Thuis met dementie: Kansen en zorgen in 2013

Transcriptie

1 Thuis met dementie: Kansen en zorgen in 2013 Samenwerking in de eerste lijn voor patiënten met dementie 23 mei 2013 Drs. J. Meerveld Manager Belangenbehartiging en zorgvernieuwing, Alzheimer Nederland

2 Dat mensen met dementie en hun mantelzorgers het thuis zo lang en zo goed mogelijk volhouden met hulp van familie, vrienden en buurtgenoten en door naadloos samenwerkende professionals en aanbieders, met hoge kwaliteit van zorg.

3 Dat betekent. 1. Mensen met dementie, familie, vrienden en buurtgenoten helpen om het ZELF thuis zo lang en zo goed mogelijk vol te houden. Daarvoor is samenwerking tussen formele en informele zorg thuis nodig. 2. Samenwerken bij dementie is veel breder dan alleen de samenwerking tussen artsen uit de eerste en tweede lijn. Werk samen met alle andere professionals. 3. Maar ook samen met nieuwe partners, de winkelier, de buurt?

4 Kansen en zorgen mensen met dementie 69% woont thuis (al jaren) intramuraal heeft geen diagnose Gemiddelde diagnosetijd lang (14 mnd) Taboe Er is toch niks aan te doen Beleid nieuwe kabinet - Langer thuis - Tegen lagere kosten Zwaar De klok rond 84 dementieketens: 7,7 Onderdiagnostiek Onderbehandeling 273 fte casemanagement mensen hebben gemiddeld 3 dagen in de week dagactviteiten

5

6 Kansen en zorgen voor samenwerking 1. Samenwerken: wat betekent dit voor mensen met dementie en mantelzorgers en professionals 2. Mantelzorgers ondersteunen bij grootste problemen 3. Top 3 voor mantelzorgers 4. Basis voor kwaliteit: zorgstandaard 5. Breed: dementievriendelijke gemeenschap

7 Goede samenwerking voor mensen met dementie en mantelzorgers 1. Neemt de huisarts uw eerste vermoedens serieus? 2. Heeft de huisarts u goed en snel doorverwezen voor diagnose? 3. Vond de diagnose goed en snel plaats? 4. Kreeg u direct een casemanager toegewezen? 5. Is er voldoende afstemming tussen verschillende hulpverleners? 6. Is er voldoende afstemming met u (wanneer gebeurt wat)? 7. Wisselen hulpverleners informatie uit? 8. Weet u waar u terecht kunt als het misgaat? 9. Wordt u serieus genomen door hulp- en zorgverleners? 10.Wordt u en degene met dementie respectvol bejegend door hulp- en zorgverleners? 11.Sluit de professionele ondersteuning en zorg aan bij uw behoeften?

8 Als samenwerking tekort schiet Voorbeeld 1. Huisarts en SO stemmen niet goed af. Gevolg: dubbel verstrekte medicijnen of verkeerde interacties tussen medicijnen. Voorbeeld 2. De cliënt heeft somatische problemen en kenmerken van een delier. Huisarts zegt dat het een zorgprobleem is en de SO moet dit oplossen. De SO zegt dat de huisarts eerst somatisch zaken moet uitsluiten. Gevolg is geen actie en schade voor de cliënt. Voorbeeld 3. De huisarts bemoeit zich met het ingezette traject van de SO zonder dat hij deze op de hoogte stelt. Gevolg verwarring bij de cliënt.

9 Als samenwerking tekort schiet Voorbeeld 4. Niet elke huisarts is altijd snel genoeg bereikbaar voor overleg. Dat zal voor de SO mogelijk ook gelden. Soms wordt het ingewikkelder als er ook nog een neuroloog of klinisch geriater een deel van de behandeling doet. Dit vraagt om nog meer afstemming in communicatie. Vertraging voor cliënt. Voorbeeld 5. Veel cliënten hebben vragen of wensen over euthanasie. Zij weten vaak niet bij wie ze aan moeten kloppen. Huisarts en SO kunnen verschillende visies en meningen hebben die ze niet afstemmen en/of naar de cliënt toe uitdragen. Dit is onduidelijk voor de cliënt, voelt zich in de steek gelaten. Moraal: goede communicatie is essentieel!

10 Sluit de hulp aan op wensen en behoeften van mensen met dementie en hun mantelzorgers?

11 Grootste problemen voor mantelzorgers Bron: dementiemonitor mantelzorg 75% Omgaan met gedragsverandering patiënt; vooral tegenwerking 77%: Weerstand tegen opname naaste in zorginstelling 46%: Het is te veel

12 Mantelzorgers oordelen negatief over: 1. Diagnostiek: grote regionale variatie In 2/3 van de regio s vindt 1 op 5 mantelzorgers dat de huisarts niet of niet snel genoeg doorverwijst Het stellen van de diagnose duurt gemiddeld 14 maanden 2. Afstemming tussen zorgverleners in 2/3 van de regio s ervaart 1 op de 5 mantelzorgers onvoldoende afstemming tussen hun zorgverleners 3. Crisishulp: niet tijdig ingezet

13 Top drie voor mantelzorgers (3e dementiemonitor in 2011) Casemanagement Informatievoorziening en voorlichting Activiteiten zoals dagopvang

14 Zorgstandaard dementie 1. Bijna vastgesteld: - op een haar na, - laatste gesprekken Kwaliteitsinstituut, - tekst blijft ongewijzigd. 2. Aansluiting op multidisciplinaire richtlijn dementie van medisch specialisten eind 2013

15 Integrale zorg (Zorgstandaard dementie) Info voor publiek Signaleren & actief verwijzen WMO-loket Huisarts Casefinding Ziekte & zorg diagnostiek Zorgplan Multi discipli nair team Behandeling Begeleiding Steun Huish.zorg en hulp bij ADL Activiteiten Respijthulp Crisishulp Aangepast wonen Effecten mensen met dementie en mantelzorgers Casemanagement en zorgplan Controle & management; indicatoren, taken, bevoegdheden Criteria voor goed ketenmanagement

16 Casemanagement bij dementie 1. Bied continuïteit vanaf start diagnostisch traject tot einde, geen overdracht. 2. Stimuleer zorgweigeraars / bemoeizorg. 3. Combineer trajectbegeleiding en persoonlijke hulpverlening. 4. Werk samen met een multidisciplinair team. 5. Werk samen met huisarts. 6. Houd korte lijnen in dementieketen. 7. Wees onafhankelijk. 8. Competent: HBO plus speciale opleiding. Zie Zorgstandaard Dementie 22 mei 2013 Staatssecretaris: ik kijk of structurele financiering geregeld kan worden in kader van aanspraak wijkverpleging thuis.

17 Veel professionals willen wel casemanager zijn

18 Implementatie Zorgstandaard gaat door 1. Uitwerken van zorgstandaard per regio, per dementieketen 2. Uitbreiding reikwijdte naar meer dan 400 gemeenten VNG-adviesgroep wil dat VNG gebruik zorgstandaard stimuleert. Staatssecretaris wil dementie als pilot in transitie van AWBZ naar WMO

19 Zorgstandaard (ZSD) en dementieketens Dementie is pilot van Kwaliteitsinstituut in oprichting Uitvoering pilot: Alzheimer Nederland met Vilans in 9 dementieketens Ketens die meedoen in 2013: Zaanstreek Waterland, Zuid Kennemerland, Midden Kennemerland, Westelijke Mijnstreek, Haaglanden, Noord Limburg, Noordelijke Maasvallei, Liemers, Dementienetwerk Breda e.o. Wat gaan we doen? Van zorgstandaard naar zorgprogramma: wat hoe en wie via regionale werkplaatsen met aanbieders, financiers en Alzheimer Nederland met ondersteuning in het proces en met voorbeelden van Vilans

20 Dementievriendelijke gemeenschap voorbeeld: gemeente Bladel 1. Kies een straat waar veel ouderen winkelen 2. Werk samen en via lokale ondernemers 3. Zoek sleutelfiguren met dementie in familie 4. Informeer ondernemers over wat te doen

21

22 Nodig van u: 1. Gebruik de zorgstandaard 2. Werk samen: in de buurt, met gemeenten en in dementieketens 3. Ontwikkel casemanagement in en met gemeenten 4. Interventies om mantelzorgers beter te coachen bij gedragsproblemen 5. Start in de buurt centra met casemanagement, activiteiten, informatie en zorg bij dementie (1:50.000) 6. Meer activiteiten voor mensen met dementie 7. Tijdige signalering en diagnose: scholing vroegsignalering duidelijke route per dementieketen voor verwijzing en diagnostiek 8. Homebased: ga als specialist naar de mensen toe.

23 Meer weten?