Grip op Regionale Samenwerking in Twente Rob de Greef en Roeland Stolk
Agenda Doelstelling Samen tot verdere beelden komen hoe de grip op regionale samenwerking te versterken, mede in het licht van de aanpassingen wetgeving WGR Agenda 1. Algemene inleiding over regionale samenwerking, de aanpassingen in de wet en bespreken stand van zaken in de Twentse gemeenten (60 minuten) 2. Verdieping naar invulling grip op samenwerking (60 minuten) 3. Formuleren conclusies (15 minuten) 2
Inleiding
Inleiding: de handreiking Indeling 1. Spel: waarom hoe samenwerken? 2. Spelregels: wat mag je als Raad? 3. Spelen: hoe optimaliseer je grip? 4
5
Wijziging Wet gemeenschappelijke regelingen per 1 januari 2015 Bestuurssamenstelling gemeenschappelijk openbaar lichaam Algemeen bestuur bij raadsregelingen Verhouding dagelijks bestuur en algemeen bestuur Bevoegdheidsverschuivingen tussen algemeen bestuur en dagelijks bestuur Bestuurscommissies en privaatrechtelijke rechtspersonen P&C-cyclus Kadernota en voorlopige jaarrekening Zienswijzen Nieuwe vorm: bedrijfsvoeringsorganisatie 6
Democratische legitimatie Democratische legitimiteit Efficiency 7
College Raad 8
Juridische en politieke werkelijkheid Juridische instrumenten Politieke instrumenten 9
Onze analyse (1) Stand van zaken De gemeenten richten twee GR en op waaronder bijna alle samenwerkingen vallen. Nieuwe samenwerkingen kunnen daarin ingeplugd worden - Rechtsvorm is openbaar lichaam voor Regio Twente - Rechtsvorm is bedrijfsvoeringsorganisatie voor Twentebedrijf Er zijn ook andere regelingen! Leden colleges zitten in AB en DB. Secretarissen zijn directie en zijn dus zowel eigenaar als klant. Functionele aansturing door directeur. Raden blijven afzonderlijk verantwoordelijk. Er is een gearticuleerde behoefte naar politiek opereren op regionaal niveau. De raden komen in ieder geval samen in Twenteraad waar formeel sprake is van informele afstemming. Dit wordt voorbereid door Presidium waarin een afvaardiging van elke gemeente zit. Over de wijze waarop de Raad moet groeien is descensus. 10
Onze analyse (2) Wat ons opvalt Doelen samenwerkingen niet gemakkelijk te vinden In de wensen van de Raden staan een aantal zaken die niet mogen De wijze waarop de regioraad moet functioneren is wat onduidelijk wat betreft concrete doelstelling, informatiebehoefte en structuur waarin afstemming plaatsvindt. Er is geen beschrijving van hoe organische groei vanuit de huidige situatie tot stand moet komen. Dat ontbreekt zowel voor de regeling zelf als voor politiek opereren op regionaal niveau Belangrijke vragen voor functioneren regio lijken. 1. Consensus over doelstelling regionale democratische controle en het gevolg daarin in afspraken structuren 2. (De overeenstemming in) het spelconcept van de afzonderlijke raden 11
Verdieping
13
14
De rol van de raad bij totstandkoming 15
Vragen voor conclusies Grip Twente Resultaten Welke meerwaarde voor de burgers is bij de samenwerkingen gewenst? Gerichtheid In welke mate is zijn er gedeelde vraagstukken en wensen? In welke mate is er vertrouwen in de samenwerkingspartners? Kennis en informatie Welke informatiebehoefte heeft de Raad bij de samenwerkingen? In welke mate is er behoefte aan meer kennis over regionale samenwerkingen? In welke mate komen die wensen overeen tussen de raden op MVS-niveau? Arena Hoe kan de informatievoorziening (op MVS niveau) beter? Hoe kan de agendering van samenwerkingsonderwerpen (op MVS niveau) beter? Hoe kan de kracht van de drie gemeenteraden versterkt worden? Informatie Kaderstelling Moties 16
Conclusies: sturen op samenwerking
Onze algemene conclusies 1. Resultaten. Werk alleen samen als dat noodzakelijk is voor betere oplossingen (effectiever, efficiënter, meer gedragen) voor de burgers. Dat moet in iedere redenering centraal staan. 2. Arena (lokaal). Maak met het college op voorhand concrete afspraken over hoe het proces gaat lopen. Verwerk daarin afspraken over indicatoren voor beoordeling, over informatievoorziening en over momenten waarop de raad zijn invloed heeft. Vul de rol van de raad in op een manier die past bij het soort samenwerking. 3. Arena (bij oprichting). Wees zeer alert op de bevoegdheden die overgaan én op de invloed die het gemeentebestuur houdt binnen de samenwerking. Zorg in strategiefase voor invloed. 4. Gerichtheid. Houdt de samenwerkingsverhoudingen goed. Wees m open over de inhoud én over de sentimenten die achter opvattingen schuilgaan en communiceer daat pver. 5. Arena (regionaal)zoek uw collega s in andere raden op en institutionaliseer een aantal afspraken. Verlengd lokaal bestuur vergt verlengde democratische controle. 6. Kennis en informatie. Zorg lokaal én regionaal voor een gerichte informatievraag (inhoud en vorm) Zorg voor expertise binnen de raad over wat samenwerking is en over hoe de samenwerking werkt. Laat u daarbij ondersteunen door de griffier. 7. Kennis en informatie. Laat uw samenwerkingsverbanden regelmatig evalueren en bekijk of continuering noodzakelijk is. 18
Raad als toezichthouder: aandachtspunten Binnen de eigen raad Splitsing van informatie-inwinning ( politiek neutraal ) en verantwoording ( politiek oordeel ) Informatie-inwinning door bijvoorbeeld een commissie verbonden partijen - Doel: kennis van samenwerking borgen 19
Raad als toezichthouder: aandachtspunten Democratische legitimatie komt niet van de raad bij samenwerkingsverbanden! Deze komt van de betrokken raden gezamenlijk! Voor politieke effectiviteit is dus coalitievorming noodzakelijk Moties Zienswijzen Periodieke afstemming (Agendacommissie!) 20
Coalitievorming? Via raadsfracties Via presidia of raadscommissie(s) Agendacommissie! Via griffie 21