Grip op Regionale Samenwerking! Provinciale Staten Friesland. Rob de Greef en Roeland Stolk

Transcriptie

1 Grip op Regionale Samenwerking! Provinciale Staten Friesland Rob de Greef en Roeland Stolk

2 Doelstelling en agenda Doelstelling Zicht krijgen op wat gemeenschappelijke regelingen zijn Zicht krijgen op hoe grip op regionale samenwerking te versterken Inzicht in de rol van PS bij een concrete casuïstiek SNN Agenda 1. Voorstellen (15 min) 2. Inleiding over regionale samenwerking en mogelijkheden tot sturing (45 min) 3. Pauze (15 min) 4. Verkennen mogelijkheden sturing SNN (30 min) 5. Conclusies (15 min) 2

3 Uitgangspunt om naar samenwerking te kijken 3

4 4

5 Bepalende vragen bij samenwerking 1. Op welke taken wordt samengewerkt? 2. Wat is het gemeenschappelijk belang? 3. What s in it for me? 4. Wat ben ik bereid om de ander te gunnen? Uit het antwoord op deze vragen volgen inhoudelijke en juridische keuzes. 5

6 6

7 Staten of GS Staten of GS Organiseren van grip Raad of College 7

8 Rol van Provincie bij samenwerking gemeenten De provincie heeft ook een rol ten aanzien van goed bestuur binnen de provincie. In dat verband wordt ook geregeld op regionale samenwerking van gemeenten gewezen (al dan niet voortkomend uit bewegingen van herindeling) De ROB (2015) wijst naar provincies als bewaker van de kwaliteit van het openbaar bestuur en raadt hen aan naar de kwaliteit van regionale samenwerking te kijken. In welke mate wordt die rol ingevuld en in welke mate zou deze rol ingevuld moeten worden? 8

9 Casus: De drie noordelijke provincies Drenthe, Fryslân en Groningen werken samen in het Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN). Deze samenwerking is sinds 1992 vastgelegd in de vorm van een gemeenschappelijke regeling (Gemengde Regeling). Belang De regeling heeft ten doel de belangen van de deelnemende provincies te behartigen ten behoeve van een duurzame en innovatieve economische ontwikkeling van Noord-Nederland, het beheer van financiële fondsen en de besteding van deze middelen en het in dat kader faciliteren van het bestaan van een managementautoriteit ter uitvoering van Europese programma s. 9

10 Casus: Taken Beheer en besteding van middelen die uit Europese fondsen aan het dagelijks bestuur van het samenwerkingsverband ter beschikking worden gesteld voor Noord-Nederland en andere zaken die ter uitvoering van Europese programma s noodzakelijk zijn; beheer en besteding van andere middelen die aan het samenwerkingsverband ter beschikking worden gesteld voor Noord-Nederland. Het verstrekken van subsidies en de monitoring en control hiervan ten aanzien van de onder a en b bedoelde middelen. Faciliteren en ondersteunen van samenwerking tussen de provincies, de noordelijke gemeenten en regionale partnerorganisaties. Het bevorderen van gemeenschappelijk optreden in de behartiging van Noord-Nederlandse belangen en het verwerven van subsidiefondsen en promoten van de Noord-Nederlandse belangen in het regionale, nationale en internationale speelveld. 10

11 Casus: Institutionele bepalingen Provinciale Staten wijzen als leden van het algemeen bestuur aan: a. drie leden van Provinciale Staten; b. twee gedeputeerden; en c. de commissaris van de Koning Het algemeen bestuur beslist bij volstrekte meerderheid van de uitgebrachte stemmen maar op verzoek van ten minste drie leden van het algemeen bestuur, van wie in ieder geval twee leden tevens lid van Provinciale Staten van één van de deelnemende provincies zijn, beslist het algemeen bestuur met een meerderheid van viervijfde van de uitgebrachte stemmen. Het algemeen bestuur wijst uit zijn midden als leden van het dagelijks bestuur aan: a. de commissarissen van de Koning; b. twee gedeputeerden per provincie. 11

12 Situatie 1 Alles gaat goed. De afstemming en verdeling van gelden loopt uitstekend en het beleid heeft de gewenste richting. SNN wordt geroemd voor zijn inzet. Vragen 1. Wat wil PS wanneer horen? 2. Hoe wil PS zichzelf in positie brengen om te kunnen sturen? 12

13 Situatie 2 Er zijn grote financiële problemen. De uitvoeringskosten lopen hoog op, enerzijds door benodigde capaciteit voor de economische programma s, anderzijds door het vernieuwen van het ICT-systeem. Dat zorgt voor een 10% overschrijding van budget Vragen 1. Wat wil PS wanneer horen? 2. Hoe wil PS zichzelf in positie brengen om te kunnen sturen? 13

14 Het organiseren van GRIP Gezien de gekozen vormen gaat grip altijd via de colleges, die in bestuur afstemmen Aandachtspunten liggen bij governance en informatievoorziening Een vorm van afstemming met vast ritme op politiek niveau is in zulke situaties vaak nodig en werkt vaak goed Afstemming via partijen Afstemming via griffies Afstemming via iets commissie-achtigs 14

15 Vijf belangrijke aandachtspunten bij aangaan gemeenschappelijke regeling 1. Omschrijving van taken 2. Vertegenwoordigers en stemverhoudingen in bestuur 3. Rechtsvorm 4. Voorwaarden voor uittreding (termijnen, contracten, personeel) 5. Mogelijkheid om zelf samenwerkingen aan te gaan 15

16 Concept conclusies en aanbevelingen voor grip Op basis van ons gesprek zojuist bevelen we aan: 1. Werk alleen samen als dat noodzakelijk is voor betere oplossingen (effectiever, efficiënter, meer gedragen) voor de burgers. Dat moet in iedere redenering centraal staan. 2. Afstemming op meerdere niveaus, ingewikkeld dus heldere afspraken en governance zijn nodig. 3. Democratische positie van de Staten waarborg je het beste door informele afstemming vooraf. Gezien complexiteit raden we aan dit te institutionaliseren. Dit zorgt voor: Gezamenlijke informatiebehoefte, op basis van indicatoren Heldere kennis over betekenis juridische vormen Repeterend gesprek met bestuursleden 4. Laat uw samenwerkingsverbanden regelmatig evalueren en bekijk of continuering noodzakelijk is. 16

17 Voor meer informatie Roeland Stolk (Berenschot) of Rob de Greef (PROOF) of