Voorstel voor Waardigheid en trots, liefdevolle zorg voor onze ouderen ; gericht op cliënten met psychogeriatrische grondslag en hun mantelzorg. 2015 06 17 Zorgaanbieder: St. ActiVite Postbus 149 2350 AC Leiderdorp Bestuurder: Mevrouw A.P Berkhout-Pos (l.berkhout@activite.nl) Contactpersoon: De heer P. de Jong, directeur RVE Intramurale Dienstverlening p.d.jong@activite.nl P.de.jong@activite.nl Visie: ActiVite vervult een spilfunctie in het brede domein van wonen, welzijn en zorg. ActiVite is excellent in de organisatie van dienstverlening in integrale arrangementen, al dan niet in een keten. ActiVite is professioneel, betrouwbaar en gedegen en werkt met respect voor haar klanten en opdrachtgevers. De organisatie is gezond en stabiel: dit geldt zowel voor de medewerkers en vrijwilligers als voor de financiële positie van ActiVite. De bedrijfsvoering is gericht op het verbeteren van de kwaliteit van de professionals en het vergroten van de tevredenheid van cliënten. Hierbij wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van state of the art instrumenten: zorgbeleid, ICT en competentie-ontwikkeling. Het kunnen voldoen aan de wensen van de klanten en het richten op verbeteren zijn verankerd in het dagelijks handelen van onze medewerkers. Concreet houdt dit in dat bij de zorgverlening: de zorgvraag van de klant centraal staat; de klant de regie heeft in de zorgverlening; ActiVite verantwoorde zorg levert, met aandacht voor de veiligheid voor cliënten en medewerkers. Deze visie, die is vertaald naar de zorg en dienstverlening aan cliënten in de woonservicecentra, sluit aan bij de kernpunten in het plan Waardigheid en trots, liefdevolle zorg voor onze ouderen : - Zo thuis als mogelijk is de basis waar de zorg op draait. - Een persoonlijke aanpak gericht op de kwaliteit van leven van de cliënt (die intensieve zorg en ondersteuning nodig heeft) - Het benutten van kansen om de cliënt en zijn naaste omgeving een grotere rol te geven en de professional meer vrijheid van handelen. - Werken aan het creëren van randvoorwaarden voor het totale welbevinden van de cliënt (holistische benadering met aandacht voor diepere behoeften), naast aandacht voor ziekte en zorg. - Inspelen op vaardigheden en verlangens van cliënten (die er nog altijd zijn), naast acceptatie van ziekte en functieverlies. Ondersteunen bij verlies in deze levensfase. ActiVite wil aansluiten met onderstaand voorstel om een bijdrage te leveren aan het welbevinden van cliënten. Met als kern een persoonlijke aanpak gericht op de kwaliteit van het leven van cliënten. Pagina 1 van 5
Locaties Aantal cliënten met somatische grondslag Aantal cliënten met psychogeriatrische grondslag AgnesStaete 23 22 29 Hof van Alkemade 16 24 34 St Joseph 80-24 Noorderbrink 30-13 De Ommedijk 50 28 52 De Schutse 30 26 34 (Sassembourg) Zuidervaart 40-22 Hussonshoek - 24 19 Sassenoord 7-7 Rietveld - 152 100 (voor adressen woonservice centra, zie bijlage) Basis kwaliteit op orde - Er is geen sprake geweest van verscherpt toezicht afgelopen 2 jaar. - ActiVite is sinds 2007 HKZ gecertificeerd (ISO/HKZ VVT 2010). Aantal FTE medewerkers Toelichting op het voorstel: 1. Aanleiding Goede zorg voor ouderen in de verpleeghuizen draait in essentie om maximaal behoud van zelfrespect en kwaliteit van leven. Zorg die aansluit bij de wensen en mogelijkheden van de cliënt, met warme betrokkenheid van familie en naasten: waardigheid. Zorg die met plezier geleverd wordt door gemotiveerde verzorgenden, verpleegkundigen en behandelaars. Zorg die voldoet aan hun beroepsstandaard geleverd in een beschermde woningomgeving, waar sprake is van: (beroeps)trots. Dat zijn de sleutelelementen voor liefdevolle zorg voor onze ouderen. 1 De afgelopen vijf jaar is de cliëntgroep die bij ActiVite verblijft drastisch veranderd. Daar waar ActiVite eerst voornamelijk zorg aan cliënten met somatische problematiek bood, heeft de populatie cliënten met psychogeriatrische (pg) problematiek zich enorm uitgebreid. Een aantal woonservicecentra heeft zich getransformeerd van grote individuele complexen naar kleinschalige woonvormen voor cliënten met dementie. Deze woonvormen werden in eerste instantie gecreëerd binnen bestaande locaties, maar uiteindelijk geoptimaliseerd in diverse nieuwbouw locaties. Alleen al in 2015 openen drie nieuwbouwlocaties de deuren voor mensen met dementie. Deze transformatie en nieuwbouw heeft het mogelijk gemaakt om voor cliënten de optimale randvoorwaarde te creëren zoals bijvoorbeeld een plezierige en veilige leefomgeving met gebruik van domotica. Er is een investering gedaan in de personele mix en opleiding/scholing: er zijn verpleegkundigen aangenomen en er is ingezet op specifieke scholing over dementie voor verzorgenden. De visie op zorg aan cliënten met dementie wordt in de attitude van iedereen die betrokken is bij de zorg voor de bewoners met dementie verankerd door het realiseren van doorlopende intervisie met medewerkers. 1 http://www.rijksoverheid.nl/bestanden/documenten-en-publicaties/rapporten/2015/02/10/waardigheiden-trots-liefdevolle-zorg-voor-onze-ouderen/waardigheid-en-trots-liefdevolle-zorg-voor-onze-ouderen.pdf Pagina 2 van 5
De afgelopen jaren is er al veel gerealiseerd. Geïnspireerd door het document van Actiz; Ruimte scheppen voor welbevinden wil ActiVite dit voorstel gebruiken om verder te ontwikkelen op het welbevinden van de cliënten met dementie, met de focus op behoud van het gevoel van eigenwaarde, integriteit en rekening houdend met het verleden van de cliënt. Hierbij maakt ze gebruik van drie pijlers: bewegen, mentaal welbevinden en leven in vrijheid. Afgelopen jaar stond het thema bewegen centraal. Het is gelukt om dit te integreren in het zorgleefplan. ActiVite wil nu een stap verder gaan en bewegen als onderdeel van het leven van de cliënt integreren, wetende dat bewegen eraan bijdraagt dat de cliënt zich comfortabel voelt. De zelfredzaamheid wordt gestimuleerd, wat bijdraagt bij aan het behoud van gevoel voor eigenwaarde. Er is aandacht voor interactie waardoor er een kleinere kans is op vereenzaming en depressiviteit. En het dementieproces wordt vertraagd omdat het slaap- waakritme beter in balans is. Doelstelling is dat het voor zowel medewerkers als familie vanzelfsprekend is dat de cliënt beweegt, bijvoorbeeld op het moment dat er gegeten wordt, als aanbod in de het dagprogramma, maar ook als uitstapje met de familie. Naast een accent op bewegen wil ActiVite zich ook richten op het mentaal welbevinden in relatie tot het belang van het verleden voor de cliënt. Binnen de zorgverlening heeft het verleden een plaats in het heden, door er uitgebreid bij stil te staan in de anamnese en vervolgens in de zorgverlening de waardevolle elementen mee te nemen. Wanneer cliënten zich niet comfortabel voelen kunnen ze boos, verdrietig of bang zijn. Vaak signaleren zorgverleners deze gevoelens en gaan ze het gesprek hierover aan met de cliënt. Dit gesprek kan de cliënt helpen zich rustiger of comfortabeler te voelen. Het kan ook zo zijn dat het gesprek niet het gewenste resultaat oplevert en de medewerker andere interventies moet plegen. Binnen dit voorstel wil ActiVite zich ook richten op de interactie tussen deze cliënt en de medewerker. Ze wil medewerkers tools meegeven hoe ze kunnen omgaan met gedrag waaruit blijkt dat de cliënt zich niet comfortabel voelt en waarbij waarde wordt gehecht aan het verleden. Anticiperend op de toekomstige wet Zorg en Dwang en de integriteit van de cliënt zal ook de implementatie hiervan onderdeel zijn van dit voorstel. Van oudsher zette ActiVite nauwelijks vrijheidsbeperkende maatregelen in, met de veranderde cliëntpopulatie wil ActiVite dit behouden. Ze focust op de inzet van alternatieve maatregelen. 2. Zorg aan cliënten met dementie bij ActiVite Visie op dementie ActiVite is een professionele organisatie die er in haar ondersteuning naar streeft om cliënten met dementie zo lang mogelijk thuis te laten wonen. Of wanneer dit niet meer mogelijk is, cliënten een veilige, huiselijke en gastvrije woonomgeving te bieden waarin de dementerende cliënt zo optimaal mogelijk functioneert. Hierbij staat de eigen regie en zelfredzaamheid van de cliënt centraal. ActiVite is tot en met het overlijden van de cliënt betrokken bij de zorgverlening, tenzij de cliënt anders kiest. ActiVite richt zich bij de ondersteuning van de cliënt vooral op degenen die voor hem voor haar zorgen. Immers wanneer zij uit beeld verdwijnen neemt de kwaliteit van leven (functioneren van personen op fysiek, psychisch en sociaal gebied zoals zij dat zelf ervaren) voor de cliënt af. Met elkaar worden de mogelijkheden, maar ook de onmogelijkheden in kaart gebracht waarna er een op de cliënt en degene die voor hem of haar zorgen een passend zorgaanbod kan worden vastgesteld. Hierbij staat dus niet alleen de cliënt, maar het gehele systeem erom heen centraal. ActiVite gaat er vanuit dat de cliënt en hun naasten in principe een maximale kwaliteit van leven ervaren wanneer de cliënt in zijn eigen thuissituatie ondersteund wordt. Wanneer dit niet meer zo wordt ervaren (bijvoorbeeld door afname van veiligheid, vereenzaming of verwaarlozing) bieden de woonservicecentra van ActiVite voor zowel de dementerende als diens omgeving een nieuw thuis. Een thuis waarin de Pagina 3 van 5
mantelzorger erop kan vertrouwen dat de dementerende in goede handen is: het is veilig, de cliënt krijgt de persoonlijke zorg die hij nodig heeft, hij krijgt de voeding en medicatie die nodig zijn om de kwaliteit van leven te beïnvloeden. Een thuis ook dat niet een einde maakt aan het samenleven van cliënt en mantelzorger: de mantelzorger blijft deel uitmaken van het leven van de dementerende. Kernwaarden 1. Iedere cliënt en zijn naasten worden als uniek beschouwd, en ook als zodanig bejegend. 2. De cliënt en zijn naasten zijn eigen regie voert. Daarmee wordt bedoeld dat de cliënt de dingen doet die voor hem of haar belangrijk zijn (en waarvan zijn naasten vinden dat deze belangrijk zijn), daarin zijn eigen tempo bepaalt, en zijn eigen keuzes maakt in wat hij zelf wel of niet wil. De professional is daarin volgend. 3. De cliënt en zijn naasten kunnen het leven zoals zij dat gewend zijn zoveel mogelijk continueren. Hierbij staan zelfmanagement en zelfredzaamheid centraal. 4. De privacy van de cliënt wordt te allen tijde gewaarborgd, zowel in het gedrag van de medewerker als in de fysieke omgeving van de cliënt. 5. De cliënt voelt zich veilig en zijn naasten ervaren dat de cliënt veilig is omdat men vertrouwen heeft in degene die voor hem of haar zorgt. 3. Opzet Doelstelling De laatste woonservice centra die bij ActiVite zijn gerealiseerd, zijn opgezet met de bedoeling dat zij aansluiten bij de leefwereld van de bewoners. Zij bieden bij uitstek ruimte aan bewoners om zich comfortabel te vinden. Cliënten met dementie die binnen het woonservice centrum (Rietveld, Hof van Alkemade, Ommedijk en AgnesStaete) van ActiVite verblijven, geven aan dat zij zich comfortabel voelen, dit blijkt uit hun gedrag en uit de waardering die hun vertegenwoordigers geven. ActiVite wil zich hierop onderscheiden van anderen (excellente organisatie). Resultaat Cliënt/vertegenwoordiger: De tevredenheid is verbeterd, dit blijkt uit het feit dat de score per locatie behoort tot de 20% beste scores op de indicatoren: o Zinvolle dag o Respect voor mensen; bejegening Er wordt bewust omgegaan met middelen en maatregelen, waarbij gebruik gemaakt wordt van de alternatieven In elke multidisciplinair overleg en bij de periodieke medicatiebeoordeling staat de noodzaak voor toediening van psychofarmaca op de agenda, worden altijd alternatieve maatregelen uitgeprobeerd en zijn de resultaten van de alternatieve zichtbaar in het dossier. Hierdoor wordt het gebruik van psychofarmaca tot een minimum beperkt. Het gedrag van de cliënt wordt geobserveerd, wanneer er signalen zijn dat de cliënt zich niet comfortabel voelt, zijn er maatregelen zichtbaar die hierop anticiperen. Mantelzorg De tevredenheid van mantelzorgers wordt gemeten. o (survey monkey of via bestaande onderzoek) Medewerkers Medewerkers geven aan over de competenties te beschikken om cliënten te begeleiden en te verzorgen op het gebied van het welbevinden van de cliënt. De competenties zijn gericht op de Pagina 4 van 5
relatie tussen de cliënt, zijn naasten en de professional ten behoeve van liefdevolle zorg voor onze ouderen 2. Medewerkers geven aan om over ondersteunende middelen te beschikken om cliënten te begeleiden en verzorgen op het gebied van het welbevinden van de cliënt. Organisatie Door cyclisch meten en verbeteren in te bedden in de managementstructuur én integraal te verbinden met de teams in de locaties worden de kwaliteitsverbeteringen bereikt en kan ActiVite excelleren. Betrokkenheid Strategisch De Raad van Bestuur is betrokken bij de opzet van het voorstel, uitwerking in implementatieplannen en momenten van evaluatie. De Centrale Cliëntenraad (CCR) en de Lokale Cliëntenraden zijn betrokken en worden om advies gevraagd t.a.v. de opzet van het voorstel, de uitwerking in implementatieplannen en momenten van evaluatie. Resultaten van implementatie en evaluatie worden periodiek gerapporteerd door de betreffende teammanagers aan de directeuren en Raad van Bestuur. Periodiek worden de resultaten besproken met de CCR en Raad van Bestuur. De thema s worden beleidsmatig voorbereid door werkgroepen, waarbij zowel staffunctionarissen als lijn functionarissen betrokken zijn. De VAR/VerzA wordt betrokken en om advies gevraagd. Tactisch/uitvoeringsniveau De betreffende teammanager maakt voor de locatie een implementatieplan, dit plan komt in samenspraak met de cliënt/lokale cliëntenraad tot stand. Er wordt per locatie een werkgroep gevormd. Periodiek vind evaluatie en rapportage van de stand van zaken plaats met de werkgroep. Inzichtelijk maken van resultaten Deelname aan zorgkaartnederland.nl (reviews) Periodieke cliënt ervaring meten bij cliënten (door medewerkers) Periodieke meting bij mantelzorg (via Survey Monkey) CQ meting herhalen in 2016 Samenwerking ActiVite geeft samen met de behandeldienst van Zorggroep Alrijne uitwerking aan de zorg voor cliënten dementie. Zij worden betrokken de projecten. ActiVite werkt samen met andere zorgaanbieders in het Van Kleefinstituut samen ten behoeve van kennisdeling, deskundigheidsbevordering en innovatie voor verzorgenden en verpleegkundigen. ActiVite zal inzichten uit dit project delen met de deelnemers aan het Van Kleef instituut. ActiVite heeft de ambitie om excellent te zijn, ze streeft ernaar dat cliënten zich comfortabel voelen en hun kwaliteit van leven positief waarderen. Ze wil hierin graag samenwerken met een kennispartner en wil gedurende het traject de mogelijkheden verkennen van een samenwerking met de Leyden Academy. 4. Bijlagen Adressen woonservice centra Meest recente reviews op https://www.zorgkaartnederland.nl/?zoekterm=activite Meeste recente IGZ rapportage 2 http://www.rijksoverheid.nl/bestanden/documenten-en-publicaties/rapporten/2015/02/10/waardigheiden-trots-liefdevolle-zorg-voor-onze-ouderen/waardigheid-en-trots-liefdevolle-zorg-voor-onze-ouderen.pdf Pagina 5 van 5