Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Versterking regionale aanpak huiselijk geweld en ouderenmishandeling Programma / Programmanummer Zorg & Welzijn / 1051 Portefeuillehouder B. Frings Samenvatting Nijmegen is centrumgemeente voor de uitvoering van het beleid ter bestrijding van huiselijk geweld in de regio s Nijmegen en Rivierenland. In dit verband ontvangen wij jaarlijks een decentralisatie-uitkering Vrouwenopvang van de Rijksoverheid. Deze DU is structureel verhoogd met een bedrag ter grootte van 399.759 zoals vermeld in de junicirculaire 2012. Conform de afspraken tussen Rijk en VNG zijn deze extra middelen bestemd voor een brede aanpak van geweld in huiselijke kring en voor de aanpak van ouderenmishandeling. BW-nummer BW-01280 Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr. MO10, Lood Arons, 2659 Datum ambtelijk voorstel 5 juni 2013 Registratienummer 13.0008383 Ter besluitvorming door het college Aan de Raad voor te stellen 1. De middelen, zoals door het Rijk beschikbaar gesteld in de decentralisatie-uitkering Vrouwenopvang, toe te voegen aan het programma Zorg en Welzijn, product Maatschappelijke opvang, deelproduct huiselijk geweld (61218.S0787). Deze middelen zijn bedoeld voor de versterking van de aanpak huiselijk geweld en de aanpak van ouderenmishandeling: a. voor het jaar 2013 een bedrag van 104.000 over te hevelen naar het programma Z&W voor de aanpak van ouderenmishandeling; b. voor het jaar 2014 en verder 399.759 over te hevelen naar het programma Z&W voor de versterking van de brede aanpak van huiselijk geweld en de aanpak van ouderenmishandeling. 2. De bijgevoegde begrotingswijziging met nummer BW-01280 vast te stellen.. Concern B & V Programmamanager E. van Aalzum Programmadirecteur R. van Wuijtswinkel Paraaf akkoord Datum Ter besluitvorming door de Raad Besluit B&W d.d. 2 juli 2013 nummer: 3.5 Conform advies Aanhouden Anders, nl. Bestuursagenda Paraaf akkoord Datum Gemeentesecretaris Portefeuillehouder Collegevoorstel.doc
Collegevoorstel 1 Probleemstelling Nijmegen is centrumgemeente voor de uitvoering van het beleid ter bestrijding van huiselijk geweld in de regio s Nijmegen en Rivierenland. In dit verband ontvangen wij jaarlijks een decentralisatie-uitkering Vrouwenopvang van de Rijksoverheid. Deze DU is structureel verhoogd met een bedrag ter grootte van 399.759 zoals vermeld in de junicirculaire 2012. Conform de afspraken tussen Rijk en VNG zijn deze extra middelen bestemd voor een brede aanpak van geweld in huiselijke kring en voor de aanpak van ouderenmishandeling. 2 Juridische aspecten Het is het budgetrecht van de raad om beschikbaar gestelde middelen van het Rijk over te hevelen naar een programma. Het College is bevoegd om deze middelen te bestemmen. 3 Doelstelling Met dit voorstel willen wij middelen vrijmaken om uitvoering te geven aan onze verantwoordelijkheid als centrumgemeente voor de versterking van de regionale aanpak huiselijk geweld en de aanpak van ouderenmishandeling. 4 Argumenten 5 Financiën 6 Communicatie 7 Uitvoering en evaluatie 8 Risico Het gaat hierbij om een structurele verhoging van deze uitkering. Wij dienen echter rekening te houden met een nieuw landelijk verdeelmodel voor de DU Vrouwenopvang dat vanaf 2015 van kracht zal zijn. Daardoor gaan wij wellicht een ander bedrag ontvangen per 2015. De hoogte daarvan is op zijn vroegst in het najaar van 2013 bekend. Bijlage(n): 1. Begrotingswijziging BW-01280
Datum raadsvergadering / Nummer raadsvoorstel 4 september 2013 / 112/2013 Fatale termijn: besluitvorming vóór: N.v.t. Onderwerp Overheveling DU VO brede aanpak huiselijk geweld en ouderenmishandeling (incl begrotingswijziging) Programma / Programmanummer Zorg & Welzijn / 1051 Portefeuillehouder B. Frings Voorstel van het College van Burgemeester en Wethouders d.d. 2 juli 2013 Samenvatting Nijmegen is centrumgemeente voor de uitvoering van het beleid ter bestrijding van huiselijk geweld ten behoeve van de regio Nijmegen en Rivierenland. In dit verband ontvangen wij jaarlijks een decentralisatie-uitkering Vrouwenopvang (DU VO) van de Rijksoverheid. Met de junicirculaire van 2012 is de decentralisatie-uitkering Vrouwenopvang structureel verhoogd met een bedrag van 399.759. Conform de afspraken tussen Rijk en VNG zijn deze extra Rijksmiddelen bestemd voor de volgende activiteiten: - Brede aanpak van geweld in huiselijke kring, waaronder verbetering van de hulpverlening na een tijdelijk huisverbod en de versterking van de steunpunten Huiselijk Geweld en ketenpartners; - Aanpak van ouderenmishandeling, de middelen zijn bedoeld voor uitvoering van de lokale en regionale aanpak van ouderenmishandeling. Voorstel om te besluiten 1. De middelen, zoals door het Rijk beschikbaar gesteld in de decentralisatie-uitkering Vrouwenopvang, toe te voegen aan het programma Zorg en Welzijn, product Maatschappelijke opvang, deelproduct huiselijk geweld (61218.S0787). Deze middelen zijn bedoeld voor de versterking van de aanpak huiselijk geweld en de aanpak van ouderenmishandeling: a. voor het jaar 2013 een bedrag van 104.000 over te hevelen naar het programma Z&W voor de aanpak van ouderenmishandeling; b. voor het jaar 2014 en verder 399.759 over te hevelen naar het programma Z&W voor de versterking van de brede aanpak van huiselijk geweld en de aanpak van ouderenmishandeling. 2. De begrotingswijziging met nummer BW-01280 vast te stellen. Opgesteld door, telefoonnummer, e-mail Lood Arons, 2659, l.arons@nijmegen.nl
Aan de Raad van de gemeente Nijmegen 1 Inleiding Nijmegen is centrumgemeente voor de uitvoering van het beleid ter bestrijding van huiselijk geweld in de regio Nijmegen en Rivierenland. In dit verband ontvangen wij jaarlijks een decentralisatie-uitkering Vrouwenopvang van de Rijksoverheid. Deze DU is met de junicirculaire 2012 structureel verhoogd met een bedrag van 399.759. Conform de afspraken tussen Rijk en VNG zijn deze extra middelen bestemd voor de volgende activiteiten: - Brede aanpak van geweld in huiselijke kring, waaronder verbetering van de hulpverlening na een tijdelijk huisverbod en versterking van de Steunpunten Huiselijk Geweld en ketenpartners - Aanpak van ouderenmishandeling, de middelen zijn bedoeld voor uitvoering van de lokale en regionale aanpak van ouderenmishandeling. 1.1 Wettelijk kader of beleidskader De Rijksoverheid heeft geen wettelijke kaders gesteld voor het uitvoeren van beleid ter bestrijding van huiselijk geweld. Met de Wet verplichte meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling die in werking treedt per 1 juli 2013, krijgen de Steunpunten Huiselijk Geweld een wettelijke basis als meldpunt voor alle vormen van huiselijk geweld. We ontwikkelen op lokaal en regionaal niveau uitvoeringsbeleid en stellen vast hoe we de beschikbare middelen inzetten. Als gemeentelijk beleidskader hanteren wij gedurende dit jaar nog de visie en uitgangspunten uit het Uitvoeringsprogramma Huiselijk Geweld 2009-2012. Het relatief nieuwe onderwerp ouderenmishandeling is een specifieke aanvulling op het algemene landelijk beleid met betrekking tot huiselijk geweld. In dit verband heeft het Rijk het actieplan "Ouderen in veilige handen" uitgebracht. Met een regionaal plan van aanpak sluiten wij nu hierbij aan. Eind 2013 / begin 2014 stellen wij een nieuw regionaal beleidsplan op met betrekking tot huiselijk geweld. Het opstellen van dit nieuwe regionale beleidsplan is conform de afspraak die in landelijk verband is gemaakt. Het uitgangspunt hiervan is dat wij samen met de andere gemeenten in de regio Nijmegen en Rivierenland een visie opstellen en bindende afspraken maken met betrekking tot de aanpak van huiselijk geweld. 1.2 Relatie met programma Dit voorstel heeft relaties met de volgende programma s: - Zorg & Welzijn: de aanpak van huiselijk geweld is onderdeel van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), prestatieveld 7. Deze taken worden uitgevoerd binnen het programma Zorg & Welzijn. - Veiligheid: de aanpak van huiselijk geweld is een speerpunt in het veiligheidsbeleid. 2 Doelstelling Doel is uitvoering te geven aan onze verantwoordelijkheid als centrumgemeente voor de versterking van de regionale aanpak huiselijk geweld en de aanpak van ouderenmishandeling.
Vervolgvel 2 3 Argumenten Als centrumgemeente heeft Nijmegen de verantwoordelijkheid om voor de beide regio s Nijmegen en Rivierenland het voortouw te nemen bij de ontwikkeling en uitvoering van de aanpak huiselijk geweld. Met een financiële impuls in de vorm van verhoging van de DU Vrouwenopvang beoogt het Rijk de regierol van de centrumgemeenten verder te versterken. In dit voorstel gaat het om een techische begrotingswijziging. Middelen worden overgeheveld van een stelpost bij concernfinanciën naar het programma Zorg en Welzijn. Vervolgens kunnen wij deze middelen inzetten voor: - extra inzet en kwaliteit van hulpverlening na een huisverbod; - brede implementatie van de Wet verplichte meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling die per 1 juli 2013 wordt ingevoerd; - ketenaanpak ouderenmishandeling. Medio 2013 willen wij reeds overgaan tot de uitvoering van een regionaal plan van aanpak ouderenmishandeling zoals overeengekomen met de uitvoerende organisaties zoals GGD en Steunpunt Huiselijk geweld. Wij stellen een kwartiermaker aan bij de GGD die de uitwerking ter hand neemt van het plan van aanpak. Na het zomerreces zullen door middel van collegebesluiten subsidies worden verleend aan de uitvoerende organisaties. De brede aanpak van geweld in huiselijke kring in de zin van hulpverlening na een tijdelijk huisverbod en versterking Steunpunt Huiselijk Geweld (SHG) en ketenpartners voeren wij uit vanaf 2014 conform een nieuw regionaal beleidsplan. Aanpak van ouderenmishandeling Ouderenmishandeling is een vorm van geweld in huiselijke kring waarbij als een belangrijke oorzaak de overbelasting van de mantelzorger wordt beschouwd. Door dubbele vergrijzing (meer ouderen en hogere leeftijd) zullen er steeds meer mensen zijn die afhankelijk zijn van de zorg van anderen. Hierdoor zal ook het beroep op mantelzorg groeien en het risico op ontspoorde zorg toenemen. Onze aanpak richt zich vooral op preventie van overbelasting, het opsporen van overbelaste mantelzorgers en het bieden van hulp. Soms zijn de mishandelingen moedwillig. Er is dan sprake van opzettelijke mishandeling waarbij de plegers heel goed weten wat ze doen. Ze handelen uit financieel gewin, desinteresse of wraak. In het plan van aanpak ouderenmishandeling zijn onder meer de volgende acties opgenomen: - in lokale media aandacht vestigen op het thema ouderenmishandeling; - cursusbijeenkomsten voor mantelzorgers, vrijwilligers, professionals om te leren hoe je met signalen van ouderenmishandeling omgaat; - bouwen van een netwerk van ondersteuners/adviseurs die geconsulteerd kunnen worden met directe adviesvragen; - zorgdragen voor invoering- en implementatie van de meldcode huiselijk geweld bij zorgen welzijnsorganisaties in beide regio s; - voorzien in de begeleiding en behandeling van slachtoffer en pleger en aandacht focussen op zorgmijdende problematiek. De brede aanpak van geweld in huiselijke kring De aanpak huiselijk geweld blijft een speerpunt van landelijk beleid. Naast de aanpak van ouderenmishandeling heeft de Rijksoverheid daarom ook middelen beschikbaar gesteld voor versterking van de aanpak van geweld in huiselijke kring in brede zin in de regio Nijmegen en Rivierenland. Conform de afspraken tussen Rijk en VNG zetten wij deze middelen in voor:
Vervolgvel 3 - Versterking van de aanpak van huiselijk geweld binnen de lokale en regionale zorgstructuur in de regio Nijmegen. Hierbij zullen wij onder meer de hulpverlening versterken aan gezinnen die te maken hebben met complexe meervoudige problematiek (multiprobleemgezinnen). De uitbreiding van capaciteit bij de uitvoerende organisaties zal plaatsvinden door middel van separate collegevoorstellen. - Capaciteit vergroten voor toeleiding naar zorg van casussen huiselijk geweld, en inzetten op visie- en planontwikkeling rond huiselijk geweld binnen de ontwikkeling van sociale wijk- en regieteams in de regio Rivierenland. De uitbreiding van capaciteit bij de uitvoerende organisaties zal plaatsvinden door middel van separate collegevoorstellen. 4 Risico s Wij dienen uitvoering te geven aan het beleid dat het Rijk heeft vastgesteld ten aanzien van de betreffende problematiek van huiselijk geweld. Niet uitvoeren van een aanpak van de genoemde problematiek van huiselijk geweld treft niet alleen de stad Nijmegen maar ook alle gemeenten die vallen binnen de regio Nijmegen en de regio Rivierenland. Voorts zal het niet besteden van de Rijksmiddelen (DU VO) kunnen leiden tot het korten of het niet meer beschikbaar stellen van de betreffende middelen door het Rijk voor dit doel. 5 Financiën Het Rijk heeft met de junicirculaire 2012 structureel extra middelen aan de decentralisatieuitkering Vrouwenopvang toegevoegd. Voor de gemeente Nijmegen e.o. gaat het om een bedrag van 399.759. Wij willen deze Rijksmiddelen inzetten voor de genoemde beleidsdoelen en stellen daarom voor om via begrotingswijziging BW-01280 een bedrag van 104.000 in 2013 voor de aanpak van ouderenmishandeling en 399.759 voor 2014 en verdere jaren voor de versterking van de aanpak huiselijk geweld en aanpak ouderenmishandeling over te hevelen naar het programma Zorg en Welzijn, product Maatschappelijke opvang, deelproduct Huiselijk geweld (61218.S0787). De betreffende Rijksmiddelen staan momenteel op een stelpost bij concernfinanciën (programma Bestuur en Middelen) en zullen bij een positieve besluitvorming worden toegevoegd aan het programma Zorg en Welzijn. Voor het jaar 2013 zullen we slechts een deel van de extra Rijksmiddelen DU VO claimen. Het betreft hier de middelen voor de aanpak van ouderenmishandeling voor de periode 1 juli t/m 31 december). Bij de najaarsnota leggen wij een voorstel voor de resterende middelen in 2013 ter besluitvorming aan uw raad voor. 6 Communicatie Wij voeren regelmatig overleg met de instellingen die de aanpak van huiselijk geweld uitvoeren, waarin wij ook de in dit voorstel beschreven maatregelen bespreken. De aanpak ouderenmishandeling is voorbereid in een werkgroep met diverse partners uit het werkveld rond huiselijk geweld en ouderen. Ook is er overleg geweest met enkele regiogemeenten en wij zullen de regio informeren over de in dit voorstel beschreven maatregelen.
Vervolgvel 4 7 Uitvoering en evaluatie De betreffende Rijksmiddelen zullen na besluitvoming door de Raad via separate collegevoorstellen ingezet worden. Dit zal gebeuren in de vorm van subsidiebeschikkingen voor instellingen die aanvragen indienen voor uitvoering van activiteiten op het gebied van ouderenmishandeling en aanpak huiselijk geweld. De instellingen zullen deze activiteiten uitvoeren en via de reguliere jaarverslagen verantwoording afleggen. College van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Gemeentesecretaris, drs. H.M.F. Bruls drs. B. van der Ploeg Bijlage: Financiële bijsluiter BW-01280
Aanleveren begrotingswijziging Steller BW Soort wijziging Soort besluit Besiuitperiode Omschrijving Lood Arons BW-01280 Rijksm.DU Vrouwenopv Begrotingswijziging BESL-RAAD 201306 Rijksm.DU Vrouwenopv Verrekeningen debet Verrekeningen credit Saldo goed goed goed goed goed Totaal debet Totaal credit Saldo goed goed goed goed goed kpl/ product kosten wijk functie Deb / 2013 2014 2015 2016 2017 Omschrijving product specificatie soort Cred Soort mutatie ^ ' MV Peerjr.var. IflV Meeijr.var. MVMeer)r.vaft MV Meerjr.var. MV Meerjr.var. Document soort WYZ-MV WYZ-MV WYZ-MV WYZ-MV WYZ-MV 60780 SI 982 40000 T003666 D -104.00-399.759,00-399.759,00-399.759,00-399.759,00 Bp 1 overheveling DU VO HG 61218 S0787 44015 D D 104.00 399.759,00 399.759,00 399.759,00 399.759,00 Bp 1 overheveling DU VO HG Pagina 1 van 2
Financiele bijsluiter begrotingswijziging : BW-01280 Rijksmiddelen DU Vrouwenopvang Bedragen x 1.000 13-jun-13 2013 2014 2015 2016 Baten Lasten Saldo Baten Lasten Saldo Baten Lasten Saldo Baten Lasten Saldo Totaal effect wijziging 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1042 Bestuur & Middelen 2013 2014 1 2015 2016 Baten Lasten Saldo Baten Lasten Saldo Baten Lasten Saldo Baten Lasten Saldo Was 310.486 54.064-256.422 310.283 57.223-253.060 302.522 53.602-248.920 302.42! ) 56.55- -245.879 Voorstel: Bp 1 overheveling DU VO HG en Oudere 0-104 -104 0-400 -400 0-400 ^00 0-400 -4001 Totaal 1042 Bestuur & Middelen 53,960-256.526 : 310.283 56.823 V ' -253.46G 302.522 53.202-249:319 302.429 56.151 : -246:278 1051 Zorg & Welzijn 2013 2014 2015 1 2016 Baten Lasten Saldo Baten Lasten Saldo Baten Lasten Saldo Baten Lasten Saldo Was 4.445 66.841 62.395 3.487 64.866 61.379 3.117 63.686 60.570 2.85! 63.25 60.398 Voorstel: Bp 1 overheveling DU VO HG en Oudere 0 104 104 400 400 0 400 400 0 400 400 Totaal 1051 Zorg & Welzijn : 4.445 66S45 62.499 3.487 65.265 61.779 3.117 64.086 60.970 2.852 63.651 60,798 Pagina 1