelijk voor opvolgen van de begeleiding. De juiste bevoegdheden van de stagiair worden beschreven in de activiteiten die in het stageboek staan. Werkwijze Voor elke casus waarbij hij betrokken is en leert, moet de stagiair komen tot een relevante oplossing die hij samen met de mentor bespreekt. Het formulier debriefing en actieplan zal deel uitmaken van het volledig situatieverslagformulier. U vindt daarvan een exemplaar in de bijlagen. Op dat formulier moet ook de overeenkomstige activiteit (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7) vermeld worden in het daartoe bestemde vakje (3). De mentor of zijn plaatsvervanger moet zorgen voor de debriefing en hij moet het situatieverslag paraferen. De situatieverslagen-opdrachten moeten opgesteld worden gedurende de stage. De stagiair moet het stageboek en de situatieverslagen altijd op het commissariaat kunnen tonen. Op die manier kunnen de mentor en de stagiair: oordelen of de doelstelling bij een bepaalde activiteit bereikt werd of niet; een vergelijking maken tussen situatieverslagen die betrekking hebben op eenzelfde soort activiteit. SITUATIEVERSLAG Een exemplaar van het situatieverslagformulier vindt u in de bijlagen. U kan daarvan fotokopieën maken bij uw stagedienst. 7
Om niet te vergeten! Het stageboek is een belangrijk instrument dat tot doel heeft de stagiair verantwoordelijk te maken voor zijn eigen opleiding door hem ertoe aan te zetten om tijdens de stage oog te hebben voor bepaalde feiten die tijdens de opleiding aan bod zijn gekomen. Het biedt de mogelijkheden om: zijn activiteiten te analyseren; de ontmoete moeilijkheden voor het bereiken van de doelstellingen te identificeren en uit te leggen; uit de ervaringen de nodige lessen te trekken; de samen met de mentor bepaalde actieplannen te volgen. De debriefings met de mentor na elk optreden moeten de gelegenheid bieden op een vruchtbare wijze van gedachten te wisselen bij de opstelling van de situatieverslagen. Daaruit moeten actieplannen voortvloeien die de stagiair moet in werking stellen en die hem helpen om zijn werk geleidelijk te verbeteren en de doelstellingen te bereiken. De mentor mag opbouwende kritiek schrijven op de situatieverslagen als hij dat goed vindt en vooral als dat nuttig is voor de stagiair. Het stageboek is een werkdocument voor de stagiair dat hij in de eerste plaats zelf schrijft. De mentor moet nochtans de juistheid van de door de stagiair ingevulde gegevens controleren en door een paraaf bevestigen dat een bepaalde doelstelling bereikt is. 8
DEBRIEFING EN ACTIEPLAN ONTMOETE PROBLEMEN (AARD EN OORZAAK) VOLGENS DE STAGIAIR:... IN SAMENSPRAAK MET DE MENTOR of zijn vervanger:... WERKPUNTEN MET BETREKKING TOT DE VERMELDE ACTIVITEITEN WERKPUNTEN MET BETREKKING TOT TOEKOMSTIGE ACTIVITEITEN OPMERKINGEN PARAAF VAN DE STAGIAIR PARAAF VAN DE MENTOR / vervanger
DE OPDRACHTEN : OPDRACHT 1 : Beschrijf welk initiatief/initiatieven je genomen hebt om binnen je dienst/korps met je leidinggevende de nood aan coaching inzake je eindwerk wijkopleiding te bespreken. Opdrachtgever: B. Pardaens. OPDRACHT 2 : Verdachte Y : - heeft zijn opleiding tot loodgieter niet beëindigd, is al 2 jaar werkloos en heeft een schuldenlast van 8.000 - erkent dat hij deze ochtend een bromfiets heeft gestolen van benadeelde SO - erkent ook dat hij sinds 5 jaar een SPEED-verslaving heeft, die ten grondslag ligt aan al deze moeilijkheden - aanvaardt de voorgestelde maatregelen (nl. zich aanbieden in De Sleutel, zich naar hun advies te gedragen in zijn aanpak van zijn drugprobleem, en een wekelijkse urinecontrole en een sanctie (bijv. 80 uren dienstverlening)) - Tevens is hij bereid om de bromfiets terug aan de benadeelde te bezorgen en de bijkomende schade aan de verlichting en het gekraakte stuurslot van de bromfiets ten bedrage van 1.500 te vergoeden 1. De parketmagistraat wil reageren op de situatie maar heeft ook oog voor de aard van de persoon. Uiteraard doet hij beroep op de politie. Hij maakt gebruik van de praetoriaanse probatie. (Kantschriften voor de wijkpolitie). Wat is je persoonlijk oordeel op deze vorm van controle die uitgaat van het parket. Is ze afdoend. Op welke manier zou er verbetering aan kunnen gegeven worden waarbij er een win-win situatie ontstaat tussen alle partijen? 2. Waarop zou jij de parketmagistraat de aandacht willen trekken. Je bent immers begaan met zowel de dader als het slachtoffer en zijn omgeving en je wil een gemeenschapsgericht oplossing. Opdrachtgever: W. Onderdonck.
OPDRACHT 3 : A Signalen van stress (bij jezelf/anderen) leren herkennen. Vul deze tabel aan met zelf waargenomen of ervaren signalen van stress bij jezelf of signalen waar derden je op attent maakten. Lichamelijk Psychisch Gedrag B Hoe omgaan met stress? Schrijf uit hoe je met de aangerijkte (of zelf uitgevonden) copingsmechanismen aan de slag bent gegaan met de waargenomen signalen. Wat heb je gedaan om je eigen stress te verminderen? Wat heb je eventueel van advies gegeven aan derden wanneer je signalen bij hen hebt waargenomen? Fysiologisch Gezonde levenshygiene Gedragsmatig Iets ontspannend doen Stressdagboeken Tijdsbeheer Assertiviteit Herorientering levensstijl Opdrachtgever: Hilde Brichaux MA Stressteam Psychologisch Denkfouten aanpakken Positief denken Sociale steun Therapeutisch Therapie Mindfullness Relaxatietherapie 11
OPDRACHT 4 : De wijkpolitie in de maatschappij. Wat is volgens jouw het ideale profiel van een wijkagent? Aan welke verwachtingen moet hij voldoen? Geef minstens 5 eigenschappen. Geef ook 3 kenmerken die mogelijks in de weg staan opdat iemand een goed wijkagent zou kunnen worden. Opdrachtgever; D. Noens. OPDRACHT 5:. Casus: Ruimtelijke ordening en milieu. In je wijk zijn er problemen tussen twee buren. Eén van de buren is bezig om een raam te kappen, eigenlijk te vergroten in de gevel die uitgeeft naar de andere buur. Er is geen bemiddeling mogelijk, ze staan regelrecht tegenover elkaar! Bovendien is het weekend en kan je geen hulp inroepen van een stedenbouwkundig ambtenaar of een collega die meer ervaring heeft inzake de wetgeving op stedenbouw. Opdracht; Van de wijkpolitie wordt verwacht dat hij/zij informatie kan verstrekken die wettelijk onderbouwd is. Er wordt ook geëist dat indien nodig ingegrepen wordt. Het is niet nodig om een proces-verbaal op te maken. Wat we verwachten is een stappenplan met verwijzing naar de wettekst dat kan gebruikt worden in dit, maar ook in de navolgende gevallen. Opdrachtgever: D. Noens OPDRACHT 6. Casus: Wooncode. In je wijk moet je een woonstvaststelling doen. De buurt waar de nieuwe inwoners zich wensen te vestigen behoort tot een achtergestelde regio in een uithoek van de gemeente. Bij de controle valt het onmiddellijk op dat de verhuurder op zijn zachts uitgedrukt enkel oog heeft voor de huur die hij kan opstrijken. Een bedrag dat duidelijk overdreven is. Misschien zit er een reukje aan en neigt het naar huisjesmelkerij. Van de wijkpolitie wordt verwacht dat ze de strijd aanbinden tegen o.a. huisjesmelkerij enerzijds en de rechten te waarborgen voor de fundamentele rechten en vrijheden waartoe ook het recht op menswaardig wonen deel van uitmaakt. Stel een draaiboek samen waar jij en je collega s op kunnen terugvallen wanneer er zich nog zo een situatie voordoet. Dit draaiboek kan uiteraard ook in deze zaal gevolgd worden. Let er op dat je een verwijzing maakt naar de reguliere wetgeving, eventuele nietigheden van de huurovereenkomsten, onkosten, schadevergoedingen, administratieve maatregelen enz. Opdrachtgever: D. Noens. 12
OPDRACHT 7: Geef aan voor welke taak je wil inzetten op zelfredzaamheid bij de burgers in je wijk. Hou hiervoor rekening met de specifieke eigenschappen, regio, samenstelling, enz van de populatie. Het is de bedoeling dat je een strategie ontwikkelt die ook door je collega s kunnen gebruikt worden. Stel een gemotiveerd draaiboek samen. OPDRACHT 8: Hoe past u de administratieve sancties toe bij het Algemeen Politiereglement binnen je wijk. ( ééngemeente zone, meergemeente zone, repressieve wijkpolitie of preventieve wijkpolitie, bespreek dit a.d.h.v. een situatieverslag. OPDRACHT 9: Case intrafamiliaal geweld: Tijdens uw ronde biedt u zich aan met een kantschrift (niet betaling boete) bij de familie Janssens. Enkel de echtgenote, Marie, is thuis en zij laat u binnen. Bij het vermelden van uw reden van komst ziet u dat Marie onder haar linker oog een blauwe plek heeft. Zij spreekt heel zacht en komt angstig over. Wanneer u vraagt naar de reden van de verwonding begint zij hevig te huilen en stort letterlijk in. U kunt ze terug kalmeren en Maria begint haar verhaal te doen: Blijkt dat kort na het huwelijk (4 jaar geleden) haar man zijn werk heeft verloren. Sindsdien is hij werkloos en is hij beginnen drinken. Wanneer hij gedronken heeft kan hij agressief uit de hoek komen en heeft hij reeds meermaals Marie geslagen. Hun kindje van 3 jaar is hier al meermaals getuige van geweest. Reeds drie keer waren de verwondingen van die aard dat zij bij de huisdokter is geweest voor verzorging. Zij vraagt haar man hierover niet te verontrusten. Hoe gaat u om met deze melding / wat zijn uw eerste verrichtingen? 13