Agenda. De verschillende financieringsmechanismen voor investeringen in de energie-efficiëntie & opwekking voor gebouwen



Vergelijkbare documenten
Toekomstige vermarktingsmodellen: Van leasing tot ESCO

Tom Mortier Business Manager Energie. Schakel uw financiering een tandje hoger met PMV

Trainingsmodule 1 Energie Prestatie Contracten (EPC) de basis

INNAX GROUP presentatie PROVADA 7 JUNI H

Inhoudsopgave SAMENVATTING 9 INLEIDING 11

Een comfortabel en duurzaam gebouw, gegarandeerd

Slimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander

Verkoopbaarheid en verhuurbaarheid van vastgoed verhogen door Duurzame Energieopwekking

De financiering van de energetische efficientie. Brussel : 12 februari Belfius Bank Philippe Dedobbeleer

Slim aanbesteden en financiering

Markt voor energiediensten in Vlaanderen/België

SMART BUSINESS AREA OF THE FUTURE

'Een financieel product met een groene saus of een groen product met een financiële saus?'

BISEPS Business clusters Integrated Sustainable Energy PackageS NETWERKEVENT: ENERGIEBEWUST ONDERNEMEN

Trainingsmodule 4. Voor gevorderde EPC-markten

FINANCIERING ESCO PROJECTEN. Lotto Arena 8 december 2015 Guy DE CEUSTER CEO BELFIUS LEASE

ENERGIEZUINIGE BEDRIJVENTERREINEN. 18 april 2013

PRESENTATIE. Zon op Bedrijfsdaken 01 / INTRODUCTIE 02 / PROJECTCASE TEXEL 03 / ZON OP BEDRIJFSDAKEN 04 / PROJECTCASES

Steunmaatregelen voor milieu- en energiebewust ondernemen

Overijssel maakt werk van nieuwe energie!

Een comfortabel en duurzaam gebouw, gegarandeerd

ESCo s en EPC, Ook voor Openbare besturen en KMO s? ECONEXT, Antwerpen, 18 April 2013 Factor4, C-H Bourgois

Belangrijk voor uw business case: stimuleringsregelingen. Bertus Postma

CO2 reductie? Jan van Hout OVVIA Van Hout Adviseurs en Installateurs

2e Denktank sessie ESCO s 1 juli 2014, Leeuwarden

01 / AANLEIDING 02 / ZON OP BEDRIJFSDAKEN 03 / PROJECTAANPAK 04 / VOORWAARDEN PRESENTATIE 05 / VERVOLGSTAPPEN. Zon op Bedrijfsdaken 06 / VRAGEN

duurzame energievoorziening voor bedrijventerreinen

DE SLIMSTE MENS TER IS BETER KLAAR VOOR DE ENERGIETRANSITIE. WinVorm 11 juni Dominiek Vandewiele

Energiebesparing, hoe begin je eraan? Agoria Gent, 12 juni 2012 Charles-Henri Bourgois, Factor4

Prestatiecontracten voor bestaand maatschappelijk vastgoed: slim besparen én verduurzamen

Agenda. Frederik Hindryckx, CEO, VEB. Robert Pernetta, European Investment Bank. Jan Bocken, Eubelius. Anthony Logge, Eubelius

Het verduurzamen van maatschappelijk vastgoed m.b.v. ESCO s. Hans Hörter, Commercieel Adviseur DWA installatie- en energieadvies

Building4life. Wilt u weten hoe? Building4life. Jan van Polanenkade 26B KM Breda Postbus BB Breda

Overijssel maakt werk van nieuwe energie!

Het Vlaams EnergieBedrijf Drie pijlers, één focus. Project ESCO Limburg 2020 Andries Gryffroy 28 maart 2014

Verzilver uw dak met zonnepanelen. Bekijk gratis uw persoonlijke dakscan!

Financiering Duurzaamheid en Monumenten. Maarten Maresch (IBPM)

Opinievergaring jongeren Gebouwde Omgeving

Overijssel maakt werk van nieuwe energie!

NEERZIJSTRAAT GENK

Derde Partij Financiering

Pfotovoltaische (PV) installatie op publieke gebouwen Voorbeeld van aanpak. Jos Stassen JJK&Partners.

Vastgoedfinanciering in de cure-sector

Gratis OVL-verlichting

EPC ESCO VME. Sven Wuyts Factor4

Urgenda ESCo-project. Peter Odermatt

Experts aan uw zijde Fedesco

ESCOLIMBURG2020 Ondersteuning aan lokale besturen. Sandra Penders (Dubolimburg) Dirk Schreurs (Infrax)

Technieken en financiering van de aardgasvrijoplossingen

Raf Schildermans. Business unit manager IFTech

Hernieuwbare energie in Brussel

Nieuwveense Landen Meppel Diep onder Drenthe Door Wouter Deddens

Financiering Rudi Ceunen

Wie zijn we? Doel: Samen naar minder CO2 in de publieke sector

Energiereductie met een ESCo. Jan-Maarten Elias Unica Ecopower

Wat is gestapelde. financiering? Hoe werkt het? Credion realiseert bedrijfsfinancieringen

Alphen aan den Rijn, Boskoop, Rijnwoude Samen, lokaal en duurzaam! ENERGIEK ALPHEN AAN DEN RIJN

Mogelijkheden voor energie coöperaties. Jeroen Leclercq

2013 Fedesco

DE BEREKENING VAN DE GROENESTROOMCERTIFICATEN

BNG Bank Betrokken partner voor een duurzamer Nederland. BNG Bank en Geothermie Bob Schrama, Leo Valkenburg Rotterdam, 28 maart 2019

Outsourcing, de oplossing van elk probleem!!!!

Energiedag voor lokale besturen VVSG. Heidi Lenaerts 26/10/2011

Businesscases zonne-energie: waar kan het, en wat levert het op?

Hellebrekers Technieken is een multidisciplinair bedrijf op het gebied van gebouwinstallaties en procesinstallaties

Hernieuwbaar energie-aandeel in Vlaamse nieuwbouwprojecten Ontdek de zonnestroomoplossingen van SMA

Verplichtingen voor kantoorgebouwen op vlak van energie

ENERGIECONCEPTEN. Advies op maat. vandorp.eu

Purmerend stapt over op Zonnestroom. Een initiatief van Opgewekt in Purmerend

Samenvatting. Een Ecovat INFRASTRUKTUUR is een plug and play :

Energy Service Company: een kans voor u?

ENERGIE. besparen. vandorp.eu

Zonnewind CVBA Samen energie besparen en groene energie produceren in Zandhoven

Financiering, zo geregeld. Thomas Dekker - Rabobank

Raymond Roeffel Directeur Trineco. Regelgeving, Organisatie en beheermodellen rondom Zonne

11/09/2012 CASE 1. kantoor GRONTMIJ - situering - Mechelen

Agenda. Warmtenet Waterloo

OEPC: Onderhouds- en energie prestatiecontract. OPZC Rekem

Van een slim project naar een slimme financiering. Hasselt, Hayen Francis, Smart Cities & Sustainable Development

Infrax. Distributienetbeheerder: ELEKTRICITEIT. 126 Gemeenten alle gemeenten in Limburg 2 mio aansluitingen medewerkers KABELTELEVISIE

DE VLOEI: VAN DUURZAAM NAAR SLIM ENERGIECONCEPT

Verdeling en inzet Gelderse Revolverende Middelen 12 maart 2013

Ik ben de allergroenste

Seminariecyclus Duurzaam bouwen DUURZAAM ÉN BINNEN BUDGET. 16 december Principe achter een ESCo (Energy Service Company) Steve CAILLER 3E

Presentatie Vanparijs-Maes THE WATERCYCLE. Benjamin De Vis 29 april 2010

Uw logo. Pieter van der Ploeg. Strategie. Alliander

Zonnestroom opwekken met de daken van Viveste

D.3.1.c Samenvatting Business plan voor het EPC coaching traject voor gemeenten en gemeenschapsvoorzieningen in de provincie Vlaams-Brabant

Slimme financiering voor slimme energie. Kleinschalige financiering van schone energie in het MKB

MiddenBeemster. Aanpak tussen gemeente en huurders. Duurzaam Woonbron

Verduurzamen zonder eigen geld

Netgekoppelde fotovoltaïsche zonnepanelen op daken van gebouwen in eigendom van ANB

Workshop financieringsconstructies. Arthur Messelink & Daan Arkesteijn

Is een energieprestatiecontract. interessant voor de sportsector? Dirk Meire CEO Vlaams EnergieBedrijf

Een nieuwe kijk op houtenergie

Hoge energieprijzen! Wat nu? Lier 26 september 2006 Luc Van den Bergh Adviseur land- en tuinbouw KBC Bank

Steek Energie in je huis

De Warmtewet, gaan we nu echt voor besparing en verduurzaming of hebben we een bureaucratisch monster?

Provinsje Fryslan Leeuwarden, 25 maart Frans van Wieren. duurzaam ondernemen en toch geld verdienen Presentatie Financiering Esco s

Energietransitie bij renovatie De nieuwe rol van energiebedrijven Ir D.G. Kalverkamp

Transcriptie:

De verschillende financieringsmechanismen voor investeringen in de energie-efficiëntie & opwekking voor gebouwen Energie Efficiënt (ver-)bouwen 22 april 2010 Agenda 1 2 3 4 5 6 7 Introductie: Upgrade Energy Opportuniteiten bij Energie investeringen Voor- en nadelen van Energie investeringen Drempels bij Energie investeringen Financieringsmechanismen Case study Toekomstperspectieven Page 2

I. Upgrade Energy Oorsprong & Missie Oorsprong Upgrade Energy is ontstaan uit een groep van Belgische renewable energy bedrijven die samen beroep doen op een financierings & project management bedrijf voor haar specifieke know how en kennis. Missie Aan klanten een financieringsoplossing bieden voor hun kapitaalintensieve RE & EE investeringen Aan investeerders projecten aanbieden met een interessante return on investment Voor technologiebedrijven de uitvoering van projecten faciliteren Page 3 I. Upgrade Energy Ervaren Partners Terra Energy: Geothermische verwarming en koeling. En-Solar: Zonnepanelen. En-Bio: Biomassa en biobrandstof engineering. Upgrade Energy: Financiering en Coördinatie. Page 4

I. Upgrade Energy : Terra Energy Meer informatie: http://www.terra-energy.be St. Vincentius, Antwerpen EANDIS hoofdkantoor, Melle Vliedberg, Brugge KLINA, Antwerpen NATO hoofdkantoor, Evere Liaocheng city development, China Page 5 I. Upgrade Energy Geïntegreerde procesbenadering Haalbaarheidsstudie De RE technologiepartner definiëert en engineert de juiste duurzame energie techniek voor het gebouw Financiering Projectfinanciering met de financiële en juridische expertise aanwezig bij Upgrade Energy. Constructie Installatie van de duurzame techniek(en) door de technologiepartner Onderhoud en advies Onderhoud en operationele werking van de installatie door de technologiepartner en Upgrade Energy. Page 6

I. Upgrade Energy Kerncompetencies: Partnership met ervaren engineers en technologie leveranciers Project coördinatie van start tot oplevering en onderhoud. Financiële en juridische expertise. Contracting en aankoop know-how. Page 7 II. Opportuniteiten bij energie-investeringen Uw gebouw : van energieverslinder naar positieve energie opwekker door energie-efficientie investeringen door actieve investeringen die hernieuwbare energie opwekken Besparings en -investeringsopportuniteiten met mooie rendementen: - Investeringen in EE & RW bieden competitieve, aantrekkelijke ROI, met constante en gegarandeerde inkomsten Energiebesparing : - Bij nieuwbouw: oriëntatie, inplanting van het gebouw, gebruik materialen - Bij renovatie: vervanging van materialen en integratie van EE elementen in de bouw: oa. spaarlampen, isolatie, sensoren Positieve energiebalans en CO² neutraliteit dank zij het gebruik, integratie en combinatie van verschillende technieken : - Geothermie, zonnepanelen, zonneboilers, (micro)wkk, stedelijke windmolens,

III. Voor- en Nadelen van energie-investeringen Voordelen Micro Energie en kostenbesparingen Marketing aspect Garanderen van stabiele energie kostprijs op lange termijn Vergroting van het comfort, met positief effect op de productiviteit van de werknemers, verhoogd comfort voor de klanten, Macro Verlaging van de CO2 uitstoot Scheppen van bijkomende werkgelegenheid Reductie van energie afhankelijkheid Page 9 III. Voor- en Nadelen van energie-investeringen Nadelen Micro Allocatie van financiële middelen Verhoogde kostenfactor Verschil visie tussen eigenaarhuurder-promotor-ontwikkelaar Juridisch en financiële zekerheden Infrastructuur Macro Grid Problematiek Page 10

IV. Drempels voor Energie Efficiëntie Investeringen Economische drempels : Lage kostprijs van energie of onbeduidendheid van de energiefactuur voor de eindgebruiker (de werkelijke KP wordt niet doorgerekend, bvb nucleaire energie) Onvolledige, gebrekkige, onnauwkeurige informatie Split Incentives : tegenstrijdige belangen van partijen vb huurder eigenaar Verborgen kosten Wettelijk kader onzekerheid mbt subsidiemechanismen Mentaliteitswijziging : Heterogeniteit van de prestaties, gebruikers Van individuele naar collectieve warmtevoorziening Belang van mentaliteitswijziging bij projectontwikkelaars, huurders, eigenaars Belang van informatie, voorbeeldfuncties Vertrouwen, inertie tov veranderingen, IV. Drempels voor Energie Efficiëntie Investeringen Organisatorische drempels : Opsplitsing van de bouwsector, gebrek aan coördinatie Lage prioriteit in het beslissingsproces Complexiteit van de besluitvorming : organisatiestructuur werkt vaak als een filter op technologische keuzes Bijkomende juridische complexiteit : afname contracten, afname garanties, bijkomende hypotheken, Technische drempels : Onscheidbaarheid van het product : bepaalde energietechnieken maken integraal deel uit van een gebouw Wantrouwen omtrent de kwaliteit van de aanbieders, en/of de aangeboden producten (vb > 500 installateurs van zonnepanelen) Gebrek aan track record van bepaalde technologieën Problematiek van de smart grid aansluiting op het netwerk

V.Traditionele Financieringsmechanismen Zelffinanciering Eigen Vermogen Ecologiepremie : wordt beschouwd als eigen vermogen Mezzanine financiering Risico kapitaal : Private Equity en Venture Capitalist funding : cfr PMV, GIMV Infrastructure Fund, Vreemd Vermogen Klassieke bankfinanciering: met hypothecaire waarborgen cfr groene bankleningen Leasing Renting Obligatielening Page 13 V.Innovatieve Financieringsmechanismen On Balance Intern Energie Prestatie Contract en het Revolving Internal Fund : interne besparingen worden gereserveerd voor nieuwe investeringen Uitgifte van Certificaten : vb Groenkracht, Wasewind, Off Balance Operationele lease Vendor lease Derde partijfinanciering : EPC (Energieprestatiecontract) en ESCO Outsourcing van de energie investeringen Cofinanciering : leverancier en energiegebruiker gaan een partnership aan Page 14

V. Derde partijfinanciering Risico van besparing, opbrengst wordt afgedekt door een derde partijinvesteerder Energie Prestatie Contract : Contract waarbij een partij (Esco) zich ertoe verbindt de energieefficiëntie van een gebouw te verbeteren, waarbij de door de ESCO gegarandeerde energiebesparingen aangewend worden voor de terugbetaling van de investeringen. Basisschema van het EPC: - De ESCO staat in voor de studie en de audit - ESCO zorgt voor de professionele diensten die nodig zijn voor de uitvoering van het project - ESCO investeert - ESCO zorgt voor het onderhoud en herstelling van de installatie - Energiefacturen worden overgedragen aan de ESCO - ESCO neemt het volledige risico op het gedrag van de klant/eindgebruiker (namelijk de besparing)! V. Derde partijfinanciering Outsourcing van de energie investering (SPV constructie) : - Een derde partij investeerder investeert in een energie installatie ten gunste van de eindgebruiker - De benodigde ruimte wordt traditioneel van de eindgebruiker gehuurd via een recht van opstal (klassiek 20 jaar, 2x5 jaar verlengbaar) - Hiervoor betaalt de derde partij investeerder de eindgebruiker een vaste som - Investeerder van de energietechnieken heeft een leveringscontract voor de totale behoefte aan energie met het daarbij horende service level agreement - De opbrengst van de opgewekte energie (al dan niet geleverd aan de eindgebruiker of aan het net) is volledig ten gunste van de investeerder - Eventuele subsidies, groene stroomcertificaten en/of WKK certificaten zijn ten gunste van de investeerder. - Al dan niet via een onderaannemer staat de investeerder in voor het onderhoud en de herstellingen van de installatie - Na 20 jaar wordt de installatie afgebroken, of gaat de eigendom over naar de eindgebruiker.

V. Voordelen van derde partij financiering : Off balance : de balans wordt niet verzwaard, geen bijkomende schulden Investering in non-core activiteiten worden vermeden, allocatie van middelen voor de eigen core business Het risico ligt volledig bij de investeerder/leverancier Afwijkende Risk return verwachtingen worden overbrugd Eenvoud : Ipv de implementatie en of de financiering van een product of installatie, is er een onderliggend contract voor de levering van energie Ook bijkomende klassieke installaties (piekmomenten, noodgroepen) worden optioneel mee gefinancierd en de daaruit afkomstige energie wordt mee verrekend in de maandelijkse energiefactuur aan de klant Energie en kostenbesparing : Energieprijs ligt in principe lager Garantie van een stabiele energieprijs => lange termijn Marketing Green Image for free Derde partij financiering werkt drempelverlagend V. Nadelen van derde partijfinanciering : Kosten van management en opvolging van de energievoorziening vergt een kritische massa Binnen de SPV wordt vaak een bankfinanciering aangegaan. Hier betreft het projectfinanciering met volgende drempels : - Bank heeft geen recourse op de cash-flows van de operationele activiteiten - Een DSCR van 130% is een absoluut minimum - Problematiek van zekerheden : - wat is het pand waard? - In welke mate zijn de geïnstalleerde technieken roerend? - Handelspand op alle energie inkomsten en GSC - Vaak worden aan aandeelhouders bijkomende borgen gevraagd - Productie en performantie garantie - Belang van goede verzekeringscontracten (externe oorzaken, bedrijfsschade)

V. Cofinanciering Partnership model Risico en investering worden gedeeld door investeerderen eindgebruiker Duurzame energie investeringen geven op een langere termijn bij succesvolle implementatie, vaak een mooi rendement op eigen vermogen Bedrijf, ontwikkelaar of eigenaar willen graag een off balance financiering om middelen voor (korte termijn) investeringen in hun core activiteit te vrijwaren Doch bij volledige outsourcing wordt het lange termijn rendement opgegeven Risicobeheersing, risicospreiding Optioneel investeert ook de technologieleverancier mee Co-investering met financiële en/of technologie partner werkt drempelverlagend VI. Case Study : Q Energy via Partnership model Q Energy: energieleverancier van een bedrijf in de Voedings & vleessector (Q-Group)

VI. Case Study : Q Energy via Partnership model Upgrade Energy investeerde samen met Q group in een nieuwe specifiek opgerichte vennootschap (SPV) : Q Energy Investeerders zorgen voor het nodige eigen vermogen, nl. 20% van de totale investering Technologische partner, uitgekozen door Upgrade Energy staat in voor de studie, design, constructie en onderhoud van één of meerdere installaties voor Q Energy De installatie wordt gebouwd op het dak van Q- Group die deze ter beschikking stelt middels een recht van opstal. Q Energy treedt op als eigenaar van de installatie en levert energie gedurende een vast afgesproken periode aan de Q Group Subsidies, groene stroomcertificaten en/of WKK certificaten zijn ten gunste van Q Energy VI. Case Study : Q Energy via Partnership model Kerncijfers : Investering : 856.000 -waarvan 20% eigen vermogen Geïnstalleerd vermogen : 252 kwp Inkomsten : - GSC : 235 @450 /MWe (voor projecten vanaf 1/01/2010 : 350 /MWe) - 235 MWe/jaar@ 85 voor de grijze stroom Rendementen : - DSCR : 135% - IRR op EBITDA : 9% - IRR EV : 20 % Subsidies : - ecologiepremie (tot max 40% -kmo/20% -GO) - verhoogde investeringsaftrek 15.5% (aanslagjaar 2011 : 13.5%)

Case Study 2 : Investering in energie voor PPS Energievoorziening : - warmte, koeling en electriciteit van 130 appartementen (2039 MWth) - Koeling van publiek gebouw (139 MWth) Via investering in : - Zonnecentrale : 320 kwp (ca 70% van totale gevraagde vermogen) - Geothermiecentrale (KWO) met warmtepomp (verbruik 290 Mwe) Gerealiseerde besparing op warmte en koeling : 53000 (pb 4.5 jaar) Gerealiseerde opbrengsten groene stroom : 110.000 /jaar Case Study 2 : Investering in energie voor PPS Businessmodel : - Projectontwikkelaar betaalt SPV de kost van de conventionele stookinstallatie - Derde partijfinancier zorgt voor de investering in de verhoogde kost van hernieuwbare energievoorziening via de SPV - De SPV levert groene stroom, warmte en koeling aan bewoners, publiek gebouw - De SPV ontvangt de opbrengsten van de GSC Investering : 2.6 mio Rendementen : - IRR EBITDA : 10 % - IRR EV : 17 %

VII. Toekomstperspectieven Nieuwe financieringsvormen verlagen de drempel voor energiebesparings- of hernieuwbare energie investeringen Afstemming van de diverse spelers met verschillende risk-return profielen in de markt Nieuwe HE fondsen, alsook nieuwe financiële producten (cfr de groene hypotheek,..) Betere, efficiëntere technieken zullen leiden tot hogere rendementen Integratie van verschillende technieken Smart grid : afstemming van vraag en aanbod binnen bepaalde clusters (vb wijken, steden,..) Verschillende subsidiemechanismen die de financieringen zullen faciliteren Vragen? Ideeën? We support your business servaas@upgrade-energy.com Page 26