AOW-LEEFTIJD GAAT VERDER OMHOOG, WAT BETEKENT DAT VOOR U? Vanaf dit jaar wordt jaarlijks bekend gemaakt hoeveel de AOW-leeftijd stijgt, 5 jaar in de toekomst. De overheid heeft die stijging gekoppeld aan de stijgende levensverwachting. Wie in oktober 1955 of later geboren is, kan nu alleen nog een schatting opvragen. Wat is er afgesproken? De overheid verhoogt de AOW-leeftijd sinds 2013 stapsgewijs. Tot en met 2021 staat die verhoging in de wet. Vanaf 2022 is de AOW-leeftijd automatisch gekoppeld aan de stijging van de levensverwachting. Een verdere verhoging van de AOW-leeftijd wordt jaarlijks bepaald aan de hand van de gemiddelde resterende levensverwachting die Nederlanders hebben op hun 65ste. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) maakt de raming daarvoor. Als de levensverwachting verder is gestegen, dan gaat de AOW-leeftijd omhoog. Dat gaat in stappen van 3 maanden. Hiervoor is geen wetswijziging nodig. De overheid kondigt de verhoging tenminste 5 jaar van te voren aan. Wat is uw eigen AOW-leeftijd? Kijk voor meer informatie over de AOW-leeftijd op www.svb.nl. Op die website kunt u uw (verwachte) AOW-leeftijd berekenen. Bent u bijvoorbeeld geboren in januari 1961? Dan krijgt u naar verwachting uw AOW-pensioen vanaf oktober 2028. Uw geschatte AOW-leeftijd is 67 jaar + 9 maanden! In de vorige nieuwsbrief stond een artikel over werken na de AOW-leeftijd en een artikel met de titel We worden ouder. Deze onderwerpen houden verband met de hogere AOW-leeftijd en de hogere pensioenrichtleeftijd die we verderop bespreken. Naar de nieuwsbrief van november 2016. De verhoging van de AOW-leeftijd heeft geen directe relatie met de pensioenleeftijd in de Unisys pensioenregeling (zie hierna). Tijdpad verhoging AOW-leeftijd Het CBS maakte onlangs de raming van de gemiddelde resterende levensverwachting op 65 jaar voor 2022 bekend. Die is 20,63 jaar. Daardoor komt de AOW leeftijd in 2022 uit op 67 jaar en 3 maanden. De staatssecretaris van Sociale Zaken Klijnsma publiceerde de verhoging in de Staatscourant van 8 november 2016. Het tijdpad voor de verhoging van de AOW leeftijd ziet er als volgt uit: Jaar AOW-leeftijd Geldt voor personen geboren 2016 65 jaar en 6 maanden Na 30 september 1950 en voor 1 juli 1951 2017 65 jaar en 9 maanden Na 30 juni 1951 en voor 1 april 1952 2018 66 jaar Na 31 maart 1952 en voor 1 januari 1953 2019 66 jaar en 4 maanden Na 31 december 1952 en voor 1 september 1953 2020 66 jaar en 8 maanden Na 31 augustus 1953 en voor 1 mei 1954 2021 67 jaar Na 30 april 1954 en voor 1 januari 1955 2022 67 jaar en 3 maanden Na 31 december 1954 en voor 1 oktober 1955 1
PENSIOENRICHTLEEFTIJD NAAR 68 JAAR De fiscale pensioenrichtleeftijd gaat per 1 januari 2018 omhoog naar 68 jaar. Dat maakte de overheid bekend op 31 oktober 2016. De fiscale pensioenrichtleeftijd is in 2014 verhoogd van 65 jaar naar 67 jaar en is daarna gekoppeld aan de stijging van de levensverwachting. Ook is geregeld dat in het geval van een verdere verhoging van de pensioenrichtleeftijd, de verhoging in stappen van 1 jaar gaat. Fiscaal maximum De fiscale pensioenrichtleeftijd is een rekenleeftijd. Daarmee wordt berekend hoeveel pensioen u maximaal per jaar mag opbouwen, fiscaal gezien. De pensioenrichtleeftijd volgens het pensioenreglement mag daarvan afwijken en bijvoorbeeld 65 jaar blijven (zoals bij SPUN). Voorwaarde is wel dat het op te bouwen ouderdomspensioen niet hoger is dan het fiscaal maximale oudersompensioen bij 68 jaar, dat is herrekend naar de lagere pensioenrichtleeftijd. ze door het pensioenreglement aan te passen. Zoals gezegd, een verhoging van de pensioenrichtleeftijd heeft in beginsel geen gevolgen voor de vóór 2018 opgebouwde pensioenen. Dat is anders als het bestuur besluit om de opgebouwde pensioenaanspraken te herreken naar de nieuwe pensioenrichtleeftijd van 68 jaar. Zo n omrekening gebeurt actuarieel neutraal. Bij een hogere pensioenrichtleeftijd horen dan hogere pensioenaanspraken. Er gaat dus geen geld verloren. Financiële planning Financiële planning rondom de pensionering wordt nog belangrijker. Nu is het zo dat de reglementaire pensioenrichtleeftijd bij SPUN op 65 jaar ligt. De deelnemer die wil stoppen met werken als hij/zij de AOW-leeftijd bereikt, kan het pensioen laten ingaan op 65 jaar of uitstellen tot de datum waarop het AOW-pensioen ingaat. Als de pensioenrichtleeftijd 68 jaar is én de pensioenaanspraken zijn herrekend tot die leeftijd, dan gaat het pensioen de komende jaren in ná de AOW-leeftijd. De deelnemer kan het pensioen dan eerder, bijvoorbeeld op de AOW-datum laten ingaan. Of de deelnemer kiest eerst voor een lager en daarna voor een hoger pensioen. Het wordt niet eenvoudig om een goede keuze te maken. Tijdige financiële planning is dan noodzakelijk. Kortom, laat u goed adviseren! In 2018 is de pensioenrichtleeftijd 68 jaar, de AOW-leeftijd in 2018 is 66 jaar! Opbouwpercentages omlaag De verhoging van de pensioenrichtleeftijd gaat naar verwachting gepaard met een verlaging van de fiscaal maximale opbouwpercentages. Dat gebeurde ook bij de eerdere verhoging van de pensioenrichtleeftijd naar 67 jaar. Dit omdat langer pensioen kan worden opgebouwd. De verhoging van de pensioenrichtleeftijd heeft geen gevolgen voor de vóór 2018 opgebouwde pensioenen. Wat betekent de hogere pensioenrichtleeftijd voor u? Sociale partners, en de Ondernemingsraad, moeten de pensioenregeling aanpassen. Dat gaat om de toekomstige pensioenopbouw. Daarbij hebben ze een keuze: of de reglementaire pensioenrichtleeftijd gaat omhoog of het opbouwpercentage gaat omlaag. SPUN volgt die keu- 2
VERLAGEN PENSIOENEN VOOR VEEL NEDERLANDERS AAN DE ORDE Op donderdag 24 november jl. heeft de Tweede Kamer een periodiek overleg met de staatssecretaris Klijnsma gevoerd. Het debat stond vooral in het teken van de pensioenverlagingen die op dit moment bij veel pensioenfondsen dreigen voor 2017. DNB maakt inventarisatie De staatssecretaris had toegezegd de Tweede Kamer in het najaar van 2016 te informeren over de financiële positie van pensioenfondsen. De basis voor die informatie vormt een rapport van De Nederlandse Bank (DNB). Op verzoek van de staatssecretaris gaat DNB in op de volgende onderwerpen: 1. De financiële positie van pensioenfondsen per einde derde kwartaal 2016. 2. Een op die positie gebaseerde vooruitblik naar 2017 met een analyse van de mogelijke vermindering van pensioenaanspraken en -uitkeringen in 2017. Financiële positie pensioenfondsen Onderstaande tabel laat de ontwikkeling van de financiële positie van de Nederlandse pensioenfondsen zien. Wat valt er uit de tabel af te lezen? o Toename aantal pensioenfondsen met een dekkingstekort. De financiële situatie bij een aanzienlijk aantal pensioenfondsen is verslechterd. o Geringe toename van het aantal deelnemers dat last heeft van verslechterde financiële situatie. o Er zijn 3 pensioenfondsen geliquideerd in de periode april tot en met september 2016. Toelichting: o Reservetekort: dekkingsgraad onder vereiste niveau. Een gemiddeld pensioenfonds heeft een reservetekort bij een dekkingsgraad onder 125%. Bij SPUN is dat 112%. o Dekkingstekort: dekkingsgraad onder minimaal vereiste niveau. Een gemiddeld pensioenfonds heeft een dekkingstekort bij een dekkingsgraad onder 105%. Bij SPUN is dat 104%. April 2016 September 2016 Aantal % % Aantal % % fondsen deelnemers fondsen deelnemers Geen tekort 28 13 3 25 11 2 Reservetekort 99 45 27 64 30 24 Dekkingstekort 92 42 70 117 59 72 Aantal pensioenfondsen 219 100 100 216 100 100 3
Vooruitblik 2017 Onderstaande tabel geeft een indicatie van de mogelijke pensioenverlaging in 2017. Inschatting gemaakt op 30 september 2016 Aantal fondsen met verlaging in 2017 30 Aantal deelnemers 2.080.000 Gemiddelde verlaging 0,70% Aantal gepensioneerden 200.000 Aantal pensioenfondsen met verlaging van meer dan 1% 4 Aantal deelnemers 160.000 Aantal gepensioneerden 54.000 DNB verwacht dat ruim 2 miljoen deelnemers en 200.000 gepensioneerden getroffen worden door een pensioenverlaging in 2017. De omvang van de verlaging is relatief gering. Van de 30 pensioenfondsen in de gevarenzone moeten er naar verwachting 4 een pensioenverlaging van meer dan 1% toepassen. Hoe staat SPUN er voor? SPUN hoeft in 2017 de pensioenen niet te verlagen. De huidige dekkingsgraad is voldoende hoog. SPUN kan de financiële situatie tijdig herstellen. Anderzijds is de dekkingsgraad ook weer niet zo hoog dat SPUN de pensioenen in 2017 kan verhogen (indexeren). 4
5 Stichting Pensioenfonds BESTUURSBESLUITEN TOEKOMST PENSIOENFONDS In deze rubriek vermelden we de recente besluiten van het SPUN bestuur. Deze keer de belangrijkste besluiten uit de bestuursvergadering van 4 november 2016. Toekomst Het bestuur heeft besloten om bij 3 van de 6 publieke APF en een offerte op te vragen. De nadere kennismaking met deze 3 voorkeurs APF en heeft de onzekerheid bij het bestuur ten aanzien van de continuïteit en kwaliteit van de dienstverlening sterk verminderd. Vermissing Het bestuur heeft een regeling vastgesteld voor het geval een deelnemer wordt vermist. Dit protocol vermissing is mede opgesteld naar aanleiding van het neerstorten van de MH 17 in de zomer van 2015. Zolang een persoon is vermist, breekt er voor de nabestaanden een onzekere periode aan. Het pensioenfonds probeert met het protocol de financiële zorgen voor de nabestaanden van een vermiste deelnemer enigszins te beperken. Beleggingscommissie Het bestuur heeft ermee ingestemd dat Hans den Dulk als volwaardig lid wordt opgenomen in de beleggingscommissie. Hans den Dulk was tot voor kort aspirant lid. De SPUN beleggingscommissie bestaat verder uit Ron Topsvoort (lid), Joop Kleij (aspirant lid) en Bas Hamaekers (aspirant lid). De commissie wordt ondersteund door vertegenwoordigers van de fiduciair manager, een externe beleggingsdeskundige en de directeur van het pensioenfonds. In deze rubriek melden we de stand van zaken als het gaat om de toekomst van SPUN. Welke activiteiten zijn er ondernomen, welke besluiten zijn er genomen? November Nadere kennismaking met 3 APF en Overleg met over toekomstige pensioenregeling Opstellen Request for Proposal (offerte-aanvraag) Gesprekken met 3 APF en waar geen offerte-aanvraag wordt gedaan
6 Stichting Pensioenfonds EN DAN NOG DIT... Deelnemersbijeenkomst 2016 Dekkingsgraad SPUN Eind oktober 2016 bedroeg de wettelijke dekkingsgraad van SPUN volgens de berekeningsmethode van de toezichthouder 102,5%. Op de website van SPUN staat ieder maand de actuele dekkingsgraad en ieder kwartaal een meer uitgebreide rapportage over de financiële positie van het pensioenfonds. Onder redactie van G. Bierlaagh, directeur Stichting Pensioenfonds. DEC 12 Tijdens onze jaarlijkse deelnemersbijeenkomst, op maandagavond 12 december 2016, gaan wij in gesprek over de toekomst van SPUN. Centrale vraag is: Binnen welk uitvoeringsmodel zijn de belangen van de deelnemers en pensioengerechtigden (en de werkgever) het best gediend? Victor Lamme, een bekende hersenonderzoeker en hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam, neemt ons mee in het menselijk handelen bij economische beslissingen. Het brein graaft valkuilen voor ons, zeker als we financiële beslissingen moeten nemen. Waarom zijn mensen doorgaans zulke slechte beleggers? Waarom zorgen ze niet goed voor hun pensioen? Zijn die valkuilen te omzeilen? En zo ja, hoe doe je dat? Onze deelnemers, gewezen deelnemers en pensioengerechtigden kunnen zich via www.spun.nl aanmelden voor de deelnemersbijeenkomst. We houden de bijeenkomst in het bedrijfsrestaurant van het huidige hoofdkantoor van Unisys, aan de Tupolevlaan 1 te Schiphol Rijk. Ik begroet u graag op 12 december. Wim Brandse Voorzitter SPUN bestuur Abonnement SPUN verstuurt regelmatig actuele berichten via de e-nieuwsbrief. Aanmelden en afmelden kan op www.spun.nl Heeft u tips of ideeën, of wilt u reageren op deze e-nieuwsbrief? Mail dan Geert Bierlaagh. We sluiten graag aan bij wat u beweegt.