Bouwen aan de Bouw Friesland Een stimuleringsproject voor meer en beter gekwalificeerd personeel in de bouw. Doel: 1. Instroom in de bouwopleidingen stimuleren. 2. Doorstroom naar de hogere opleidingen stimuleren. 3. Voortijdige uitval beperken. 4. Imago bouw verbeteren. Activiteiten en resultaten 2013 1
Activiteiten 2013 Basisscholen, groep 7-8 - Gastlessen en bedrijfsbezoeken - Werkboeken - Film Voortgezet onderwijs Gastlessen, excursies, bedrijfsbezoeken Week van de Bouw Open Dagen VMBO-MBO bouwdocenten Bijeenkomsten kennisoverdracht onderwijs-praktijk Werven Zij-instroom - Bijeenkomst decanen MBO en loopbaanadviseurs - Apart traject: Loopbaan voor bouwers in het onderwijs Ronde Tafelgesprekken Communicatie - MAAK HET MEE! - Flyers - Website Projectmanagement en organisatie 2
Resultaten 2013 Basisscholen, groep 7-8. Het aanbod: gastles, bedrijfsbezoek én werkboek. Algemeen wordt het belang onderkend om kinderen al jong met Techniek in aanraking te brengen om hen hier later voor te interesseren. Vanuit Bouwen aan de Bouw onderkennen we dit belang eveneens en bieden daarom alle basisscholen in Friesland (ca. 470) een gastles of bedrijfsbezoek aan voor de kinderen in groep 7-8. Daarnaast kunnen de leerkrachten het vernieuwde werkboek In Holland staat een huis nu vanaf de website downloaden. Tijdens het schooljaar 2012/2013 deden in totaal 118 groepen mee. Daarmee kwamen we weer op het niveau van twee jaar terug. Tijdens het vorige schooljaar (2011/2012) was het aantal aanmeldingen met ca. 25% afgenomen. Navraag leerde dat dit te maken had met het grote aantal initiatieven waarmee de scholen worden benaderd. Daarop is de manier waarop we de scholen met het aanbod van Bouwen aan de Bouw benaderden compleet gerestyled en is de aanschaf van het werkboek kosteloos gemaakt. Met deze nieuwe aanpak is het aantal aanmeldingen weer teruggebracht naar het eerdere niveau. Leeuwarden Vrij-Baan Nieuw dit jaar was ook de samenwerking met het projectbureau van Leeuwarden Vrij-Baan. Scholen in de buurt van dit grote wegenproject konden een gastles hierover krijgen. Het projectbureau zorgde voor de gastdocenten. Daarnaast hebben we gezamenlijk het werkboek Leeuwarden Vrij-Baan ontwikkeld. Ook deze is vanaf de website te downloaden. Wethouder Koster van de gemeente Leeuwarden en Bernard de Vries, voorzitter Bouwen aan de Bouw deden gezamenlijk de aftrap voor de eerst gastles. 3
De volgende tabel geeft een overzicht van de resultaten van het schooljaar 2012/2013. Aantal groepen deelgenomen in 2012/2013 118 Waarvan Gastles en/of bedrijfsbezoek Bouwen aan de Bouw 95 Gastles Leeuwarden Vrij-Baan 23 Werkboek In Holland staat een huis gedownload 155 Werkboek Leeuwarden Vrij-Baan gedownload 33 Aantal gastdocenten 50 Gastlessen en bedrijfsbezoeken 118 groepen 7-8, ofwel circa 2.700 leerlingen, hebben een gastles en/of bedrijfsbezoek gehad. Na afloop van de gastles of bedrijfsbezoek kregen alle kinderen een gadget mee plus een flyer voor hun ouders. In de flyer laten we zien dat er in de bouw veel beroepsmogelijkheden zijn op elk niveau. Als voorbereiding op de gastlessen organiseerden we ook dit jaar weer een scholingsbijeenkomst voor de gastdocenten. Niet alleen informeren we hen dan over het lesmateriaal wat vanuit Bouwen aan de Bouw beschikbaar is, maar ook is er ruimschoots gelegenheid voor uitwisseling van tips en ervaringen. 25 gastdocenten deden hier aan mee. De tips hebben we vastgelegd en naar alle gastdocenten gemaild. Onder de gastdocenten waren dit jaar voor het eerst ook studenten van de BOL4 opleiding Bouw en zowel Friese Poort als Friesland College. De studenten zijn hier vooraf goed op voorbereid. De leerkrachten van de basisscholen waren heel positief over deze gastlessen. Voor 2014 zetten we de samenwerking zeker voort. 4
Werkboeken De leerkracht kan de kinderen op de gastles of het bedrijfsbezoek voorbereiden aan de hand van het werkboek In Holland staat een huis dan wel het werkboek Leeuwarden Vrij-Baan. Beide werkboeken zijn een uitgave van Bouwen aan de Bouw. Aan bod komen onderwerpen als ontwerp, inpassen in de omgeving, planning en beroepen. Met ingang van schooljaar 2012-2013 zijn de werkboeken te downloaden via http://www.debouwietsvoorjou.nl/bouwen-aan-de-bouw/basisscholen/downloads Film Als lesmateriaal bij de gastlessen is een korte film gemaakt. Deze laat in stukjes het bouwproces zien: van opdrachtgever tot aan oplevering. Centraal staat de nieuwbouw bij ROC Friese Poort in Drachten. Leerlingen van de Montessorischool in Drachten interviewen de professionals van het architectenbureau, de aannemer en bij de opdrachtgever. 5
Voortgezet onderwijs Gastlessen, excursies en bedrijfsbezoeken In het voorjaar 2013 zijn alle VMBO-docenten bouw en decanen in het voortgezet onderwijs aanschreven met het aanbod van gastles, bedrijfsbezoek, meeloopdag e.d. voor leerlingen. Hier is het volgende uit voort gekomen. Datum School Niveau Aantal leerlingen Activiteit 26 feb e.v. Magister Alvinus VMBO GT 100 Rondleiding op kantoor Friso Sneek en speeddaten met professionals. 11 + 12 mrt OSG Sevenwolden VMBO, Havo en VWO 100 Voorlichting door Johan Keuning van Friso Heerenveen 16 okt OSG Singelland Surhuisterveen VMBO kader 24 Rondleiding Raadhuisplein en speeddaten met professionals 27 nov OSG Singelland Drachten VMBO kader 30 Rondleiding Raadhuisplein Drachten Provinciale Decanendag Eén maal per jaar treffen alle VMBO-decanen in Friesland elkaar. 14 november was dit bij het WTC in Leeuwarden. Vanuit Bouwen aan de Bouw hebben we deze dag eveneens bezocht en vele contacten weer kunnen aanhalen of kunnen leggen. De signalen zijn echter dat er momenteel weinig leerlingen zijn met belangstelling voor een bouwopleiding. 6
Week van de Bouw De Week van de Bouw is voor leerlingen 3 e /4 e klas VMBO-theoretisch en Havo 3. In deze week organiseren we, i.s.m. Friesland College, Friese Poort en aannemers, rond drie verschillende bouwprojecten een dagprogramma om hen kennis te laten met de bouw. Elke dag staat een ander bouwproject centraal. Deze begint bij de ROC met een toelichting van de architect op het bouwproject en zijn/haar rol daar in. Vervolgens gaan de leerlingen zelf ontwerpen in 3D. De ochtend wordt afgesloten met informatie over de MBO niveau 4 - en HBO bouwopleiding. Na de lunch wordt het bouwproject bezocht en kunnen de leerlingen o.a. speeddaten met de professionals van de aannemer. Bij de werving van leerlingen steken we expliciet in op geïnteresseerde leerlingen. Per locatie kunnen 20 leerlingen deelnemen. Programma s 2013 14 okt. Studentenwoningen kenniscampus in Leeuwarden met ROC Friesland College en Friso Bouwgroep 15 okt. Raadhuisplein in Drachten i.s.m. ROC Friese Poort en bouwcombinatie Koopmans-Friso 16 okt. Leeuwarden Vrij-Baan i.s.m. Viawijzer, ROC Friese Poort en Rijkswaterstaat. 17 okt. Gashouder in Sneek i.s.m. ROC Friese Poort en Friso Bouwgroep. Het aantal aanmeldingen was duidelijk minder dan het voorgaande jaar, namelijk 29. In 2012 waren dit er nog 50. De bijeenkomst van 15 oktober is daardoor aangepast, de bijeenkomst van 16 oktober geannuleerd. Van alle drie dagen zijn foto s gemaakt en op Facebook gezet. 7
Open Dagen Open dagen VMBO-MBO Voor de Open Dagen hebben alle opleidingen Bouw de flyer Meelopen in de bouw toegestuurd gekregen om aan geïnteresseerde leerlingen mee te geven. Hier zijn gaan aanmeldingen voor een Meeloopdag uit naar voren gekomen. Daarnaast hebben we een beknopt overzicht gemaakt van de verwachtingen voor de arbeidsmarkt op basis van cijfers van Fundeon. Deze is eveneens meegestuurd. Uit deze cijfers blijkt dat de kans op werk na afloop van de opleiding in de bouw (naar functie) in Friesland redelijk tot goed is. Friese Poort Sneek heeft het overzicht op posterformaat afgedrukt en opgehangen. Het overzicht staat tevens op onze website. Landelijke Dag van de Bouw Alle docenten VMBO-MBO-HBO Bouw en decanen VMBO-Havo-VWO zijn expliciet gewezen p de landelijk Dag van de Bouw en de bouwprojecten die in dit kader in Friesland bezocht konden worden. We hebben hen gevraagd dit aan geïnteresseerde leerlingen door te geven. 8
VMBO-MBO Bouwdocenten VMBO en MBO docenten Bouw spelen een zeer belangrijke rol bij het aantrekken van leerlingen voor de bouwopleiding. Maar dat niet alleen. Ook in het enthousiast houden van de leerlingen voor het vak en het beperken van de uitval bij de overstap van VMBO naar MBO zijn docenten cruciaal. Elkaar informeren, van elkaar leren en contact houden met de praktijk zijn middelen om hier inhoud aan te geven. In dit kader zijn een drietal bijeenkomsten voor vakdocenten VMBO en MBO georganiseerd. VMBO 21 mrt Bij CSG Liudger in Drachten. Aldert Jonker, docent Techniek Augustinuscollege is hierbij uitgenodigd. De heer Jonker is erg succesvol in het interesseren van leerlingen voor Techniek. Hoe doet hij dat? N.a.v. deze bijeenkomst is er een klein werkgroepje gevormd. Deze bekijkt hoe de aanpak bij de collega s in Friesland kan worden geïntroduceerd. Aantal deelnemers: 12 20 sep Werkgroep op bezoek bij Augustinuscollege in Groningen. Zeer inspirerend. De aanpak en ervaringen van het Augustinuscollege zijn verwerkt in een document. Deze is 21 november met VMBO-bouwdocenten besproken. Doel: docenten enthousiast maken en handvat bieden om aanpak cq onderdelen hieruit in hun eigen onderwijs toe te passen. 9
VMBO-MBO 7 nov Op bezoek bij de gemeente Sudwest Fryslân Thema: de nieuwe omgevingsvergunning. Alle aspecten zijn doorlopen en voorzien van voorbeelden uit de praktijk. Jan Tadema en Willem Alberda, namen de deelnemers mee op een bijzondere tocht langs fusies, vergunningen en welstandcommissie. Aantal deelnemers: 16. VMBO 21 nov Bij CSG Bornego met o.a. o Terugkoppeling bezoek Augustinuscollege en toelichting op aanpak/document o wat zijn nieuwe exameneisen en hoe kunnen de 12 uren vrije ruimte in het 4 e jaar worden besteed. Binnen het Augustinuscollege gaan leerlingen in het 4 e jaar 3-4 uur per week naar MBO. Aantal deelnemers: 14. Werven zij-instroom Bijeenkomst decanen MBO en loopbaanadviseurs Op 16 mei hebben we een bijeenkomst georganiseerd voor decanen en loopbaanadviseurs van Friese Poort, Friesland College en UWV bij Bouwbedrijf Lont in St. Annaparochie. Doel: informeren over functies, arbeidsmarkt en nieuwe ontwikkelingen in de bouw én gelegenheid krijgen vooroordelen weg te nemen. Achterliggend doel: bij een beter en positief beeld van de bouw verwijzen de adviseurs studenten/werkzoekenden, die zich oriënteren op een (nieuwe) opleiding, eerder door naar een opleiding in de bouw. Vijf decanen/(loopbaan)adviseurs waren aanwezig. Hierbij waren alle drie partijen (Friese Poort, Friesland College en UWV) vertegenwoordigd. De middag is bijzonder positief verlopen. 10
Apart traject: Onderzoek Loopbaan voor bouwers in het onderwijs Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van Bouwend Nederland afdeling Friesland. Aanleiding is de vergrijzing van het docentencorps. De vraag was in hoeverre dit gegeven bouwers de mogelijkheid biedt om in het onderwijs aan de slag te gaan. Met name voor werkzoekende bouwers zou dit een perspectief kunnen zijn. Tegelijkertijd krijgt het onderwijs een impuls doordat vakmensen hun vakkennis en praktijkervaring inbrengen Stap 1 is uitgevoerd. Dat wil zeggen: a. Ronde Tafel gesprekken gevoerd met docenten MBO en bedrijven over de toekomstige werknemer in de bouw en hoe we het imago van de bouw kunnen versterken. b. Met directies/managers VMBO, MBO en HBO gesproken om een beeld te krijgen in hoeverre scholen behoefte hebben aan instroom van bouwers als docent in het onderwijs, hier mogelijkheden voor zien, onder welke voorwaarden en hier op in willen zetten. De input van de Ronde Tafel gesprekken is hier in mee genomen. Uit de gesprekken blijkt dat de directies positief staan tegenover het idee om werkzoekende bouwers in het onderwijs in te zetten. Tegelijkertijd wordt ook aangegeven dat zij geen budget hebben om deze personen te bekostigen. Naar aanleiding van deze gesprekken heeft het Lindecollege contact met ons opgenomen of we al een pool van deze werkzoekende bouwers hadden. De situatie deed zich namelijk voor dat de bouwdocent waarschijnlijk voor langere tijd niet kan werken. In samenwerking met het UWV zijn twee bouwers met behoud van uitkering voor drie maanden aan de slag gegaan. In maart 2014 worden de ervaringen geëvalueerd. Afhankelijk van de resultaten en mogelijkheden UWV wordt gekeken of en hoe de pilot kan worden uitgebreid. 11
Ronde Tafelgesprekken Een Ronde Tafelgesprek is een kleinschalige bijeenkomst met diverse partijen rondom een specifiek thema. Doel: nieuwe ideeën boven tafel krijgen waarmee die we vanuit Bouwen [Geef een citaat uit het document of de samenvatting van een interessant punt op. Het tekstvak kan overal in het document worden neergezet. Ga naar het tabblad Hulpmiddelen voor tekenen als u de opmaak van het tekstvak voor het blikvangercitaat wilt wijzigen.] aan de Bouw kunnen/moeten oppakken om de bouw positief onder de aandacht krijgen (imago) en de instroom in de bouwopleidingen stimuleren. In totaal zijn drie Ronde Tafelgeschrekken gehouden met vertegenwoordigers uit het bouwonderwijs en bouwbedrijfsleven. Aanleiding voor de Ronde Tafelgesprekken is het feit dat de sector de afgelopen jaren sterk is veranderd. Was er eerder krapte op de arbeidsmarkt, nu is er te weinig werk om personeel vast te kunnen houden. Berichtgeving hierover stelt de bouw in een negatief daglicht. Steeds minder jongeren kiezen hierdoor voor een opleiding in de bouw. Daarnaast zijn benodigde vaardigheden in de loop der jaren veranderd. Op basis van de uitkomsten van de gesprekken op 8 mei, 5 juni en 18 september is een nieuw plan van aanpak 2014-2016 opgesteld. De stuurgroep Bouwen aan de Bouw wil hier vol op inzetten en heeft daarbij de ondersteuning van SBF en afdeling Friesland gevraagd. Het plan van aanpak 2014-2016 is te downloaden vanaf www.debouwietsvoorjou.nl/bouwen-aan-de-bouw/downloads Plan van aanpak Bouwen aan de Bouw Friesland 2014-2016 Activiteiten 1. Basisscholen Gastlessen, bedrijfsbezoeken, werkboek voortzetten 2. Voortgezet onderwijs Onderzoek naar motivatie voor keuze bouwopleiding (nieuw) Gastlessen, bedrijfsbezoeken, excursie, praktijkopdrachten, etc. voortzetten Week van de Bouw voortzetten Bijeenkomsten docenten Bouw VMBO-MBO voortzetten. Opstellen projectplan en betrekken partijen voor realisatie (nieuw): o leerwerkplekken o docentenstages o bouwbedrijven structureel betrekken in het onderwijs 3. Bedrijven en onderwijs Ronde Tafelgesprekken voortzetten in 2015 en 2016 4. PR en Communicatie Beeld geven van de bouw in 2020 (nieuw) Opstellen (digitale) tribune voor aansprekende bouwprojecten (nieuw) Bijhouden website, facebook, etc. voortzetten 5. Projectmanagement en organisatie 12
Communicatie MAAK HET MEE! Vormgeving wordt steeds belangrijker om bij leerlingen, decanen en leerkrachten in beeld te komen en te blijven. De communicatie-uitingen van Bouwen aan de Bouw zijn daarom in een professionele huisstijl gegoten die in alle uitingen wordt doorgevoerd. Alle activiteiten worden nu gepresenteerd onder de slogan MAAK HET MEE! Flyers Voor elke actie is, onder de slogan MAAK HET MEE!, een eigen flyer zoals voor de meeloopdagen voor jongeren, de gastlessen en bedrijfsbezoeken voor de basisscholen en mogelijkheden van excursies, gastlessen en praktijkopdrachten voor groepen leerlingen. Deze flyers worden waar nodig en van toepassing ingezet. In de flyers wordt naar de website verwezen. Website De website www.debouwietsvoorjou is in 2012 vernieuwd. Hiermee richten we ons primair op jongeren. Onder de slogan MAAK HET MEE! nodigen we hen uit kennis te maken met de bouw. Ook staat er relevante informatie voor hen op. Via Facebook kunnen jongeren zien wie meedoen aan bouw activiteiten die Bouwen aan de Bouw heeft georganiseerd. Maar ook anderen kunnen foto s aanleveren, bijvoorbeeld studenten Bouwkunde n.a.v. een schoolopdracht of buitenlandse excursie. Aan de hand van de agenda kan iedereen zien wanneer en waar welke activiteit plaats vindt. Aanmelden voor een activiteit, (mede)georganiseerd door Bouwen aan de Bouw, kan eveneens via de website. Jongeren zijn de primaire doelgroep, maar daarnaast heeft de website ook informatie voor leerkrachten van basisscholen, decanen en docenten Bouw. Deze is te vinden onder de button Bouwen aan de Bouw. 13
Projectmanagement en organisatie Projectmanagement Algemeen Informeren interne- en externe partijen over de aanpak van Bouwen aan de Bouw en de stand van zaken, zowel inhoudelijk als financieel. Afstemming met andere initiatieven zoals Technet, Techtour en Vakcollege. Interview met Leeuwarder Courant over de bouw en arbeidsmarkt. i.s.m. 5 docenten VMBO-Bouw en de voorzitter van Jong Bouwend Nederland. Presentatie Bouwen aan de Bouw bij Bouwend Nederland Zoetermeer. Bewaken uitvoering, kosten en financiering. Informele bijeenkomst op het hoofdbureau van de politie in Leeuwarden 7 februari waren we te gast op het hoofdbureau van de politie in Leeuwarden. Aannemers, docenten en andere geïnteresseerden waren door Bouwen aan de Bouw hiervoor uitgenodigd. De Politie is een dynamische organisatie. Zij staat midden in de maatschappij en moet mee bewegen. We kennen de Politie allemaal, maar hoe werkt zij eigenlijk en vanuit welke visie? En daarbij: wat kan de bouw hieruit leren? Mevr. Sylvia te Wierik, districtschef Fryslân, liet ons de binnenkant van de Politie zien. De bijeenkomst werd met een buffet afgesloten. Aantal deelnemers: ca. 60. 14
Organisatie De stuurgroep de heer B.N. de Vries namens SBF, Bouwmensen fnz en Bouwend Nederland Friesland. de heer O.A. Koopmans, namens Bouwmensen fnz. de heer J. Lont, namens Jong Bouwend Nederland. de heer C. Jelsma, namens SBF. Begeleidingsgroep De leden van de stuurgroep worden geadviseerd door de heren C. Udinga, Bouwend Nederland regio Noord, en H. Huis in t Veld, Bouwmensen fnz. Uitvoering en projectmanagement De Groot, samenwerking bedrijven-onderwijs Heerenveenseweg 34, Wolvega T. 0561-618168 E. info@debouwietsvoorjou.nl www.debouwietsvoorjou.nl 15