Samen Sterk! Gecombineerde ondersteuning voor mensen met dementie en hun mantelzorgers

Transcriptie

1 Samen Sterk! Gecombineerde ondersteuning voor mensen met dementie en hun mantelzorgers Prof.dr. Rose-Marie Dröes Research Programme > Mental Health and Quality of Care Department of Psychiatry / Department of General practice & Elderly care medicine Alzheimercentrum VUmc rm.droes@vumc.nl Amsterdam Center on Aging

2 Inhoud Introductie: toename aantallen mensen met dementie Hoe gaan we hier mee om? Samen sterk! Efficiëntere zorgorganisatie Kosten-effectievere zorg Aanpassing van de financiering Een inspirerend voorbeeld van Samen sterk!

3 Aantallen In 2010 Wereldwijd 35,6 miljoen mensen met dementie 24.9 miljoen (70%) thuiswonend Europa 7 miljoen Nederland (totaal ) In 2050 Wereldwijd 115 miljoen 80,5 miljoen (70%) thuiswonend - Europa 13 miljoen - Nederland (totaal ) Redenen: vergrijzing + toename van oudste ouderen (World Alzheimer Report, 2009)

4 Zorg en kosten Totale kosten voor dementiezorg zijn 4,7% van de gezondheidszorgkosten (betreft vnl kosten voor institutionele zorg) 4 miljard per jaar Mantelzorg 60% van zorg thuis door familieleden 82% van mantelzorgers (kans op) overbelasting 38% voelt zich zwaar belast mensen met dementie : werkende mensen in : 55 in : 27

5 Hoe gaan we hier mee om? Verbetering van dementiezorg Wijziging in financiering efficiëntere zorgorganisatie (kosten-)effectievere zorg Goedkoper Meer mensen kunnen profiteren!

6 A. Efficiëntere zorgorganisatie

7 Ontwikkeling dementiezorg Medisch behandelperspectief Gevolgen perspectief Psychosociale perspectief ziekte chronische beperkingen handicaps aanpassing aan/ omgaan met de gevolgen van ziekte Farmacotherapie genezing Paramedische behandeling Psychiatrische behandeling rehabilitatie/ compensatie Kwaliteit van leven Revalidatie Zorg begeleiding/ ondersteuning Psychosociale behandelingen Welzijn / diensten

8 Efficiëntere zorgorganisatie Dementiezorg - dementievriendelijker Informatie loket Vrijwilligersdiensten Verbetering samenwerking in dementie zorgketens/netwerken Thuiszorg Dagvoorziening Vakantieopname Gespreksgroepen Palliatieve zorg Wat vindt je waar? Zorgcoordinatie door casemanager van begin dementie tot eindstadium Doel: efficiëntie, continuïteit van zorg

9 Integrale dementiezorg Gevolgen perspectief Psychosociale perspectief ziekte genezing Paramedische behandeling Medisch behandelperspectief Farmacotherapie Psychiatrische behandeling chronische beperkingen handicaps rehabilitatie/ compensatie Kwaliteit van leven Revalidatie Welzijn / diensten Zorg aanpassing aan/ omgaan met de gevolgen van ziekte begeleiding/ ondersteuning Psychosociale behandelingen SAMEN STERK!

10 B. Kosten-effectievere zorg Door er voor te zorgen dat er overal goede zorg beschikbaar komt Vroege diagnose Tijdige interventies Zorgstandaard Dementie Bewezen-effectieve en gepersonaliseerde zorg Op basis van individuele behoeften vraaggestuurd Efficiënte oplossingen voor onvervulde behoeften Voorkomen van crises /ziekenhuisopname Uitstel verpleeghuisopname Langer thuis blijven wonen Verhoging kwaliteit van leven Institutionele zorg in menselijke maat (grootschalige zorg kleinschalig wonen)

11 Gecombineerde interventies effectiever Goede zorg Belangrijke elementen Informatie Praktische hulp Emotionele steun Sociale steun Persoon met dementie Mantelzorger Hulp bij omgaan met zowel de functionele als de psychosociale gevolgen van dementie

12 Functionele gevolgen in dagelijks leven Voor de persoon met dementie Problemen met boodschappen doen omgaan met geld gebruik maken van openbaar vervoer koken sociaal contact problemen oriëntatie communicatie huishoudelijke activiteiten zelfzorg.. Voor de mantelzorger/omgeving omgaan met gedragsveranderingen gevaarlijke situaties miscommunicatie met hulpverleners weerstand tegen opname.

13 Hulp bij psychosociale gevolgen Aandacht voor persoonlijke beleving en wensen individuele aanpassingsproblemen individuele kwaliteit van leven draagkracht en ervaren belasting mantelzorger Goed opgezet onderzoek nodig Tijdige op de persoon afgestemde evidence based hulp Helpt mensen beter om te gaan met de gevolgen van dementie Informatiedesk Effectieve Zorg & behandeling bij dementie -VUmc

14 Effecten gecombineerde programma s Persoon met dementie Betere geestelijke gezondheid (stemming, angst) Minder gedragsproblemen Langer thuis/ uitstel opname in zorginstelling + Mantelzorger Betere geestelijke gezondheid / minder psychische en psychosomatische klachten Minder ervaren belasting Meer gevoel van competentie Implementatie kosten-effectiever (Smits et al., 2007; van Mierlo et al., 2009, 2012)

15

16 C. Financiering

17 Aanpassing van de financiering gecombineerde ondersteuning AWBZ-indicatie voor persoon met dementie ondersteunende begeleiding activerende begeleiding (incl. systeembegeleiding) persoonlijke verzorging Ondersteuning vanuit gemeente/ WMO Prestatieveld Mantelzorgondersteuning Transitie AWBZ WMO 2014 Dagbesteding naar WMO Nieuwe kansen voor integratie! Gespecialiseerde dementiezorg? 25% bezuiniging

18 Bezuiniging nu - kostenbesparing op termijn? WMO SAMEN STERK! Zvw AWBZ

19 Een inspirerend voorbeeld: Samen Sterk!

20 Mooie voorbeelden van gecombineerde ondersteuning Ontmoetingscentra Odensehuis Ergotherapie thuis Vertroetel je ouders Reminiscentie voor twee LPD-plusMO Casemanagement Kunstproject Stedelijk Museum Samen sporten

21 Ontmoetingscentra Persoon met dementie dagsociëteit (3dgn/week) (re)creatieve activiteiten belevingsgerichte activiteiten psychomotorische groepstherapie Mantelzorger informatie bijeenkomsten gespreksgroep respijtzorg zorgcoördinatie Voor beiden spreekuur centrumoverleg sociale activiteiten EMGO Institute for Health and Care research VU medisch centrum Amsterdam

22 Samenwerkingsprotocol Huisartsen Thuiszorg Casemanagers GGZ-afd. ouderen Steunpunt mantelzorg Stichting welzijn Wijkpost voor ouderen Verzorgings- en verpleeghuizen Specialist ouderengeneeskunde Alzheimer café s Zorg en welzijn in de regio

23 Ontmoetingscentra Samenwerkingsprojecten tussen zorg en welzijn Bewezen effectieve ondersteuning aan mensen met dementie en hun mantelzorgers Gefinancierd vanuit AWBZ en Gemeente Sterke formule! 20 jaar! Complimenten!! 100e

24 Ontmoetingscentra/LPDplusMO in Nederland+ April 2013 N=100, 25 in oprichting ARUBA (1) PARAMARIBO (1) ITALIE (55)

25 Ontmoetingscentra 20 jaar 2.25min

26 Samen sterk! Gecombineerde ondersteuning voor mensen met dementie en hun mantelzorger(s) Met dank aan: Landelijke Werkgroep Ontmoetingscentra Amsterdam Center on Aging