Integrale zorg voor ouderen; interdisciplinaire bezinning Prof.dr. Robbert Huijsman MBA, Bijzonder hoogleraar Management & Organisatie Ouderenzorg, ibmg/eur Senior manager Innovatie en programmamanager Kwaliteit van Zorg, bij Zilveren Kruis (Achmea)
1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050 2055 2060 Vergrijzing, langer thuis, zorgkosten, technologie We leven 8 jaar langer dan in 1950, maar Multimorbiditeit wordt de nieuwe uitdaging 100+ 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 Langer thuis, maar technologie is kostendriver %65+ intramuraal zorgkosten lopen exponentieel op met leeftijd 2
Visie seniorenbeleid, naar doelgroepen en pijlers doelstelling primaire driver secundaire driver Onafhankelijk Onafhankelijk met hulp Onafhankelijk met veel hulp afhankelijk met zeer veel hulp De beste gezondheid valpreventie / beweegprogramma s De beste hulp mantelzorgondersteuning Realiseer de beste zorg voor senioren De beste zorg polyfarmacie dementie senior friendly hospitals De beste aandacht aandacht voor gevolgen ouder worden De beste communicatie aansluiten op belevingswereld De beste verzekering kwaliteit van leven klantwaarde
Het probleem Onzichtbaar tot crises, opname, vroegtijdig overlijden Belasting professionals Overbelasting mantelzorg Hoge zorgkosten Slechte kwaliteit van leven Onnodig verlies zelfredzaamheid en functies
Kwetsbare ouderen Oudere zelf: Ik merk dat ik oud word. Het gaat me allemaal moeilijker af, mijn lichaam laat me in de steek. Mijn kringetje wordt kleiner. Er vallen vrienden weg en ik ben zelf ook niet meer mobiel. Mijn loopje naar de supermarkt is vaak mijn enige uitje van de dag. Gelukkig woon ik nog thuis. Met de hulp van de buurvrouw, mijn kinderen die in het weekend langskomen en de thuiszorg die me helpt in huis en bij het douchen, hoop ik zo lang mogelijk thuis te kunnen blijven wonen. Ik vind het vervelend om afhankelijk te zijn, daar moet ik mee leren leven. Mantelzorger: Mijn ouders zijn echt oud aan het worden. De doktersbezoeken en de wekelijkse fysiotherapie bepalen het ritme van hun leven. Ze wonen nog thuis met de nodige hulp. Maar die vergeetachtigheid baart me zorgen. Ik denk wel eens hoe lang kan dat nog zo? en wat als er echt iets gebeurt? Ik vind dat best een zorg. Ik wil graag dat ze zo lang mogelijk zelfstandig kunnen zijn. Nu lukt het allemaal nog. Maar ik maak me wel zorgen over de toekomst.
Prof. Dr A.C. Nieuwenhuijzen Kruseman, internist n.p., oud-voorzitter KNMG Geneeskundige zorg rond ouderen met chronische meervoudige aandoeningen vergt Zorgorganisatie en bekostiging die gericht is op integrale patiëntgerichte zorg Continuüm cure-care, zorg- en functiegericht Balans generalisten specialisten Opleidingen die toegesneden zijn op patiëntgerichte zorg, waarin de zieke i.p.v. de ziekte centraal staat preference-based naast evidence-based medicine The good physician treats the disease, The better physician the patient who has the disease William Osler (1849-1919)
Kernpunten voor thuiswonende oudere
10 Multi-interventies op verschillende niveaus in onderlinge samenhang
Nationaal Programma Ouderenzorg Nu: Beter Oud
Overzicht projecten Beter Oud
Integrale ouderenzorg vanuit huisartsenpraktijk
Vrijwel alle studies: geen (kosten)effecitiviteit Dat bleek ook al vaak bij onderzoeken eerder dan NPO (consultatiebureaus, preventieve huisbezoeken), geheugenpoli s, beweegprogramma s GALM!) Hoe beter het onderzoeksdesign, hoe teleurstellender de uitkomsten Zorgkosten niet naar beneden, kwaliteit van leven soms wel Maar wel (tussen)effecten op intermediaire variabelen zoals satisfactie (patiënt/mantelzorger/professional), mate van integratie, samenhang en continuïteit van zorg/welzijn/wonen Heel veel inzicht op onderliggende bouwstenen, thema s, instrumenten ( kwetsbaarheid, screening/doelgroepbepaling/segmentering, interventies, zorgleefplan, zelf- en samenredzaamheid, casemanagement, comorbiditeit, senior vriendelijk ziekenhuis (holistisch kijken, ontslagtraject a la Zorgbrug) Ondertussen nieuwe bewegingen: nieuwe bekostiging huisartsen, nieuwe positie en bekostiging wijkverpleging, sociale wijkteams WMO, kwaliteit van leven en positieve gezondheid, kortcyclisch verbeteren
Definitie van gezondheid Wereldgezondheidsorganisatie (WHO 1948): toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk welzijn en niet slechts de afwezigheid van ziekte of andere lichamelijk gebreken. the ability to adapt and to self manage Machteld Huber (2012): vermogen van mensen zich aan te passen en een eigen regie te voeren, in het licht van fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven. http://www.youtube.com/watch?v=enivjptxju0&feature=youtu.be
Pijlers voor positieve gezondheid
Zelfredzaamheid is kern van gezondheid Oudere > bundel zorgactiviteiten Betekenisvol leven, je mag er zijn Baas over eigen hoofd, lijf en leven Betrokkenheid en participatie/interactie Accent op wat oudere nog wél kan Eigen regie en (veer)kracht
Voorstel voor gezamenlijke doorbraak A. Evidence based/data driven ontwerp strategie: co-creatie samen op eiland tot witte rook (een week?) per NPO-groep 1 hoofdonderzoeker, 1 seniorprofessional, 1 oudere plus trio vanuit Zilveren Kruis (beleid, inkoper, onderzoeker) alle onderzoekdata bij elkaar voor directe analyses professionele begeleiding en financiële steun (ZonMw, ZK) resultaat: consensuslijst van werkzame bouwstenen voor patiënt, professional en organisatie, incl. prioriteiten en implementatie-advies B. Kortcyclisch invoeren in paar dedicated netwerkpraktijken bouwsteen voor bouwsteen absorberen in praktijk pragmatisch werken en actief leren toetssteen: kwaliteit van leven, kwaliteit van zorg en kosten behoudt wat werkt, verwijder wat niet werkt werk- en financieringsplan voor nationale uitrol
Veel inspiratie vandaag! Prof.dr. Robbert Huijsman MBA email: huijsman@bmg.eur.nl 20