Programma 4 Economie Portefeuillehouder N.n.b Inhoud van het programma Het programma Economie is vooral gebaseerd op de uitgangspunten van de Routekaart naar de toekomst (2014) en het Coalitieakkoord 2014-2018. In een economie die al jaren onder druk staat is het uitgangspunt om te streven naar kwalitatieve groei. Daarbij ligt de nadruk op drie sterke pijlers: het toerisme, de agribusiness en nautische industrie. De havens van Enkhuizen zijn de grootste passantenhavens van het IJsselmeer. De stad is samen met zijn rijke historie en grote attracties een aantrekkelijke verblijfslocatie. Trends en relevante ontwikkelingen De economie trekt landelijk weer aan. In Enkhuizen is dit vooral te zien in een groeiend aantal banen per 1000 inwoners (zie figuur). Deze is in Enkhuizen erg hoog vergeleken met andere gemeenten van dezelfde grootte. Dit heeft met name te maken met de aanwezigheid van de grote bedrijven in de agribusiness en het volume van de toeristische sector. Het aantal vestigingen in Enkhuizen blijft hierbij wat achter. Met name het aantal nieuwe ZZP-ers in Enkhuizen is lager dan landelijk gemiddeld. De gemeentelijke haven kent een brede groep gebruikers en behoort tot een kleine groep unieke havens op basis van deze diversiteit. De pleziervaart, motor- en zeilchartervaart, riviercruisevaart, veerdiensten en andere beroepsvaart zijn continue gebruikers van de haven. In vervolg op de Stadsvisie zijn de integrale Haven-, Economische-, Recreatieve-, en Toeristische visie (HERTvisie) en Routekaart naar de toekomst opgesteld en vastgesteld. Deze documenten geven in grote lijnen de toekomstige ontwikkelingen van de havens weer, waarbij de focus ligt op de kwalitatieve ontwikkeling van de havens. Uit de (nog vast te stellen) Havenvisie Enkhuizen komt een actieprogramma in beeld waarbij in samenwerking met de Buijshaven en de Compagnieshaven de verschillende actiepunten verder uitgewerkt zullen worden. Wat willen we bereiken? De economische ontwikkeling vraagt om een grotere sturing op kwaliteit in plaats van kwantiteit. De behoefte aan bijvoorbeeld bedrijventerreinen en winkelvloeroppervlak is niet langer sterk groeiende. Daarentegen is het wel steeds belangrijker dat het aanbod goed aansluit bij wat de consument en de ondernemer vraagt. De overheid richt zich meer op het actief stimuleren en het bieden van een perspectief. Deze nieuwe rollen vragen om een open en flexibele houding van de overheid richting de toekomst. Door vrijheid te bieden kunnen toekomstige functies een plek vinden en het voorzieningenniveau in de stad versterken. Ook is het op veel fronten niet mogelijk om als gemeente alleen zaken op te lossen. De West-Friese gemeenten hebben hierop ingespeeld door gezamenlijk een economische agenda vast te stellen. Deze agenda zal de komende jaren de leidraad zijn voor regionaal economische beleid op het gebied van onder andere bedrijventerreinen, detailhandel, toerisme, agribusiness.
Maatschappelijke doelstelling 1. Behoud en uitbreiding van werkgelegenheid in Enkhuizen en de regio met groei in de sterkere sectoren; 2. Groei van het toeristisch en recreatief bezoek aan de stad; 3. Behoud van het voorzieningenniveau en groei van de aantrekkelijkheid van de stad; 4. Verbetering van de gemeentelijke dienstverlening aan ondernemers; 5. Promoten aantrekkelijkheid haven; 6. Betere bezetting afmeerlocaties riviercruisevaart door het seizoen heen. Verplichte indicatoren Naam indicator Eenheid Bron Meest recent Functiemenging % LISA 2015: 48,7 Bruto Gemeentelijk Product Verhouding tussen verwacht en gemeten product Atlas voor gemeenten 2013: 87 Aantal per 1.000 inwoners in Vestiging van bedrijven de leeftijd van 15 t/m 64 jaar LISA 2015: 137,7 Wat gaan we ervoor doen? Dienstverlening Ondernemers De dienstverlening voor ondernemers is een belangrijk aandachtspunt. De gemeente heeft een aanspreekpunt voor ondernemers en bedrijven worden actief benaderd. Daarbij wordt intensief samengewerkt met externe partijen zoals het Ontwikkelingsbedrijf (met hun ondernemersloket) en WerkSaam. Verder worden er diverse instrumenten ingezet om de communicatie met ondernemers te verbeteren zoals optimalisatie van de website, spreekuren en een nieuwsbrief. Samenwerking in SED-verband en in de regio is hierbij belangrijk. Zo wordt er regionaal samengewerkt aan de oprichting van een digitaal startersloket. Bedrijventerreinen Op de bedrijventerreinen werken we samen met brandweer, politie en ondernemers aan het keurmerk Veilig Ondernemen. Dit is gericht op een schoon, heel en veilig bedrijventerrein. Vanuit een provinciale HIRB subsidie is er een beeldkwaliteitsfonds voor Krabbersplaat opgericht, welke ook in 2017 zal doorlopen. Regionaal wordt samengewerkt aan de afstemming van bedrijventerreinen. Stadsmanagement De gemeente werkt samen met de stichting Stadsmanagement aan het plan van aanpak en het businessplan. Hieruit zijn al diverse projecten opgepakt en het is nu belangrijk om de financiële structuur toekomstbestendig te maken. Dit kan in de vorm van een ondernemersfonds voor en door ondernemers. Een dergelijk fonds zou er voor de gehele stad moeten komen. Voor de gemeente zijn specifieke speerpunten uit het plan van aanpak: Uitstraling winkelgebied: in eerste instantie wordt hier gericht op communicatie. Middels voorlichting en een individuele benadering zal ingezet worden op verbetering van de uitstraling van het winkelgebied. Met name uitstallingen en reclame zijn daarbij aandachtspunt. Aanpak leegstand; Middels een individuele aanpak richting ondernemers en vastgoedeigenaren worden alternatieven voor leegstaande panden en de uitstraling daarvan gestimuleerd. Functioneren van de markt: Samen met ondernemers, marktkooplui en gemeente wordt gekeken hoe de markt beter kan functioneren, aan kan sluiten bij de consument en financieel zeker gesteld kan worden. Regionale samenwerking In West-Friesland zullen in 2017 de projecten uitgevoerd worden die in Het Regionaal Economisch Actieprogramma zijn geformuleerd en door alle gemeenteraden in West-Friesland zijn vastgesteld. Dit programma is aanvullend op de samenwerking in Noord-Holland Noord die reeds vorm heeft in het Ontwikkelingsbedrijf. Tevens zullen de beleidskaders uitgevoerd worden die regionaal zijn vastgesteld met betrekking tot bedrijventerreinen en detailhandel. In beide sectoren is er een overaanbod in de regio. In 2017 zal er op basis van een evaluatie gewerkt worden aan een nieuwe samenwerkingsovereenkomst voor het ontwikkelingsbedrijf. De huidige loop eind 2017 af.
Deelneming - Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord NV (ONHN) Het ONHN bevordert de onderlinge samenwerking binnen de regio waardoor efficiënter aan economische doelstellingen gewerkt wordt en stimulering van de economische structuur en daarmee de werkgelegenheid in Noord-Holland Noord. Het Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord werkt als uitvoeringsorgaan in opdracht van de regio Noord- Holland Noord in het teken van de overall ambitie: bedrijvigheid behouden en vergroten en meer mensen aan het werk in de eigen regio. In 2013 is er een transitie afgerond waarbij de aandelenverhouding is gesynchroniseerd met het aantal inwoners. Tevens is de Kamer van Koophandel geen aandeelhouder meer. Bij de transitie is besloten dat de N.V. zich alleen nog maar richt op regionale economische stimulering. Deelnemingen in projecten via onderliggende B.V. s zijn voor de uitvoering van projecten die beschreven zijn in het Regionaal Economisch Actieprogramma West-Friesland, die door alle zeven gemeenteraden is vastgesteld. In 2016 is het functioneren van het Ontwikkelingsbedrijf geëvalueerd. Deze evaluatie vormt de basis voor een nieuwe samenwerkingsovereenkomst voor de periode na 2017. Gemeenschappelijke regeling - Recreatieschap Westfriesland Het Recreatieschap behartigt voor de Westfriese gemeenten de belangen van de openluchtrecreatie en het landschap in het samenwerkingsgebied. Inzet voor een rijkere, gevarieerdere natuur met meer recreatiemogelijkheden, beheer en onderhoud van de terreinen. In 2016 is het Natuur- en Recreatieplan met uitvoeringsprogramma vastgesteld door het bestuur van het Recreatieschap. Het plan geeft invulling aan de regionale ambitie van Westfriesland op het vlak van natuur, landschap en recreatie voor de komende tien tot vijftien jaar. Het plan heeft de ondertitel In verbondenheid vooruit!. Het plan is tot stand gekomen door samenwerking met de hele regio en gaat uit van de kracht van de regio. Westfriesland ligt op het gebied van natuur, recreatie, landschap en cultuur vol met kansen. Die kansen kunnen beter benut worden. Het plan gaat uit van de basis op orde. Zo krijgt Westfriesland voldoende aanbod aan recreatie voor zijn eigen inwoners maar ook voor bezoekers van buiten de regio. Na de vaststelling van het plan is gestart met de uitvoering van het bijhorende uitvoeringsprogramma. In 2017 gaat het RSW hier uiteraard ook mee verder, Binnen de lopende begroting van het Recreatieschap is budget voor de uit te voeren zaken in 2017. Toeristische promotie Op niveau van Noord-Holland Noord is toegewerkt naar één toeristische marketing organisatie voor Noord Holland Noord. Deze opereert onder de naam Holland boven Amsterdam. Het is de bedoeling dat bestaande budgetten voor promotie (onder andere de VVV) hiervoor ingezet worden. 2016 was een overgangsjaar en in 2017 moet de financiële en organisatorische structuur definitief vorm krijgen Havens Goede samenwerking en regelmatig overleg met de Buys-, Compagnieshaven en de VVV. Onze haven wordt middels een beursstand gepresenteerd op Boot Holland en/of Hiswa. Betrokken bij overleg Amsterdam Cruise Port ter promotie van de riviercruisvaart. Regionaal toeristische agenda voor West-Friesland opgesteld als uitwerking van het Pact van West-Friesland en de Regionaal Economische Agenda. In 2017 wordt gewerkt aan de verdere uitvoering van deze agenda. Daarvoor is door de gezamenlijke West-Friese gemeenten een toeristisch coördinator aangesteld.
Wat mag het kosten? Lasten en baten programma Economie (Bedragen x 1.000) Rekening 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Lasten 4.396 4.763 3.616 2.989 2.989 2.989 Baten -5.348-2.642-2.606-2.477-2.477-2.477 Saldo programma P04. -952 2.121 1.010 512 512 512 Toelichting Uit bovenstaande tabel blijkt dat er in 2017 voor dit programma per saldo 1.111.000 minder is begroot ten opzichte van 2016. De belangrijkste verschillen worden hieronder toegelicht: Lasten Verhoging van het budget voor stadsmanagement -20.000 Door nieuwe regelgeving worden alleen directe salariskosten ten laste van het 508.000 programma gebracht. Niet toerekenbare overheadkosten worden opgenomen in het hoofdstuk 'Overhead' en worden niet meer verdeeld over de programma's. Dit levert voor dit programma een voordeel op. Salarissen ondernemersactiviteiten niet meer in begroting maar via bijdrage aan SED 661.000 Lagere kapitaallasten 23.000 De mutaties in het grondbedrijf lopen via de balans en zijn budgetneutraal in de 71.000 exploitaite verwerkt (zie baten) Overige verschillen -96.000 Totaal lasten 1.147.000 Baten De mutaties in het grondbedrijf lopen via de balans en zijn budgetneutraal in de exploitaite verwerkt (zie lasten) -71.000 Overige verschillen 35.000 Totaal baten -36.000 Per saldo een voordeel van 1.111.000
Reserves en Voorzieningen Bij dit programma behoren de volgende reserves en voorzieningen: Prognose Prognose 01-01-2017 31-12-2017 Reserves 1 Stadsuitleg 862.000 862.000 Ondernemersfonds 119.000 138.000 981.000 1.000.000 Voorzieningen Afwikkeling restkosten Kadijken Afwikkeling restkosten Oksel 21.000 0 140.000 140.000 161.000 140.000 Toelichting reserve en voorzieningen Reserves: Stadsuitleg; Geen mutaties. Ondernemersfonds; er wordt 19.000 in 2017 gestort. Voorzieningen Afwikkeling restkosten Kadijken; voor de restkosten van het project kadijken is een voorziening getroffen. In 2017 wordt het project Kadijken afgewikkeld. Afwikkeling restkosten De Oksel; Geen mutaties 1 De risicoreserve bouwgrondexploitatie maakt deel uit van de algemene reserve en is opgenomen onder het overzicht algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien